« Αν θέλουμε όλα να μείνουν όπως είναι, είναι ανάγκη όλα ν' αλλάξουν»
«Il Gattopardo" του Giuseppe Tomasi di Lampedusa
Το λογοτεχνικό αυτό δημιούργημα - σημαντικό για την ιταλική λογοτεχνία, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων - ασχολείται με το πέρασμα μιας ιστορικής εποχής, δηλ. της προσάρτησης του Βασιλείου των Δύο Σικελιών (μέρος της Ν. Ιταλίας και Σικελία) στο υπό διαμόρφωση σύγχρονο Ιταλικό Κράτος και με τις αντιδράσεις της καθεστηκυίας τάξης.
Με βάση αυτό το μυθιστόρημα, ο Luchino Visconti γύρισε την ομώνυμη κινηματογραφική ταινία, με πρωταγωνιστές τον Burt Lancaster, την Claudia Cardinale. και τον Alain Delon. Για να καθησυχάσει τις ανησυχίες του θείου του πρίγκιπα της Σαλίνα (Burt Lancaster ), ο ανιψιός του Τανκρέντι (Alain Delon) - που είχε προσχωρήσει στην καινούργια πολιτική πραγματικότητα - του λέγει «Αν θέλουμε όλα να μείνουν όπως είναι, είναι ανάγκη όλα ν' αλλάξουν».
Σύμφωνα με την έγκυρη εγκυκλοπαίδεια Τρεκάνι, με τον όρο Γατοπαρδισμός χαρακτηρίζεται: η συμπεριφορά (που παραδοσιακά ονομάζονταν μεταμορφισμός) εκείνου που είχε ευνοηθεί, ή είχε αποκτήσει προνόμια από την προηγούμενη κατάσταση, και προσαρμόζεται στην καινούργια κατάσταση προσποιούμενος ότι είναι πρωταγωνιστής ή παράγοντας της νέας κατάστασης, για να διατηρήσει τα προνόμια του ή τη θέση εξουσίας.
Θα περίμενε κανείς ότι μετά την αποχώρηση - της Δημ.Αριστ.- από την κυβέρνηση θα γινόταν μια συστηματική και βασανιστική προσπάθεια να εντοπισθούν τα κριτικά σημεία που οδήγησαν σ' αυτή την προδιαγραμμένη κατάληξη.
Οι σκέψεις βάζουν μια σειρά από κομβικά ερωτηματικά, που έπρεπε να αντιμετωπισθούν, ώστε το κόμμα να είναι σε θέση να αναμετρηθεί με την πρόκληση της κρίσης. Κατ' αρχήν ξεκινώ από τα παρακάτω:
1. Είναι γνωστό ότι η παραδοσιακή οργάνωση της πολιτικής έχει μπει σε κρίση (το γιατί, δεν είναι γι' αυτό το σημείωμα). Το μεγάλο κομβικό ερώτημα είναι αν η Δημ. Αριστερά είναι ένα κόμμα προσωποπαγές και δημοκρατικά οργανωμένο σε εξέλιξη. Ή είναι προσωποπαγές και ρευστοποιημένο ανάλογα με τις συνθήκες και τις επιδιώξεις και βασικά Κρατοκεντρομόλος και εκλογικίστικος μηχανισμός..
Ποιον αντιπροσωπεύει σαν κόμμα και ποια συμφέροντα υπερασπίζεται και προστατεύει, για να μπορέσει να εκφράσει και να προωθήσει «ένα γενικό συμφέρον» όχι με μονοσήμαντες και επί μέρους ρίζες όπως στην πράξη εξελίχτηκε;
Το «γενικό συμφέρον» είναι πάντοτε μια κρυφή ή φανερή συνισταμένη, είδωλο της επικυριαρχίας ορισμένων ισχυρών, (συνήθως) συμφερόντων έναντι των άλλων, πράγμα που συμβαίνει και στη χώρα μας: όταν ξεφορτώνεται, π.χ., η κρίση (και σαν αντίληψη) - πέρα ακόμα και από τις «εντολές» της τρόικας - στην εργασία. Αυτά από μόνα τους απαιτούν μια μεγάλη συζήτηση, που πρέπει να γίνει.
2. Είναι επίσης γνωστό ότι ένας από τους ενδογενείς λόγους της έκρηξης της κρίσης είναι η διαφθορά ή, όπως θα έλεγε ο E. Berlinguer, " la questione morale" (η ηθική διάσταση ). Αυτή, κατά κοινή αποδοχή (ερευνητών, πολιτικών κ.λπ., μαρξιστών, κεϋνεσιανών κ.λπ.), είναι συνέπεια της κατάληψης του κράτους από τη μεριά των κομμάτων που κυβερνούν. Υπάρχει ναι ή όχι μια "questione morale" σ' αυτή εδώ τη χώρα; Μια "questione morale" που σχετίζεται με ατομικές συμπεριφορές και άτομα, με οργανωμένες κοινωνικές ομάδες, με σημαντικά κομμάτια του συστήματος, που διατρέχει θεσμούς και έχει δημιουργήσει ή δημιουργεί κοινές συμπεριφορές ή «κοινό νου»; Από την απάντηση σ' αυτό το ερώτημα εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, ο τύπος και η ποιότητα της πολιτικής οργάνωσης. Το ηθικό ζήτημα ("la questione morale" ) δεν είναι κάτι το ξένο σε σχέση με την πολιτική και κοινωνική δράση. Αποτελεί συστατικό τους στοιχείο και στοιχείο ολοκλήρωσης. Μπορεί ένα κόμμα σαν τη Δημ. Αριστερά να μην «ξεθάψει τον πέλεκυ» της ηθικής διάστασης της κρίσης της πολιτικής και να μην την κάνει σημαία του; Φαίνεται ότι αυτό δεν στάθηκε δυνατό, μια και με το 4-2-1 αποδέχτηκε τη λογική της κατάληψης του κράτους, άνυσμα και φορέα της κάθε συναλλαγής, και ακόμα (όχι λίγοι) την υποστηρίζουν! Δεν είναι τυχαίο ότι η χώρα πέρασε στον δείκτη διαφθοράς-Transparency Internazional- από την 80η θέση με 36 βαθμούς του 2011 στην 94η θέση με 34 βαθμούς (προς το βαθύ κόκκινο) το 2012.
Στη Θολή Σκέψη της ηγετικής ομάδας το 4-2-1 αντικρίστηκε σαν προβολή και σύγχρονη επεξήγηση (για το 2010-20) της Γκραμσιανής θεώρησης «του πολέμου θέσεων». «Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι».
Και τα στελέχη εξακολουθούν να μην παίρνουν αποστάσεις από αυτό το ασυγχώρητο λάθος. «Errare humanum est, perseverare diabolicum» και μάλιστα με γατοπαρδικό τρόπο.
Φαίνεται, όμως, ότι τα στελέχη της J.P.Morgan ξέρουν πολύ καλύτερα από ορισμένα στελέχη της ηγετικής ομάδας της Δημ. Αριστεράς ποια είναι τα «γκραμσιανά οχυρά» του πολέμου θέσεων, που πρέπει να καταληφθούν και να γκρεμισθούν.
Σύμφωνα με την έκθεση της J.P. Morgan, οι δυσκολίες προσαρμογής στις νεοφιλελεύθερες και μερκαντιλιστικές συνταγές, των χωρών του ευρωπαϊκού νότου οφείλονται στην ύπαρξη Συνταγμάτων που προέκυψαν από την ήττα του φασισμού και από την κατάρρευση δικτατορικών καθεστώτων (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία). Πρόκειται για Συνταγματικούς Χάρτες που «δείχνουν ότι είναι επηρεασμένοι έντονα από τις σοσιαλιστικές ιδέες».
Οι παθολογίες - κατά την J.P. Morgan - που πρέπει να καταπολεμηθούν είναι: "Αδύναμες κυβερνήσεις, Κεντρικό Κράτος αδύναμο απέναντι στις περιφέρειες, συνταγματικές προστασίες των δικαιωμάτων των εργαζομένων, πελατειακές σχέσεις για τη δημιουργία συναίνεσης, δικαίωμα για διαμαρτυρία όταν προωθούνται δυσάρεστες αλλαγές του status quo». Και στα «δημοκρατικά οχυρά» δηλ. τα Δικαιώματα που εμπεριέχουν αυτοί οι Χάρτες οφείλονται οι δυσκολίες που συναντούν οι πολιτικές λιτότητας σ' αυτές τις χώρες: «Σύνταγμα (Πορτογαλία), ΄Οργανισμοί Τοπ. Αυτ. (Ισπανία), αύξηση των λαϊκιστικών κομμάτων (Ελλάδα, Ιταλία)».
Οι συντάκτες της έκθεσης καταλήγουν ότι η τρόικα κατάφερε αρκετά, αλλά εκείνο που είναι πιο σημαντικό και που σχετίζεται με τη μετάλλαξη των πολιτικών θεσμών «ούτε άρχισε» ακόμα. Από ό,τι διαφαίνεται, η πρότασή τους είναι ο περιορισμός των δικαιωμάτων και της Δημοκρατίας, η μετάλλαξη των πολιτικών θεσμών προς την κατεύθυνση «του νεοφιλελεύθερου αυταρχισμού» και που θα συνοδεύονται από την αποτελεσματικότητα της αγοράς της εργασίας σύμφωνα με τον Δείκτη ΟΑΣΑ της ελευθερίας των απολύσεων και την πλήρη αποδιάρθρωση του συνδικάτου.
Μεταλλάξεις και αλλαγές που κάτω από την πίεση τρόικας και Ευρωπαϊκών Θεσμών παρατηρούνται κάτω από διάφορες μορφές και αποχρώσεις στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου.
Και ας μην δημιουργούνται αυταπάτες ότι είναι δυνατό να ενισχυθούν τα δημοκρατικά Δικαιώματα σ' ένα υποθετικό Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, αν πρώτα αυτά καταργηθούν στις χώρες - με μεγάλο δημοσιονομικό χρέος - όπου υπήρξε έντονη και λαϊκή αντίθεση σε αυτές τις αλλαγές και που οι Συνταγματικοί τους Χάρτες προέκυψαν από την Αντίσταση σε δικτατορικά και φασιστικά καθεστώτα.
«Il Gattopardo" του Giuseppe Tomasi di Lampedusa
Το λογοτεχνικό αυτό δημιούργημα - σημαντικό για την ιταλική λογοτεχνία, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων - ασχολείται με το πέρασμα μιας ιστορικής εποχής, δηλ. της προσάρτησης του Βασιλείου των Δύο Σικελιών (μέρος της Ν. Ιταλίας και Σικελία) στο υπό διαμόρφωση σύγχρονο Ιταλικό Κράτος και με τις αντιδράσεις της καθεστηκυίας τάξης.
Με βάση αυτό το μυθιστόρημα, ο Luchino Visconti γύρισε την ομώνυμη κινηματογραφική ταινία, με πρωταγωνιστές τον Burt Lancaster, την Claudia Cardinale. και τον Alain Delon. Για να καθησυχάσει τις ανησυχίες του θείου του πρίγκιπα της Σαλίνα (Burt Lancaster ), ο ανιψιός του Τανκρέντι (Alain Delon) - που είχε προσχωρήσει στην καινούργια πολιτική πραγματικότητα - του λέγει «Αν θέλουμε όλα να μείνουν όπως είναι, είναι ανάγκη όλα ν' αλλάξουν».
Σύμφωνα με την έγκυρη εγκυκλοπαίδεια Τρεκάνι, με τον όρο Γατοπαρδισμός χαρακτηρίζεται: η συμπεριφορά (που παραδοσιακά ονομάζονταν μεταμορφισμός) εκείνου που είχε ευνοηθεί, ή είχε αποκτήσει προνόμια από την προηγούμενη κατάσταση, και προσαρμόζεται στην καινούργια κατάσταση προσποιούμενος ότι είναι πρωταγωνιστής ή παράγοντας της νέας κατάστασης, για να διατηρήσει τα προνόμια του ή τη θέση εξουσίας.
Θα περίμενε κανείς ότι μετά την αποχώρηση - της Δημ.Αριστ.- από την κυβέρνηση θα γινόταν μια συστηματική και βασανιστική προσπάθεια να εντοπισθούν τα κριτικά σημεία που οδήγησαν σ' αυτή την προδιαγραμμένη κατάληξη.
Οι σκέψεις βάζουν μια σειρά από κομβικά ερωτηματικά, που έπρεπε να αντιμετωπισθούν, ώστε το κόμμα να είναι σε θέση να αναμετρηθεί με την πρόκληση της κρίσης. Κατ' αρχήν ξεκινώ από τα παρακάτω:
1. Είναι γνωστό ότι η παραδοσιακή οργάνωση της πολιτικής έχει μπει σε κρίση (το γιατί, δεν είναι γι' αυτό το σημείωμα). Το μεγάλο κομβικό ερώτημα είναι αν η Δημ. Αριστερά είναι ένα κόμμα προσωποπαγές και δημοκρατικά οργανωμένο σε εξέλιξη. Ή είναι προσωποπαγές και ρευστοποιημένο ανάλογα με τις συνθήκες και τις επιδιώξεις και βασικά Κρατοκεντρομόλος και εκλογικίστικος μηχανισμός..
Ποιον αντιπροσωπεύει σαν κόμμα και ποια συμφέροντα υπερασπίζεται και προστατεύει, για να μπορέσει να εκφράσει και να προωθήσει «ένα γενικό συμφέρον» όχι με μονοσήμαντες και επί μέρους ρίζες όπως στην πράξη εξελίχτηκε;
Το «γενικό συμφέρον» είναι πάντοτε μια κρυφή ή φανερή συνισταμένη, είδωλο της επικυριαρχίας ορισμένων ισχυρών, (συνήθως) συμφερόντων έναντι των άλλων, πράγμα που συμβαίνει και στη χώρα μας: όταν ξεφορτώνεται, π.χ., η κρίση (και σαν αντίληψη) - πέρα ακόμα και από τις «εντολές» της τρόικας - στην εργασία. Αυτά από μόνα τους απαιτούν μια μεγάλη συζήτηση, που πρέπει να γίνει.
2. Είναι επίσης γνωστό ότι ένας από τους ενδογενείς λόγους της έκρηξης της κρίσης είναι η διαφθορά ή, όπως θα έλεγε ο E. Berlinguer, " la questione morale" (η ηθική διάσταση ). Αυτή, κατά κοινή αποδοχή (ερευνητών, πολιτικών κ.λπ., μαρξιστών, κεϋνεσιανών κ.λπ.), είναι συνέπεια της κατάληψης του κράτους από τη μεριά των κομμάτων που κυβερνούν. Υπάρχει ναι ή όχι μια "questione morale" σ' αυτή εδώ τη χώρα; Μια "questione morale" που σχετίζεται με ατομικές συμπεριφορές και άτομα, με οργανωμένες κοινωνικές ομάδες, με σημαντικά κομμάτια του συστήματος, που διατρέχει θεσμούς και έχει δημιουργήσει ή δημιουργεί κοινές συμπεριφορές ή «κοινό νου»; Από την απάντηση σ' αυτό το ερώτημα εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, ο τύπος και η ποιότητα της πολιτικής οργάνωσης. Το ηθικό ζήτημα ("la questione morale" ) δεν είναι κάτι το ξένο σε σχέση με την πολιτική και κοινωνική δράση. Αποτελεί συστατικό τους στοιχείο και στοιχείο ολοκλήρωσης. Μπορεί ένα κόμμα σαν τη Δημ. Αριστερά να μην «ξεθάψει τον πέλεκυ» της ηθικής διάστασης της κρίσης της πολιτικής και να μην την κάνει σημαία του; Φαίνεται ότι αυτό δεν στάθηκε δυνατό, μια και με το 4-2-1 αποδέχτηκε τη λογική της κατάληψης του κράτους, άνυσμα και φορέα της κάθε συναλλαγής, και ακόμα (όχι λίγοι) την υποστηρίζουν! Δεν είναι τυχαίο ότι η χώρα πέρασε στον δείκτη διαφθοράς-Transparency Internazional- από την 80η θέση με 36 βαθμούς του 2011 στην 94η θέση με 34 βαθμούς (προς το βαθύ κόκκινο) το 2012.
Στη Θολή Σκέψη της ηγετικής ομάδας το 4-2-1 αντικρίστηκε σαν προβολή και σύγχρονη επεξήγηση (για το 2010-20) της Γκραμσιανής θεώρησης «του πολέμου θέσεων». «Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι».
Και τα στελέχη εξακολουθούν να μην παίρνουν αποστάσεις από αυτό το ασυγχώρητο λάθος. «Errare humanum est, perseverare diabolicum» και μάλιστα με γατοπαρδικό τρόπο.
Φαίνεται, όμως, ότι τα στελέχη της J.P.Morgan ξέρουν πολύ καλύτερα από ορισμένα στελέχη της ηγετικής ομάδας της Δημ. Αριστεράς ποια είναι τα «γκραμσιανά οχυρά» του πολέμου θέσεων, που πρέπει να καταληφθούν και να γκρεμισθούν.
Σύμφωνα με την έκθεση της J.P. Morgan, οι δυσκολίες προσαρμογής στις νεοφιλελεύθερες και μερκαντιλιστικές συνταγές, των χωρών του ευρωπαϊκού νότου οφείλονται στην ύπαρξη Συνταγμάτων που προέκυψαν από την ήττα του φασισμού και από την κατάρρευση δικτατορικών καθεστώτων (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία). Πρόκειται για Συνταγματικούς Χάρτες που «δείχνουν ότι είναι επηρεασμένοι έντονα από τις σοσιαλιστικές ιδέες».
Οι παθολογίες - κατά την J.P. Morgan - που πρέπει να καταπολεμηθούν είναι: "Αδύναμες κυβερνήσεις, Κεντρικό Κράτος αδύναμο απέναντι στις περιφέρειες, συνταγματικές προστασίες των δικαιωμάτων των εργαζομένων, πελατειακές σχέσεις για τη δημιουργία συναίνεσης, δικαίωμα για διαμαρτυρία όταν προωθούνται δυσάρεστες αλλαγές του status quo». Και στα «δημοκρατικά οχυρά» δηλ. τα Δικαιώματα που εμπεριέχουν αυτοί οι Χάρτες οφείλονται οι δυσκολίες που συναντούν οι πολιτικές λιτότητας σ' αυτές τις χώρες: «Σύνταγμα (Πορτογαλία), ΄Οργανισμοί Τοπ. Αυτ. (Ισπανία), αύξηση των λαϊκιστικών κομμάτων (Ελλάδα, Ιταλία)».
Οι συντάκτες της έκθεσης καταλήγουν ότι η τρόικα κατάφερε αρκετά, αλλά εκείνο που είναι πιο σημαντικό και που σχετίζεται με τη μετάλλαξη των πολιτικών θεσμών «ούτε άρχισε» ακόμα. Από ό,τι διαφαίνεται, η πρότασή τους είναι ο περιορισμός των δικαιωμάτων και της Δημοκρατίας, η μετάλλαξη των πολιτικών θεσμών προς την κατεύθυνση «του νεοφιλελεύθερου αυταρχισμού» και που θα συνοδεύονται από την αποτελεσματικότητα της αγοράς της εργασίας σύμφωνα με τον Δείκτη ΟΑΣΑ της ελευθερίας των απολύσεων και την πλήρη αποδιάρθρωση του συνδικάτου.
Μεταλλάξεις και αλλαγές που κάτω από την πίεση τρόικας και Ευρωπαϊκών Θεσμών παρατηρούνται κάτω από διάφορες μορφές και αποχρώσεις στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου.
Και ας μην δημιουργούνται αυταπάτες ότι είναι δυνατό να ενισχυθούν τα δημοκρατικά Δικαιώματα σ' ένα υποθετικό Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, αν πρώτα αυτά καταργηθούν στις χώρες - με μεγάλο δημοσιονομικό χρέος - όπου υπήρξε έντονη και λαϊκή αντίθεση σε αυτές τις αλλαγές και που οι Συνταγματικοί τους Χάρτες προέκυψαν από την Αντίσταση σε δικτατορικά και φασιστικά καθεστώτα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου