Η άρνηση του απλού...

του Παντελη Μπουκαλα, απο την Καθημερινη...

Εξωνημένος κατάσκοπος ή ανιδιοτελής ρομαντικός; Προδότης της πατρίδας του ή πολίτης του κόσμου που για να προστατέψει το σύνολο αδιαφορεί για τη ζημιά που ίσως υποστεί το μερικό; Διπλός ή τριπλός πράκτορας ή μήπως ένας μετανιωμένος άνθρωπος, που είδε με τα μάτια του πόσο προσβάλλει την προσωπική ζωή και τις πολιτικές ελευθερίες ο πλανητικός Μεγάλος Αδερφός με πρόσχημα κάποιον «πατριωτικό νόμο» ή τον «αντιτρομοκρατικό σχεδιασμό»; Καλύτερα απ’ όλους, μετά τον ετάζοντα καρδίας και νεφρούς, το γνωρίζει ο ίδιος ο κ. Εντουαρντ Σνόουντεν. Αμερικανός πολίτης μέχρι προχθές, είναι πλέον ανέστιος και φυγάς, διωκόμενος επειδή αποκάλυψε ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα παρακολούθησης τηλεφωνικών και διαδικτυακών συνομιλιών. Το ξέρουν ίσως και οι συνάδελφοί του στις μυστικές υπηρεσίες, ιδίως αν παρακολουθούσαν και τις κρυφές σκέψεις του. Εμείς, μακριά από κέντρα και παράκεντρα, μένουμε με τις υποθέσεις μας, που σίγουρα δεν θα γίνουν σενάρια για πλουτοφόρες κατασκοπευτικές ταινίες του Χόλιγουντ, σαν αυτές που θα δούμε οπωσδήποτε του χρόνου, άντε του παραχρόνου.
Τα λίγα λεπτά, πάντως, που είδαμε στην τηλεόραση τον κ. Σνόουντεν, να εξηγεί το διάβημά του, τι τον έσπρωξε να παίξει τη ζωή του κορόνα-γράμματα, όσα είπε δηλαδή αλλά και όσα διαγράφονταν στο βλέμμα του, έδωσαν την εντύπωση ενός ανθρώπου που είχε σκεφτεί καλά όσα είχε να πει και τα είπε ήρεμα και μετρημένα, δίχως παλικαρισμούς ή μελoδράματα: «Η δουλειά μου ήταν αυτή, την έκανα ευσυνείδητα και με τη σιγουριά ότι προσφέρω υπηρεσία στην πατρίδα μου, ώσπου...». Ωσπου «άστραψε φως και γνώρισε ο νιος τον εαυτό του»; Ισως. Καθόλου δεν αποκλείεται να ισχύει αυτό το σενάριο, το απλούστερο όλων, και να μη χρειάζεται να στύψουμε τη φαντασία μας ή τις αναμνήσεις μας από τα αστυνομικά και τα κατασκοπευτικά που διαβάσαμε ή παρακολουθήσαμε παλιότερα.
Η αλήθεια είναι ότι ο έρωτας της συνωμοσιολογίας εκτοπίζει συνήθως στο περιθώριο την πιο απλή υπόθεση. Επιλέγουμε λοιπόν άλλες, πολύπλοκες, με μυστικές υπηρεσίες, σκοτεινές δυνάμεις, απόκρυφες λέσχες, ιλουμινάτους, Εψιλον, μασόνους, Μπίλντεμπεργκ, Πρωτόκολλα της Σιών κ.τ.λ. Ο κ. Ερντογάν λ.χ., αντί να δει το εξόφθαλμο, ανακαλύπτει μέσα στον μεγαλοϊδεατισμό του ολόκληρη οικουμενική συνωμοσία εις βάρος του, με την καθοδήγηση κάποιου «λόμπι των επιτοκίων». Τόσο ισχυρού, που μπορεί να κινητοποιεί χιλιάδες Τούρκους πολίτες σε δεκάδες πόλεις και επί εβδομάδες.
Εδώ κάποια στιγμή ανακαλύψαμε το «κόμμα της δραχμής» για να του φορτώσουμε όλες τις αστοχίες μας, επειδή δεν αντέχαμε το απλό σενάριο (αυτό που αναδεικνύει και τις δικές μας ευθύνες) και προτιμούσαμε να κρυβόμαστε πίσω από μυθεύματα και φαντάσματα. Και τώρα ακόμα βασανιζόμαστε να βρούμε ποια δεύτερη και τρίτη περίπλοκη σκέψη οδήγησαν τον πρωθυπουργό στη φίμωση της ΕΡΤ, όταν την απλούστατη εξήγηση την έχει δώσει ήδη ο Καβάφης: αλαζονεία και μέθη.