Θυμάστε την περιβόητη «βίλα του Φλωράκη» στη δεκαετία του '80; Τα χρόνια έρχονται και παρέρχονται, μα η τακτική ίδια κι απαράλλαχτη. «Δεν είχαμε συνηθίσει αριστερούς βουλευτές με βίλες» μας θυμίζει και σήμερα το Mega, ενώ τα «Νέα» συλλαμβάνουν αριστερό βουλευτή στο άβατο «θέρετρο» της Αράχωβας. Ο στόχος τέτοιων ψευτο-ηθικολόγων ήταν πάντα πώς να τσουβαλιάσουν την Αριστερά με όλους. Αφού εμείς δεν πείθουμε, σκέφτονται, τότε ας κοντύνουμε, ας τσαλακώσουμε τους αντιπάλους μας. Σαν να μας λένε. «Είδατε, όλοι ίδιοι είναι, τσαλαβουτούν στο βούρκο, προσκυνήστε το μηδέν και το τίποτα, το κανένας των δημοσκοπήσεων».
Και ναι μεν το φαύλο καθεστώς λεηλασίας της χώρας κάνει τη δουλειά του. Εμείς όμως, ένα μέρος του λαού, πώς φανταζόμαστε τους αριστερούς; Τους θέλουμε κοινούς θνητούς ή σάκο του μποξ να εκτονώνουμε τα κόμπλεξ μας; Δουλικά των ισχυρών ή ελεύθερους και μαχητές να τους προγκάμε που δεν μπαίνουν στον σωρό; Ανθρώπους της διπλανής πόρτας ή αψεγάδιαστους ιεραπόστολους να τους γυρίζουμε την πλάτη; Μας τιμά να τους σταυρώνουμε, μοιράζοντας συγχωροχάρτια στους υπόλοιπους; Σκυθρωποί δάσκαλοι στους μεν, φοβισμένα μαθητούδια στους δε; Μπορούμε ασυζητητί να απορρίπτουμε τους αδοκίμαστους και δικαιωμένους; Αφουγκραστήκαμε τις αγωνίες και τα όνειρα τους, για να τους κρίνουμε με τόση αυστηρότητα; Άβυσσος η ψυχή μας.
Μας κακοφαίνεται ο «πλούτος» των αριστερών. Θαυμάσια. Σκεφτήκαμε άραγε τι αξίζει περισσότερο; Να οδηγείται κάποιος στην Αριστερά από ανάγκη και απόγνωση ή από γνώση, πεποίθηση και ιδεολογία, κόντρα στο προσωπικό και ταξικό του συμφέρον; Τι βαραίνει, το πουγκί στην τράπεζα ή η ηθική στάση, ο τρόπος ζωής; Ψιλά γράμματα, θα πείτε. Για να είμαστε ειλικρινείς, οι αριστεροί φταίνε είτε προκόβουν είτε μένουν στάσιμοι.
Ο προκομμένος αριστερός είναι διαβολικός κι ασυνεπής γιατί εκμεταλλεύεται το σύστημα που αρνείται. Ο φτωχός αριστερός είναι ακαμάτης, ανεπρόκοφτος, χωρίς κότσια να ξεχωρίσει, τελικά περίγελος. «Αριστερός με δεξιά τσέπη;» αναρωτιόμαστε, προσπερνώντας το πρωτεύον, αν δηλαδή η «τσέπη» είναι αντίκρισμα μόχθου και αξίας ή λοβιτούρας και εκμετάλλευσης. Αλήθεια, είδαμε ποτέ αριστερούς να λεκιάζονται με οικονομικές λαδιές; Θα είχε βουίξει το σύμπαν. Θαυμάζουμε και συνάμα φθονούμε κάθε «πετυχημένο» αλλά φθονούμε, ίσως και να μισούμε, τον φτασμένο κι ευκατάστατο αριστερό. Ο πλούσιος αν είναι αριστερός φαντάζει απρόσιτος κροίσος, αν δεν είναι, καθώς πρέπει αστός. Νοιαζόμαστε πώς μοιράζεται η μικρή πίτα των αριστερών αλλά καρφί δεν μας καίγεται για τη μεγάλη πίτα των δυνατών.
Δεν μας ενοχλεί όμως μόνο ο «πλούτος» των αριστερών. Τους βαφτίζουμε κρατικοδίαιτους, όταν μέχρι το 1974 ήταν αποκλεισμένοι από το κράτος και κρατιστές, όταν γαντζωνόμαστε σ' ένα κράτος που αποσύρεται. Παλεύουν για τους εργαζόμενους αλλά τους σιχτιρίζουμε εμείς που γευτήκαμε τους καρπούς των αγώνων τους. Τους φορτώνουμε την κατάντια του κρατικού συνδικαλισμού, όταν κουμαντάρουν οι εργατοπατέρες Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ που εμείς ψηφίζουμε. Τους μεμφόμαστε για την ανθρωπιά τους στους κατατρεγμένους του πλανήτη, όταν άνθρωποι μας έζησαν προσφυγιά και μετανάστευση και σήμερα τα παιδιά μας σκορπίζουν όπου γης. Τους αποκαλούμε το πρωί συστημικούς και καλοβολεμένους και το βράδυ περιθωριακούς και απροσάρμοστους. Τους ειρωνευόμαστε σαν θεωρητικούς, ρομαντικούς και κουλτουριάρηδες, αγνοώντας πως μόνο άξεστοι και απαίδευτοι θα έδιναν αρνητικό νόημα σε θετικές έννοιες. Τους καταλογίζουμε μειωμένο εθνικό φρόνημα, όταν χαζεύουμε ακούνητοι τον βιασμό της πατρίδας μας. Μα κι όταν παλιότερα στήνονταν στο απόσπασμα για τις ιδέες και τον πατριωτισμό τους και τότε μικρόψυχα τους λέγαμε ταραξίες, φανατικούς ή ανόητους. Αποκορύφωμα είναι η κατηγορία πως η Αριστερά γίνεται ΠΑΣΟΚ, από ποιους άραγε; Τους αμετανόητους πασοκτζήδες και τα σταυραδέλφια τους νεοδημοκράτες! Ο διχασμός, η παραζάλη και υποκρισία μας ένα μπλεγμένο κουβάρι.
Εύλογα γεννιέται το ερώτημα. Γιατί τραβάμε τέτοιο ζόρι με τους αριστερούς; Τι μας φταίνε άνθρωποι που δεν διαχειρίστηκαν δημόσιο χρήμα και δεν μας εξουσίασαν ποτέ; Μια πρώτη εξήγηση δίνει ο Αλμπέρ Καμύ: «Μια από τις χειρότερες αιτίες εχθρότητας είναι η λύσσα και η ποταπή επιθυμία να δεις να υποκύπτει, αυτός που αντιστέκεται σ' αυτό που σε συνθλίβει». Ακολουθεί ο Μανώλης Αναγνωστάκης: «Φοβάμαι τους ανθρώπους που με καταλερωμένη τη φωλιά πασχίζουν να βρουν λεκέδες στη δική σου». Κι έρχεται τρίτος ο Νίκος Καζαντζάκης να συμπληρώσει: «Ο άνθρωπος είναι κτήνος. Τούκαμες κακό; Σε σέβεται και σε τρέμει. Τούκαμες καλό; Σου βγάζει τα μάτια». Ταιριάζουν γάντι τα λόγια αυτά στην περίπτωση μας. Οι άνθρωποι συχνά, αντί να πορευτούν τον δρόμο της αυτοταπείνωσης και εξιλέωσης, περνούν στην αντεπίθεση, φορτώνοντας ενοχές στους αθώους.
Υπάρχουν κι άλλοι σοβαρότεροι λόγοι γι' αυτή την ιδιοτροπία μας. Είναι το τωρινό δυνάμωμα της Αριστεράς που γεννά ταραχή και παραφροσύνη στα τρωκτικά και τις βδέλλες. Είναι το προπαγανδιστικό κροτάλισμα των ΜΜΕ που ισοπεδώνει το μυαλό. Είναι η ανοησία, αφέλεια, άγνοια και αμνησία που μοιάζουν ανίκητες. Μα πάνω απ' όλα είναι τα βαρίδια της ιστορίας που σκόπιμα δεν μας βοήθησαν να ξεφορτωθούμε. Η ελληνική κοινωνία, με βαθιές ρίζες κοτζαμπασισμού και ραγιαδισμού ποτέ δεν ανάσανε το οξυγόνο του διαφωτισμού. Παρά τα ξεπετάγματα της, έμεινε μονόχνοτη, συντηρητική, βαλτωμένη στη μετριότητα, αλλεργική στο καινούργιο, το διαφορετικό, την εξέλιξη, το ρίσκο. Να γιατί λοξοκοιτά τον άγρυπνο και ανήσυχο, τον αντιρρησία και ριψοκίνδυνο, αυτόν που ανοίγει δρόμους και δεν τεμπελιάζει πάνω σε δάφνες ή βεβαιότητες. Κι ο αριστερός-όχι μόνο αυτός- είναι από τέτοια πάστα.
Δεν σταματούν όμως εδώ οι σκιές της ιστορίας. Οι αριστεροί μέχρι το 1974 είχαν αναγορευτεί στο απόλυτο κακό. Ένα ολόκληρο κράτος (και παρακράτος) κτίστηκε πάνω στην αντιαριστερή υστερία. Το καθεστώς αυτό κατέρρευσε το 1974, φέρνοντας καθυστερημένα την εθνική συμφιλίωση. Τα πολιτικά πάθη καταλάγιασαν. Οι κήρυκες του μίσους και του διχασμού κρύφτηκαν προσωρινά αλλά σήμερα ξεμυτίζουν, ξαναζεσταίνοντας το ακροδεξιό μενού σε μεταμοντέρνα μορφή. Οι αριστεροί δεν είναι πια «κατσαπλιάδες, συμμορίτες και εθνοπροδότες» αλλά ανεύθυνοι, λαϊκιστές, σαμποτέρ της εθνικής προσπάθειας, λόμπυ της δραχμής και προπαντός «δεν καταδικάζουν τη βία απ' όπου κι αν προέρχεται». Κι εμείς δείχνουμε να παίζουμε τον ζουρνά της προπαγάνδας τους, παγιδευμένοι σε εμμονές και κλισέ του παρελθόντος. Μόνο που τώρα η άγνοια, η σύγχυση, η ελαφρότητα, η στάση αναμονής πληρώνονται ακριβά. Αν έστω και τώρα δεν καταλάβουμε πως έχουμε ένα αδίσταχτο νεοφιλελεύθερο καθεστώς που σκαρφίζεται τα πάντα να μαγαρίσει όσους παλεύουν για μια ανθρωπινή κοινωνία, θα πελαγοδρομούμε χωρίς νησίδα σωτηρίας.
Και κάτι τελευταίο. Τέσσερις αρετές ξεχωρίζουν τον μέσο αριστερό. Ο ορθολογισμός, η πολιτική συγκρότηση, το αδούλωτο πνεύμα και η κοινωνική ευαισθησία (οι υπόλοιπες είναι προς απόδειξη). Όποιος τις αποκτά, δίνει νόημα στη ζωή. Όποιος τις αψηφά, ταλανίζεται στη φθορά. Διαλέγουμε και παίρνουμε.
* Ο Νίκος Χατζηγιαννάκης είναι μέλος του ΣΥΡΙΖΑ
Και ναι μεν το φαύλο καθεστώς λεηλασίας της χώρας κάνει τη δουλειά του. Εμείς όμως, ένα μέρος του λαού, πώς φανταζόμαστε τους αριστερούς; Τους θέλουμε κοινούς θνητούς ή σάκο του μποξ να εκτονώνουμε τα κόμπλεξ μας; Δουλικά των ισχυρών ή ελεύθερους και μαχητές να τους προγκάμε που δεν μπαίνουν στον σωρό; Ανθρώπους της διπλανής πόρτας ή αψεγάδιαστους ιεραπόστολους να τους γυρίζουμε την πλάτη; Μας τιμά να τους σταυρώνουμε, μοιράζοντας συγχωροχάρτια στους υπόλοιπους; Σκυθρωποί δάσκαλοι στους μεν, φοβισμένα μαθητούδια στους δε; Μπορούμε ασυζητητί να απορρίπτουμε τους αδοκίμαστους και δικαιωμένους; Αφουγκραστήκαμε τις αγωνίες και τα όνειρα τους, για να τους κρίνουμε με τόση αυστηρότητα; Άβυσσος η ψυχή μας.
Μας κακοφαίνεται ο «πλούτος» των αριστερών. Θαυμάσια. Σκεφτήκαμε άραγε τι αξίζει περισσότερο; Να οδηγείται κάποιος στην Αριστερά από ανάγκη και απόγνωση ή από γνώση, πεποίθηση και ιδεολογία, κόντρα στο προσωπικό και ταξικό του συμφέρον; Τι βαραίνει, το πουγκί στην τράπεζα ή η ηθική στάση, ο τρόπος ζωής; Ψιλά γράμματα, θα πείτε. Για να είμαστε ειλικρινείς, οι αριστεροί φταίνε είτε προκόβουν είτε μένουν στάσιμοι.
Ο προκομμένος αριστερός είναι διαβολικός κι ασυνεπής γιατί εκμεταλλεύεται το σύστημα που αρνείται. Ο φτωχός αριστερός είναι ακαμάτης, ανεπρόκοφτος, χωρίς κότσια να ξεχωρίσει, τελικά περίγελος. «Αριστερός με δεξιά τσέπη;» αναρωτιόμαστε, προσπερνώντας το πρωτεύον, αν δηλαδή η «τσέπη» είναι αντίκρισμα μόχθου και αξίας ή λοβιτούρας και εκμετάλλευσης. Αλήθεια, είδαμε ποτέ αριστερούς να λεκιάζονται με οικονομικές λαδιές; Θα είχε βουίξει το σύμπαν. Θαυμάζουμε και συνάμα φθονούμε κάθε «πετυχημένο» αλλά φθονούμε, ίσως και να μισούμε, τον φτασμένο κι ευκατάστατο αριστερό. Ο πλούσιος αν είναι αριστερός φαντάζει απρόσιτος κροίσος, αν δεν είναι, καθώς πρέπει αστός. Νοιαζόμαστε πώς μοιράζεται η μικρή πίτα των αριστερών αλλά καρφί δεν μας καίγεται για τη μεγάλη πίτα των δυνατών.
Δεν μας ενοχλεί όμως μόνο ο «πλούτος» των αριστερών. Τους βαφτίζουμε κρατικοδίαιτους, όταν μέχρι το 1974 ήταν αποκλεισμένοι από το κράτος και κρατιστές, όταν γαντζωνόμαστε σ' ένα κράτος που αποσύρεται. Παλεύουν για τους εργαζόμενους αλλά τους σιχτιρίζουμε εμείς που γευτήκαμε τους καρπούς των αγώνων τους. Τους φορτώνουμε την κατάντια του κρατικού συνδικαλισμού, όταν κουμαντάρουν οι εργατοπατέρες Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ που εμείς ψηφίζουμε. Τους μεμφόμαστε για την ανθρωπιά τους στους κατατρεγμένους του πλανήτη, όταν άνθρωποι μας έζησαν προσφυγιά και μετανάστευση και σήμερα τα παιδιά μας σκορπίζουν όπου γης. Τους αποκαλούμε το πρωί συστημικούς και καλοβολεμένους και το βράδυ περιθωριακούς και απροσάρμοστους. Τους ειρωνευόμαστε σαν θεωρητικούς, ρομαντικούς και κουλτουριάρηδες, αγνοώντας πως μόνο άξεστοι και απαίδευτοι θα έδιναν αρνητικό νόημα σε θετικές έννοιες. Τους καταλογίζουμε μειωμένο εθνικό φρόνημα, όταν χαζεύουμε ακούνητοι τον βιασμό της πατρίδας μας. Μα κι όταν παλιότερα στήνονταν στο απόσπασμα για τις ιδέες και τον πατριωτισμό τους και τότε μικρόψυχα τους λέγαμε ταραξίες, φανατικούς ή ανόητους. Αποκορύφωμα είναι η κατηγορία πως η Αριστερά γίνεται ΠΑΣΟΚ, από ποιους άραγε; Τους αμετανόητους πασοκτζήδες και τα σταυραδέλφια τους νεοδημοκράτες! Ο διχασμός, η παραζάλη και υποκρισία μας ένα μπλεγμένο κουβάρι.
Εύλογα γεννιέται το ερώτημα. Γιατί τραβάμε τέτοιο ζόρι με τους αριστερούς; Τι μας φταίνε άνθρωποι που δεν διαχειρίστηκαν δημόσιο χρήμα και δεν μας εξουσίασαν ποτέ; Μια πρώτη εξήγηση δίνει ο Αλμπέρ Καμύ: «Μια από τις χειρότερες αιτίες εχθρότητας είναι η λύσσα και η ποταπή επιθυμία να δεις να υποκύπτει, αυτός που αντιστέκεται σ' αυτό που σε συνθλίβει». Ακολουθεί ο Μανώλης Αναγνωστάκης: «Φοβάμαι τους ανθρώπους που με καταλερωμένη τη φωλιά πασχίζουν να βρουν λεκέδες στη δική σου». Κι έρχεται τρίτος ο Νίκος Καζαντζάκης να συμπληρώσει: «Ο άνθρωπος είναι κτήνος. Τούκαμες κακό; Σε σέβεται και σε τρέμει. Τούκαμες καλό; Σου βγάζει τα μάτια». Ταιριάζουν γάντι τα λόγια αυτά στην περίπτωση μας. Οι άνθρωποι συχνά, αντί να πορευτούν τον δρόμο της αυτοταπείνωσης και εξιλέωσης, περνούν στην αντεπίθεση, φορτώνοντας ενοχές στους αθώους.
Υπάρχουν κι άλλοι σοβαρότεροι λόγοι γι' αυτή την ιδιοτροπία μας. Είναι το τωρινό δυνάμωμα της Αριστεράς που γεννά ταραχή και παραφροσύνη στα τρωκτικά και τις βδέλλες. Είναι το προπαγανδιστικό κροτάλισμα των ΜΜΕ που ισοπεδώνει το μυαλό. Είναι η ανοησία, αφέλεια, άγνοια και αμνησία που μοιάζουν ανίκητες. Μα πάνω απ' όλα είναι τα βαρίδια της ιστορίας που σκόπιμα δεν μας βοήθησαν να ξεφορτωθούμε. Η ελληνική κοινωνία, με βαθιές ρίζες κοτζαμπασισμού και ραγιαδισμού ποτέ δεν ανάσανε το οξυγόνο του διαφωτισμού. Παρά τα ξεπετάγματα της, έμεινε μονόχνοτη, συντηρητική, βαλτωμένη στη μετριότητα, αλλεργική στο καινούργιο, το διαφορετικό, την εξέλιξη, το ρίσκο. Να γιατί λοξοκοιτά τον άγρυπνο και ανήσυχο, τον αντιρρησία και ριψοκίνδυνο, αυτόν που ανοίγει δρόμους και δεν τεμπελιάζει πάνω σε δάφνες ή βεβαιότητες. Κι ο αριστερός-όχι μόνο αυτός- είναι από τέτοια πάστα.
Δεν σταματούν όμως εδώ οι σκιές της ιστορίας. Οι αριστεροί μέχρι το 1974 είχαν αναγορευτεί στο απόλυτο κακό. Ένα ολόκληρο κράτος (και παρακράτος) κτίστηκε πάνω στην αντιαριστερή υστερία. Το καθεστώς αυτό κατέρρευσε το 1974, φέρνοντας καθυστερημένα την εθνική συμφιλίωση. Τα πολιτικά πάθη καταλάγιασαν. Οι κήρυκες του μίσους και του διχασμού κρύφτηκαν προσωρινά αλλά σήμερα ξεμυτίζουν, ξαναζεσταίνοντας το ακροδεξιό μενού σε μεταμοντέρνα μορφή. Οι αριστεροί δεν είναι πια «κατσαπλιάδες, συμμορίτες και εθνοπροδότες» αλλά ανεύθυνοι, λαϊκιστές, σαμποτέρ της εθνικής προσπάθειας, λόμπυ της δραχμής και προπαντός «δεν καταδικάζουν τη βία απ' όπου κι αν προέρχεται». Κι εμείς δείχνουμε να παίζουμε τον ζουρνά της προπαγάνδας τους, παγιδευμένοι σε εμμονές και κλισέ του παρελθόντος. Μόνο που τώρα η άγνοια, η σύγχυση, η ελαφρότητα, η στάση αναμονής πληρώνονται ακριβά. Αν έστω και τώρα δεν καταλάβουμε πως έχουμε ένα αδίσταχτο νεοφιλελεύθερο καθεστώς που σκαρφίζεται τα πάντα να μαγαρίσει όσους παλεύουν για μια ανθρωπινή κοινωνία, θα πελαγοδρομούμε χωρίς νησίδα σωτηρίας.
Και κάτι τελευταίο. Τέσσερις αρετές ξεχωρίζουν τον μέσο αριστερό. Ο ορθολογισμός, η πολιτική συγκρότηση, το αδούλωτο πνεύμα και η κοινωνική ευαισθησία (οι υπόλοιπες είναι προς απόδειξη). Όποιος τις αποκτά, δίνει νόημα στη ζωή. Όποιος τις αψηφά, ταλανίζεται στη φθορά. Διαλέγουμε και παίρνουμε.
* Ο Νίκος Χατζηγιαννάκης είναι μέλος του ΣΥΡΙΖΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου