Του Τακη Κατσιμαρδου, απο το Εθνος...
Παρά τις ουρανομήκεις διακηρύξεις των τελευταίων χρόνων για το τέλος του κομματικού κράτους, ένα καινούργιο πελατειακό σύστημα επιχειρείται να οικοδομηθεί πάνω στα ερείπια του παλιού. Οπως η διαφθορά δεν θεωρείται, πια, μια παρενέργεια, αλλά δομικό στοιχείο του πολιτικοοικονομικού συστήματος που κυριαρχεί, το ίδιο φαίνεται ότι συμβαίνει με τις πελατειακές σχέσεις.
Δεν συνιστούν παρέκβαση στον τρόπο κατάκτησης και άσκησης της εξουσίας. Αλλά μια μορφή ύπαρξής της και σε οριακές καταστάσεις αναγορεύονται σε βασική μονάδα αναπαραγωγής της.
Δεν είναι ούτε λίγα ούτε περιθωριακά αυτά που καταδεικνύουν καθημερινά ότι το μεταπελατειακό κράτος γεννιέται μπροστά στα μάτια μας. Πάμπολλα τα δείγματα. Από την αναλογική κατανομή θέσεων-κλειδιών μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων ως τους διορισμούς και τις τοποθετήσεις «ημετέρων» σε οργανισμούς, διοικήσεις, υπερεθνικούς φορείς, σε όλα τα κέντρα και παράκεντρα. Κι αν μεν αυτό, σ' επίπεδο ατόμων, κομματικής αντιπροσώπευσης και συσχετισμών έχει κάποιες εξηγήσεις, υπάρχουν άλλα που δείχνουν τη διαχρονική αφασία και υποκρισία της πολιτικής ελίτ. Οπως για παράδειγμα τα νεορουσφετολογικά δίκτυα, που απλώνονται παντού. Από τις ρητορικές διαχείρισης της ανεργίας και τη δήθεν αντιμετώπιση της φτώχειας ως τη διανομή επιδομάτων ελεημοσύνης σ΄ «ευπαθείς ομάδες».
Κορυφαία εκδήλωση του νέου μεταπελατειακού καθεστώτος αποτελεί, βεβαίως, το «κοινωνικό μέρισμα» από το περίφημο πλεόνασμα του προϋπολογισμού. Παρακάμπτοντας εδώ το μείζον ζήτημα ότι προέκυψε από το έλλειμμα του κοινωνικού κράτους, ας σταθούμε σε μια άλλη πλευρά. Με τις κυβερνητικές εξαγγελίες επανέρχεται πανηγυρικά στο προσκήνιο το κλασικό προεκλογικό εμπόριο ψήφων. Η ψηφοθηρία σε πρωτόγονες εκδηλώσεις της.
Για να βρούμε παρόμοια απόπειρα πρέπει να γυρίσουμε τρεις δεκαετίες πίσω. Οταν στις πρώτες ευρωεκλογές του 1981 η κυβέρνηση Ράλλη μοίραζε «επιταγές της ΕΟΚ» σε κατοίκους «μειονεκτικών» περιοχών. Δεν υπολόγισε καλά τότε, ούτε η ίδια ούτε το Συμβούλιο της ΕΟΚ, που συνέπραξε άτυπα στην απόπειρα εξαγοράς ψήφων από τη ΝΔ. Οι αγρότες έλαβαν τις επιταγές και ψήφισαν την αλλαγή της κυβέρνησης, καταδικάζοντας τις κοινοτικές πολιτικές.
Για την ιστορία, δεκαεπτά κάτοικοι χωριού της Κέρκυρας αρνήθηκαν τις ψηφοθηρικές επιταγές ελεημοσύνης, ζητώντας από την κυβέρνηση να διαθέσει το ποσό για «ν΄ αποπερατωθεί το Κοινοτικό Ιατρείο ώστε να εξυπηρετούνται οι υπερήλικες...». Η σημερινή απόπειρα επαναφοράς μιας κατεξοχήν φαυλοκρατικής μεθόδου, εκτός των άλλων, αποκαλύπτει ότι τα υψιπετή για μεταρρυθμίσεις και τη «νέα Ελλάδα» πετιούνται στα σκουπίδια, μπροστά στην απειλή για απώλεια της εξουσίας.
