Ξέρουμε τα πάντα χωρίς να γνωρίζουμε τίποτε...

απο την monde-diplomatique.gr...
Halimi Serge , μεταφραση   Κούτσης Θανάσης...

Πριν γίνει πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο Ρόμπερτ ΜακΝαμάρα είχε γίνει γνωστός ως ο εγκέφαλος ενός πολέμου στο Βιετνάμ που σχεδιάστηκε από την αμερικανική πνευματική ελίτ με βάση τις πιο προχωρημένες τεχνικές αξιολόγησης. Το πρόγραμμα κατασκοπείας Prism δεν υπήρχε ακόμη, όμως η παραγωγή αριθμών και η συλλογή δεδομένων είχαν ήδη τεθεί σε πλήρη λειτουργία.

Στην ανάλυσή του για την « αυτοκτονία μιας ελίτ » (και τον ταυτόχρονο θάνατο μερικών εκατομμυρίων Βιετναμέζων…), ο Πάτρικ Χάτσερ σημειώνει ότι ο αμερικανικός στρατός είχε υπολογίσει ότι « απαιτούνταν 50.000 δολάρια για την εξόντωση ενός αντάρτη. Πόσοι όμως ήταν αυτοί ; […] Το Πεντάγωνο εκτιμούσε ότι οι Βιετκόνγκ διέθεταν 16.000 άνδρες το 1961 και ότι από τον Βορρά είχαν διεισδύσει στον Νότο 12.400 άνδρες το 1964, 37.100 το 1965, 92.287 το 1966 και 101.263 το 1967 [1] ». Μια καταγραφή με ακρίβεια μονάδων, υλοποιημένη χάρη « σε αποσπασματικές πληροφορίες –κατασχεθέντα έγγραφα, υποκλαπείσες διαβιβάσεις, ανακρίσεις αιχμαλώτων. Κάθε παράταξη –τόσο τα « γεράκια » όσο και τα « περιστέρια »– διέθετε τα δικά του δεδομένα ». Στο τέλος, το Πεντάγωνο προσδιόρισε ότι ξόδεψε 337.500 δολάρια για κάθε σκοτωμένο μαχητή του εχθρού. Ένα ποσό το οποίο θα πρέπει να συγκριθεί με την εκτιμώμενη αξία του Βιετναμέζου χωρικού που ζούσε ασχολούμενος με τους ορυζώνες του : 40 δολάρια, ήτοι το ετήσιο εισόδημά του…

Έχοντας ως σκοπό τη νίκη, οι Αμερικανοί είχαν μοιραστεί ανάμεσα σε εκείνους που επιθυμούσαν πρωτίστως να εισαγάγουν τον αμερικανικό πολιτικό φιλελευθερισμό στη Νοτιοανατολική Ασία και εκείνους που απέδιδαν μεγαλύτερη σημασία στους κανόνες της οικονομίας της αγοράς, χωρίς όμως να γνωρίζουν τίποτε για τη χώρα : « Δεν είχα βρεθεί ποτέ στην Ινδοκίνα. Δεν γνώριζα ούτε την ιστορία ούτε τη γλώσσα ούτε τον πολιτισμό ούτε τις αξίες της, θα παραδεχόταν ο ΜακΝαμάρα στα Απομνημονεύματά του. Οι συνάδελφοί μου και εγώ αποφασίζαμε για το πεπρωμένο μιας περιοχής για την οποία αγνοούσαμε τα πάντα [2] ».

Οι εμπειρογνώμονες του Πενταγώνου που « ευνοούσαν την οικονομική δράση ενδιαφέρονταν κυρίως να προμηθεύσουν υβριδικούς σπόρους ή χημικά λιπάσματα, να προωθήσουν μεθόδους άνυδρης καλλιέργειας. […] Ρωτούσαν : πόσες τουαλέτες υπάρχουν σε μια κοινότητα ; Με ποιον τρόπο έχουν οι άνθρωποι πρόσβαση στο πόσιμο νερό και με ποιον τρόπο τα χωριά απαλλάσσονται από τα υγρά απόβλητα που παράγουν ; Πόσοι γιατροί και οδοντίατροι υπάρχουν ανά κάτοικο ; Πώς στεγάζονται οι άνθρωποι : τύπος στέγασης, εξαερισμός, αριθμός ατόμων ανά κατοικία ; Πώς διατρέφεται ο πληθυσμός, πόσες θερμίδες λαμβάνει ημερησίως, πόσες βιταμίνες και πώς επιμερίζονται μεταξύ φρούτων και λαχανικών ; […] Γνωρίζουμε ότι έθεταν όλα αυτά τα ερωτήματα σχετικά με το Βιετνάμ, καθώς βρίσκονται σε αφθονία στα τηλεγραφήματα που έστελναν [3] ».

Τον Μάρτιο του 1965, ένας από τους βοηθούς του ΜακΝαμάρα προσδιόριζε –με αριθμούς, φυσικά– τους σκοπούς του πολέμου του προϊσταμένου του : « Κατά 60%, να αποφύγουμε μια ταπεινωτική ήττα που θα αμαύρωνε τη φήμη μας· κατά 20%, να προστατεύσουμε το Νότιο Βιετνάμ και τα εδάφη που συνορεύουν με την κινεζική σφαίρα επιρροής. Κατά 10%, να επιτρέψουμε στους Νοτιοβιετναμέζους να ζήσουν καλύτερα ». Το σύνολο δεν έχει άθροισμα 100% ; Όχι, διότι υπήρχαν και μερικοί δευτερεύοντες στόχοι, όπως εκείνος της « εξόδου από τη σύρραξη χωρίς οι μέθοδοι που θα χρησιμοποιηθούν να αμαυρώσουν τη φήμη μας [4] »…

Βλ. επίσης « Όταν όλος ο κόσμος μετατρέπεται σε ψηφιακά δεδομένα »

Notes

[1] Patrick Hatcher, The Suicide of an Elite : American Internationalists and Vietnam, Stanford University Press (Καλιφόρνια), 1990.

[2] Βλ. IbrahimWarde, « M. McNamara et ses calculs », Le Monde Diplomatique, Μάιος 1995.

[3] Patrick Hatcher, ό.π.

[4] Ό.π.