Του Νίκου Τσάμη*, απο την Εφημεριδα των Συντακτων...
Ενα φάντασμα πλανιέται πάνω από την πολύπαθη χώρα μας. Το φάντασμα της Βίας! Υστερα από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα η ατέρμονη συζήτηση περί βίας ξανάρχισε με τον χορό να σέρνει ο «ανανήψας» και παρατρεχάμενος της εξουσίας Χρύσανθος Λαζαρίδης. Η θεωρία των δύο άκρων επιχειρεί να ξαναστήσει το πολιτικό σύστημα στα πόδια του διεκδικώντας για το ίδιο το ρόλο του εξορκιστή των φόβων των νοικοκυραίων. Η βία αναγορεύεται έτσι στο υπ’ αριθμόν ένα πολιτικό πρόβλημα και το καθαρτήριο της διεφθαρμένης πολιτικής τάξης είναι η απερίφραστη «καταδίκη της βίας απ’ όπου κι αν προέρχεται». Θα αντιπαρέλθω τη συγκριτική «βιαιολογία» των πολιτικών χώρων ως αντιπαραγωγική και κοντόφθαλμη. Η βία δεν προέρχεται από τον Ρουπακιά, τις μολότοφ της Marfin, τον επιθετικό οδηγό, τον ρατσιστικό λόγο, τις ασφυκτικές οικογένειες, τους έξαλλους οπαδούς, τον Ανθιμο, τα αυθαίρετα, τα μηχανάκια στους πεζόδρομους, τους αστυνομικούς που στραγγαλίζουν και μετά αθωώνονται, τα τραπεζοκαθίσματα, το αφασικό σχολείο, τις μνημονιακές πολιτικές, τις χειροβομβίδες κρότου-λάμψης. Ολα αυτά και πολλά άλλα ΕΙΝΑΙ η βία! Δεν προέρχεται η βία από αυτά…
Η βία ανακυκλώνεται, μεταγγίζεται, μετουσιώνεται από τις μύχιες προσωπικές στιγμές του καθένα στις μείζονες δημόσιες αντιπαραθέσεις και το αντίστροφο, κάνοντας στάσεις στις απαιτήσεις της τρόικας, στους δολοφόνους, στους αυτόχειρες και στους άστεγους.
Ενορχηστρωτής σ’ όλα αυτά το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο για το οποίο δουλεύουν όλοι: Υπάλληλες κυβερνήσεις, ανύπαρκτες πνευματικές ηγεσίες, αμαρτωλό πολιτικό σύστημα. Η πολιτική βία του δυναστικού κράτους, με την αντι-βία που αναπόφευκτα γεννά, φτιάχνουν έναν αδιέξοδο κυκλικό χορό που καταλήγει να εμπεδώνει συνολικά το σύστημα, δεδομένου ότι βία και εξουσία ταυτίζονται. Δεν πρόκειται συνεπώς για την ταύτιση της βίας του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου έτσι όπως ασκείται στα υποζύγια με τη βία των υποζυγίων όταν αυτή εκφράζεται με οιονδήποτε τρόπο. Πρόκειται για το αδιέξοδο της βίας ως απάντησης βουβής και κενής νοήματος, όπως ακριβώς είναι η ζωή με τις αξίες της ανταγωνιστικότητας.
Οσον αφορά την προέλευση της βίας ας αγνοήσουμε τις φωνές για την ανθρώπινη φύση τοποθετώντας το ζήτημα εκεί που γεννιέται, δηλαδή στην ανθρώπινη κοινωνία. Η βία γεννιέται τη στιγμή που ο άνθρωπος αισθάνεται μόνος εναντίον όλων. Σε αυτό το συναισθηματικό πλαίσιο καταφεύγει στην ισχύ ως τρόπο επιβίωσης. Με άλλα λόγια όταν η οργάνωση της κοινωνίας αποτυγχάνει να του δώσει στοιχειώδη ασφάλεια. Οταν οι θεσμοί αποτυγχάνουν στον εξανθρωπισμό του. Με αυτή την προσέγγιση μοιάζει αφόρητη κενολογία η επωδός για «καταδίκη της βίας απ’ όπου και αν προέρχεται» τη στιγμή που π.χ. η Δικαιοσύνη είναι υποχείριο της εκτελεστικής εξουσίας, η Βουλή και η Δημόσια Διοίκηση εξαρτήματα του κομματικού μηχανισμού, η λαϊκή βούληση αγνοείται. Η απάντηση στην προπαγάνδα του κ. Λαζαρίδη δεν μπορεί να είναι η αιτιολόγηση της «δίκαιης βίας» παρά η κατάδειξη της ανάστροφης επαγωγικής αλυσίδας: έξαρση της βίας, κοινωνική-οικονομική κρίση, ισχνότητα των θεσμών. Μπροστά στην έκταση της καταστροφής θα πρέπει να αρχίσουμε να χτίζουμε από τον σκελετό. Η χώρα χρειάζεται μια Συντακτική Εθνοσυνέλευση που θα συντάξει ένα νέο Σύνταγμα με τη συμμετοχή του Λαού, κατά το παράδειγμα της Ισλανδίας. Μόνον έτσι μπορεί να γίνει εφικτή μια επανεκκίνηση με δεδομένη την Εθνική Ενότητα, τη νομιμοποίηση των σκληρών αποφάσεων που σίγουρα θα απαιτηθούν και την ελπίδα που γεννά η ακεραιότητα του κοινωνικού ιστού.
Η Αριστερά έχει σήμερα ιστορικές ευθύνες. Εάν εξαντλήσει την πρότασή της στο επίπεδο ενός αντιμνημονιακού κυβερνητικού προγράμματος σημαίνει ότι δεν θα έχει καταλάβει το μέγεθος και το βάθος της κρίσης. Οτι μπροστά μας βρίσκεται η υπέρβαση της καχεξίας των θεσμών από καταβολής Ελληνικού Κράτους και όχι η με κάθε τρόπο διαχείριση μιας κρίσης-σύμπτωμα σαν αυτές που ξεσπούν ανά τρεις ή τέσσερις δεκαετίες.
Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν! Να προβάλουμε το ζήτημα των θεσμών σαν αφετηρία για μια Νέα Πορεία αλλάζοντας το περιεχόμενο του δημόσιου διαλόγου. Από το «ενάντια στη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται» στο «ενάντια στη βία εκεί απ’ όπου προέρχεται».
……………………………………………………….
* Ιατρός, διδάκτωρ Κοινωνικής Ιατρικής
Ενα φάντασμα πλανιέται πάνω από την πολύπαθη χώρα μας. Το φάντασμα της Βίας! Υστερα από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα η ατέρμονη συζήτηση περί βίας ξανάρχισε με τον χορό να σέρνει ο «ανανήψας» και παρατρεχάμενος της εξουσίας Χρύσανθος Λαζαρίδης. Η θεωρία των δύο άκρων επιχειρεί να ξαναστήσει το πολιτικό σύστημα στα πόδια του διεκδικώντας για το ίδιο το ρόλο του εξορκιστή των φόβων των νοικοκυραίων. Η βία αναγορεύεται έτσι στο υπ’ αριθμόν ένα πολιτικό πρόβλημα και το καθαρτήριο της διεφθαρμένης πολιτικής τάξης είναι η απερίφραστη «καταδίκη της βίας απ’ όπου κι αν προέρχεται». Θα αντιπαρέλθω τη συγκριτική «βιαιολογία» των πολιτικών χώρων ως αντιπαραγωγική και κοντόφθαλμη. Η βία δεν προέρχεται από τον Ρουπακιά, τις μολότοφ της Marfin, τον επιθετικό οδηγό, τον ρατσιστικό λόγο, τις ασφυκτικές οικογένειες, τους έξαλλους οπαδούς, τον Ανθιμο, τα αυθαίρετα, τα μηχανάκια στους πεζόδρομους, τους αστυνομικούς που στραγγαλίζουν και μετά αθωώνονται, τα τραπεζοκαθίσματα, το αφασικό σχολείο, τις μνημονιακές πολιτικές, τις χειροβομβίδες κρότου-λάμψης. Ολα αυτά και πολλά άλλα ΕΙΝΑΙ η βία! Δεν προέρχεται η βία από αυτά…
Η βία ανακυκλώνεται, μεταγγίζεται, μετουσιώνεται από τις μύχιες προσωπικές στιγμές του καθένα στις μείζονες δημόσιες αντιπαραθέσεις και το αντίστροφο, κάνοντας στάσεις στις απαιτήσεις της τρόικας, στους δολοφόνους, στους αυτόχειρες και στους άστεγους.
Ενορχηστρωτής σ’ όλα αυτά το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο για το οποίο δουλεύουν όλοι: Υπάλληλες κυβερνήσεις, ανύπαρκτες πνευματικές ηγεσίες, αμαρτωλό πολιτικό σύστημα. Η πολιτική βία του δυναστικού κράτους, με την αντι-βία που αναπόφευκτα γεννά, φτιάχνουν έναν αδιέξοδο κυκλικό χορό που καταλήγει να εμπεδώνει συνολικά το σύστημα, δεδομένου ότι βία και εξουσία ταυτίζονται. Δεν πρόκειται συνεπώς για την ταύτιση της βίας του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου έτσι όπως ασκείται στα υποζύγια με τη βία των υποζυγίων όταν αυτή εκφράζεται με οιονδήποτε τρόπο. Πρόκειται για το αδιέξοδο της βίας ως απάντησης βουβής και κενής νοήματος, όπως ακριβώς είναι η ζωή με τις αξίες της ανταγωνιστικότητας.
Οσον αφορά την προέλευση της βίας ας αγνοήσουμε τις φωνές για την ανθρώπινη φύση τοποθετώντας το ζήτημα εκεί που γεννιέται, δηλαδή στην ανθρώπινη κοινωνία. Η βία γεννιέται τη στιγμή που ο άνθρωπος αισθάνεται μόνος εναντίον όλων. Σε αυτό το συναισθηματικό πλαίσιο καταφεύγει στην ισχύ ως τρόπο επιβίωσης. Με άλλα λόγια όταν η οργάνωση της κοινωνίας αποτυγχάνει να του δώσει στοιχειώδη ασφάλεια. Οταν οι θεσμοί αποτυγχάνουν στον εξανθρωπισμό του. Με αυτή την προσέγγιση μοιάζει αφόρητη κενολογία η επωδός για «καταδίκη της βίας απ’ όπου και αν προέρχεται» τη στιγμή που π.χ. η Δικαιοσύνη είναι υποχείριο της εκτελεστικής εξουσίας, η Βουλή και η Δημόσια Διοίκηση εξαρτήματα του κομματικού μηχανισμού, η λαϊκή βούληση αγνοείται. Η απάντηση στην προπαγάνδα του κ. Λαζαρίδη δεν μπορεί να είναι η αιτιολόγηση της «δίκαιης βίας» παρά η κατάδειξη της ανάστροφης επαγωγικής αλυσίδας: έξαρση της βίας, κοινωνική-οικονομική κρίση, ισχνότητα των θεσμών. Μπροστά στην έκταση της καταστροφής θα πρέπει να αρχίσουμε να χτίζουμε από τον σκελετό. Η χώρα χρειάζεται μια Συντακτική Εθνοσυνέλευση που θα συντάξει ένα νέο Σύνταγμα με τη συμμετοχή του Λαού, κατά το παράδειγμα της Ισλανδίας. Μόνον έτσι μπορεί να γίνει εφικτή μια επανεκκίνηση με δεδομένη την Εθνική Ενότητα, τη νομιμοποίηση των σκληρών αποφάσεων που σίγουρα θα απαιτηθούν και την ελπίδα που γεννά η ακεραιότητα του κοινωνικού ιστού.
Η Αριστερά έχει σήμερα ιστορικές ευθύνες. Εάν εξαντλήσει την πρότασή της στο επίπεδο ενός αντιμνημονιακού κυβερνητικού προγράμματος σημαίνει ότι δεν θα έχει καταλάβει το μέγεθος και το βάθος της κρίσης. Οτι μπροστά μας βρίσκεται η υπέρβαση της καχεξίας των θεσμών από καταβολής Ελληνικού Κράτους και όχι η με κάθε τρόπο διαχείριση μιας κρίσης-σύμπτωμα σαν αυτές που ξεσπούν ανά τρεις ή τέσσερις δεκαετίες.
Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν! Να προβάλουμε το ζήτημα των θεσμών σαν αφετηρία για μια Νέα Πορεία αλλάζοντας το περιεχόμενο του δημόσιου διαλόγου. Από το «ενάντια στη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται» στο «ενάντια στη βία εκεί απ’ όπου προέρχεται».
……………………………………………………….
* Ιατρός, διδάκτωρ Κοινωνικής Ιατρικής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου