Το θεμελιώδες ισοζύγιο της γραφής...

Του ΟΔΥΣΣΕΑ ΙΩΑΝΝΟΥ, απο την Ελευθεροτυπια...

ΜΕ ΤΟΝ ΕΙΚΟΣΤΟ πρώτο αιώνα να τρέχει στη δεύτερη δεκαετία του, η ελευθερία του λόγου σε πολλές περιοχές του πλανήτη είναι κενό γράμμα. Σε ορισμένες χώρες δεν έχει φτάσει ακόμη καν το μαντάτο, σε άλλες παρουσιάζονται εμφανή βήματα οπισθοδρόμησης και σε άλλες δεν υπάρχει ούτε στα λεξικά τους.

Στην Ευρώπη αυτό μοιάζει να είναι λυμένο, παρά το γεγονός πως τα μεγάλα ΜΜΕ θεωρούν πως έχουν ακόμη τη δύναμη του φίλτρου και της διήθησης στην πληροφορία και την άποψη, και παρά το ότι πολλές φορές ο φρενήρης «ελεύθερος» δημόσιος λόγος ακυρώνει το όποιο μήνυμα μέσω της υπερβολής, της ανώνυμης χολής και της συνειδητής παραπληροφόρησης.

Προσπαθώ να σκεφτώ την αυτολογοκρισία που ενεργοποιείται σε κάποιον που προσπαθεί να δημοσιοποιήσει την άποψή του σε χώρες όπως το Ιράν και η Ρωσία, για παράδειγμα. Εκεί που η κάθε λέξη σου ζυγίζεται με την ελευθερία σου ή και με τη ζωή σου, πριν τη γράψεις. Εκεί που κινδυνεύεις στην κόψη ενός σημείου στίξης. Εκεί που «επιτυγχάνεται» το θεμελιώδες ισοζύγιο της γραφής, να υπερασπίζεσαι και να δικαιώνεις τα κείμενά σου σαν μέλη του σώματός σου, να χρησιμοποιείς τη γλώσσα σαν πέτρα και όχι σαν αέρα. Μπορούμε να γράψουμε τα πάντα εδώ. Τα λόγια μας μάς υπερβαίνουν. Από ύμνους μέχρι κατάρες, από δειλές και άψυχες καταθέσεις μέχρι φράσεις ανθρωποφαγικής βουλιμίας. Και δεν τρέχει και τίποτα. Δεν θα κληθούμε να «λογοδοτήσουμε» απέναντι στο αντικείμενο της κριτικής μας, αλλά ούτε και να απολογηθούμε για την αδυναμία μας να συντονίσουμε λόγια με πράξη, παρατήρηση με απόδειξη. Θα μου πεις, αυτό είναι κερδισμένο, δεν χαρίστηκε -και θα συμφωνήσω. Ομως οι κατακτήσεις δεν γίνονται άπαξ και διά παντός. Χρειάζονται καθημερινή επαγρύπνηση και κυρίως συνεχή νοηματοδότηση και επαναξιολόγηση για να μην καταντήσουν άχρηστες ελευθερίες.

ΔΕΝ ΞΕΡΩ τι άντερα θα είχα να γράψω αρκετά από τα κείμενά μου, αν ήξερα πως την επομένη θα δεχτώ επισκέψεις...

Αν κρεμόταν από δύο παραγράφους η ασφάλεια της οικογένειάς μου. Διαβάζω για ανθρώπους που χάθηκαν για μήνες λόγω μιας ανάρτησής τους στο Internet και ενώ από τη μία αισθάνομαι τυχερός, από την άλλη αισθάνομαι και τη μεγάλη ευθύνη που έχουμε οι γραφιάδες στο δυτικό κόσμο. Την ευθύνη να μην αφήσουμε αυτήν την ελευθερία να εκφυλιστεί σε κείμενα-πυροτεχνήματα, σε χοντράδες και εξυπνάδες, σε φτηνά τρικ επιδειξιομανίας. Εχουμε όλοι μας υποπέσει στο αμάρτημα, πολλάκις. Δύσκολη η διαχείριση της ελευθερίας και ακόμη δυσκολότερη η οικονομία της και όχι η κατασπατάλησή της.

Δεν θέλω φυσικά να κινδυνολογήσω, αλλά ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος πως έχεις οριστικά ξεμπερδέψει με ορισμένους εφιάλτες. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην Ελλάδα έχουν διαλυθεί πολλές από τις σταθερές μας και είμαστε κάπως πιο φιλοσοφημένοι ως προς τους νόμους των ανατροπών στη ζωή μας. Τα μεγάλα πισωγυρίσματα είναι το αρνητικό τού φιλμ των επαναστάσεων, συμβαίνουν εκεί που κανείς δεν το περιμένει. Και τα βαρίδια στα πόδια είναι δεμένα με πολυκαιρισμένες, σκουριασμένες αλυσίδες, που δύσκολα σπάνε.

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ στο ρόλο της Εκκλησίας στη σύγχρονη Ελλάδα είναι ικανή να μας πείσει για το πόσο αργά αλλάζουν τα πράγματα ή για το πόσο σταθερά δεν αλλάζουν.