Ναι ή όχι σε ποια Ευρώπη;

του Τακη Κατσιμαρδου, απο το Εθνος...

Παραβλέποντας τις υψιπετείς ρητορείες (και φαιδρότητες) των προηγούμενων ωρών, μ΄ αφορμή την ανάληψη της εξάμηνης ευρωπαϊκής προεδρίας από την Ελλάδα, ας μείνουμε σ΄ ένα ουσιώδες. Το δίλημμα που έθεσε ο Ελληνας πρωθυπουργός, με... υποστύλωμα τον πρόεδρο της ΕΕ. Δηλαδή το «ναι ή όχι στην Ευρώπη», που υποτίθεται θα κυριαρχήσει ως τις επικείμενες διπλές ή τριπλές εκλογές.
Πρωτόγονο πολιτικά και ανερμάτιστο ιστορικά, όσο η απόπειρα «εθνικοποίησης» του θεσμού της προεδρίας για εσωτερική πολιτική κατανάλωση, όπως την είδαμε ν΄ αναπτύσσεται από τους Σαμαρά και Βενιζέλο στις φιέστες για την προεδρία. Η ταύτιση συνολικά της Ευρώπης με τη σημερινή ΕΕ και την Ευρωζώνη δεν αντέχει σε στοιχειώδη ορθολογικό έλεγχο. Η «ευρωπαϊκή ιδέα», όπως κι αν οριστεί, είναι απολύτως ασύμβατη με την πραγματικότητα της Ευρώπης του νεοφιλελευθερισμού. Στη βάση αυτή και απαλλαγμένο από ανοησίες, το δίλημμα, όπως τέθηκε, παίρνει σχηματικά και απλουστευμένα τη μορφή: Ναι ή όχι στη «γερμανική» Ευρωζώνη;
Ετσι κι αλλιώς, το ταχυδακτυλουργικό (με πολιτικούς όρους) πρωθυπουργικό δίλημμα δεν μπορεί να παρακάμψει ότι το ουσιαστικό ζήτημα δεν είναι αν οι πολίτες λένε ναι ή όχι γενικώς και αορίστως στην Ευρώπη. Αλλά ποια ΕΕ και Ευρωζώνη θέλουν ή δεν θέλουν. Αλλιώς διατυπωμένο το ίδιο: Ναι ή όχι στη νεοφιλελεύθερη Ευρώπη της λιτότητας, της απαξίωσης της εργασίας και του κοινωνικού κράτους;
Αν και η απάντηση, όπως προκύπτει από παντού και σ΄ ευρωπαϊκή κλίμακα, δεν είναι δύσκολη (βλέπε όλες τις σχετικές δημοσκοπήσεις), αναδεικνύεται αυτομάτως μαζί της μια άλλη θεμελιώδης ερώτηση.
Για την ακρίβεια, η «μητέρα» όλων των σχετικών ερωτημάτων: Μπορεί το σημερινό ευρωπαϊκό οικοδόμημα (ΕΕ και Ευρωζώνη) ν΄ αλλάξουν, να μεταρρυθμιστούν, να ανοικοδομηθούν ή όπως διαφορετικά ονομαστεί μια επαναθεμελίωση; Ακόμη πιο συγκεκριμένα: Η απόλυτη κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού είναι συγκυριακή, μπορεί ν΄ ανατραπεί, από ποιες δυνάμεις και πώς; Προφανώς οι απαντήσεις δεν είναι απλές. Ούτε περιορίζονται σ' ένα ξερό ναι ή όχι.
Ξένη και μακριά από ουσιαστικούς προβληματισμούς και την καθημερινή πραγματικότητα η ελληνική κυβέρνηση δεν συντάσσεται μόνο με τη γερμανική ηγεμονία στην ΕΕ και την Ευρωζώνη. Παίρνοντας ως αντάλλαγμα πολιτική στήριξη, λειτουργεί, πια, και ως πολιορκητικός κριός του ευρωπαϊκού νεοφιλελευθερισμού. Γιατί με τι άλλο μπορεί να παρομοιαστεί η πρώτη και σε τέτοια έκταση παθούσα Ελλάδα, όταν η ηγεσία της διατυμπανίζει καθημερινά ψευδώνυμες επιτυχίες των μνημονιακών πολιτικών;