Παρά τις ουρανομήκεις διακηρύξεις των τελευταίων χρόνων για το τέλος του κομματικού κράτους, ένα καινούργιο πελατειακό σύστημα επιχειρείται να οικοδομηθεί πάνω στα ερείπια του παλιού. Οπως η διαφθορά δεν θεωρείται, πια, μια παρενέργεια, αλλά δομικό στοιχείο του πολιτικοοικονομικού συστήματος που κυριαρχεί, το ίδιο φαίνεται ότι συμβαίνει με τις πελατειακές σχέσεις.
Δεν συνιστούν παρέκβαση στον τρόπο κατάκτησης και άσκησης της εξουσίας. Αλλά μια μορφή ύπαρξής της και σε οριακές καταστάσεις αναγορεύονται σε βασική μονάδα αναπαραγωγής της.
Δεν είναι ούτε λίγα ούτε περιθωριακά αυτά που καταδεικνύουν καθημερινά ότι το μεταπελατειακό κράτος γεννιέται μπροστά στα μάτια μας. Πάμπολλα τα δείγματα. Από την αναλογική κατανομή θέσεων-κλειδιών μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων ως τους διορισμούς και τις τοποθετήσεις «ημετέρων» σε οργανισμούς, διοικήσεις, υπερεθνικούς φορείς, σε όλα τα κέντρα και παράκεντρα. Κι αν μεν αυτό, σ' επίπεδο ατόμων, κομματικής αντιπροσώπευσης και συσχετισμών έχει κάποιες εξηγήσεις, υπάρχουν άλλα που δείχνουν τη διαχρονική αφασία και υποκρισία της πολιτικής ελίτ. Οπως για παράδειγμα τα νεορουσφετολογικά δίκτυα, που απλώνονται παντού. Από τις ρητορικές διαχείρισης της ανεργίας και τη δήθεν αντιμετώπιση της φτώχειας ως τη διανομή επιδομάτων ελεημοσύνης σ΄ «ευπαθείς ομάδες».
Κορυφαία εκδήλωση του νέου μεταπελατειακού καθεστώτος αποτελεί, βεβαίως, το «κοινωνικό μέρισμα» από το περίφημο πλεόνασμα του προϋπολογισμού. Παρακάμπτοντας εδώ το μείζον ζήτημα ότι προέκυψε από το έλλειμμα του κοινωνικού κράτους, ας σταθούμε σε μια άλλη πλευρά. Με τις κυβερνητικές εξαγγελίες επανέρχεται πανηγυρικά στο προσκήνιο το κλασικό προεκλογικό εμπόριο ψήφων. Η ψηφοθηρία σε πρωτόγονες εκδηλώσεις της.
Για να βρούμε παρόμοια απόπειρα πρέπει να γυρίσουμε τρεις δεκαετίες πίσω. Οταν στις πρώτες ευρωεκλογές του 1981 η κυβέρνηση Ράλλη μοίραζε «επιταγές της ΕΟΚ» σε κατοίκους «μειονεκτικών» περιοχών. Δεν υπολόγισε καλά τότε, ούτε η ίδια ούτε το Συμβούλιο της ΕΟΚ, που συνέπραξε άτυπα στην απόπειρα εξαγοράς ψήφων από τη ΝΔ. Οι αγρότες έλαβαν τις επιταγές και ψήφισαν την αλλαγή της κυβέρνησης, καταδικάζοντας τις κοινοτικές πολιτικές.
Για την ιστορία, δεκαεπτά κάτοικοι χωριού της Κέρκυρας αρνήθηκαν τις ψηφοθηρικές επιταγές ελεημοσύνης, ζητώντας από την κυβέρνηση να διαθέσει το ποσό για «ν΄ αποπερατωθεί το Κοινοτικό Ιατρείο ώστε να εξυπηρετούνται οι υπερήλικες...». Η σημερινή απόπειρα επαναφοράς μιας κατεξοχήν φαυλοκρατικής μεθόδου, εκτός των άλλων, αποκαλύπτει ότι τα υψιπετή για μεταρρυθμίσεις και τη «νέα Ελλάδα» πετιούνται στα σκουπίδια, μπροστά στην απειλή για απώλεια της εξουσίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου