ΣΥΡΙΖΑ όπως Σολάρις;

της Αννας Χατζησοφια, απο το Red NoteBook...

Σκοπός του ταξιδιού, να αποφανθεί αν πρέπει να σταματήσει το διαστημικό πρόγραμμα που έχει εξελιχτεί σε ολόκληρη επιστήμη με την ονομασία Σολαριστική – κι αυτό γιατί κάτι περίεργο συμβαίνει εκεί επάνω και οι κοσμοναύτες τρελαίνονται ο ένας μετά τον άλλο, με πιο πρόσφατο περιστατικό την αυτοκτονία ενός, που τυγχάνει και φίλος του.

Ο ήρωας μέσα από το ωραιότερο, στην ιστορία του κινηματογράφου φιλμάρισμα διαστημικού ταξιδιού –όλο κι όλο ένα κοντινό περιστρεφόμενο πλάνο– πλησιάζει στον υγρό πλανήτη και βρίσκει τον διαστημικό σταθμό ερειπωμένο και άδειο. Οι δύο εναπομείναντες επιστήμονες είναι κλειδωμένοι στους θαλάμους τους και στους ατέλειωτους φιδοειδείς διαδρόμους μισοφαίνονται να κινούνται κάποια περίεργα όντα. Δεν τον αφήνουν να μπει στα διαμερίσματά τους και τον προειδοποιούν να μην θεωρήσει τρελό τον εαυτό του ό,τι και να δει. Κουρασμένος από το ταξίδι και το μυστήριο, πέφτει για ύπνο στο λευκό φουτουριστικής αισθητικής θάλαμο, και όταν ανοίγει τα μάτια του, απέναντί του κάθεται η από δεκαετίας νεκρή γυναίκα του.
Φοράει ένα φόρεμα σε ινδιάνικο στυλ και πλεκτή με βελονάκι εσάρπα, τελείως Γούντστοκ λουκ, παρ΄ ότι σοβιετική η ταινία. Του ζητάει να την βοηθήσει να γδυθεί, αλλά το φόρεμα δεν έχει άνοιγμα, γιατί βλέπετε το ον δεν είναι η ίδια η γυναίκα, αλλά η ενσάρκωση της εικόνας που έχει ο ήρωας για την γυναίκα: η εικόνα δεν προβλέπει πρακτικές λεπτομέρειες κι έτσι το φόρεμα κόβεται με ψαλίδι.
Ο Σολάρις, που καλύπτεται ολόκληρος από έναν ωκεανό, είναι μία ζωντανή νόηση που απαντά στην παραβίασή του από τους ανθρώπους, εισχωρώντας στο ασυνείδητό τους, την ώρα που κοιμούνται, όπως ο θεός στους προφήτες, και υλοποιεί επιθυμίες, φόβους, ενοχές, και πόθους.
Τον κόσμο του Σολάρις μου θυμίζει συχνά μία κατηγορία μελών, φίλων ή απλών ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ. Και εξηγούμαι. Ο τρόπος που θυμώνουν όταν διαφωνούν με μία συλλογική απόφαση ή και προσωπική τοποθέτηση κάποιου στελέχους, η αντίδραση ακόμα και σε μία απλά διαφορετικής απόχρωσης από την δική τους προσέγγιση, κάποιου μείζονος ή ελάσσονος θέματος, η αίσθηση «προδοσίας» που αποκομίζουν, σχετίζεται κυρίως με την εικόνα αυτού που θεωρούν ότι είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, και όχι με το ίδιο το κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Η εικόνα έχει να κάνει με την αντίληψη του καθενός. Την ίδια στιγμή και για το ίδιο ζήτημα, άλλος θα θυμώσει γιατί δεν πήγαμε τρία κλικ πιο αριστερά, και έτερος γιατί τρομάζουμε τον κόσμο με την ακραία στάση μας. Η υποψηφιότητα του ίδιου προσώπου θα χαρακτηριστεί και νίκη και Βάρκιζα. Η εμφάνιση στην τηλεόραση κάποιου βουλευτή ή εκπροσώπου, θα σχολιαστεί με την ίδια σφοδρότητα ότι φέρνει και ότι κόβει ψήφους. «Αυτόν πρέπει να βγάζετε συχνότερα», μου έλεγε φίλος προχθές, ενώ για το ίδιο πρόσωπο συγγενής σχολίαζε ότι «έχει τον ανθρωποδιώχτη».
Η ένταση του θυμού, η ευκολία της έκδοσης καταδικαστικής απόφασης, η βεβαιότητα ότι κάποιοι πουλάνε τους αγώνες (τους οποίους αυτοί οι κάποιοι έχουν δώσει και που θα μπορούσαν να τους έχουν μοσχοπουλήσει σε εποχές που έπιαναν καλύτερη τιμή) είναι γιατί στην εικόνα προβάλλονται οι φόβοι, οι πόθοι και οι ελπίδες ενός, για να χρησιμοποιήσω μια «λαϊκίστικη» έκφραση, προδομένου λαού. Και γιατί φυσικά υπάρχει και η ενοχή, πραγματική ή επίκτητη και καλλιεργημένη, της στάσης αυτού του προδομένου λαού από την μεταπολίτευση και μετά.
Με την σφοδρότητα που η έλευση της κρίσης και των μνημονίων σάρωσαν την ελληνική κοινωνία, η ελπίδα και η αγανάκτηση του κόσμου έστειλαν στην αξιωματική (ποτέ δεν κατάλαβα το νόημα του όρου)  αντιπολίτευση τον ΣΥΡΙΖΑ και μαζί την ιδανική εικόνα που θα έπρεπε να έχει αυτός.
Γι΄ αυτό και συχνά συναντάμε στον δρόμο ανθρώπους απελπισμένους, απολυμένους, άνεργους, ανασφάλιστους που μας ρωτάνε «και τι κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ γι΄ αυτό;», ξεχνώντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι κυβέρνηση. Ή μήπως η εικόνα που έχουν για την δύναμη αντίστασης της αντιπολίτευσης είναι αυτή που πραγματικά θα έπρεπε σε μια δημοκρατία (λέμε τώρα) να είναι;
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα που συστάθηκε από πολλές συνιστώσες, άρα και πολλές εικόνες, για το τι είναι Ριζοσπαστικό, Αριστερό, Προοδευτικό, Φεμινιστικό, Οικολογικό, Δημοκρατικό, Αντικαπιταλιστικό, Κομμουνιστικό, Διεθνιστικό. Όντας πολυτασικό κόμμα, μπορεί να χωρέσει πολλές εικόνες ακόμα για την δικαιοσύνη, την κοινωνική αλληλεγγύη, την ισότητα, την ελευθερία – αλλά όχι για τον ρατσισμό, τον εθνικισμό, τον κοινωνικό αυτοματισμό. Μπορεί να στεγάσει ψηφοφόρους που αγανακτισμένοι από τον δικομματισμό και την καταστροφή στην οποία αυτός οδήγησε την χώρα, μπερδεύουν τον πατριωτισμό, (ή μια και μιλάμε για εικόνες, την εικόνα που διδάχτηκαν ως πατριωτισμό) με τον εθνικισμό. Αλλά δεν μπορεί να στεγάσει εθνικιστικές και μισαλλόδοξες απόψεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ο Χαμένος Παράδεισος, το Σάγκρι Λα ή το Νησί των παιδικών μας χρόνων που δημιουργεί στην επιφάνειά του ο ωκεανός του Σολάρις. Δεν είναι τελεολογική θρησκεία που υπόσχεται την Γη της Επαγγελίας. Μπορεί να φέρει την ανατροπή στην Ελλάδα και να συμβάλει στην θεμελίωση μιας άλλης Ευρώπης, ενός «άλλου κόσμου» – καθόλου μεταφυσικού: τελείως εφικτού–, του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία, με κέντρο τον άνθρωπο. Για να το κάνει, όμως, αυτό χρειάζεται τη συστράτευση όλων μας.
Αριστερά πάνω απ όλα είναι πράξη και όχι εικόνα. Για να επανέλθω στην ταινία, στο Σολάρις η εικόνα αποκτά συνείδηση της ύπαρξης της και υποχωρεί μπροστά στην ζωή. Η εικόνα αυτοκτονεί για να ζήσει ο ήρωας.
Υ.Γ.: Ότι δεν είχαν καταφέρει χρόνια σπουδών πάνω στο θέατρο, το κατάφερε μια ταινία του Ταρκόφσκι. Να καταλάβω τον ορισμό της Τραγωδίας και το τι σημαίνει «δι΄ ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν». Βγαίνοντας από το σινεμά ήμουνα μεθυσμένη σα να είχα πιει ένα μπουκάλι ουίσκι.