Το no story των α­πο­λύ­σεω­ν...

του Γιαννη Αλμπανη...
Με­τά τον πιο «γε­μά­το» με πο­λι­τι­κά γε­γο­νό­τα Αύ­γου­στο των τε­λευ­ταίων ε­τών, φαί­νε­ται ό­τι με τον ερ­χο­μό του φθι­νο­πώ­ρου α­να­δύε­ται μια νέα πο­λι­τι­κή συ­γκυ­ρία, η ο­ποία δεν ση­μα­το­δο­τεί­ται α­πό α­να­τρο­πές, αλ­λά α­πό την ό­ξυν­ση τά­σεων που ή­δη εί­χα­με πα­ρα­τη­ρή­σει το προ­η­γού­με­νο διά­στη­μα.
Σπά­ζο­ντας το «τα­μπού των α­πο­λύ­σεων»
Ασφα­λώς βα­σι­κή συ­νι­στώ­σα της νέ­ας συ­γκυ­ρίας α­πο­τε­λεί το σπά­σι­μο του «τα­μπού των α­πο­λύ­σεων στο δη­μό­σιο», για να χρη­σι­μο­ποιή­σου­με το λε­ξι­λό­γιο των μνη­μο­νια­κών ιε­ρά­κων. Το προ­α­ναγ­γελ­θέν στα κεί­με­να των μνη­μο­νίων (και πολ­λά­κις δια­ψευ­σθέν α­πό τις ε­κά­στο­τε μνη­μο­νια­κές κυ­βερ­νή­σεις) κύ­μα α­πο­λύ­σεων στο δη­μό­σιο συ­νι­στά μια πραγ­μα­τι­κή τρα­γω­δία. Από τη μια με­ριά, ε­νι­σχύει με χι­λιά­δες νέ­ους α­νέρ­γους τον ή­δη τε­ρά­στιο στρα­τό των αν­θρώ­πων που έ­χουν χά­σει τη δου­λειά τους. Από την άλ­λη, για τους δη­μό­σιους υ­παλ­λή­λους που α­πο­λύο­νται, το να ξα­να­βρούν δου­λειά μοιά­ζει α­νέ­φι­κτο, τό­σο λό­γω της ύ­φε­σης, ό­σο και λό­γω του ό­τι η ι­διαί­τε­ρη ερ­γα­σια­κή ε­μπει­ρία τους δύ­σκο­λα μπο­ρεί να α­ξιο­ποιη­θεί στον ι­διω­τι­κό το­μέα. Άνθρω­ποι που μέ­χρι τώ­ρα εί­χαν ε­ξα­σφα­λι­σμέ­νο έ­να α­ξιο­πρε­πές βιο­τι­κό ε­πί­πε­δο, κα­τα­στρέ­φο­νται, χω­ρίς ο­ρα­τή προο­πτι­κή α­νά­τα­ξης της κα­τά­στα­σης.
Όμως, ση­μα­ντι­κό πλήγ­μα υ­φί­στα­νται α­κό­μα και ό­σοι δεν συ­μπε­ρι­λη­φθούν σε αυ­τό το κύ­μα α­πο­λύ­σεων. Η ου­σια­στι­κή κα­τάρ­γη­ση της μο­νι­μό­τη­τας στο δη­μό­σιο σε συν­δυα­σμό με τα τε­λείως αυ­θαί­ρε­τα κρι­τή­ρια βά­σει των ο­ποίων κα­ταρ­τί­ζο­νται οι λί­στες των α­πο­λύ­σεων, δη­μιουρ­γεί μια πε­ριρ­ρέ­ου­σα α­τμό­σφαι­ρα α­να­σφά­λειας και κα­χυ­πο­ψίας. Το βα­σι­κού α­τού της δη­μο­σιοϋπαλ­λη­λίας, δη­λα­δή η ερ­γα­σια­κή στα­θε­ρό­τη­τα, χά­νε­ται και μα­ζί με αυ­τό θρυμ­μα­τί­ζο­νται τρό­ποι ζωής κα­θώς και θε­με­λιώ­δεις α­ντι­λή­ψεις, που θεω­ρού­νταν μέ­χρι τώ­ρα οι «στα­θε­ρές» με­γά­λου τμή­μα­τος της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νίας.

Κα­τα­στρο­φή, λοι­πόν, για τους α­πο­λυ­μέ­νους και φό­βος για ό­σους μέ­νουν στις θέ­σεις τους. Όπως εί­ναι ε­πό­με­νο, η δρα­μα­τι­κή αλ­λα­γή, που φέρ­νουν οι α­πο­λύ­σεις στο δη­μό­σιο, διευ­ρύ­νει πε­ραι­τέ­ρω τα αι­σθή­μα­τα δυ­σα­ρέ­σκειας, α­πο­γοή­τευ­σης, διά­ψευ­σης και α­γα­νά­κτη­σης που κά­θε άλ­λο πα­ρά μειο­ψη­φι­κά εί­ναι στην Ελλά­δα του Μνη­μο­νίου. Η ρα­γδαία μείω­ση των ερ­γα­τι­κών ει­σο­δη­μά­των μα­ζί με τη γι­γά­ντω­ση των α­πο­λύ­σεων στον ι­διω­τι­κό το­μέα δη­μιούρ­γη­σαν ε­κεί­νη την κοι­νω­νι­κή συν­θή­κη, ε­ξαι­τίας της ο­ποίας εί­δα­με τις πρω­το­φα­νείς λαϊκές κι­νη­το­ποιή­σεις των πλα­τειών, το πο­λι­τι­κό τέ­λος του δι­κομ­μα­τι­σμού, κα­θώς και τη συ­γκλο­νι­στι­κή ά­νο­δο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Κα­τά συ­νέ­πεια, έ­χου­με σο­βα­ρούς λό­γους να ει­κά­σου­με ό­τι οι χι­λιά­δες α­πο­λύ­σεις στο δη­μό­σιο θα α­να­δια­τά­ξουν εκ νέ­ου τον πο­λι­τι­κό και κοι­νω­νι­κό συ­σχε­τι­σμό δυ­νά­μεων. Θα ή­ταν βέ­βαια σο­βα­ρό λά­θος να α­κο­λου­θή­σου­με τη μπα­κα­λί­στι­κη λο­γι­κή ε­νός ο­ρι­σμέ­νου «σο­βιε­τι­κού μαρ­ξι­σμού», θεω­ρώ­ντας ό­τι νο­μο­τε­λεια­κά η φτω­χο­ποίη­ση ο­δη­γεί στον ρι­ζο­σπα­στι­σμό. Ωστό­σο, εί­ναι προ­φα­νές ό­τι κά­ποιος-α που μέ­σα σε μια νύ­χτα γκρε­μί­ζε­ται α­πό την μι­κρα­στι­κή «νοι­κο­κυ­ρο­σύ­νη» στην πε­ρι­θω­ριο­ποίη­ση της α­νερ­γίας, θα α­κού­σει πο­λύ πιο ευ­νοϊκά, α­πό ό,τι στο πα­ρελ­θόν, τις φω­νές που α­ντι­στρα­τεύο­νται το μνη­μό­νιο.
No story at all
Πέ­ρα α­πό τις α­πο­λύ­σεις στο δη­μό­σιο, η νέα συ­γκυ­ρία ε­πη­ρεά­ζε­ται α­πό την εμ­φα­νή α­που­σία ε­νός α­ξιό­πι­στου πο­λι­τι­κού σχε­δίου α­πό την πλευ­ρά της κυ­βέρ­νη­σης. Πι­θα­νόν να εί­ναι η πρώ­τη φο­ρά τα τε­λευ­ταία τρία χρό­νια που το μνη­μο­νια­κό μπλοκ δεν έ­χει να «που­λή­σει» στους «α­πό κά­τω». Το λε­γό­με­νο success story α­πο­δεί­χτη­κε πύρ­γος α­πό τρα­που­λό­χαρ­τα που τα σκόρ­πι­σε ο αέ­ρας. Αυ­τή τη στιγ­μή, ό­χι μό­νο λοι­πόν δεν υ­πάρ­χει success story, αλ­λά ό­λα δεί­χνουν ό­τι δεν υ­πάρ­χει story at all. Δεν υ­πάρ­χει, δη­λα­δή, μια στοι­χειω­δώς πει­στι­κή α­φή­γη­ση που να μπο­ρεί να χρυ­σώ­σει το χά­πι της φτώ­χειας, υ­πο­σχό­με­νη ό­τι μια και­νούρ­για προο­πτι­κή μπο­ρεί να α­νοί­ξει για τους πο­λί­τες που υ­πο­φέ­ρουν. Η έ­ξο­δος στις α­γο­ρές έ­χει πα­ρα­πεμ­φθεί στις ελ­λη­νι­κές κα­λέν­δες, το τέ­λος της ύ­φε­σης διαρ­κώς α­να­βάλ­λε­ται, η υ­πό­σχε­ση για δρα­στι­κή μείω­ση της α­νερ­γίας ού­τε καν εκ­στο­μί­ζε­ται και η πε­ρι­βό­η­τη χα­λά­ρω­ση με­τά τις γερ­μα­νι­κές ε­κλο­γές μοιά­ζει φρού­δα ελ­πί­δα. Επι­πρό­σθε­τα, η ε­πί­ση­μη πα­ρα­δο­χή ό­τι τα νού­με­ρα δεν βγαί­νουν και θα χρεια­στεί και­νούρ­γιο χρη­μα­το­δο­τι­κό πα­κέ­το (κι ε­πο­μέ­νως κι άλ­λα μέ­τρα) κα­θι­στά την ει­κό­να α­κό­μα πιο ζο­φε­ρή.
Εί­ναι, βέ­βαια, ε­ξαι­ρε­τι­κά εν­δια­φέ­ρον ό­τι στην προ­ε­κλο­γι­κή εκ­στρα­τεία της Γερ­μα­νίας ό­λες οι πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις το­πο­θε­τού­νται σαν να προ­ε­ξο­φλούν ό­τι τα δά­νεια προς την Ελλά­δα δεν θα α­πο­πλη­ρω­θούν πο­τέ. Ωστό­σο, α­κό­μα και αν υ­πάρ­ξει κού­ρε­μα του χρέ­ους στο ο­ποίο θα δο­θεί μια άλ­λη ο­νο­μα­σία (κά­τι που προς το πα­ρόν δια­ψεύ­δε­ται ε­πι­σή­μως), οι ε­πι­πτώ­σεις για τους ερ­γα­ζό­με­νους και τους α­νέρ­γους δεν θα εί­ναι ευερ­γε­τι­κές. Οποια­δή­πο­τε α­πο­μείω­ση του χρέ­ους, α­πό τη μια με­ριά, θα συ­νο­δευ­τεί με α­παλ­λο­τρίω­ση α­πό τους δα­νει­στές ση­μα­ντι­κών πε­ριου­σια­κών στοι­χείων του δη­μο­σίου, και α­πό την άλ­λη, δεν θα συ­νε­πά­γε­ται ει­σο­δη­μα­τι­κή ε­νί­σχυ­ση των α­σθε­νέ­στε­ρων. Η φτώ­χεια, η α­πορ­ρύθ­μι­ση της α­γο­ράς ερ­γα­σίας και η ι­διω­τι­κο­πο­ποίη­ση των πά­ντων δεν α­πο­τε­λούν συ­γκυ­ρια­κά φαι­νό­με­να που α­πορ­ρέ­ουν α­πό τις «δα­νεια­κές υ­πο­χρεώ­σεις της χώ­ρας», αλ­λά συ­νι­στούν τους πυ­λώ­νες ε­νός και­νούρ­γιου κοι­νω­νι­κού μο­ντέ­λου που ε­πι­βάλ­λε­ται, ε­νός μο­ντέ­λου ά­κρα­του κα­πι­τα­λι­σμού. Το γε­γο­νός, λοι­πόν, ό­τι έ­χει γί­νει προ­φα­νής η δια­τή­ρη­ση του μνη­μο­νια­κου πλαι­σίου για πολ­λά χρό­νια, συρ­ρι­κνώ­νει τη συ­ναί­νε­ση στην κυ­βερ­νη­τι­κή πο­λι­τι­κή. Στο ε­πι­χεί­ρη­μα του «α­να­γκαίου κα­κού», πά­νω στο ο­ποίο οι­κο­δο­μή­θη­κε η πο­λι­τι­κή ΝΔ, ΠΑ­ΣΟΚ και ΔΗ­ΜΑ­Ρ, αυ­το­μά­τως α­ντι­τεί­νε­ται πλέ­ον το ε­ρώ­τη­μα «α­να­γκαίο για ποιο σκο­πό;». Τι νό­η­μα έ­χει η πα­ρα­τε­τα­μέ­νη λι­τό­τη­τα αν δεν ο­δη­γεί σε έ­ξο­δο α­πό την κρί­ση σε έ­να ο­ρα­τό μέλ­λο­ν; Το ε­ρώ­τη­μα τί­θε­ται α­πό ο­λοέ­να και πε­ρισ­σό­τε­ρους και πει­στι­κή α­πά­ντη­ση δεν μπο­ρεί να πά­ρει α­πό την κυ­βερ­νη­τι­κή πλευ­ρά.
Για­τί πα­ρα­μέ­νει στα­θε­ρή η κυ­βέρ­νη­ση
Αν, λοι­πόν, η κοι­νω­νι­κή δυ­σφο­ρία διο­γκώ­νε­ται λό­γω των α­πο­λύ­σεων την ί­δια στιγ­μή που η συ­ναί­νε­ση στο μνη­μο­νια­κό μπλοκ συρ­ρι­κνώ­νε­ται α­φού δεν δια­θέ­τει πει­στι­κό πο­λι­τι­κό σχέ­διο, για­τί η κυ­βέρ­νη­ση εμ­φα­νί­ζε­ται στα­θε­ρή; Θα μπο­ρού­σα­με να α­πο­δώ­σου­με αυ­τήν την (φαι­νο­με­νι­κή;) στα­θε­ρό­τη­τα της κυ­βέρ­νη­σης σε τρεις βα­σι­κές αι­τίες.
Πρώ­τα α­π’ ό­λα, η κι­νη­μα­τι­κή ά­πνοια ε­νι­σχύει την κυ­βέρ­νη­ση. Ενώ ο κό­σμος α­πορ­ρί­πτει τη μνη­μο­νια­κή πο­λι­τι­κή, ε­ντού­τοις, εμ­φα­νί­ζε­ται α­πρό­θυ­μος στο να κι­νη­το­ποιη­θεί μα­ζι­κά. Αυ­τή την α­προ­θυ­μία θα πρέ­πει να την α­πο­δώ­σου­με α­πό τη μια στην αί­σθη­ση που έ­χει δη­μιουρ­γη­θεί με­τά τις δια­δο­χι­κές ήτ­τες των τε­λευ­ταίων ε­τών, ό­τι οι κι­νη­το­ποιή­σεις εί­ναι μά­ταιες, και α­πό την άλ­λη, στο φό­βο ό­τι η συμ­με­το­χή σε μια α­περ­γία μπο­ρεί να έ­χει ως α­πο­τέ­λε­σμα την α­πό­λυ­ση του ερ­γα­ζο­μέ­νου –κά­τι που ι­σχύει πλέ­ον και στο δη­μό­σιο. Ωστό­σο, η κι­νη­το­ποίη­ση συ­μπα­ρά­στα­σης στην ΕΡΤ σε συν­δυα­σμό με τα πρώ­τα μη­νύ­μα­τα που έρ­χο­νται α­πό τις συ­νε­λεύ­σεις των κα­θη­γη­τών δεί­χνουν ό­τι δεν εί­ναι α­πί­θα­νη η α­να­τρο­πή της υ­φι­στά­με­νης ητ­το­πά­θειας. Θα χρεια­στεί, βέ­βαια, συ­μπα­ρά­τα­ξη ό­λων των κι­νη­μα­τι­κών δυ­νά­μεων και α­μέ­ρι­στη υ­πο­στή­ρι­ξη στους κλά­δους που θα βγουν στο δρό­μο.
Η δεύ­τε­ρη αι­τία της κυ­βερ­νη­τι­κής στα­θε­ρό­τη­τας θα πρέ­πει να α­να­ζη­τη­θεί στη δια­μόρ­φω­ση ε­νός α­ντι­δρα­στι­κού κοι­νω­νι­κού μπλοκ. Ο πραγ­μα­τι­κός κοι­νω­νι­κός δι­χα­σμός α­νά­με­σα σε ό­σους πλήτ­το­νται πιο πο­λύ α­πό το μνη­μό­νιο και σε ό­σους με κά­ποιο τρό­πο τα κα­τα­φέρ­νουν, η πο­λι­τι­κή πό­λω­ση που προέ­κυ­ψε α­πό την ά­νο­δο του λαϊκού κι­νή­μα­τος και την ε­κλο­γι­κή ε­πι­τυ­χία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, κα­θώς και η εμ­φυ­λιο­πο­λε­μι­κή ρη­το­ρεία των κυ­βερ­νη­τι­κών προ­πα­γαν­δι­στι­κών μη­χα­νι­σμών έ­χουν δια­μορ­φώ­σει μια α­ντι-α­ρι­στε­ρή, α­ντερ­γα­τι­κή κι α­ντι­κι­νη­μα­τι­κή κοι­νω­νι­κή πα­ρά­τα­ξη, ό­χι α­με­λη­τέ­ας μα­ζι­κό­τη­τας. Εν α­ντι­θέ­σει με την πε­ρίο­δο των πλα­τειών, αυ­τός ο λαός της Δε­ξιάς ό­χι μό­νο δεν τεί­νει ευή­κοον ους στο λό­γο της Αρι­στε­ράς, αλ­λά την α­ντι­με­τω­πί­ζει ως α­πει­λή κι ε­σω­τε­ρι­κό ε­χθρό. Στο α­να­φερ­θέν φι­λο­μνη­μο­νια­κό κοι­νω­νι­κό μπλοκ πρέ­πει να προ­στε­θεί και το α­κρο­α­τή­ριο της Χρυ­σής Αυ­γής, το ο­ποίο ό­σο πα­ρα­μέ­νει στους κόλ­πους της, θα εν­στερ­νί­ζε­ται ο­λοέ­να και πε­ρισ­σό­τε­ρο τα ε­γκλη­μα­τι­κά ι­δε­ο­λο­γή­μα­τα της.
Όσον α­φο­ρά τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, ο ο­ποίος εί­ναι το α­ντί­πα­λο πο­λι­τι­κό δέ­ος στους μνη­μο­νια­κούς, πα­ρά τη ση­μα­ντι­κή πρόο­δο που ση­μα­το­δο­τεί η ε­νο­ποίη­ση του σχή­μα­τος, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δέ­χε­ται βο­λές και α­πό τα δε­ξιά και α­πό τα α­ρι­στε­ρά. Από τα δε­ξιά, για­τί κρί­νε­ται ό­τι αν υ­λο­ποιη­θεί η πο­λι­τι­κή πρό­τα­σή του, τα πράγ­μα­τα μπο­ρούν να γί­νουν α­κό­μα χει­ρό­τε­ρα κά­τω α­πό την πίε­ση των ευ­ρω­παίων. Από τα α­ρι­στε­ρά, για­τί ε­κτι­μά­ται ό­τι νε­ρώ­νει το κρα­σί υιο­θε­τώ­ντας πιο με­τριο­πα­θείς θέ­σεις. Ο κοι­νός τό­πος και των δύο κρι­τι­κών προ­σεγ­γί­σεων εί­ναι ό­τι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ πρέ­πει να προ­σπα­θή­σει πε­ρισ­σό­τε­ρο για να κα­τα­στή­σει η­γε­μο­νι­κή την πο­λι­τι­κή πρό­τα­σή του. Μια πρό­τα­ση που πρέ­πει να υ­πη­ρε­τεί με α­πτό τρό­πο τα συμ­φέ­ρο­ντα των φτω­χών, να εμ­φα­νί­ζε­ται στο κοι­νω­νι­κό σύ­νο­λο ως η έκ­φρα­ση του Γε­νι­κού Κα­λού, και να εκ­προ­σω­πεί­ται α­πό έ­να πο­λι­τι­κό προ­σω­πι­κό που πεί­θει ό­τι μπο­ρεί να την ε­φαρ­μό­σει με ε­πάρ­κεια.
Γιάν­νης Αλμπά­νης

Από την Εποχή της 8/9/2013