Η παράνοια της πλουτοκρατίας...

του Πωλ Κρουγκμαν, απο  TO BHMA - NEW YORK TIMES...

Οι αυξανόμενες ανισότητες έχουν οικονομικό κόστος: στάσιμους μισθούς παρά την αυξανόμενη παραγωγικότητα, αυξανόμενο χρέος που μας κάνει πιο ευάλωτους στην οικονομική κρίση. Υπάρχουν, για παράδειγμα, ισχυρές αποδείξεις ότι οι υψηλές ανισότητες οδηγούν σε χειρότερη υγεία και υψηλότερη θνησιμότητα.

Αλλά υπάρχουν και άλλα. Οι ακραίες ανισότητες δημιουργούν μια τάξη ανθρώπων που είναι ανησυχητικά αποκομμένοι από την πραγματικότητα _ και παράλληλα δίνουν στους ανθρώπους αυτούς μεγάλη δύναμη.

Το παράδειγμα που κάνει πάταγο αυτές τις μέρες είναι ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Τομ Πέρκινς, ιδρυτής της Kleiner Perkins Caufield & Byers. Σε επιστολή του προς τη «Wall Street Journal», ο Πέρκινς διαμαρτύρεται για την δημόσια κριτική του «1%» _ την οποία παρομοιάζει με τις επιθέσεις των Ναζί εναντίον των εβραίων.

Μπορεί να πείτε ότι πρόκειται απλώς για έναν τρελό. Αλλά ο Πέρκινς δεν είναι καν ο πρώτος μεγαλοεπενδυτής που παρομοιάζει τους υπέρμαχους της προοδευτικής φορολόγησης με ναζιστές. Το 2010, ο Στίβεν Σουόρτσμαν, πρόεδρος του Blackstone Group, είχε δηλώσει ότι η πρόταση να καταργηθούν τα «παραθυράκια» στην φορολογική νομοθεσία για τους επενδυτές θύμιζε «την εποχή που ο Χίτλερ εισέβαλε στην Πολωνία το 1939».

Υπάρχουν και άλλοι πλουτοκράτες που, αν και κρατούν τον Χίτλερ έξω από την ρητορική τους, εκφράζουν πολιτικές και οικονομικές απόψεις που συνδυάζουν την παράνοια με τη μεγαλομανία.

Γνωρίζω ότι όλα αυτά ακούγονται βαριά. Αλλά κοιτάξτε όλες τις ομιλίες και τα άρθρα γνώμης των ανθρώπων της Γουόλ Στριτ που κατηγορούν τον πρόεδρο Ομπάμα _ ο οποίος δεν έκανε τίποτε παραπάνω από το να δηλώσει το προφανές: ορισμένοι τραπεζίτες συμπεριφέρθηκαν άσχημα _ ότι δαιμονοποιεί και καταδιώκει τους πλούσιους.

Για να είμαστε σαφείς, οι πολύ πλούσιοι και ιδίως εκείνοι της Γουόλ Στριτ, τα πάνε χειρότερα με τον Ομπάμα απ' όσο αν είχε κερδίσει ο Μιτ Ρόμνεϊ τις εκλογές του 2012. Η φορολόγηση του 1% έχει φθάσει πάνω κάτω στα προ του Ρίγκαν επίπεδα. Επίσης, οι υπέρμαχοι της μεταρρύθμισης του χρηματοπιστωτικού συστήματος πέτυχαν μερικές αναπάντεχες νίκες τον τελευταίο χρόνο και αυτό δεν αποτελεί καλή είδηση για όσους έχουν κάνει περιουσία εκμεταλλευόμενοι κυρίως τις αδυναμίες της νομοθεσίας. Μπορούμε λοιπόν να υποστηρίξουμε ότι το 1% έχασε μερικές σημαντικές μάχες.

Αλλά κάθε ομάδα μπορεί να γίνει αντικείμενο κριτικής και να χάσει μάχες στην πολιτική _ αυτό σημαίνει δημοκρατία. Το ερώτημα είναι τι συμβαίνει στη συνέχεια. Οι κανονικοί άνθρωποι το παίρνουν απόφαση. Ακόμη και αν είναι θυμωμένοι ή πικραμένοι από την πολιτική ήττα, δεν παριστάνουν τους διωκόμενους, ούτε συγκρίνουν τους επικριτές τους με τους Ναζί, ούτε επιμένουν ότι ο κόσμος γυρίζει γύρω από τα πληγωμένα τους αισθήματα. Οι πλούσιοι όμως είναι διαφορετικοί από εσάς κι εμένα.

Και ναι, αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι έχουν περισσότερα χρήματα και την δύναμη που τα συνοδεύει. Συχνά περιστοιχίζονται από αυλικούς που τους λένε ό,τι θέλουν να ακούσουν και ποτέ, μα ποτέ, δεν τους λένε ότι είναι ανόητοι. Έχουν συνηθίσει να τους φέρονται με σεβασμό, όχι μόνο οι υπάλληλοί τους αλλά και οι πολιτικοί που προσβλέπουν στην χρηματοδότηση της προεκλογικής τους εκστρατείας. Σοκάρονται λοιπόν όταν ανακαλύπτουν ότι τα χρήματα δεν μπορούν να αγοράσουν τα πάντα, δεν μπορούν να τους προστατεύσουν από τις αντιξοότητες.

Υποψιάζομαι επίσης ότι οι σημερινοί ζάπλουτοι είναι ανασφαλείς για την φύση της επιτυχίας τους. Δεν μιλάμε για βιομηχάνους, ανθρώπους που παράγουν κάτι. Αντίθετα μιλάμε για ανθρώπους που κυκλοφορούν το χρήμα γύρω-γύρω και πλουτίζουν κρατώντας μέρος του. Μπορεί να υπερηφανεύονται ότι δημιουργούν θέσεις εργασίας, κάνουν την οικονομία να δουλέψει, αλλά προσθέτουν πραγματικά αξία; Πολλοί από εμάς αμφιβάλουμε _ το αυτό, υποψιάζομαι, και μερικοί από τους ίδιους. Πρόκειται για ένα είδος αυτοαμφισβήτησης που τους κάνει να επιτίθενται ακόμη πιο μανιασμένα στους επικριτές τους.

Ο πρόεδρος Ομπάμα πρέπει να καλωσορίζει το μίσος που τρέφουν γι' αυτόν διότι αποτελεί ένδειξη ότι κάνει κάτι σωστό.