Του Γιώργου Σταματόπουλου, απο την Εφημεριδα των Συντακτων...
Είναι γεγονός ότι η «κρίση» που δέρνει αλύπητα δεξιούς και αριστερούς, θρησκεύοντες και άθρησκους, καλλιτέχνες και αγρότες βιώνεται διαφορετικά για τον καθένα, όλοι όμως συμφωνούν (αντιλαμβάνονται) δύο πράγματα: πρώτον, η κρίση δεν πλήττει τους κεφαλαιούχους, αντιθέτως τους προσφέρει περισσότερο πλούτο και δεύτερον, όλοι οι πληττόμενοι, λίγο ώς πολύ, αναγνωρίζουμε ότι στην ουσία η κρίση είναι πολιτισμική, αμφισβητούνται όλες οι αξίες, είναι ένα πλήγμα στην αστική τάξη (και σκέψη), κάτι σαν αμαρτία και ατιμία, αποσαθρώνονται τα «πιστεύω» μας και τα «εγώ» μας.
Ναι. Εάν δεν υπήρχε η κρίση (ανόητη βέβαια η υπόθεση γιατί η κρίση πάντα υπήρχε, η μικροαστική μας τυφλότης όμως μας εμπόδιζε να δούμε τον πυρήνα της) δεν θα φανερώνονταν στην κοινωνία όλες αυτές οι μορφές αυτοοργάνωσης και αυτοδιαχείρισης τόσο στην εργασία όσο και στη ζωή.
Σε όλη την Ελλάδα συζητούν πλέον για το πόσο αφελείς ήμασταν τόσα χρόνια που είχαμε εκχωρήσει το δικαίωμα του θεσμίζειν και θεσμίζεσθαι σε επαγγελματίες πολιτικούς, που στο όνομα του λαού και όντας υπηρέτες της Δημοκρατίας φρόντισαν να πλουτίσουν χωρίς κόπο, κλέβοντας όμως τους κόπους του κάθε εργαζόμενου. Ο κάθε εργαζόμενος με τη σειρά του φρόντιζε να έχει καλές σχέσεις μαζί τους και μόνη του έγνοια ήταν να τους μοιάσει, να γίνει ίδιος. Τώρα στρέφει με βδελυγμία το πρόσωπό του στο αντίκρισμά τους. Σαφώς δεν ήσαν όλοι οι εργαζόμενοι έτσι, οι λίγοι όμως που αντιστέκονταν καθυβρίζονταν σχεδόν από το πεπυργωμένο life style των πολλών.
Ας είναι. Ο καιρός απαιτεί να δίνουμε όλοι μας το καθημερινό «παρών» στην πολιτική ζωή του τόπου, όπως μπορεί ο καθείς. Είναι διάχυτος ο αυταρχισμός της κυβέρνησης, όπως και η αμηχανία της αντιπολίτευσης. Σε συνδυασμό με την υποτέλεια της δημοσιογραφίας και την εξαγορά της από την εξουσιαστική δομή, η κοινωνία παραμένει έρμαιο των αποφάσεων εθελόδουλων δημοσιογράφων, ολίγιστων πολιτικών και αμοραλιστών επιχειρηματιών.
Οχι ότι όλα αυτά δεν ήταν γνωστά, αλλά όσο ο καθείς τσίμπαγε τα κοκαλάκια που τον έκαναν να νιώθει σπουδαίος σιωπούσε. Τώρα πάνε τα «μεγαλεία» και αναγκάζεται να κοιτάξει στην πηγή της δημοκρατίας που δεν είναι παρά ο διπλανός του, ο συμπάσχων. Δεν λέω ότι τα κινήματα αλληλεγγύης ανεφύησαν εξ ανάγκης, ίσως ήλθε ο καιρός τους, ίσως βαρεθήκαμε να καταναλώνουμε χωρίς σκοπό, ίσως ωριμάσαμε πολιτικά.
Πολλοί επιμένουν ότι η ανάγκη είναι αυτή που μας ώθησε να κοιταχτούμε ξανά στα μάτια. Λένε πως έτσι και οι τράπεζες ανοίξουν τις θύρες τους και αρχίσουν να μοιράζουν αφειδώς δάνεια όσοι σήμερα φωνασκούν και αντιδρούν θα τα ξεχάσουν όλα και θα τρέξουν με ανοιχτές τις παλάμες ώστε να επαναποκτήσουν τη χαμένη ευημερία.
Εντάξει, ξεχνάει εύκολα ο άνθρωπος και εύκολα μεταπείθεται. Εχω όμως την εντύπωση ότι όλα αυτά τα κινήματα (αντιωφελιμιστικά, αποανάπτυξης, συνεταιριστικά, ανεργατικά, αλληλέγγυα κ.λπ.) γεννούν νέες αξίες, ξένες προς τον καπιταλισμό και την ανταγωνιστικότητα. Αυτό είναι το ελπιδοφόρο μήνυμα: η επανεμφάνιση της ουσίας, του νοήματος, που δεν είναι παρά η ειρηνική συνύπαρξη, η συμφιλίωση με το αλλόκοτο του πλαγκτού και των πράξεων που το συντροφεύουν. Η επικράτηση του κοινού νου φαντάζει εκ των ων ουκ άνευ και καλούμαστε να συνεισφέρουμε σε τούτη την άχαρη μεν, απαραίτητη δε διαδικασία, σε πλανητικό επίπεδο.
Καλά, ας κοιτάξουμε τη γειτονιά μας, το σπίτι μας, τον μέσα μας κόσμο, τον κήπο μας.
Παρά τις διαχωριστικές γραμμές που χάραξε ο Εμφύλιος, παρά τον τρόμο που σκόρπιζαν η χούντα και το κυνήγι της στους «αντεθνικόφρονες», ο κοινοτισμός δεν έπαψε να λειτουργεί στην ελληνική περιφέρεια. Δεν ήταν πανάκεια, ήταν όμως συνοχή. Αυτά είναι τα κοινωνικά κινήματα.
gstamatopoulos@efsyn.gr
Ναι. Εάν δεν υπήρχε η κρίση (ανόητη βέβαια η υπόθεση γιατί η κρίση πάντα υπήρχε, η μικροαστική μας τυφλότης όμως μας εμπόδιζε να δούμε τον πυρήνα της) δεν θα φανερώνονταν στην κοινωνία όλες αυτές οι μορφές αυτοοργάνωσης και αυτοδιαχείρισης τόσο στην εργασία όσο και στη ζωή.
Ας είναι. Ο καιρός απαιτεί να δίνουμε όλοι μας το καθημερινό «παρών» στην πολιτική ζωή του τόπου, όπως μπορεί ο καθείς. Είναι διάχυτος ο αυταρχισμός της κυβέρνησης, όπως και η αμηχανία της αντιπολίτευσης. Σε συνδυασμό με την υποτέλεια της δημοσιογραφίας και την εξαγορά της από την εξουσιαστική δομή, η κοινωνία παραμένει έρμαιο των αποφάσεων εθελόδουλων δημοσιογράφων, ολίγιστων πολιτικών και αμοραλιστών επιχειρηματιών.
Οχι ότι όλα αυτά δεν ήταν γνωστά, αλλά όσο ο καθείς τσίμπαγε τα κοκαλάκια που τον έκαναν να νιώθει σπουδαίος σιωπούσε. Τώρα πάνε τα «μεγαλεία» και αναγκάζεται να κοιτάξει στην πηγή της δημοκρατίας που δεν είναι παρά ο διπλανός του, ο συμπάσχων. Δεν λέω ότι τα κινήματα αλληλεγγύης ανεφύησαν εξ ανάγκης, ίσως ήλθε ο καιρός τους, ίσως βαρεθήκαμε να καταναλώνουμε χωρίς σκοπό, ίσως ωριμάσαμε πολιτικά.
Πολλοί επιμένουν ότι η ανάγκη είναι αυτή που μας ώθησε να κοιταχτούμε ξανά στα μάτια. Λένε πως έτσι και οι τράπεζες ανοίξουν τις θύρες τους και αρχίσουν να μοιράζουν αφειδώς δάνεια όσοι σήμερα φωνασκούν και αντιδρούν θα τα ξεχάσουν όλα και θα τρέξουν με ανοιχτές τις παλάμες ώστε να επαναποκτήσουν τη χαμένη ευημερία.
Εντάξει, ξεχνάει εύκολα ο άνθρωπος και εύκολα μεταπείθεται. Εχω όμως την εντύπωση ότι όλα αυτά τα κινήματα (αντιωφελιμιστικά, αποανάπτυξης, συνεταιριστικά, ανεργατικά, αλληλέγγυα κ.λπ.) γεννούν νέες αξίες, ξένες προς τον καπιταλισμό και την ανταγωνιστικότητα. Αυτό είναι το ελπιδοφόρο μήνυμα: η επανεμφάνιση της ουσίας, του νοήματος, που δεν είναι παρά η ειρηνική συνύπαρξη, η συμφιλίωση με το αλλόκοτο του πλαγκτού και των πράξεων που το συντροφεύουν. Η επικράτηση του κοινού νου φαντάζει εκ των ων ουκ άνευ και καλούμαστε να συνεισφέρουμε σε τούτη την άχαρη μεν, απαραίτητη δε διαδικασία, σε πλανητικό επίπεδο.
Καλά, ας κοιτάξουμε τη γειτονιά μας, το σπίτι μας, τον μέσα μας κόσμο, τον κήπο μας.
Παρά τις διαχωριστικές γραμμές που χάραξε ο Εμφύλιος, παρά τον τρόμο που σκόρπιζαν η χούντα και το κυνήγι της στους «αντεθνικόφρονες», ο κοινοτισμός δεν έπαψε να λειτουργεί στην ελληνική περιφέρεια. Δεν ήταν πανάκεια, ήταν όμως συνοχή. Αυτά είναι τα κοινωνικά κινήματα.
gstamatopoulos@efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου