Του Τάσου Τσακίρογλου, απο την Εφημεριδα των Συντακτων...
Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών στην Κύπρο δείχνουν με τον πιο ανάγλυφο τρόπο ότι ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, ο οποίος πηδαλιουχείται από την επιδίωξη του μέγιστου κέρδους με κάθε κόστος και τίμημα εκ μέρους των πλουτοκρατών, λειτουργεί σαν μια «σήραγγα του χρόνου» που οδηγεί με ραγδαίους ρυθμούς την κοινωνία στο παρελθόν.
Τα φιλελεύθερα καθεστώτα, τα οποία εκφυλίστηκαν σταδιακά σε νεοφιλελεύθερες κοινοβουλευτικές δεσποτείες, συνήθιζαν να ομνύουν στην ελευθερία του ατόμου, στην ισότητα και στην πρόοδο. Οι εξαγγελίες αυτές έχουν μετατραπεί σήμερα στο ακριβώς αντίθετό τους, αφού οι πολίτες βιώνουν το υπαρξιακό καθεστώς από το οποίο πίστευαν ότι απελευθερώθηκαν εδώ και τουλάχιστον έναν αιώνα. Φτώχεια, μαζική ανεργία, κοινωνική εξαθλίωση, ισοπέδωση του κοινωνικού κράτους, ανασφάλεια για το μέλλον, ατέλειωτες ώρες εργασίας έναντι συμβολικού μισθού. Και επιπλέον: η ακόρεστη δίψα για κέρδος και επέκταση του κυρίαρχου χρηματοπιστωτικού τομέα οδηγεί στην άλωση (με κατάσχεση καταθέσεων) ακόμα και του ιερού αδύτου του καπιταλισμού: της ιδιωτικής ιδιοκτησίας.
Πάνω στη φρενιτιώδη προσπάθεια να «σαρώσει» όλες τις κοινωνικές κατακτήσεις το καθεστώς της «οικονομίας της αγοράς» ξεχνά να φορέσει τη μάσκα και να μεταμφιεστεί με τον τρόπο που το έκανε μέχρι σήμερα. Υιοθετεί σε έσχατο βαθμό τον «κεντρικό σχεδιασμό» για τον οποίο κατηγορούσε τους αντιπάλους της και κυρίως τον σοσιαλισμό. Το «λιγότερο κράτος» έχει γίνει «κράτος παντού». Μοιράζει, αναθέτει, παρεμβαίνει, διορίζει, απολύει, καταργεί, εξαγοράζει και διοικεί, εισδύοντας σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, λειτουργώντας ως ένα «οικονομικό πανοπτικό». Οσο για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες του ατόμου; Αυτά, σε καιρό ειρήνης, αποτελούν ξεκάθαρα πλέον το ανάλογο των «παράπλευρων απωλειών» που εφηύρε σε καιρό πολέμου ο στρατιωτικός νεοφιλελευθερισμός.
«Χάρη στη γενναιοδωρία της θριαμβεύουσας επιστήμης και της τεχνολογίας και χάρη σε μια σώρευση πλούτου που κάποτε ήταν σχεδόν ασύλληπτη, η αίσθηση παντοδυναμίας των ανθρώπων είναι ακριβώς εκείνη που τους εμποδίζει να κοιτούν με την αναγκαία διαύγεια την άλλη όψη του νομίσματος, με άλλα λόγια το γεγονός ότι οι λανθασμένοι τρόποι χρήσης της επιστήμης, της τεχνολογίας και των υλικών πόρων ευτελίζουν τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και υποδαυλίζουν ανισορροπίες στον φυσικό κόσμο». Με τον τρόπο αυτό, ο Ιταλός πολιτικός φιλόσοφος, Μάσιμο Σαλβαντόρι, περιγράφει στο βιβλίο του «Η ιδέα της προόδου» (εκδ. Σαββάλας) τα αδιέξοδα που δημιουργούν οι σημερινές κυρίαρχες ελίτ του πλούτου. Δηλαδή ζούμε σε παροξυσμό την αντίθεση που περιγράφει ο Μαρξ στο «Κεφάλαιο»: αυτήν ανάμεσα στον όλο και περισσότερο κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής (αγαθών, ιδεών, πληροφορίας) από τη μια μεριά και στον ατομικό τρόπο ιδιοποίησης των αποτελεσμάτων της, από την άλλη.
Ο φαύλος κύκλος μπορεί να σπάσει εάν οι πολίτες βγουν από τη στάση παθητικής αναμονής, καθώς η πορεία των πραγμάτων απαιτεί επιλογές εδώ και τώρα. Και η μη επιλογή αναμφίβολα αποτελεί επιλογή: τη χειρότερη!
Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών στην Κύπρο δείχνουν με τον πιο ανάγλυφο τρόπο ότι ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, ο οποίος πηδαλιουχείται από την επιδίωξη του μέγιστου κέρδους με κάθε κόστος και τίμημα εκ μέρους των πλουτοκρατών, λειτουργεί σαν μια «σήραγγα του χρόνου» που οδηγεί με ραγδαίους ρυθμούς την κοινωνία στο παρελθόν.Τα φιλελεύθερα καθεστώτα, τα οποία εκφυλίστηκαν σταδιακά σε νεοφιλελεύθερες κοινοβουλευτικές δεσποτείες, συνήθιζαν να ομνύουν στην ελευθερία του ατόμου, στην ισότητα και στην πρόοδο. Οι εξαγγελίες αυτές έχουν μετατραπεί σήμερα στο ακριβώς αντίθετό τους, αφού οι πολίτες βιώνουν το υπαρξιακό καθεστώς από το οποίο πίστευαν ότι απελευθερώθηκαν εδώ και τουλάχιστον έναν αιώνα. Φτώχεια, μαζική ανεργία, κοινωνική εξαθλίωση, ισοπέδωση του κοινωνικού κράτους, ανασφάλεια για το μέλλον, ατέλειωτες ώρες εργασίας έναντι συμβολικού μισθού. Και επιπλέον: η ακόρεστη δίψα για κέρδος και επέκταση του κυρίαρχου χρηματοπιστωτικού τομέα οδηγεί στην άλωση (με κατάσχεση καταθέσεων) ακόμα και του ιερού αδύτου του καπιταλισμού: της ιδιωτικής ιδιοκτησίας.
Πάνω στη φρενιτιώδη προσπάθεια να «σαρώσει» όλες τις κοινωνικές κατακτήσεις το καθεστώς της «οικονομίας της αγοράς» ξεχνά να φορέσει τη μάσκα και να μεταμφιεστεί με τον τρόπο που το έκανε μέχρι σήμερα. Υιοθετεί σε έσχατο βαθμό τον «κεντρικό σχεδιασμό» για τον οποίο κατηγορούσε τους αντιπάλους της και κυρίως τον σοσιαλισμό. Το «λιγότερο κράτος» έχει γίνει «κράτος παντού». Μοιράζει, αναθέτει, παρεμβαίνει, διορίζει, απολύει, καταργεί, εξαγοράζει και διοικεί, εισδύοντας σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, λειτουργώντας ως ένα «οικονομικό πανοπτικό». Οσο για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες του ατόμου; Αυτά, σε καιρό ειρήνης, αποτελούν ξεκάθαρα πλέον το ανάλογο των «παράπλευρων απωλειών» που εφηύρε σε καιρό πολέμου ο στρατιωτικός νεοφιλελευθερισμός.
«Χάρη στη γενναιοδωρία της θριαμβεύουσας επιστήμης και της τεχνολογίας και χάρη σε μια σώρευση πλούτου που κάποτε ήταν σχεδόν ασύλληπτη, η αίσθηση παντοδυναμίας των ανθρώπων είναι ακριβώς εκείνη που τους εμποδίζει να κοιτούν με την αναγκαία διαύγεια την άλλη όψη του νομίσματος, με άλλα λόγια το γεγονός ότι οι λανθασμένοι τρόποι χρήσης της επιστήμης, της τεχνολογίας και των υλικών πόρων ευτελίζουν τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και υποδαυλίζουν ανισορροπίες στον φυσικό κόσμο». Με τον τρόπο αυτό, ο Ιταλός πολιτικός φιλόσοφος, Μάσιμο Σαλβαντόρι, περιγράφει στο βιβλίο του «Η ιδέα της προόδου» (εκδ. Σαββάλας) τα αδιέξοδα που δημιουργούν οι σημερινές κυρίαρχες ελίτ του πλούτου. Δηλαδή ζούμε σε παροξυσμό την αντίθεση που περιγράφει ο Μαρξ στο «Κεφάλαιο»: αυτήν ανάμεσα στον όλο και περισσότερο κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής (αγαθών, ιδεών, πληροφορίας) από τη μια μεριά και στον ατομικό τρόπο ιδιοποίησης των αποτελεσμάτων της, από την άλλη.
Ο φαύλος κύκλος μπορεί να σπάσει εάν οι πολίτες βγουν από τη στάση παθητικής αναμονής, καθώς η πορεία των πραγμάτων απαιτεί επιλογές εδώ και τώρα. Και η μη επιλογή αναμφίβολα αποτελεί επιλογή: τη χειρότερη!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου