Της Πέπης Ρηγοπούλου, απο την Εφημεριδα των Συντακτων...
Οι συνειρμοί μπορεί να είναι πολλοί. Ο ένας πριν από ένα χρόνο, τηλεοπτικός: το μαύρο που σκέπασε τις οθόνες, όταν έκλεισε η δημόσια τηλεόραση και μέχρι να ξανανοίξει το έτι πλέον μνημονιακό υποκατάστατό της με τον ξενέρωτο τίτλο ΝΕΡΙΤ. Ο άλλος συνειρμός παλαιότερος, αλλά κινηματογραφικός, και μάλιστα κλασικός: το φινάλε της ταινίας του Μάρτιν Σκορτσέζε «Νονός νούμερο 2».
Εδώ ο Μάικλ Κορλεόνε (Αλ Πατσίνο), που τον είχαμε κατασυμπαθήσει ως αθώο φοιτητή στον «Νονό νούμερο 1», αποφασίζει ότι το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον και ότι άρα τελικά θα γίνει αυτό που δεν ήθελε: ο επόμενος αρχηγός της μαφιόζικης «φαμίλιας». Για τον λόγο αυτό, όταν η συμβία του, ερμηνευμένη από την Νταϊάν Κίτον, πάει να μπει στο γραφείο, όπου σχεδιάζει με τους κολλητούς του την επόμενη σειρά εκτελέσεων, ο Μάικλ/Πατσίνο τής κλείνει την πόρτα κατάμουτρα. Η οθόνη κατόπιν σκοτεινιάζει καθώς πέφτουν οι τίτλοι του τέλους.
Δεν μπορώ να διαβεβαιώσω για το πόσο και το πότε οι τίτλοι του τέλους είναι έτοιμοι να πέσουν στη σκοτεινή οθόνη των σημερινών πολιτικών μας πραγμάτων. Αλλά πιστεύω πως το κλείσιμο της πόρτας της Βουλής των Ελλήνων μάλλον συνάδει με την ανέκαθεν πολιτική εκείνη σημειολογία που θέλει την εξουσία να είναι αρσενική και τον λαό να είναι γυναίκα, παιδί ή –το καλύτερο– γυναίκα και παιδί ταυτοχρόνως. Πρέπει να είναι κανείς απίστευτα αφελής για να μην κατανοεί ότι το έργο «εξουσία» περιλαμβάνει και κάποιες χαρντ σκηνές βίας και σεξ που μπορεί να χαλάσουν τα αγνά ήθη του λαού/παιδιού/γυναίκας. Οθεν, το να του κλείσουμε την πόρτα (της Βουλής αλλά και των κομματικών ανακτοβουλίων) στα μούτρα είναι τελικά προς το καλό του.
Θα μου πείτε ότι υπερβάλλω. Οχι τόσο διότι τα θερινά τμήματα της Βουλής θα λειτουργούν, διασώζοντας την υποτιθέμενη ομαλή –και στην ουσία όλο και πιο προσχηματική– λειτουργία του πολιτεύματος. Αλλά διότι τα Μέσα, με πρώτα και καλύτερα τα «χαζοκάναλα» που όλοι τα βρίζουν, αλλά και περίπου όλοι βλέπουν, αναγνωρίζουν και αξιολογούν τον κόσμο μέσα από αυτά, είναι κοντά μας, μέσα στο κάθε σπίτι ακόμα και το πιο πενόμενο, δήθεν για να μας πληροφορούν για τα όσα συμβαίνουν πίσω από τις κλειστές πόρτες. Μην ανησυχείτε: Η ίδια βαρετή λιτανεία των ίδιων και των ίδιων επίπεδων και βαρετών προσώπων θα είναι και πάλι ακροβολισμένη στα δελτία και τα στρογγυλά τραπέζια. Από εκεί, χοροστατούντων των ιερέων και επισκόπων (anchormen και anchorwomen), θα αναπέμψει τις δεήσεις της στον Μολώχ της πληροφόρησης και θα μας διαφωτίσει για τις συγκλονιστικές αλλαγές του πρόσφατου ανασχηματισμού, που, όπως και όλοι οι προηγούμενοι, θα σημάνει την οριστική ανάκαμψη, ανάπτυξη κ.λπ. της πολύπαθης «Νέας Ελλάδας».
Οσο ωστόσο και αν φαίνεται οξύμωρο, όλη αυτή η ροή (ή μήπως ο οχετός;) της πληροφόρησης λειτουργεί όχι ως αντίδοτο, αλλά ως ιδανικό λειτουργικό συμπλήρωμα του εξουσιαστικού αποκλεισμού της μέγιστης πλειοψηφίας της κοινωνίας από όλα τα ουσιώδη. Το να νομίζουμε ότι ξέρουμε είναι προϋπόθεση για να μη ζητούμε να μάθουμε. Για μια πραγματική δημοκρατία, συνώνυμη της πιο φιλόδοξης επανάστασης, θα πρέπει αντιθέτως να βρεθούν οι ιδέες, οι συμπεριφορές, οι θεσμοί που θα κάνουν τον πολίτη πραγματικό συμμέτοχο στη γνώση και την πληροφορία που καθορίζουν τη ζωή του. Αλλιώς, με ανοιχτή είτε με κλειστή Βουλή, με φωτεινά ή σκοτεινά τα κανάλια, με ή χωρίς εκλογές, η μοίρα μας θα αποφασίζεται κεκλεισμένων των θυρών.
Οι συνειρμοί μπορεί να είναι πολλοί. Ο ένας πριν από ένα χρόνο, τηλεοπτικός: το μαύρο που σκέπασε τις οθόνες, όταν έκλεισε η δημόσια τηλεόραση και μέχρι να ξανανοίξει το έτι πλέον μνημονιακό υποκατάστατό της με τον ξενέρωτο τίτλο ΝΕΡΙΤ. Ο άλλος συνειρμός παλαιότερος, αλλά κινηματογραφικός, και μάλιστα κλασικός: το φινάλε της ταινίας του Μάρτιν Σκορτσέζε «Νονός νούμερο 2».
Εδώ ο Μάικλ Κορλεόνε (Αλ Πατσίνο), που τον είχαμε κατασυμπαθήσει ως αθώο φοιτητή στον «Νονό νούμερο 1», αποφασίζει ότι το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον και ότι άρα τελικά θα γίνει αυτό που δεν ήθελε: ο επόμενος αρχηγός της μαφιόζικης «φαμίλιας». Για τον λόγο αυτό, όταν η συμβία του, ερμηνευμένη από την Νταϊάν Κίτον, πάει να μπει στο γραφείο, όπου σχεδιάζει με τους κολλητούς του την επόμενη σειρά εκτελέσεων, ο Μάικλ/Πατσίνο τής κλείνει την πόρτα κατάμουτρα. Η οθόνη κατόπιν σκοτεινιάζει καθώς πέφτουν οι τίτλοι του τέλους.
Δεν μπορώ να διαβεβαιώσω για το πόσο και το πότε οι τίτλοι του τέλους είναι έτοιμοι να πέσουν στη σκοτεινή οθόνη των σημερινών πολιτικών μας πραγμάτων. Αλλά πιστεύω πως το κλείσιμο της πόρτας της Βουλής των Ελλήνων μάλλον συνάδει με την ανέκαθεν πολιτική εκείνη σημειολογία που θέλει την εξουσία να είναι αρσενική και τον λαό να είναι γυναίκα, παιδί ή –το καλύτερο– γυναίκα και παιδί ταυτοχρόνως. Πρέπει να είναι κανείς απίστευτα αφελής για να μην κατανοεί ότι το έργο «εξουσία» περιλαμβάνει και κάποιες χαρντ σκηνές βίας και σεξ που μπορεί να χαλάσουν τα αγνά ήθη του λαού/παιδιού/γυναίκας. Οθεν, το να του κλείσουμε την πόρτα (της Βουλής αλλά και των κομματικών ανακτοβουλίων) στα μούτρα είναι τελικά προς το καλό του.
Θα μου πείτε ότι υπερβάλλω. Οχι τόσο διότι τα θερινά τμήματα της Βουλής θα λειτουργούν, διασώζοντας την υποτιθέμενη ομαλή –και στην ουσία όλο και πιο προσχηματική– λειτουργία του πολιτεύματος. Αλλά διότι τα Μέσα, με πρώτα και καλύτερα τα «χαζοκάναλα» που όλοι τα βρίζουν, αλλά και περίπου όλοι βλέπουν, αναγνωρίζουν και αξιολογούν τον κόσμο μέσα από αυτά, είναι κοντά μας, μέσα στο κάθε σπίτι ακόμα και το πιο πενόμενο, δήθεν για να μας πληροφορούν για τα όσα συμβαίνουν πίσω από τις κλειστές πόρτες. Μην ανησυχείτε: Η ίδια βαρετή λιτανεία των ίδιων και των ίδιων επίπεδων και βαρετών προσώπων θα είναι και πάλι ακροβολισμένη στα δελτία και τα στρογγυλά τραπέζια. Από εκεί, χοροστατούντων των ιερέων και επισκόπων (anchormen και anchorwomen), θα αναπέμψει τις δεήσεις της στον Μολώχ της πληροφόρησης και θα μας διαφωτίσει για τις συγκλονιστικές αλλαγές του πρόσφατου ανασχηματισμού, που, όπως και όλοι οι προηγούμενοι, θα σημάνει την οριστική ανάκαμψη, ανάπτυξη κ.λπ. της πολύπαθης «Νέας Ελλάδας».
Οσο ωστόσο και αν φαίνεται οξύμωρο, όλη αυτή η ροή (ή μήπως ο οχετός;) της πληροφόρησης λειτουργεί όχι ως αντίδοτο, αλλά ως ιδανικό λειτουργικό συμπλήρωμα του εξουσιαστικού αποκλεισμού της μέγιστης πλειοψηφίας της κοινωνίας από όλα τα ουσιώδη. Το να νομίζουμε ότι ξέρουμε είναι προϋπόθεση για να μη ζητούμε να μάθουμε. Για μια πραγματική δημοκρατία, συνώνυμη της πιο φιλόδοξης επανάστασης, θα πρέπει αντιθέτως να βρεθούν οι ιδέες, οι συμπεριφορές, οι θεσμοί που θα κάνουν τον πολίτη πραγματικό συμμέτοχο στη γνώση και την πληροφορία που καθορίζουν τη ζωή του. Αλλιώς, με ανοιχτή είτε με κλειστή Βουλή, με φωτεινά ή σκοτεινά τα κανάλια, με ή χωρίς εκλογές, η μοίρα μας θα αποφασίζεται κεκλεισμένων των θυρών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου