Η Αυγή online...
Ο Ευρωπαίος αρχιτραπεζίτης Μάριο Ντράγκι υπήρξε αποκαλυπτικός: "Το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο έχει τελειώσει". Σε μια περίοδο που θεσμοποιείται, και μάλιστα σε συνταγματικό επίπεδο, ο νεοφιλελευθερισμός και η λιτότητα αντιμετωπίζεται ως... αιώνια, ο κατ' εξοχήν εκπρόσωπος της Ευρώπης των τραπεζιτών διατυπώνει με ωμό τρόπο το αξίωμα της μετάλλαξης της Ευρώπης.
Πρόκειται για το τέλος της ευρωπαϊκής ενότητας, όπως είχε διατυπωθεί μεταπολεμικά στη βάση των ελπίδων των Ευρωπαίων πολιτών για ειρηνική, δημοκρατική και κοινωνική Ευρώπη. Κράτος δικαίου και κοινωνικό κράτος αποτελούσαν τους δυο πυλώνες του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού ιδεώδους και αποτέλεσαν στόχους για τους λαούς και εκτός της Ευρώπης.
Το ευρωπαϊκό δημοκρατικό και κοινωνικό κεκτημένο είχε ως θεμέλιο την αντιφασιστική νίκη και θεμελίωσε την επαγγελία της κοινωνικής ευημερίας σε συνθήκες ταχείας οικονομικής ανάπτυξης. Σταδιακά, μετά τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, που στηρίχτηκε στη σοσιαλ-φιλελεύθερη συναίνεση, η Ευρώπη μπήκε σε δοκιμασία, με κορύφωση την αντεπίθεση των δυνάμεων του κεφαλαίου και την αναζωπύρωση των εθνικισμών, με κεντρική απειλή τον μεγαλογερμανισμό, μεσούσης της οικονομικής κρίσης.
Η Ιστορία έχει αποδείξει ότι δεν υπάρχει τέλος, δηλαδή αρχή αδιατάρακτης και συναινετικής πορείας. Οι κοινωνικές συγκρούσεις αναφύονται πάνω στο καυτό έδαφος της οικονομικής κρίσης, των κραυγαλέων ανισοτήτων και της ανυπόφορης αδικίας. Στον αντίποδα της "αποκάλυψης" του Ντράγκι, οι λαοί της Ευρώπης, ο καθένας στον χρόνο του, ανασυντάσσονται και αμφισβητούν το δόγμα της αιωνιότητας του νεοφιλελευθερισμού.
Το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, που αναπτύχθηκε στον αντίποδα του αμερικανικού μοντέλου, δεν είναι μια ανάμνηση, ούτε ένας σωρός από συντρίμμια. Είναι ο πυρήνας της διεκδίκησης των πολιτών για αξιοβίωτη ζωή, για δημοκρατία και κοινωνική απελευθέρωση. Είναι η σημαία των Αγανακτισμένων στις πλατείες, των απεργών, των απόκληρων που αρνούνται την περιθωριοποίησή τους, των νέων και των εκπαιδευτικών που υπερασπίζονται το δικαίωμα στη μόρφωση, των πολιτών που διεκδικούν συμμετοχή στα δημόσια κοινωνικά αγαθά.
Το 1990, στα συντρίμμια των καθεστώτων της Ανατολικής Ευρώπης, Αμερικανοί ιδεολόγοι διατύπωσαν τη θεωρία του "τέλους της Ιστορίας". Η Ιστορία τούς εκδικήθηκε. Και ανάγκασε τον επιφανέστερο απ' αυτούς, τον Φουκουγιάμα, να παραδεχτεί ότι δεν υπήρξε τέλος. Κάθε τέλος σηματοδοτεί και μια αρχή. Στην περίπτωση της Ευρώπης επείγει η επαναθεμελίωσή της.
Πρόκειται για το τέλος της ευρωπαϊκής ενότητας, όπως είχε διατυπωθεί μεταπολεμικά στη βάση των ελπίδων των Ευρωπαίων πολιτών για ειρηνική, δημοκρατική και κοινωνική Ευρώπη. Κράτος δικαίου και κοινωνικό κράτος αποτελούσαν τους δυο πυλώνες του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού ιδεώδους και αποτέλεσαν στόχους για τους λαούς και εκτός της Ευρώπης.
Το ευρωπαϊκό δημοκρατικό και κοινωνικό κεκτημένο είχε ως θεμέλιο την αντιφασιστική νίκη και θεμελίωσε την επαγγελία της κοινωνικής ευημερίας σε συνθήκες ταχείας οικονομικής ανάπτυξης. Σταδιακά, μετά τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, που στηρίχτηκε στη σοσιαλ-φιλελεύθερη συναίνεση, η Ευρώπη μπήκε σε δοκιμασία, με κορύφωση την αντεπίθεση των δυνάμεων του κεφαλαίου και την αναζωπύρωση των εθνικισμών, με κεντρική απειλή τον μεγαλογερμανισμό, μεσούσης της οικονομικής κρίσης.
Η Ιστορία έχει αποδείξει ότι δεν υπάρχει τέλος, δηλαδή αρχή αδιατάρακτης και συναινετικής πορείας. Οι κοινωνικές συγκρούσεις αναφύονται πάνω στο καυτό έδαφος της οικονομικής κρίσης, των κραυγαλέων ανισοτήτων και της ανυπόφορης αδικίας. Στον αντίποδα της "αποκάλυψης" του Ντράγκι, οι λαοί της Ευρώπης, ο καθένας στον χρόνο του, ανασυντάσσονται και αμφισβητούν το δόγμα της αιωνιότητας του νεοφιλελευθερισμού.
Το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, που αναπτύχθηκε στον αντίποδα του αμερικανικού μοντέλου, δεν είναι μια ανάμνηση, ούτε ένας σωρός από συντρίμμια. Είναι ο πυρήνας της διεκδίκησης των πολιτών για αξιοβίωτη ζωή, για δημοκρατία και κοινωνική απελευθέρωση. Είναι η σημαία των Αγανακτισμένων στις πλατείες, των απεργών, των απόκληρων που αρνούνται την περιθωριοποίησή τους, των νέων και των εκπαιδευτικών που υπερασπίζονται το δικαίωμα στη μόρφωση, των πολιτών που διεκδικούν συμμετοχή στα δημόσια κοινωνικά αγαθά.
Το 1990, στα συντρίμμια των καθεστώτων της Ανατολικής Ευρώπης, Αμερικανοί ιδεολόγοι διατύπωσαν τη θεωρία του "τέλους της Ιστορίας". Η Ιστορία τούς εκδικήθηκε. Και ανάγκασε τον επιφανέστερο απ' αυτούς, τον Φουκουγιάμα, να παραδεχτεί ότι δεν υπήρξε τέλος. Κάθε τέλος σηματοδοτεί και μια αρχή. Στην περίπτωση της Ευρώπης επείγει η επαναθεμελίωσή της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου