Η μετεκλογική θλίψη, οι προηγούμενες νύχτες και οι επόμενες μέρες

του Χρήστου Μαντά, απο το Red NoteBook...

Η γοητεία της ανάλυσης, και εν προκειμένω της ανάλυσης των εκλογικών αποτελεσμάτων της 18ης και της 25ης Μαϊου, παραμένει ισχυρή για τους ανθρώπους της Aριστεράς, όπως όλα δείχνουν.

Βεβαίως σε αυτή τη διαδικασία, της ανάλυσης εννοώ, συμπυκνώνονται πολλά πράγματα:
Επιβεβαιώσεις και διαψεύσεις προσδοκιών, προσωπικά στοιχήματα και συλλογικές επιδιώξεις, σχέδια και αντιπροτάσεις για την επόμενη μέρα, πολύ έντονα και λιγότερο έντονα συναισθήματα χαράς και επιτυχίας, αλλά και θλίψης και ματαίωσης, μειοψηφίες και πλειοψηφίες και πολλά άλλα ακόμα.

Κατά τη γνώμη μου, όλα αυτά χρειάζεται να τα συζητάμε, λιγότερο ή περισσότερο συντεταγμένα, στα όργανα ή έξω από αυτά, σε συνθήκες «νικηφόρου σταθεροποίησης». Δεν μιλάμε, δηλαδή, για θρίαμβο ή επέλαση ή για άλλα, περισσότερο οπαδικά. Αλλά για μια «νικηφόρο σταθεροποίηση». Την πραγματικότητα αυτή νομίζω ότι χρειάζεται να σκεφτούμε και πάνω σ” αυτή να αναστοχαστούμε.

Αλλά που «κολλάει» η μετεκλογική θλίψη;

Μολονότι δεν είναι εύκολο να την τοποθετήσω χρονικά, ανάμεσα π.χ. στην πρώτη και τη δεύτερη Κυριακή, ή στο τέλος των εκλογικών μαχών, νομίζω ότι πρέπει να την θεωρήσουμε παρούσα: 

Είτε γιατί οι περισσότεροι επιστρέφουμε σε μια καθημερινότητα που είναι ή τη βιώνουμε ως αφόρητη, είτε γιατί στην καλύτερη περίπτωση δεν παρουσιάζει στοιχεία έμπνευσης ή ανάτασης. Είτε γιατί «χάσαμε», όπου χάσαμε, στις δημοτικές, περιφερειακές ή και (τοπικά τουλάχιστον) στις ευρωεκλογές, και συνεπώς υπάρχει το αίσθημα της ήττας, της ματαίωσης, της απώλειας. Είτε γιατί, σε προσωπικό επίπεδο, ενώ βάλαμε όλο τον εαυτό και την ενέργειά μας, δεν δικαιωθήκαμε (π.χ. στο επίπεδο της σταυροδοσίας, όσο άσχημα κι αν ακούγεται αυτό), είτε τέλος γιατί το πανηγύρι, η γιορτή των εκλογών, με τα πάνω και τα κάτω του, τις καλές και τις κακές στιγμές, τα επινίκια και τα σκυμμένα κεφάλια, απλά τελείωσε.

Έτσι, έχω τη γνώμη, συμβαίνει στη ζωή. Έχει όμως σημασία να μπορούμε να αναγνωρίσουμε αυτή τη κατάσταση και να την λαμβάνουμε υπόψη μας, ιδίως για τα μακροπρόθεσμα σχέδιά μας.

Σημασία έχει επιπλέον να αναστοχαστούμε και για τις προηγούμενες νύχτες. Κάποιες από αυτές ήταν ιδιαίτερα μακρές. Πίεση, αντιπαραθέσεις για τη γραμμή, τη σύνθεση των ψηφοδελτίων, τα πρόσωπα, τα επίδικα, και το σύνθημα «τρεις κάλπες, μια επιλογή», το προωθητικό και ανασταλτικό ταυτόχρονα (πόσο απαραίτητη είναι η διαλεκτική…). Σημασία έχει στον αναστοχασμό μας αυτό να σκύψουμε συστηματικά, καταρχάς σε δομές και διαδικασίες που παράγουν στρεβλώσεις ή είναι ανεπαρκείς, που αφήνουν τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ, και κυρίως τον κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ, απ’ έξω, που προσβάλλουν την ουσία της δημοκρατίας. Η ριζική αλλαγή τέτοιων δομών, διαδικασιών και νοοτροπιών οφείλει να γίνει από όλες τις πλευρές, από όλες τις τάσεις, από όλες τις «φυλές». Ισότιμα και όχι ισοπεδωτικά. Με ειλικρίνεια και συντροφικότητα.

Τέλος, οι επόμενες μέρες. Σκέφτομαι ότι θα είναι πολλές, όχι κυρίως λόγω του αποτελέσματος, που δεν υπήρξε συντριπτικό. Αλλά κυρίως λόγω της σύνθετης κατάστασης που διαμορφώνεται, τόσο στo ευρωπαϊκό πεδίο όσο και εσωτερικά, και σε πολλά επίπεδα ταυτόχρονα: κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό και, γιατί όχι, και ψυχολογικό.

Αυτή λοιπόν η καινούργια φάση υποστηρίζω ότι μπορεί να είναι εξαιρετικά παραγωγική, σχεδόν επαναστατική. Διακρίνω μπροστά μας δύο επιλογές: Η μια είναι να διακηρύσσουμε εμφατικά ότι δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε και στην ουσία …να κοιμηθούμε στις δάφνες μας, στις ισορροπίες μας, στις αναπάρκειές μας, αναμένοντας να έρθει η πολυπόθητη εκείνη Κυριακή που θα κατατροπώσουμε τον αιώνιο αντίπαλο και θα βάλουμε πάνω τους «δικούς μας». Η άλλη, η διαφορετική επιλογή, είναι στη πράξη να «πάμε αλλιώς», όπως έλεγε και ένα παλιότερο σύνθημα. Τη «νικηφόρο σταθεροποίηση» να μην τη κάνουμε στασιμότητα, αλλά την ουσιαστική βάση για μια νέα σχέση με τη κοινωνία.

Αυτή τη σχέση χρειάζεται πρώτα να την «εσωτερικοποιήσουμε». Αλλά πώς γίνεται αυτό; Όταν αυτή τη σχέση τη βιώνουμε μέσα στη συλλογικότητα, ως την πιο αναγκαία διαδικασία στις δράσεις και τις αναζητήσεις μας, όταν δεν εξαντλούμαστε σε «εξωτερικές παρεμβάσεις» (περιοδείες, μοίρασμα ανακοινώσεων κλπ), αλλά αναζητούμε μια πιο ουσιαστική σχέση με την κοινωνία, τότε κάνουμε σταθερά βήματα ακριβώς προς την «εσωτερικοποίηση». Έχουμε ήδη αποκτήσει πολλές εμπειρίες, θετικές και αρνητικές. Δεν θέλουμε να επαναλάβουμε τις προ δεκαετιών σχέσεις, αυτές που οικοδόμησαν τα κόμματα του πάλαι ποτέ δικομματισμού, σχέσεις εξάρτησης και υποταγής, που σήμερα τις βρίσκουμε συνεχώς μπροστά μας. Αγωνιζόμαστε για την κοινωνική χειραφέτηση, αλλά πρέπει να είμαστε έτοιμοι αυτό να το ζήσουμε από τώρα.

Δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται ως σύνθημα. Αν όμως αυτό δεν συμβεί, η μετεκλογική θλίψη πιθανότατα θα εδραιωθεί ως «επιπλεγμένη κατάθλιψη». Οι προηγούμενες νύχτες θα αποτυπωθούν μίζερα, και οι επόμενες μέρες, όσο και αν τις περιμένουμε με αγωνία και προσμονή, απλά δεν θα έρθουν.

Υ.Γ.: Αυτή την περίφημη διαδικασία «σπουδής» που ζήσαμε με τις περιοδείες πολλών αξιόλογων συντρόφων μας, υποψήφιων ευρωβουλευτών, όπου ακούσαμε και μάθαμε πολλά, μήπως να την οργανώσουμε πιο συστηματικά και πιο ανοιχτά, από την Κεντρική Επιτροπή και την Κοινοβουλευτική Ομάδα, μέχρι τις Οργανώσεις Μελών; Μήπως και θυμηθούμε ότι «χωρίς επαναστατική θεωρία δεν υπάρχει επαναστατικό κίνημα»…

Ο Χρήστος Μαντάς είναι Βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ και λέκτορας Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Φωτογραφία: Άγγελος Καλοδούκας