Κράτος και... αναρριχητές...

του Δημητρη Σεβαστακη, απο το Εθνος...

Ο κομματικός προώθησε τον κομματικό, ο συγγενής τον συγγενή, ο πατριώτης τον συντοπίτη. Στην Ελλάδα οι περισσότερες δομές έχουν κτιστεί με κομματικές ή οικογενειοκρατικές ή τοπικιστικές δουλείες. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι που χώνονται στις θέσεις από το πλάι είναι σώνει και καλά αναξιόλογοι (παρόλο που η καθημερινή εμπειρία δείχνει το αντίθετο), αλλά ότι ανελίσσονται ως τέτοιοι. Δεν διορίζονται από τα προσόντα τους, αλλά από την κομματική, συγγενική, καταγωγική ιδιότητα.

Εκπαιδεύονται έτσι, όχι να διευρύνουν τα ταλέντα ή τη διάθεσή τους για ποιοτική εργασία, αλλά κυρίως να φροντίζουν τις δικτυώσεις τους. Αμοιβαίες εσωτερικές εξυπηρετήσεις, ανανέωση της «υποχρέωσης» -θα 'ρθει σίγουρα η ώρα της ανταπόδοσης. Ετσι κτίστηκαν οι δημόσιες δομές, γιατί έτσι είναι κτισμένα τα ίδια τα κόμματα. Ετσι κτίστηκε και μέρος του λεγόμενου ιδιωτικού τομέα. Πόσα ρουσφέτια ζητούνταν από μεγάλες ή μικρότερες επιχειρήσεις, πόσα πρόσωπα τρύπωσαν απλώς με «τις άκρες» τους!

Γνωστά και θλιβερά όλ΄ αυτά, αλλά σε μια φάση όπου για τον τόπο μας η παραγωγική επινοητικότητα, η εντιμότητα, η ευφυΐα είναι επείγουσες αρχές, η ριζική διοικητική, κοινωνική και παραγωγική ανασύνταξη κολλάει ακριβώς στη σπανιότητά τους. Δεν λείπουν αυτές οι ποιότητες, αλλά η ίδια η πραγματικότητα δεν τις αφομοιώνει, συχνά δεν τις δέχεται, σχεδόν πάντα τις ενοχοποιεί.

Τα διάφορα γραφειοκρατικά μέσα (διαρκείς απογραφές, διαρκείς «προσοντοποιήσεις», διαρκής συλλογή βεβαιώσεων, οι ποινές κ.λπ.) που καθορίζουν τη δημόσια σφαίρα νομίζω ότι όχι μόνο δεν εξαφανίζουν το πρόβλημα και τις δυσλειτουργίες, αλλά τις εκτείνουν σε απίστευτο βαθμό.

Ενας υπάλληλος σήμερα έχει κάθε λόγο να μην αναλαμβάνει καμιά ευθύνη, παραπέμποντας τον ταλαίπωρο, στον «προϊστάμενο» - αφού κρέμεται πάνω του ο τρόμος μιας εύκολης αργίας. Οι στρώσεις εγκυκλίων είναι εναντίον του λειτουργικού υπαλλήλου, όπως είναι νεκρωτικές του δημιουργικού πολίτη, εντείνουν δε την ανάγκη δικτύωσης και «άκρης» για ασφάλεια. Οι κανονιστικές ρυθμίσεις αναπαράγουν την αδράνεια, αφού η κύρια αποστολή τους είναι να υποκαταστήσουν τη βούληση και τη φαντασία του λειτουργού, την αποφασιστικότητά του για λύση κι όχι μετάθεση, αναβολή. Στο βάθος, από όποιο δρόμο κι αν εξετάσεις το πρόβλημα, την ευνοιοκρατία και την παρ' αξία ανέλιξη θα συναντήσεις. Αυτή παραγγέλνει όλα τα υπόλοιπα: την αγκύλωση, τον αριβισμό, το δάκτυλο και το μέλι.

dsevastakis@arch.ntua.gr