Παιχνίδια τηλεδιαφημιζόμενα...

Μαριάννα Τζιαντζή...

H τηλεόραση, η βιτρίνα που μπαίνει σε κάθε σπίτι, είναι πιο σαγηνευτική
από τις βιτρίνες των καταστημάτων.

Ισως θα άξιζε να αναλογιστούμε με πόσες πίκρες και με βάσανα είναι φοδραρισμένο το γελεκάκι που το ψεύτικο ζωάκι μας φορεί.

Οπως μια είδηση δεν υπάρχει αν δεν τη δείξει η τηλεόραση, όπως κάποιος γίνεται «επώνυμος» μόνον αν βγει στο γυαλί, έτσι κι ένα παιχνίδι γίνεται αντικείμενο του παιδικού πόθου μόνον όταν διαφημιστεί στην τηλεόραση. Ιδίως αυτές τις μέρες των Χριστουγέννων, τα παιδιά βομβαρδίζονται με εκατοντάδες τηλεοπτικά μηνύματα που τα παροτρύνουν να αποκτήσουν κάποιο παιχνίδι με ονοματεπώνυμο.

Τα παιδιά απαιτούν, λαχταρούν ό,τι βλέπουν όχι στις προθήκες, αλλά στη μικρή οθόνη, στη βιτρίνα που μπαίνει σε κάθε σπίτι και που το εμπόρευμά της είναι πολύ πιο σαγηνευτικό από εκείνο των καταστημάτων. Αν και κάθε οικογένεια αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες, όλοι προσπαθούμε να μη δώσουμε στα παιδιά την αίσθηση ότι φέτος ο Αϊ-Βασίλης τα ξέχασε. Ισως να αγοράσουμε λιγότερα δώρα, να συγκρίνουμε τιμές για να προτιμήσουμε τα πιο φθηνά, όμως σε κάθε περίπτωση τα παιχνίδια που έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση είναι τα… τηλεοπτικά.

Κουκλίτσες, σκυλάκια, αυτοκινητάκια, λαπτοπάκια. Κούκλες μοδάτες, κούκλες με βαρύ μακιγιάζ και μπλαζέ ή αθώο ύφος, κούκλες που τα μαλλιά τους βάφονται με ανταύγειες σε διάφορα χρώματα. Σκυλάκια και αλογάκια που βλέπουν τα κοριτσάκια σαν μαμάδες τους, οι οποίες τα χτενίζουν, τα ταϊζουν, τα βγάζουν βόλτα στο πάρκο. Τα ζωάκια-παιχνίδια αποκτούν ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά και συμπεριφορά -μόνο τηλεόραση δεν βλέπουν ώστε να μας μοιάζουν εντελώς. Ας μην ξεχνάμε ότι η φροντίδα ενός αληθινού οικιακού ζώου αφενός είναι δαπανηρή και συχνά απαγορευτική, ενώ η ευθύνη την οποία αναλαμβάνει ο ιδιοκτήτης του ζώου είναι διαρκής, δεν απαλείφεται όταν περάσουν οι γιορτές. Τρυφερότητα περιορισμένης ευθύνης και διάρκειας καλλιεργούν τα ζωάκια-κουκλάκια… αλλά πώς να πεις όχι σε ένα παιδί που ζητάει ένα γούνινο σκυλάκι που χοροπηδάει, χασμουριέται και κάνει μαμ, κακά και νάνι;

Κατά καιρούς, ειδικοί μιλούν στην τηλεόραση για το ρόλο του παιχνιδιού στην ανάπτυξη των παιδιών ή για τα μη ασφαλή παιχνίδια. Σπάνια όμως μας απασχολεί η προέλευση των παιχνιδιών, το αν είναι ελληνικά ή εισαγόμενα. Στις αρχές του μήνα, σάλος προέκυψε στη Βρετανία με τη δημοσιοποίηση μιας έρευνας που αποκαλύπτει ότι σε ορισμένα δυτικών συμφερόντων εργοστάσια παιχνιδιών της Κίνας οι υπερωρίες φτάνουν μέχρι και τις 92 ώρες το μήνα στις περιόδους της αιχμής ή ότι οι εργαζόμενοι καταβάλλουν πρόστιμο αν επισκεφθούν χωρίς άδεια την τουαλέτα, ενώ ο κατώτατος μηνιαίος μισθός είναι περίπου 140 ευρώ. Αρκετές πασίγνωστες εταιρείες παιχνιδιών αντέδρασαν στην έρευνα δηλώνοντας ότι σέβονται τα εργατικά δικαιώματα ή ότι θα εξετάσουν με προσοχή τις καταγγελίες που διατυπώθηκαν.

Κατανοούμε ότι οι διαφημίσεις παιχνιδιών είναι πολύτιμες για τα κανάλια. Εξίσου πολύτιμο όμως είναι και το δικαίωμα του καταναλωτή να ενημερώνεται για ό,τι υπάρχει πίσω από την τηλεοπιτική βιτρίνα ή να επιλέγει να στηρίξει, μέσω των αγορών του, τους εγχώριους κατασκευαστές παιχνιδιών που τηρούν τις προδιαγραφές ασφάλειας, σέβονται το παιδί και έχουν ένα στοιχειώδες εταιρικό ήθος.

Ισως στις σημερινές συνθήκες αυτά να φαίνονται ευαισθησίες πολυτελείας. Αυτό που μετράει στις αγορές μας είναι το «πόσο κάνει» ένα παιχνίδι και το πόση χαρά θα φέρει στο παιδί που θα το λάβει όμως θα άξιζε να αναλογιστούμε και το πόση χαρά στερεί ένα κινέζικο παιχνίδι από ελληνικές οικογένειες, να αναλογιστούμε με πόσες πίκρες και με βάσανα είναι φοδραρισμένο το γελεκάκι που το ψεύτικο ζωάκι μας φορεί.

(ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ένθετο "tv", 24-12-2011)