Γεννήθηκα τη δεκαετία του '70, τα παιδικά μου χρόνια συνέπεσαν με την κυριαρχία του ΠΑΣΟΚ τη δεκαετία του '80, η ενηλικίωση ήρθε στα '90s, εκεί κατά τη διακυβέρνηση Μητσοτάκη. Σπούδασα όταν το ΠΑΣΟΚ πήρε ρεβάνς και μάλιστα εις διπλούν, τέλειωσα τον στρατό όταν το ίδιο κόμμα κέρδισε εκλογές για τρίτη συνεχόμενη φορά και πια έπνεε τα λοίσθια. Πέρα από περιστασιακές δουλειές σε ό,τι μπορείτε να φανταστείτε, από το 2004, όταν δηλαδή η Ν.Δ. πήρε τα ηνία, εργάζομαι ανελλιπώς πάνω στο αντικείμενο που έχω σπουδάσει. Ένας από τους λίγους τυχερούς!
Αν κάτι θυμάμαι όλα αυτά τα χρόνια, ήταν οι ουρές έξω από εκλογικά κέντρα των δύο "μεγάλων" κομμάτων. Χιλιάδες συμπολίτες ξημεροβραδιάζονταν στα γραφεία πολιτευτών, to see and be seen. Έδιναν τα διαπιστευτήριά τους προσδοκώντας το κατάλληλο αντάλλαγμα. Άλλος μια "εξυπηρέτηση" σε οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία, άλλος μια "παρέμβαση" για επιδότηση ή δάνειο. Πολλοί ήταν αυτοί που ζήτησαν μια θέση εργασίας στον ιδιωτικό τομέα (π.χ. σε εργοστάσια, βιοτεχνίες, σούπερ μάρκετ κ.λπ.). Το ιερό δισκοπότηρο όμως ήταν μια θέση στο Δημόσιο.
Η καταγωγή μου είναι από τα Τρίκαλα, εκεί μεγάλωσα. Έβλεπα λοιπόν τις ουρές έξω από τα εκλογικά κέντρα Οικονόμου, Χατζηγάκη, Σκρέκα, Μερεντίτη, Λέγκα, Μαγκούφη κ.ο.κ. «Σούλα για μια θεσούλα» ήταν το σύνθημα στις εκλογές του 2000, καθώς όλοι γνώριζαν την "κουμπαριά" της κ. Σούλας Μερεντίτη με τον τότε πρωθυπουργό κ. Κώστα Σημίτη. Το 2004 ο κ. Νίκος Λέγκας εκλέχθηκε με ρεκόρ ψήφων, καθώς όλοι οι ψηφοφόροι του πίστεψαν πως προαλειφόταν για υφυπουργός Δημοσίων Έργων. Επίσης, ό,τι ήταν για τους Μεσσήνιους το μουσείο Ακρόπολης, ήταν για τους Τρικαλινούς η Αγρογή. Ακόμα θυμάμαι με θυμηδία τον Τρικαλινό ιδιοκτήτη μπαρ που διορίστηκε στην Αγρογή κάπου στην Κρήτη και δεν πάτησε εκεί ούτε μια φορά (ή μπορεί μια-δυο φορές για το θεαθήναι). Ήταν, βλέπεις, ιδιοκτήτης μπαρ και οι ιδιοκτήτες μπαρ έρχονταν σε επαφή με πολύ κόσμο, άρα "πολύτιμοι" για τους βουλευτές και ιδίως τον Τρικαλινό υπουργό, που διόρισε δεκάδες στην αμαρτωλή Αγρογή.
Σήμερα βλέπω το μίσος για τους δημοσίους υπαλλήλους και δεν μπορώ να το εξηγήσω. Ήταν ή δεν ήταν ένα κοινό αίτημα το βόλεμα στο Δημόσιο; Ήταν! Γιατί τότε τόσο μένος;
Υποθέτω γιατί σε μεγάλο βαθμό η κοινωνία αρέσκεται να δρα μανιχαϊστικά και αλλοπρόσαλλα. Πρέπει οπωσδήποτε να βρεθεί ο φταίχτης για την άσχημη κατάσταση της χώρας, για την ανεργία που πλησιάζει το 30%, για το μαύρο και αβέβαιο μέλλον. Κι όπως στον Μεσαίωνα για τις λογής επιδημίες ευθύνονταν οι «μάγισσες», έτσι και εδώ βρήκαμε τους εύκολους αποδιοπομπαίους τράγους (φταίνε όλοι ανεξαιρέτως οι δημόσιοι υπάλληλοι). Τι κι αν προσπαθείς να εξηγήσεις πως η δίψα για αίμα δημοσίων υπαλλήλων παραπέμπει σε προϊστορικές δαρβινιστικές κοινωνίες...
Πραγματικά, το Δημόσιο πάσχει. Πραγματικά, το Δημόσιο χρειάζεται ριζική αναδιοργάνωση, ώστε να επιτελεί ακέραια την αποστολή του. Μειώνοντας όμως τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων με τέτοιο τρόπο, όπως επιδιώκουν κάποιοι αυτοδιαφημιζόμενοι ως "προοδευτικοί", δεν πρόκειται να αποκτήσουμε καλύτερο κράτος. Για την ακρίβεια (σε συνδυασμό με την επιχειρούμενη τρομοκράτηση εντός των γραφείων - «μη μιλάς, θα γίνεις επίορκος»), θα έχουμε το πρώτο μη-κράτος της Ε.Ε. Ένα κράτος, όπου οι δημόσιοι υπάλληλοι θα είναι υποχείρια στη διάθεση κάθε κομματάρχη και "επενδυτή-αλεξιπτωτιστή", όπου το κράτος θα λάμπει διά της απουσίας του και οι κομβικές του λειτουργίες, όπως ο εποπτικός έλεγχος, θα ανατίθενται σε τρίτους.
Η μεταρρύθμιση του κράτους είναι σήμερα αναγκαία. Νέες δομές, νέοι μηχανισμοί, πλήρης αυτοματοποίηση και δικτύωση λειτουργιών, γρήγορη και διαφανής εξυπηρέτηση, σωστός και άμεσος έλεγχος, ορθή κατανομή αρμοδιοτήτων, διαδικασίες λογοδοσίας, τίμια και αποτελεσματική παράδοση κοινωνικών υπηρεσιών, αξιολόγηση των προσφερόμενων υπηρεσιών, εκδίωξη των τρωκτικών και κυρίως των μηχανισμών που εξέθρεψαν τόσα χρόνια τρωκτικά (είτε με τη μορφή υπαλλήλων είτε κυρίως με τη μορφή εθνικών εργολάβων), θεωρούνται απαραίτητα συστατικά για την ανόρθωση της χώρας. Όμως καμιά τέτοια μεταρρύθμιση δεν μπορεί να λάβει χώρα από αυτούς που δημιούργησαν το χάος. Και από την άλλη, καμιά ανόρθωση δεν πρόκειται να συμβεί αν εξακολουθήσουμε να πιστεύουμε πως στο Δημόσιο όλα βαίνουν καλώς...
* Ο Αχιλλέας Πληθάρας είναι περιβαλλοντολόγος
Αν κάτι θυμάμαι όλα αυτά τα χρόνια, ήταν οι ουρές έξω από εκλογικά κέντρα των δύο "μεγάλων" κομμάτων. Χιλιάδες συμπολίτες ξημεροβραδιάζονταν στα γραφεία πολιτευτών, to see and be seen. Έδιναν τα διαπιστευτήριά τους προσδοκώντας το κατάλληλο αντάλλαγμα. Άλλος μια "εξυπηρέτηση" σε οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία, άλλος μια "παρέμβαση" για επιδότηση ή δάνειο. Πολλοί ήταν αυτοί που ζήτησαν μια θέση εργασίας στον ιδιωτικό τομέα (π.χ. σε εργοστάσια, βιοτεχνίες, σούπερ μάρκετ κ.λπ.). Το ιερό δισκοπότηρο όμως ήταν μια θέση στο Δημόσιο.
Η καταγωγή μου είναι από τα Τρίκαλα, εκεί μεγάλωσα. Έβλεπα λοιπόν τις ουρές έξω από τα εκλογικά κέντρα Οικονόμου, Χατζηγάκη, Σκρέκα, Μερεντίτη, Λέγκα, Μαγκούφη κ.ο.κ. «Σούλα για μια θεσούλα» ήταν το σύνθημα στις εκλογές του 2000, καθώς όλοι γνώριζαν την "κουμπαριά" της κ. Σούλας Μερεντίτη με τον τότε πρωθυπουργό κ. Κώστα Σημίτη. Το 2004 ο κ. Νίκος Λέγκας εκλέχθηκε με ρεκόρ ψήφων, καθώς όλοι οι ψηφοφόροι του πίστεψαν πως προαλειφόταν για υφυπουργός Δημοσίων Έργων. Επίσης, ό,τι ήταν για τους Μεσσήνιους το μουσείο Ακρόπολης, ήταν για τους Τρικαλινούς η Αγρογή. Ακόμα θυμάμαι με θυμηδία τον Τρικαλινό ιδιοκτήτη μπαρ που διορίστηκε στην Αγρογή κάπου στην Κρήτη και δεν πάτησε εκεί ούτε μια φορά (ή μπορεί μια-δυο φορές για το θεαθήναι). Ήταν, βλέπεις, ιδιοκτήτης μπαρ και οι ιδιοκτήτες μπαρ έρχονταν σε επαφή με πολύ κόσμο, άρα "πολύτιμοι" για τους βουλευτές και ιδίως τον Τρικαλινό υπουργό, που διόρισε δεκάδες στην αμαρτωλή Αγρογή.
Σήμερα βλέπω το μίσος για τους δημοσίους υπαλλήλους και δεν μπορώ να το εξηγήσω. Ήταν ή δεν ήταν ένα κοινό αίτημα το βόλεμα στο Δημόσιο; Ήταν! Γιατί τότε τόσο μένος;
Υποθέτω γιατί σε μεγάλο βαθμό η κοινωνία αρέσκεται να δρα μανιχαϊστικά και αλλοπρόσαλλα. Πρέπει οπωσδήποτε να βρεθεί ο φταίχτης για την άσχημη κατάσταση της χώρας, για την ανεργία που πλησιάζει το 30%, για το μαύρο και αβέβαιο μέλλον. Κι όπως στον Μεσαίωνα για τις λογής επιδημίες ευθύνονταν οι «μάγισσες», έτσι και εδώ βρήκαμε τους εύκολους αποδιοπομπαίους τράγους (φταίνε όλοι ανεξαιρέτως οι δημόσιοι υπάλληλοι). Τι κι αν προσπαθείς να εξηγήσεις πως η δίψα για αίμα δημοσίων υπαλλήλων παραπέμπει σε προϊστορικές δαρβινιστικές κοινωνίες...
Πραγματικά, το Δημόσιο πάσχει. Πραγματικά, το Δημόσιο χρειάζεται ριζική αναδιοργάνωση, ώστε να επιτελεί ακέραια την αποστολή του. Μειώνοντας όμως τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων με τέτοιο τρόπο, όπως επιδιώκουν κάποιοι αυτοδιαφημιζόμενοι ως "προοδευτικοί", δεν πρόκειται να αποκτήσουμε καλύτερο κράτος. Για την ακρίβεια (σε συνδυασμό με την επιχειρούμενη τρομοκράτηση εντός των γραφείων - «μη μιλάς, θα γίνεις επίορκος»), θα έχουμε το πρώτο μη-κράτος της Ε.Ε. Ένα κράτος, όπου οι δημόσιοι υπάλληλοι θα είναι υποχείρια στη διάθεση κάθε κομματάρχη και "επενδυτή-αλεξιπτωτιστή", όπου το κράτος θα λάμπει διά της απουσίας του και οι κομβικές του λειτουργίες, όπως ο εποπτικός έλεγχος, θα ανατίθενται σε τρίτους.
Η μεταρρύθμιση του κράτους είναι σήμερα αναγκαία. Νέες δομές, νέοι μηχανισμοί, πλήρης αυτοματοποίηση και δικτύωση λειτουργιών, γρήγορη και διαφανής εξυπηρέτηση, σωστός και άμεσος έλεγχος, ορθή κατανομή αρμοδιοτήτων, διαδικασίες λογοδοσίας, τίμια και αποτελεσματική παράδοση κοινωνικών υπηρεσιών, αξιολόγηση των προσφερόμενων υπηρεσιών, εκδίωξη των τρωκτικών και κυρίως των μηχανισμών που εξέθρεψαν τόσα χρόνια τρωκτικά (είτε με τη μορφή υπαλλήλων είτε κυρίως με τη μορφή εθνικών εργολάβων), θεωρούνται απαραίτητα συστατικά για την ανόρθωση της χώρας. Όμως καμιά τέτοια μεταρρύθμιση δεν μπορεί να λάβει χώρα από αυτούς που δημιούργησαν το χάος. Και από την άλλη, καμιά ανόρθωση δεν πρόκειται να συμβεί αν εξακολουθήσουμε να πιστεύουμε πως στο Δημόσιο όλα βαίνουν καλώς...
* Ο Αχιλλέας Πληθάρας είναι περιβαλλοντολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου