Τα μηνύματα που στέλνουν Βρυξέλλες, Βερολίνο και Ουάσιγκτον εξανεμίζουν τις τελευταίες προσδοκίες ότι μπορεί κάτι να διασωθεί από το "success story" της κυβέρνησης. Δεν είναι μόνο το «καψώνι» με την αναβολή της τελευταίας δόσης. Είναι κυρίως η προειδοποίηση που διατυπώνεται μέσω δημοσιευμάτων και διαρροών ότι η πολυαναμενόμενη εξημέρωση του «θηρίου» μετά τις γερμανικές εκλογές όχι μόνο δεν είναι δεδομένη, αλλά μπορεί να αποδειχθεί και εξαγρίωση. Το διαβόητο χρηματοδοτικό κενό της επόμενης διετίας, ένας απροσδιόριστων διαστάσεων εφιάλτης, όχι μόνο δεν είναι βέβαιο ότι θα καλυφθεί με «γενναιοδωρία» και «ρεαλισμό» από τους δανειστές, αλλά ενδέχεται να αποτελέσει εφαλτήριο για ολική επαναφορά του Grexit. Λογικό από μιαν άποψη, αφού μετά τρία χρόνια αιματηρής λιτότητας, λεόντειου δανεισμού και πολιτικών κλυδωνισμών, η εικόνα της ελληνικής κρίσης είναι τραγικά χειρότερη από το σημείο εκκίνησής της, ακόμη και ως προς το τυπικό της κριτήριο, το χρέος.
Κυβερνητικά στελέχη, σε εκμυστηρεύσεις μακριά από κάμερες και μικρόφωνα, δεν κρύβουν την απελπισία τους για την όλη εξέλιξη. Και καθώς αναρωτιούνται με ποιο τρικ θα προκύψει το περίφημο πρωτογενές πλεόνασμα που διά ροπάλου απαιτεί η τρόικα, μοιάζουν να συμμερίζονται την απαισιοδοξία της πλειοψηφίας της κοινωνίας, που σε ποσοστό έως 70% περιμένει επιδείνωση της κατάστασης. Το εκρηκτικό υλικό που συσσωρεύεται κατατείνει στο εξής: το κρίσιμο διάστημα από τις γερμανικές εκλογές (22/9) μέχρι και τον Μάιο του επόμενου έτους, οπότε θα διεξαχθούν οι ευρωεκλογές, η κατάσταση ασφυξίας στην οικονομία θα ενταθεί. Το ίδιο θα συμβεί με τις σχέσεις κυβέρνησης και τρόικας, οι δανειστές (κυρίως οι Γερμανοί) θα βρεθούν ενώπιον του διλήμματος αν αξίζει τον κόπο μια νέα αναδιάρθρωση του χρέους και η κυβέρνηση, μαζί με όλο το δραματικά ασύντακτο λόγω «αντι-μεταρρυθμίσεων» κράτος, θα τεθεί ενώπιον μιας νέας στάσης πληρωμών. Κι είναι αμφίβολο αν αυτή τη φορά θα είναι μόνο εσωτερική.
Θα χρειαζόταν κάτι πολύ θεαματικό από την πλευρά των δανειστών για να αποτραπεί αυτό το σενάριο. Δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη για κάτι τέτοιο. Το πολύ που μπορεί να συμβεί είναι οποιαδήποτε νέα χρηματοδοτική στήριξη της Ελλάδας να συνδυαστεί με το πρώτο μεγάλο bail in στην Ευρωζώνη (μετά την Κύπρο). Δηλαδή να πληρωθεί οποιαδήποτε επιπλέον ενίσχυση με κούρεμα των καταθέσεων. Είναι απίθανο να αντέξει πολιτικά κάτι τέτοιο αυτή η κυβέρνηση, αλλά και οποιαδήποτε άλλη. Επομένως, ο πολιτικός χρόνος μέχρι τον προσεχή Μάιο θα πυκνώσει, με διαρκώς ανοικτό το παράθυρο εκλογικής εκτόνωσης.
Μια πολιτική αναμέτρηση με φόντο τα διλήμματα και τους εκβιασμούς που επικράτησαν από τις αρχές του 2010 και κορυφώθηκαν στις εκλογές του 2012 αυτή τη φορά δεν θα είναι ένα déjà vu. Τα διλήμματα απαντήθηκαν, αλλά οι απαντήσεις χρεωκόπησαν. Δεν είναι μόνο η δικομματική κυβέρνηση που έχει ξεμείνει από success story. Όλη η ηγεσία της Ε.Ε. μοιάζει εγκλωβισμένη σε ένα horror story. Η ελληνική κοινή γνώμη φαίνεται πιο αποδεσμευμένη από ποτέ από το ευρωπαϊκό ταμπού, με τη δυσπιστία έναντι της Ε.Ε. στο ζενίθ, όπως καταδεικνύει το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο. Και η αποδέσμευση αυτή είναι τώρα πιο ισχυρή, γιατί έχει στη βάση της την απελπισία, όχι την προσδοκία μιας στέρεης εναλλακτικής. Αυτό ενισχύει το ενδεχόμενο η επόμενη πολιτική αναμέτρηση να είναι τριπολική και όχι διπολική, με τη νεοναζιστική Χρυσή Αυγή να διεκδικεί λεόντεια μερίδα από την απόγνωση της κοινής γνώμης και τη χρεωκοπία του αστικού χώρου, με τη βοήθεια κι ενός γερού, νομιμοποιητικού λίφτινγκ στη δημόσια εκπροσώπησή της.
Πώς θα τοποθετηθούν, λοιπόν, οι τρεις πόλοι της επόμενης αναμέτρησης απέναντι στην τελευταία εκδοχή εκβιασμού που θα ασκήσουν οι δανειστές ("bail in ή Grexit", ας πούμε); Μπορούμε να φανταστούμε την τραγική αμηχανία του αστικού μπλόκ (Ν.Δ. με ολίγον ΠΑΣΟΚ). Μπορούμε να υποθέσουμε την κραυγαλέα πλειοδοσία των αναβαπτισμένων νεοναζί κατά των «εταίρων-τοκογλύφων». Και θέλουμε να ελπίζουμε στον ψύχραιμο, αλλά τολμηρό ριζοσπαστισμό της Αριστεράς, που έχει όλες τις προϋποθέσεις να βγει μακράν μπροστά σ' αυτή την αναμέτρηση. Θα πρέπει, όμως, να χαράξει βαθιά τις διαχωριστικές γραμμές από τους άλλους δυο πόλους, των οποίων η υπόγεια ώσμωση και η κοινή βάση στήριξης από τα πιο σκοτεινά επιχειρηματικά και πολιτικά λόμπι είναι αντιστρόφως ανάλογες της ρητορικής τους αντιπαράθεσης. Ποια είναι η διαχωριστική γραμμή; Υπάρχει μια μακροσκελής ατζέντα θέσεων που μπορούν να την κάνουν σαφή στους πολίτες. Αλλά είναι το μότο «καμιά θυσία για το ευρώ» που, με την κατάλληλη προγραμματική πλαισίωση, μπορεί να ξεγυμνώσει τον υποκριτικό «πατριωτισμό» της Χ.Α. και να την οδηγήσει σε έναν αποκαλυπτικό εναγκαλισμό με τη Ν.Δ. Το γιατί ας μην το αναζητήσουμε τόσο σε ιδεολογικές αλληλοκαλύψεις τους, όσο στις βαθύτερες εκλεκτικές τους συγγένειες που σήμερα είναι καλά κρυμμένες στο σκοτάδι.
Κυβερνητικά στελέχη, σε εκμυστηρεύσεις μακριά από κάμερες και μικρόφωνα, δεν κρύβουν την απελπισία τους για την όλη εξέλιξη. Και καθώς αναρωτιούνται με ποιο τρικ θα προκύψει το περίφημο πρωτογενές πλεόνασμα που διά ροπάλου απαιτεί η τρόικα, μοιάζουν να συμμερίζονται την απαισιοδοξία της πλειοψηφίας της κοινωνίας, που σε ποσοστό έως 70% περιμένει επιδείνωση της κατάστασης. Το εκρηκτικό υλικό που συσσωρεύεται κατατείνει στο εξής: το κρίσιμο διάστημα από τις γερμανικές εκλογές (22/9) μέχρι και τον Μάιο του επόμενου έτους, οπότε θα διεξαχθούν οι ευρωεκλογές, η κατάσταση ασφυξίας στην οικονομία θα ενταθεί. Το ίδιο θα συμβεί με τις σχέσεις κυβέρνησης και τρόικας, οι δανειστές (κυρίως οι Γερμανοί) θα βρεθούν ενώπιον του διλήμματος αν αξίζει τον κόπο μια νέα αναδιάρθρωση του χρέους και η κυβέρνηση, μαζί με όλο το δραματικά ασύντακτο λόγω «αντι-μεταρρυθμίσεων» κράτος, θα τεθεί ενώπιον μιας νέας στάσης πληρωμών. Κι είναι αμφίβολο αν αυτή τη φορά θα είναι μόνο εσωτερική.
Θα χρειαζόταν κάτι πολύ θεαματικό από την πλευρά των δανειστών για να αποτραπεί αυτό το σενάριο. Δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη για κάτι τέτοιο. Το πολύ που μπορεί να συμβεί είναι οποιαδήποτε νέα χρηματοδοτική στήριξη της Ελλάδας να συνδυαστεί με το πρώτο μεγάλο bail in στην Ευρωζώνη (μετά την Κύπρο). Δηλαδή να πληρωθεί οποιαδήποτε επιπλέον ενίσχυση με κούρεμα των καταθέσεων. Είναι απίθανο να αντέξει πολιτικά κάτι τέτοιο αυτή η κυβέρνηση, αλλά και οποιαδήποτε άλλη. Επομένως, ο πολιτικός χρόνος μέχρι τον προσεχή Μάιο θα πυκνώσει, με διαρκώς ανοικτό το παράθυρο εκλογικής εκτόνωσης.
Μια πολιτική αναμέτρηση με φόντο τα διλήμματα και τους εκβιασμούς που επικράτησαν από τις αρχές του 2010 και κορυφώθηκαν στις εκλογές του 2012 αυτή τη φορά δεν θα είναι ένα déjà vu. Τα διλήμματα απαντήθηκαν, αλλά οι απαντήσεις χρεωκόπησαν. Δεν είναι μόνο η δικομματική κυβέρνηση που έχει ξεμείνει από success story. Όλη η ηγεσία της Ε.Ε. μοιάζει εγκλωβισμένη σε ένα horror story. Η ελληνική κοινή γνώμη φαίνεται πιο αποδεσμευμένη από ποτέ από το ευρωπαϊκό ταμπού, με τη δυσπιστία έναντι της Ε.Ε. στο ζενίθ, όπως καταδεικνύει το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο. Και η αποδέσμευση αυτή είναι τώρα πιο ισχυρή, γιατί έχει στη βάση της την απελπισία, όχι την προσδοκία μιας στέρεης εναλλακτικής. Αυτό ενισχύει το ενδεχόμενο η επόμενη πολιτική αναμέτρηση να είναι τριπολική και όχι διπολική, με τη νεοναζιστική Χρυσή Αυγή να διεκδικεί λεόντεια μερίδα από την απόγνωση της κοινής γνώμης και τη χρεωκοπία του αστικού χώρου, με τη βοήθεια κι ενός γερού, νομιμοποιητικού λίφτινγκ στη δημόσια εκπροσώπησή της.
Πώς θα τοποθετηθούν, λοιπόν, οι τρεις πόλοι της επόμενης αναμέτρησης απέναντι στην τελευταία εκδοχή εκβιασμού που θα ασκήσουν οι δανειστές ("bail in ή Grexit", ας πούμε); Μπορούμε να φανταστούμε την τραγική αμηχανία του αστικού μπλόκ (Ν.Δ. με ολίγον ΠΑΣΟΚ). Μπορούμε να υποθέσουμε την κραυγαλέα πλειοδοσία των αναβαπτισμένων νεοναζί κατά των «εταίρων-τοκογλύφων». Και θέλουμε να ελπίζουμε στον ψύχραιμο, αλλά τολμηρό ριζοσπαστισμό της Αριστεράς, που έχει όλες τις προϋποθέσεις να βγει μακράν μπροστά σ' αυτή την αναμέτρηση. Θα πρέπει, όμως, να χαράξει βαθιά τις διαχωριστικές γραμμές από τους άλλους δυο πόλους, των οποίων η υπόγεια ώσμωση και η κοινή βάση στήριξης από τα πιο σκοτεινά επιχειρηματικά και πολιτικά λόμπι είναι αντιστρόφως ανάλογες της ρητορικής τους αντιπαράθεσης. Ποια είναι η διαχωριστική γραμμή; Υπάρχει μια μακροσκελής ατζέντα θέσεων που μπορούν να την κάνουν σαφή στους πολίτες. Αλλά είναι το μότο «καμιά θυσία για το ευρώ» που, με την κατάλληλη προγραμματική πλαισίωση, μπορεί να ξεγυμνώσει τον υποκριτικό «πατριωτισμό» της Χ.Α. και να την οδηγήσει σε έναν αποκαλυπτικό εναγκαλισμό με τη Ν.Δ. Το γιατί ας μην το αναζητήσουμε τόσο σε ιδεολογικές αλληλοκαλύψεις τους, όσο στις βαθύτερες εκλεκτικές τους συγγένειες που σήμερα είναι καλά κρυμμένες στο σκοτάδι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου