Του Ευτύχη Μπιτσάκη*, απο την Εφημεριδα των Συντακτων...
Καμία κρίση του καπιταλισμού δεν είχε το βάθος και την παγκοσμιότητα της σημερινής. Και ποτέ άλλοτε ο καπιταλισμός δεν σάρωνε τα πάντα, χωρίς αποτελεσματικό αντίπαλο...
«Χάνεται ένα πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο δημιούργησε η θετική ελληνική ιδιομορφία: να σπουδάζουν και τα παιδιά των αγροτών και των εργατών, φαινόμενο που σ’ αυτή την έκταση δεν παρατηρείται σε καμία χώρα της Ευρώπης»...
Κινητικότητα στην Αριστερά: συνέδριο του ΚΚΕ, κινητικότητα στον ΣΥΡΙΖΑ, συνέδριο της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, νέο κόμμα στην Αριστερά, Κίνηση των 1.000, φαινόμενο αμοιβάδας στον χώρο της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Εν τω μεταξύ, «η Ελλάδα ταξιδεύει». Δεν ταξιδεύει: βουλιάζει! «Αν δεν εκδιωχθεί η χούντα του εξωτερικού και αν δεν ανατραπεί η κυβέρνηση των δωσίλογων, η πατρίδα μας θα πάψει να είναι αυτό που ήταν. Αυτό που είναι ακόμη. Ο τόπος που ζήσαμε και που ελπίζουμε να ζήσουν και τα παιδιά μας.
Τι είναι πατρίδα; Είναι ο τόπος! Το έδαφος, τα βουνά, η θάλασσα, ο ήλιος, το υπέδαφος, η βιομηχανία, οι τέχνες, τα μνημεία. Είναι προ παντός οι άνθρωποι που κατοίκησαν αυτόν τον τόπο, που τον εξανθρώπισαν και που δημιούργησαν όρους κοινωνικής συμβίωσης και πολιτισμό. Είμαστε όλοι εμείς: ο λαός, δημιουργός του υλικού και του πνευματικού πολιτισμού, προστάτης του τόπου του και του πολιτισμού του.
Στην Κατοχή ο λαός πήρε τα όπλα εναντίον των χιτλερικών επιδρομέων. Με την καθοδήγηση του ΕΑΜ δημιούργησε το, ανάλογα με τον πληθυσμό, μεγαλύτερο και ισχυρότερο αντιστασιακό κίνημα στην υποδουλωμένη Ευρώπη. Και σήμερα; Σήμερα η ναζιστική μπότα δεν πατάει τα χώματα της πατρίδας μας. Σήμερα έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα νέο ιστορικό φαινόμενο. Μια νέα κατοχή, χωρίς στρατεύματα κατοχής, μια εθνοκτόνο οικονομική κατοχή από τους «εταίρους» της Ευρωπαϊκής «Ενωσης», με κύριο κατακτητή το κράτος του γερμανικού νεο-ιμπεριαλιστικού κεφαλαίου.
Κάποτε θα βγούμε από την κρίση. Με ποιον τρόπο; Αν δεν ανατρέψουμε, στο μεταξύ, «την ξένη και την ντόπια ακρίδα» και την εγχώρια δουλική εντολοδόχο, η Ελλάδα που θα προκύψει από την κρίση, δεν θα είναι η Ελλάδα που γνωρίζαμε. Γη, βουνά, ενεργειακός πλούτος, ορυκτά, ήλιος, θάλασσα, μνημεία, βιομηχανίες, συγκοινωνίες θα έχουν εκποιηθεί. Θα ζήσουμε (όσοι ζήσουμε) Ελληνες εις γην ξένην. Ενας λαός τσακισμένος, λάφυρο των πολυεθνικών.
Μετά τον Εμφύλιο και στις συνθήκες της μετεμφυλιακής τρομοκρατίας χάθηκε μια γενιά νέων, κυρίως αγροτών, που αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Την ίδια περίοδο υπήρξε μια στρεβλή, απρογραμμάτιστη οικονομική ανάπτυξη, σε βάρος της γης και της εργατικής δύναμης, των αγροτών και της εργατικής τάξης. Συνέπειες: Η σχετική ερήμωση και μεταμόρφωση της υπαίθρου. Ο γιγαντισμός και η καταστροφή των πόλεων. Η διόγκωση των παρασιτικών επαγγελμάτων. Οι άθλιες συνθήκες ζωής στις μεγαλουπόλεις. Η σχετική εξάρθρωση και υποβάθμιση του λαϊκού πολιτισμού. Αυτή είναι η κύρια όψη της μεταπολεμικής ανάπτυξης. Εν τούτοις, σε αυτές τις συνθήκες υπήρξε μια σημαντική επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος, προϋποθέσεις για μια αξιοβίωτη ανάπτυξη. Και προ παντός, με πρωτοπορία την Αριστερά και, παρά τους διωγμούς, δημιουργήθηκε μια αξιοζήλευτη ανάπτυξη της επιστήμης, των γραμμάτων και των τεχνών.
Και σήμερα, σήμερα η Ελλάδα σαρώνεται από την επέλαση του ανελέητου, ανθρωποκτόνου ευρωπαϊκού και διεθνικού κεφαλαίου. Θα αφεθούμε να γίνουμε «χώρα υπηρεσιών», υπηρέτες στο έλεος των ξένων και της εγχώριας ολιγαρχίας; Μετά τον Εμφύλιο, άδειασε η ύπαιθρος από νέους. Μια νέα αιμορραγία ξεκίνησε με την κρίση. Αλλά σήμερα η χώρα θα χάσει νέους με υψηλή επιστημονική και τεχνολογική ειδίκευση: γιατρούς, μηχανικούς, χημικούς, ηλεκτρονικούς, ειδικούς στην πληροφορική κ.λπ. Θα χάσει ένα πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο δημιούργησε η θετική ελληνική ιδιομορφία: να σπουδάζουν και τα παιδιά των αγροτών και των εργατών, φαινόμενο που σ’ αυτή την έκταση δεν παρατηρείται σε καμία χώρα της Ευρώπης*.
Πού πηγαίνει ο κόσμος μας, πού πηγαίνει η ανθρωπότητα βυθισμένη στην παγκόσμια κρίση; Πού πηγαίνει η «ηγέτις» του καπιταλισμού με τα 10 τρισεκατομμύρια δημόσιο χρέος; Και με ποιες μεθόδους εξόντωσης των λαών τείνει να υποδουλώσει την Ευρώπη το γερμανικό κεφάλαιο, το οποίο εξίσου άκαρδα εκμεταλλεύεται και τη δική του εργατική τάξη, έχοντας επί δέκα χρόνια παγώσει τους μισθούς;
Αμεσα θύματα σήμερα είναι η Ελλάδα και η Κύπρος. Ακολουθούν οι χώρες της Νότιας Ευρώπης. Θα υπάρξει συντονισμός και κοινή δράση για μια Ευρώπη αξιοβίωτης ανάπτυξης και δημοκρατίας;
Πού πηγαίνει σήμερα η ανθρωπότητα; Ο άνθρωπος που απέκτησε «πνεύμα και ανεμόεν φρόνημα», έφτασε στα άστρα! Εν τω μεταξύ, λαοί ολόκληροι λιμοκτονούν και θερίζονται από παλαιές και νέες ασθένειες. Γιατί; Η διάγνωση έγινε από τον Μαρξ και τον Λένιν, πριν ο καπιταλισμός φτάσει στο στάδιο της κυριαρχίας του παρασιτικού χρηματιστικού κεφαλαίου. Σήμα κατατεθέν, εμβληματική μορφή του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, το εμπόρευμα. Θεμελιακή αντινομία του καπιταλισμού, η αντίθεση κεφαλαίου και εργασίας. Συνέπειες: Εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, υποταγή της ζωντανής στη νεκρή εργασία (στο κεφάλαιο). Κυριαρχία των ενδογενών ανταγωνιστικών σχέσεων: ανεργία, αποξένωση, ατομικισμός, κρίση και πόλεμοι. Αλλη παράγωγη αντίθεση: η καταστροφή του ομαλού βιώσιμου μεταβολισμού ανθρώπου – φύσης. Και η παράγωγη αντίθεση τείνει να γίνει κυριαρχική και μπορεί να λυθεί με την επανάσταση ή με την πυρηνική αυτοκαταστροφή.
Ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος δεν είναι ένα ενδεχόμενο, απόπειρα τραγικής λύσης των αντινομιών του διεθνοποιημένου καπιταλισμού. Ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος δουλεύει με στρατιωτικές επεμβάσεις, με τοπικούς πολέμους, με τον ανελέητο οικονομικό ανταγωνισμό. Καμία κρίση του καπιταλισμού δεν είχε το βάθος και την παγκοσμιότητα της σημερινής. Και ποτέ άλλοτε ο καπιταλισμός δεν σάρωνε τα πάντα, χωρίς αποτελεσματικό αντίπαλο.
Ελπίδα; Η αφύπνιση των λαών της ηπείρου μας. Τα κινήματα, οι οργανώσεις, οι νέες μορφές αντίστασης στα διάφορα σημεία του πλανήτη. Και μια νέα ελπίδα στη Λατινική Αμερική, όπου δοκιμάζονται νέες μορφές περάσματος στον σοσιαλισμό με τη συνεργασία κινημάτων, κομμάτων και κυβερνήσεων. Ας προσέξουμε αυτές τις νέες εμπειρίες.
Και η Ελλάδα; Μια ελπίδα αρχίζει να γεννιέται, ένα λαϊκό κίνημα σωτηρίας με πρωτοπορία την Αριστερά, τα υπαρκτά κινήματα, τις παλιές και νέες μορφές αντίστασης. Αμεσος στόχος: η επιβίωση του λαού (το ΕΑΜ μάς έσωσε από την πείνα τραγουδούσαμε τότε). Στρατηγικός στόχος: ο σοσιαλισμός.
Η μοίρα των λαών της Ευρώπης είναι σε τελευταία ανάλυση ενιαία, παρά τη διαφορετικότητα των επί μέρους συνθηκών και των ιδιομορφιών της ιστορικής κίνησης. Στην «Ενωμένη» Ευρώπη του κεφαλαίου είναι διαλεκτικά εφικτό να αντιπαρατεθεί η συντονισμένη δύναμη κινημάτων, οργανώσεων και κομμάτων με στόχο τη διάλυση της Ε.Ε. από προοδευτική σκοπιά, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη συγκρότηση, μέσα από δυσκολίες, αντιδράσεις και κατακτήσεις εμπειριών των Ενωμένων Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών της Ευρώπης. Το ανθρωποφάγο κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα. Το σύνθημα «προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε» αποτελεί τη βάση για έναν νέο, διεθνικό πατριωτισμό. Οι Ενωμένες Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες της Ευρώπης είναι μια δυνάμει δυνατότητα. Πρώτο, άμεσο καθήκον: οι λαοί να συντρίψουν το κεφάλαιο του νεοναζιστικού φιδιού. Και η δική μας Αριστερά; Θα αρθεί στο ύψος των περιστάσεων; Ή θα συνεχίσουν οι νεκροί να βαραίνουν σαν βραχνάς στα μυαλά των ζωντανών; (Μαρξ).
*Oμότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας, Φυσικής
-Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, από το 2010 μέχρι σήμερα μετανάστευσαν 120.000 επιστήμονες με υψηλά επιστημονικά προσόντα (διδάκτορες, καθηγητές, πανεπιστημιακοί, ερευνητές, μηχανικοί κ.λπ.). Χάθηκε ήδη, κατά την έρευνα, το 10% του επιστημονικού δυναμικού της χώρας. Και η αιμορραγία συνεχίζεται.
Καμία κρίση του καπιταλισμού δεν είχε το βάθος και την παγκοσμιότητα της σημερινής. Και ποτέ άλλοτε ο καπιταλισμός δεν σάρωνε τα πάντα, χωρίς αποτελεσματικό αντίπαλο...
«Χάνεται ένα πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο δημιούργησε η θετική ελληνική ιδιομορφία: να σπουδάζουν και τα παιδιά των αγροτών και των εργατών, φαινόμενο που σ’ αυτή την έκταση δεν παρατηρείται σε καμία χώρα της Ευρώπης»...
Κινητικότητα στην Αριστερά: συνέδριο του ΚΚΕ, κινητικότητα στον ΣΥΡΙΖΑ, συνέδριο της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, νέο κόμμα στην Αριστερά, Κίνηση των 1.000, φαινόμενο αμοιβάδας στον χώρο της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Εν τω μεταξύ, «η Ελλάδα ταξιδεύει». Δεν ταξιδεύει: βουλιάζει! «Αν δεν εκδιωχθεί η χούντα του εξωτερικού και αν δεν ανατραπεί η κυβέρνηση των δωσίλογων, η πατρίδα μας θα πάψει να είναι αυτό που ήταν. Αυτό που είναι ακόμη. Ο τόπος που ζήσαμε και που ελπίζουμε να ζήσουν και τα παιδιά μας.
Τι είναι πατρίδα; Είναι ο τόπος! Το έδαφος, τα βουνά, η θάλασσα, ο ήλιος, το υπέδαφος, η βιομηχανία, οι τέχνες, τα μνημεία. Είναι προ παντός οι άνθρωποι που κατοίκησαν αυτόν τον τόπο, που τον εξανθρώπισαν και που δημιούργησαν όρους κοινωνικής συμβίωσης και πολιτισμό. Είμαστε όλοι εμείς: ο λαός, δημιουργός του υλικού και του πνευματικού πολιτισμού, προστάτης του τόπου του και του πολιτισμού του.
Στην Κατοχή ο λαός πήρε τα όπλα εναντίον των χιτλερικών επιδρομέων. Με την καθοδήγηση του ΕΑΜ δημιούργησε το, ανάλογα με τον πληθυσμό, μεγαλύτερο και ισχυρότερο αντιστασιακό κίνημα στην υποδουλωμένη Ευρώπη. Και σήμερα; Σήμερα η ναζιστική μπότα δεν πατάει τα χώματα της πατρίδας μας. Σήμερα έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα νέο ιστορικό φαινόμενο. Μια νέα κατοχή, χωρίς στρατεύματα κατοχής, μια εθνοκτόνο οικονομική κατοχή από τους «εταίρους» της Ευρωπαϊκής «Ενωσης», με κύριο κατακτητή το κράτος του γερμανικού νεο-ιμπεριαλιστικού κεφαλαίου.
Κάποτε θα βγούμε από την κρίση. Με ποιον τρόπο; Αν δεν ανατρέψουμε, στο μεταξύ, «την ξένη και την ντόπια ακρίδα» και την εγχώρια δουλική εντολοδόχο, η Ελλάδα που θα προκύψει από την κρίση, δεν θα είναι η Ελλάδα που γνωρίζαμε. Γη, βουνά, ενεργειακός πλούτος, ορυκτά, ήλιος, θάλασσα, μνημεία, βιομηχανίες, συγκοινωνίες θα έχουν εκποιηθεί. Θα ζήσουμε (όσοι ζήσουμε) Ελληνες εις γην ξένην. Ενας λαός τσακισμένος, λάφυρο των πολυεθνικών.
Μετά τον Εμφύλιο και στις συνθήκες της μετεμφυλιακής τρομοκρατίας χάθηκε μια γενιά νέων, κυρίως αγροτών, που αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Την ίδια περίοδο υπήρξε μια στρεβλή, απρογραμμάτιστη οικονομική ανάπτυξη, σε βάρος της γης και της εργατικής δύναμης, των αγροτών και της εργατικής τάξης. Συνέπειες: Η σχετική ερήμωση και μεταμόρφωση της υπαίθρου. Ο γιγαντισμός και η καταστροφή των πόλεων. Η διόγκωση των παρασιτικών επαγγελμάτων. Οι άθλιες συνθήκες ζωής στις μεγαλουπόλεις. Η σχετική εξάρθρωση και υποβάθμιση του λαϊκού πολιτισμού. Αυτή είναι η κύρια όψη της μεταπολεμικής ανάπτυξης. Εν τούτοις, σε αυτές τις συνθήκες υπήρξε μια σημαντική επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος, προϋποθέσεις για μια αξιοβίωτη ανάπτυξη. Και προ παντός, με πρωτοπορία την Αριστερά και, παρά τους διωγμούς, δημιουργήθηκε μια αξιοζήλευτη ανάπτυξη της επιστήμης, των γραμμάτων και των τεχνών.
Και σήμερα, σήμερα η Ελλάδα σαρώνεται από την επέλαση του ανελέητου, ανθρωποκτόνου ευρωπαϊκού και διεθνικού κεφαλαίου. Θα αφεθούμε να γίνουμε «χώρα υπηρεσιών», υπηρέτες στο έλεος των ξένων και της εγχώριας ολιγαρχίας; Μετά τον Εμφύλιο, άδειασε η ύπαιθρος από νέους. Μια νέα αιμορραγία ξεκίνησε με την κρίση. Αλλά σήμερα η χώρα θα χάσει νέους με υψηλή επιστημονική και τεχνολογική ειδίκευση: γιατρούς, μηχανικούς, χημικούς, ηλεκτρονικούς, ειδικούς στην πληροφορική κ.λπ. Θα χάσει ένα πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο δημιούργησε η θετική ελληνική ιδιομορφία: να σπουδάζουν και τα παιδιά των αγροτών και των εργατών, φαινόμενο που σ’ αυτή την έκταση δεν παρατηρείται σε καμία χώρα της Ευρώπης*.
Πού πηγαίνει ο κόσμος μας, πού πηγαίνει η ανθρωπότητα βυθισμένη στην παγκόσμια κρίση; Πού πηγαίνει η «ηγέτις» του καπιταλισμού με τα 10 τρισεκατομμύρια δημόσιο χρέος; Και με ποιες μεθόδους εξόντωσης των λαών τείνει να υποδουλώσει την Ευρώπη το γερμανικό κεφάλαιο, το οποίο εξίσου άκαρδα εκμεταλλεύεται και τη δική του εργατική τάξη, έχοντας επί δέκα χρόνια παγώσει τους μισθούς;
Αμεσα θύματα σήμερα είναι η Ελλάδα και η Κύπρος. Ακολουθούν οι χώρες της Νότιας Ευρώπης. Θα υπάρξει συντονισμός και κοινή δράση για μια Ευρώπη αξιοβίωτης ανάπτυξης και δημοκρατίας;
Πού πηγαίνει σήμερα η ανθρωπότητα; Ο άνθρωπος που απέκτησε «πνεύμα και ανεμόεν φρόνημα», έφτασε στα άστρα! Εν τω μεταξύ, λαοί ολόκληροι λιμοκτονούν και θερίζονται από παλαιές και νέες ασθένειες. Γιατί; Η διάγνωση έγινε από τον Μαρξ και τον Λένιν, πριν ο καπιταλισμός φτάσει στο στάδιο της κυριαρχίας του παρασιτικού χρηματιστικού κεφαλαίου. Σήμα κατατεθέν, εμβληματική μορφή του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, το εμπόρευμα. Θεμελιακή αντινομία του καπιταλισμού, η αντίθεση κεφαλαίου και εργασίας. Συνέπειες: Εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, υποταγή της ζωντανής στη νεκρή εργασία (στο κεφάλαιο). Κυριαρχία των ενδογενών ανταγωνιστικών σχέσεων: ανεργία, αποξένωση, ατομικισμός, κρίση και πόλεμοι. Αλλη παράγωγη αντίθεση: η καταστροφή του ομαλού βιώσιμου μεταβολισμού ανθρώπου – φύσης. Και η παράγωγη αντίθεση τείνει να γίνει κυριαρχική και μπορεί να λυθεί με την επανάσταση ή με την πυρηνική αυτοκαταστροφή.
Ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος δεν είναι ένα ενδεχόμενο, απόπειρα τραγικής λύσης των αντινομιών του διεθνοποιημένου καπιταλισμού. Ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος δουλεύει με στρατιωτικές επεμβάσεις, με τοπικούς πολέμους, με τον ανελέητο οικονομικό ανταγωνισμό. Καμία κρίση του καπιταλισμού δεν είχε το βάθος και την παγκοσμιότητα της σημερινής. Και ποτέ άλλοτε ο καπιταλισμός δεν σάρωνε τα πάντα, χωρίς αποτελεσματικό αντίπαλο.
Ελπίδα; Η αφύπνιση των λαών της ηπείρου μας. Τα κινήματα, οι οργανώσεις, οι νέες μορφές αντίστασης στα διάφορα σημεία του πλανήτη. Και μια νέα ελπίδα στη Λατινική Αμερική, όπου δοκιμάζονται νέες μορφές περάσματος στον σοσιαλισμό με τη συνεργασία κινημάτων, κομμάτων και κυβερνήσεων. Ας προσέξουμε αυτές τις νέες εμπειρίες.
Και η Ελλάδα; Μια ελπίδα αρχίζει να γεννιέται, ένα λαϊκό κίνημα σωτηρίας με πρωτοπορία την Αριστερά, τα υπαρκτά κινήματα, τις παλιές και νέες μορφές αντίστασης. Αμεσος στόχος: η επιβίωση του λαού (το ΕΑΜ μάς έσωσε από την πείνα τραγουδούσαμε τότε). Στρατηγικός στόχος: ο σοσιαλισμός.
Η μοίρα των λαών της Ευρώπης είναι σε τελευταία ανάλυση ενιαία, παρά τη διαφορετικότητα των επί μέρους συνθηκών και των ιδιομορφιών της ιστορικής κίνησης. Στην «Ενωμένη» Ευρώπη του κεφαλαίου είναι διαλεκτικά εφικτό να αντιπαρατεθεί η συντονισμένη δύναμη κινημάτων, οργανώσεων και κομμάτων με στόχο τη διάλυση της Ε.Ε. από προοδευτική σκοπιά, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη συγκρότηση, μέσα από δυσκολίες, αντιδράσεις και κατακτήσεις εμπειριών των Ενωμένων Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών της Ευρώπης. Το ανθρωποφάγο κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα. Το σύνθημα «προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε» αποτελεί τη βάση για έναν νέο, διεθνικό πατριωτισμό. Οι Ενωμένες Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες της Ευρώπης είναι μια δυνάμει δυνατότητα. Πρώτο, άμεσο καθήκον: οι λαοί να συντρίψουν το κεφάλαιο του νεοναζιστικού φιδιού. Και η δική μας Αριστερά; Θα αρθεί στο ύψος των περιστάσεων; Ή θα συνεχίσουν οι νεκροί να βαραίνουν σαν βραχνάς στα μυαλά των ζωντανών; (Μαρξ).
*Oμότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας, Φυσικής
-Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, από το 2010 μέχρι σήμερα μετανάστευσαν 120.000 επιστήμονες με υψηλά επιστημονικά προσόντα (διδάκτορες, καθηγητές, πανεπιστημιακοί, ερευνητές, μηχανικοί κ.λπ.). Χάθηκε ήδη, κατά την έρευνα, το 10% του επιστημονικού δυναμικού της χώρας. Και η αιμορραγία συνεχίζεται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου