Του Νικολα Σεβαστακη απο την Αυγη...
Μα όταν έχεις πάνω από ένα εκατομμύριο ανέργους στον ιδιωτικό τομέα πως «κάνεις θόρυβο» για απολύσεις «λίγων χιλιάδων» του Δημοσίου; Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών εξέφρασε, κι αυτός, την ίδια απορία. Λέγοντας συγχρόνως ότι το μοντέλο της δημοσιονομικής προσαρμογής πρέπει να αλλάξει και να υπάρξει μια «αναπτυξιακή στροφή». Το τι είδους αναπτυξιακή στροφή διευκολύνεται με απολύσεις, αυτό βέβαια είναι άλλο ζητούμενο.
Δυστυχώς αυτό το στιλ σκέψης έχει επεκταθεί σε ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας. Ενδημεί και σε αυτούς που υποφέρουν και δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις στοιχειώδεις υποχρεώσεις τους. Είναι μια σκέψη που συγχέει τις πιο διαφορετικές καταστάσεις για να καταλήξει στην πιο παράλογη θέση: ότι ο Α θα βγει κάπως από τη δεινή θέση στην οποία έχει βρεθεί (γιατί άραγε;) αν και ο Β, ο Γ ή ο Χ πέσουν κι αυτοί χάμω. Ως εάν η τιμωρία του ενός να αποτελεί τη συνταγή για τη γιατρειά του άλλου. Ξεκινάει από τους επίορκους για να φτάσει, με ισοπεδωτικά άλματα, σε ένα είδος αντι-κρατικού λαϊκισμού.
Με ποια έννοια ωστόσο η αύξηση του αριθμού των ανέργων θα ωφελήσει τους ήδη ανέργους; Και με ποιο μαγικό τρόπο η άρση της προστασίας του ενός θα δώσει ασφάλεια στον διπλανό του;
Ομολογώ ότι δεν μπορώ να καταλάβω αυτή τη λογική. Για έναν κυρίως λόγο: όσοι την αναπαράγουν δεξιά - αριστερά μοιάζει να ξεμπερδεύουν με το σύνθετο ζήτημα, τις αλλαγές στο κράτος και στη διοίκηση, παίζοντας το χαρτί της απόλυσης. Πότε αυτό; Σε μια συγκυρία όπου περισσότεροι απολυμένοι σημαίνει λιγότερα έσοδα και μια πιο «ερημωμένη» αγορά. Και ακόμα χειρότερα: όταν περισσότεροι απολυμένοι ή υπό απόλυση άνθρωποι σημαίνει εκτράχυνση των άλλων πλευρών της κρίσης, των σοβαρών ηθικών της απόνερων.
Υπάρχει λοιπόν μια σκέψη της κρίσης που ρέπει στην ευκολία. Κινείται ακόμα ανάμεσα σε σχηματικά δίπολα, από τη μια το κράτος των τεμπέληδων, από την άλλη η αγορά των ταλαίπωρων, από τη μια οι κηφήνες, από την άλλη οι μέλισσες. Η κατανομή των θυσιών συγχέεται με τη συστηματική διοχέτευση των θυμών σε επιλεγμένες κατηγορίες του πληθυσμού. Και η σωτηρία του έθνους ανάγεται στο άψε - σβήσε στην εκτέλεση κάποιων «ενόχων». Μένει έτσι εκτός κάδρου η πραγματική αλλαγή των όρων του παιχνιδιού κι αυτό που επικρατεί είναι απλώς το παιχνίδι αναζήτησης αποδιοπομπαίων τράγων για τις δυσκολίες και τα δεινά που αντιμετωπίζει ο καθένας ατομικά.
Υπάρχουν πραγματικά προβλήματα στη δημόσια διοίκηση και στην οργάνωση του κράτους. Οργανωτικά και ουσίας, προβλήματα βασικής δομής και σκοπών. Αλλά καμιά μεγάλη κοινωνική κρίση δεν αντιμετωπίστηκε ποτέ με τον φόβο και την απειλή του χειρότερου. Η «κοινή» υποβάθμιση και διάλυση κράτους και αγοράς, δημόσιου και ιδιωτικού, ελάχιστη σχέση έχει με την αλλαγή και την ανασυγκρότηση του κράτους.
Η εύκολη σκέψη, που αναζητεί απλώς ‘ενόχους’ για να τους φορτώσει όλο το κρίμα των καιρών, ανθίζει όταν η κοινωνία αναμασά διάφορες εκδοχές ήττας και διαίρεσης στο εσωτερικό της. Και δυστυχώς τέτοια είναι η συγκυρία που ζούμε τώρα.
Δυστυχώς αυτό το στιλ σκέψης έχει επεκταθεί σε ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας. Ενδημεί και σε αυτούς που υποφέρουν και δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις στοιχειώδεις υποχρεώσεις τους. Είναι μια σκέψη που συγχέει τις πιο διαφορετικές καταστάσεις για να καταλήξει στην πιο παράλογη θέση: ότι ο Α θα βγει κάπως από τη δεινή θέση στην οποία έχει βρεθεί (γιατί άραγε;) αν και ο Β, ο Γ ή ο Χ πέσουν κι αυτοί χάμω. Ως εάν η τιμωρία του ενός να αποτελεί τη συνταγή για τη γιατρειά του άλλου. Ξεκινάει από τους επίορκους για να φτάσει, με ισοπεδωτικά άλματα, σε ένα είδος αντι-κρατικού λαϊκισμού.
Με ποια έννοια ωστόσο η αύξηση του αριθμού των ανέργων θα ωφελήσει τους ήδη ανέργους; Και με ποιο μαγικό τρόπο η άρση της προστασίας του ενός θα δώσει ασφάλεια στον διπλανό του;
Ομολογώ ότι δεν μπορώ να καταλάβω αυτή τη λογική. Για έναν κυρίως λόγο: όσοι την αναπαράγουν δεξιά - αριστερά μοιάζει να ξεμπερδεύουν με το σύνθετο ζήτημα, τις αλλαγές στο κράτος και στη διοίκηση, παίζοντας το χαρτί της απόλυσης. Πότε αυτό; Σε μια συγκυρία όπου περισσότεροι απολυμένοι σημαίνει λιγότερα έσοδα και μια πιο «ερημωμένη» αγορά. Και ακόμα χειρότερα: όταν περισσότεροι απολυμένοι ή υπό απόλυση άνθρωποι σημαίνει εκτράχυνση των άλλων πλευρών της κρίσης, των σοβαρών ηθικών της απόνερων.
Υπάρχει λοιπόν μια σκέψη της κρίσης που ρέπει στην ευκολία. Κινείται ακόμα ανάμεσα σε σχηματικά δίπολα, από τη μια το κράτος των τεμπέληδων, από την άλλη η αγορά των ταλαίπωρων, από τη μια οι κηφήνες, από την άλλη οι μέλισσες. Η κατανομή των θυσιών συγχέεται με τη συστηματική διοχέτευση των θυμών σε επιλεγμένες κατηγορίες του πληθυσμού. Και η σωτηρία του έθνους ανάγεται στο άψε - σβήσε στην εκτέλεση κάποιων «ενόχων». Μένει έτσι εκτός κάδρου η πραγματική αλλαγή των όρων του παιχνιδιού κι αυτό που επικρατεί είναι απλώς το παιχνίδι αναζήτησης αποδιοπομπαίων τράγων για τις δυσκολίες και τα δεινά που αντιμετωπίζει ο καθένας ατομικά.
Υπάρχουν πραγματικά προβλήματα στη δημόσια διοίκηση και στην οργάνωση του κράτους. Οργανωτικά και ουσίας, προβλήματα βασικής δομής και σκοπών. Αλλά καμιά μεγάλη κοινωνική κρίση δεν αντιμετωπίστηκε ποτέ με τον φόβο και την απειλή του χειρότερου. Η «κοινή» υποβάθμιση και διάλυση κράτους και αγοράς, δημόσιου και ιδιωτικού, ελάχιστη σχέση έχει με την αλλαγή και την ανασυγκρότηση του κράτους.
Η εύκολη σκέψη, που αναζητεί απλώς ‘ενόχους’ για να τους φορτώσει όλο το κρίμα των καιρών, ανθίζει όταν η κοινωνία αναμασά διάφορες εκδοχές ήττας και διαίρεσης στο εσωτερικό της. Και δυστυχώς τέτοια είναι η συγκυρία που ζούμε τώρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου