«Αφού τα παλιά μας αίσχη μπορεί να μας συγχωρεθούν, πρέπει
αναγκαστικά κατά τη γνώμη μου να διαπράξουμε καινούργια,
πολλαπλασιάζοντας τις παρανομίες, διπλασιάζοντας τις καταστροφές και τις
λεηλασίες μας, και πασχίζοντας να στρατολογήσουμε όσο το δυνατόν
περισσότερους συντρόφους στα εγκλήματά μας.
Οι μικρές παρανομίες τιμωρούνται, αλλά οι μεγάλες ανταμείβονται...
Γιατί όταν οι παραβάτες είναι πολλοί, κανείς δεν τιμωρείται· οι μικρές
παρανομίες τιμωρούνται, αλλά οι μεγάλες και σοβαρές παρανομίες
ανταμείβονται· και εκεί όπου πολλοί υφίστανται αδικίες, λίγοι επιζητούν
να τις εκδικηθούν. Γιατί οι αδικίες που βλάπτουν όλους εξίσου γίνονται
ανεκτές με περισσότερη υπομονή απ' ό,τι εκείνες που στρέφονται εναντίον
ατόμων».
Το 16ο αιώνα, ο Μακιαβέλι στις «Φλωρεντινές Ιστορίες» όριζε τη διαδικασία αλλοτρίωσης της συνείδησης των πολλών ως το βασικό όπλο του ηγεμόνα που επιθυμούσε να διατηρήσει την εξουσία του. Το 19ο αιώνα, ο Εμμανουήλ Ροΐδης περιέγραφε την πρακτική εφαρμογή του μοντέλου στην Ελλάδα της εποχής του, μιλούσε για την αλυσιδωτή λειτουργία της διαφθοράς που διαπερνούσε και διαμόρφωνε το πολιτικό σύστημα:
«Η Ελλάς κατηνάλωσεν ολόκληρον τεσσαρακονταετίαν εις αγόνους συζητήσεις περί κομμάτων και κομματαρχών, άπαν σε το χρήμα, αντί έργων χρήσιμων προς πόλεμον ή προς ειρήνην, εδαπάνησεν εις συντήρησιν κοπαδίου κομματικών κηφήνων, χάριν των οποίων στέργει την πενίαν, την κακοπραγίαν, την ασημότητα και τους εμπαιγμούς του κόσμου όλου.
»Ομολογούμεν ότι λαός επί τοσούτον χρόνον τοιαύτα ανεχθείς είναι εν μέρει άξιος της τύχης του. Δεν αρνούμεθα ότι οι οπωσδήποτε αποκτήσαντες την πλειοψηφίαν είχον την συνταγματικήν αρμοδιότητα να διανείμωσι το αίμα και τον ιδρώτα του μέχρι τελευταίας σταγόνος εις τους οπαδούς των. Προθύμως αναγνωρίζομεν ότι και οι διάδοχοί των έχουσι το κοινοβουλευτικόν δικαίωμα να εξακολουθήσωσι την χαραχθείσαν αύλακα μέχρι παντελούς ολέθρου και χρεωκοπίας. Αλλά αν υπό τον αριστερόν μαστόν έχουσι καρδίαν και όχι πέτραν, νομίζομεν ότι καιρός είναι πλέον να παύσωσι σφαγιάζοντες ολόκληρον έθνος προς συντήρησιν αγέλης κατασκευαστών πλειοψηφίας».
Η αυθαιρεσία, η θρασύτητα, η ανομία των αδίστακτων αρχόντων και μια μερίδα συναινούντων αρχομένων, προθύμων να συμπράξουν και να συμπορευτούν. Οι μακιαβελικοί στοχασμοί και οι διαπιστώσεις του Ροΐδη απαντιούνται στην άπορη ελληνική πολιτεία του 21ου αιώνα. Ενας αχρείος μικρόκοσμος φιλόδοξων και αυλικών που πραγματοποίησε τον παμπάλαιο, εκκρεμούντα και διακαή πόθο της κολοβής αλεπούς: να κόψει και τις ουρές των υπολοίπων. Να γίνουν όλοι όμοιοι, να βουτήξουν στο ίδιο καζάνι, συνεταίροι στην ευθύνη και την ενοχή. Μια κοινωνία διαχρονικά δομημένη επάνω στην αρχή του ατομικισμού (όπως εύστοχα επισήμανε ο ιστορικός Σπύρος Ασδραχάς σε συνέντευξή του στο προηγούμενο φύλλο της «Κυριακάτικης Ε» και στον Σπ. Κάραλη) που ήταν εξαιρετικά εύκολο να παρασυρθεί και να εκφυλιστεί σε βαθμό τέτοιο που να αδυνατεί πλέον να ξαναβρεί τον εαυτό της.
Σ.σ. Ο αλαφροΐσκιωτος ενός αρκαδικού χωριού, κάποτε, συνήθιζε να βουτά τα πόδια του στη λάσπη. Οταν ο παπάς τον ρώτησε το γιατί, εκείνος του απάντησε σοβαρά: Για να θυμάμαι ποιος είμαι κι από τι είμαι καμωμένος...
Οι μικρές παρανομίες τιμωρούνται, αλλά οι μεγάλες ανταμείβονται...
Γιατί όταν οι παραβάτες είναι πολλοί, κανείς δεν τιμωρείται· οι μικρές
παρανομίες τιμωρούνται, αλλά οι μεγάλες και σοβαρές παρανομίες
ανταμείβονται· και εκεί όπου πολλοί υφίστανται αδικίες, λίγοι επιζητούν
να τις εκδικηθούν. Γιατί οι αδικίες που βλάπτουν όλους εξίσου γίνονται
ανεκτές με περισσότερη υπομονή απ' ό,τι εκείνες που στρέφονται εναντίον
ατόμων».Το 16ο αιώνα, ο Μακιαβέλι στις «Φλωρεντινές Ιστορίες» όριζε τη διαδικασία αλλοτρίωσης της συνείδησης των πολλών ως το βασικό όπλο του ηγεμόνα που επιθυμούσε να διατηρήσει την εξουσία του. Το 19ο αιώνα, ο Εμμανουήλ Ροΐδης περιέγραφε την πρακτική εφαρμογή του μοντέλου στην Ελλάδα της εποχής του, μιλούσε για την αλυσιδωτή λειτουργία της διαφθοράς που διαπερνούσε και διαμόρφωνε το πολιτικό σύστημα:
«Η Ελλάς κατηνάλωσεν ολόκληρον τεσσαρακονταετίαν εις αγόνους συζητήσεις περί κομμάτων και κομματαρχών, άπαν σε το χρήμα, αντί έργων χρήσιμων προς πόλεμον ή προς ειρήνην, εδαπάνησεν εις συντήρησιν κοπαδίου κομματικών κηφήνων, χάριν των οποίων στέργει την πενίαν, την κακοπραγίαν, την ασημότητα και τους εμπαιγμούς του κόσμου όλου.
»Ομολογούμεν ότι λαός επί τοσούτον χρόνον τοιαύτα ανεχθείς είναι εν μέρει άξιος της τύχης του. Δεν αρνούμεθα ότι οι οπωσδήποτε αποκτήσαντες την πλειοψηφίαν είχον την συνταγματικήν αρμοδιότητα να διανείμωσι το αίμα και τον ιδρώτα του μέχρι τελευταίας σταγόνος εις τους οπαδούς των. Προθύμως αναγνωρίζομεν ότι και οι διάδοχοί των έχουσι το κοινοβουλευτικόν δικαίωμα να εξακολουθήσωσι την χαραχθείσαν αύλακα μέχρι παντελούς ολέθρου και χρεωκοπίας. Αλλά αν υπό τον αριστερόν μαστόν έχουσι καρδίαν και όχι πέτραν, νομίζομεν ότι καιρός είναι πλέον να παύσωσι σφαγιάζοντες ολόκληρον έθνος προς συντήρησιν αγέλης κατασκευαστών πλειοψηφίας».
Η αυθαιρεσία, η θρασύτητα, η ανομία των αδίστακτων αρχόντων και μια μερίδα συναινούντων αρχομένων, προθύμων να συμπράξουν και να συμπορευτούν. Οι μακιαβελικοί στοχασμοί και οι διαπιστώσεις του Ροΐδη απαντιούνται στην άπορη ελληνική πολιτεία του 21ου αιώνα. Ενας αχρείος μικρόκοσμος φιλόδοξων και αυλικών που πραγματοποίησε τον παμπάλαιο, εκκρεμούντα και διακαή πόθο της κολοβής αλεπούς: να κόψει και τις ουρές των υπολοίπων. Να γίνουν όλοι όμοιοι, να βουτήξουν στο ίδιο καζάνι, συνεταίροι στην ευθύνη και την ενοχή. Μια κοινωνία διαχρονικά δομημένη επάνω στην αρχή του ατομικισμού (όπως εύστοχα επισήμανε ο ιστορικός Σπύρος Ασδραχάς σε συνέντευξή του στο προηγούμενο φύλλο της «Κυριακάτικης Ε» και στον Σπ. Κάραλη) που ήταν εξαιρετικά εύκολο να παρασυρθεί και να εκφυλιστεί σε βαθμό τέτοιο που να αδυνατεί πλέον να ξαναβρεί τον εαυτό της.
Σ.σ. Ο αλαφροΐσκιωτος ενός αρκαδικού χωριού, κάποτε, συνήθιζε να βουτά τα πόδια του στη λάσπη. Οταν ο παπάς τον ρώτησε το γιατί, εκείνος του απάντησε σοβαρά: Για να θυμάμαι ποιος είμαι κι από τι είμαι καμωμένος...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου