Μια στιγμη στον ανεμο: Δέκα χρόνια Ιράκ. Τι απέγινε ο «μικρός Αλί»;

Τρίτη 26 Μαρτίου 2013

Δέκα χρόνια Ιράκ. Τι απέγινε ο «μικρός Αλί»;

Στις μεγάλες ιστορικές στιγμές κάποιες εικόνες αποκτούν εμβληματικό χαρακτήρα. Αυτό συνέβη το 2003, τις μέρες της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ, με τη φωτογραφία του Αλί Αμπάς, ενός 12χρονου αγοριού. Στη διάρκεια ενός βομβαρδισμού στα περίχωρα της Βαγδάτης, στο πλαίσιο της «Επιχείρησης Ιρακινή Ελευθερία», ο Αλί έχασε τα δυο του χέρια, τη μητέρα, τον πατέρα του και άλλους 16 συγγενείς.

Η φωτογραφία του έκανε το γύρο του κόσμου. Στο πρόσωπο του χαμογελαστού Αλί, στο κρεβάτι του πόνου, συμπυκνώθηκε όλη η κτηνωδία και ο παραλογισμός εκείνου του πολέμου. Οι άκρες των χειλιών του είναι ανασηκωμένες, όμως στην πραγματικότητα ο Αλί δεν χαμογελά, αλλά μορφάζει σαν να προσπαθεί να μην κλάψει. Στην Ελλάδα τον λέγαμε «ο μικρός Αλί», ενώ για τον αγγλόφωνο κόσμο ήταν ο «armless Ali», ο Αλί χωρίς χέρια.

Ο Αλί νοσηλεύτηκε αρχικά σε νοσοκομείο της Βαγδάτης, ύστερα στο Κουβέιτ και αργότερα στη Βρετανία όπου του προσφέρθηκε υποτροφία σε ένα σχολείο στο Λονδίνο, ενώ στο νοσοκομείο Κουίν Μέρι, στο νότιο Λονδίνο, του πρόσθεσαν τεχνητά χέρια με χρήματα που συγκεντρώθηκαν με έρανο.

Το 2007, όταν ο Αλί ήταν 16 ετών, έδωσε μια συνέντευξη στο BBC, όπου θυμάται τις στιγμές που έζησε στα νοσοκομεία. Στη Βαγδάτη το νοσοκομείο είχε πολλές ελλείψεις, λέει: «Τότε ήθελα να πεθάνω. Μόνο όταν με πήγαν στο Κουβέιτ συνειδητοποίησα ότι δεν έχω χέρια. Όταν έμαθα ότι είχα χάσει όλη την οικογένειά μου, τρελάθηκα. Ποτέ δεν θα το ξεπεράσω.

»Ακόμα θυμάμαι την οικογένειά μου, ακόμα κατηγορώ εκείνον που βομβάρδισε το σπίτι μου. Στο σπίτι μας δεν υπήρχαν ούτε όπλα ούτε στρατιώτες. Ήμαστε αγρότες, μόνο γελάδια και πρόβατα είχαμε. Αυτό που έγινε δεν ήταν ατύχημα... επίτηδες μας βομβάρδισαν.

»Μερικές φορές κατηγορώ τη [βρετανική κυβέρνηση]... όμως οι άνθρωποι εδώ μου φέρθηκαν με μεγάλη καλοσύνη.

»Τώρα τα πάω καλά. Στο Κουβέιτ ο γιατρός μου με έμαθε πώς να τρώω με τα πόδια μου, πώς να βουρτσίζω τα δόντια μου με τα πόδια. Στην αρχή ήταν πολύ πολύ δύσκολο, αλλά με την εξάσκηση τα κατάφερα. Μέχρι και να ζωγραφίζω με τα πόδια έμαθα... Τα τεχνητά μου χέρια είναι πολύ χρήσιμα, αλλά προτιμώ να κάνω πράγματα με τα πόδια μου. Μου αρέσει να παίζω ποδόσφαιρο. Η ομάδα μου είναι η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

»Κάνω ποδήλατο, ένα ειδικό ποδήλατο με τρεις ρόδες. Πέρυσι έκανα 60 μίλια μέχρι την Οξφόρδη. Ήταν πολύ κουραστικό. Μετά το τρέξιμο, έπεσα ξερός στο κρεβάτι.

»Πώς είπατε; Τα όνειρά μου; Δεν ξέρω τι θέλω να γίνω. Ίσως όταν μεγαλώσω, να κάνω κάτι για την ειρήνη. Ελπίζω να υπάρχει ασφάλεια στο Ιράκ ώστε να ξαναγυρίσω και να ζήσω εκεί».

Ο Αλί δεν ζει στο Ιράκ. Το 2010 τού δόθηκε η βρετανική υπηκοότητα. Αρκετές φορές έχει ταξιδέψει στη Βαγδάτη για να συναντήσει κάποιες αδελφές του και άλλα επιζώντα μέλη της διευρυμένης οικογένειάς του του. Σε ένα πρόσφατο ταξίδι, γνώρισε μια παλιά του γειτονοπούλα, την όμορφη 18χρονη Ανκάμ, και πέρυσι το Νοέμβριο την παντρεύτηκε στη Βαγδάτη. Παραδοσιακός μουσουλμανικός γάμος. Το γλέντι κράτησε δυο μερόνυχτα.

Χάπι εντ, λοιπόν, για τον Αλί. Η άγρια Δύση έκανε το καθήκον της, έδειξε το φιλάνθρωπο πρόσωπό της, ξέπλυνε τις τύψεις της. Όμως εκατοντάδες χιλιάδες είναι οι νεκροί του Ιράκ, στρατιώτες και άμαχοι, τεράστιος ο αριθμός των ακρωτηριασμένων, αναρίθμητες οι ξεκληρισμένες οικογένειες, οι διαλυμένες ζωές.

Το «Δεν ξεχνώ» δεν θα έπρεπε να αφορά μόνο τη διαμελισμένη Κύπρο. Δεν ξεχνώ πρέπει να πούμε για τα ανώνυμα αδελφάκια του Αλί στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, την Παλαιστίνη. Όπως γι’ αυτό το κοριτσάκι στη Βασόρα, που το 2003, σε ηλικία 9 ετών έχασε και τα δύο της πόδια στη διάρκεια ενός αμερικανικού βομβαρδισμού την τρίτη ημέρα του πολέμου. (Στη φωτογραφία στην αγκαλιά του θείου της).

Στις πιο κάτω φωτογραφίες, βλέπουμε το ίδιο κοριτσάκι ένα χρόνο αργότερα, το 2004. Τώρα πια έχει τεχνητά πόδια και περπατά με δεκανίκια.

Κανείς δεν ξέρει τι απέγινε η Ιμπτιχάλ.