ΕΠΙΖΗΜΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

Ισκρα..
Του ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ*
Σε χειρότερη κι όχι καλύτερη θέση θα βρεθεί η ελληνική κοινωνία έναντι των δανειστών της με την υπογραφή της συμφωνίας ανταλλαγής των ελληνικών ομολόγων στο πλαίσιο της εφαρμογής της απόφασης της ΕΕ της 26ης Οκτωβρίου. Ήδη, μετά την προσωρινή διακοπή και τις απειλές που εκτοξεύθηκαν εκατέρωθεν οι διαπραγματεύσεις όλη την προηγούμενη εβδομάδα συνεχίστηκαν σε καλό κλίμα και όλα τα ρεπορτάζ μαρτυρούν πως οι δύο βασικές διαφορές έχουν γεφυρωθεί:
Πρώτο, σε ό,τι αφορά το επιτόκιο και δεύτερο σε ό,τι αφορά την λήξη των ομολόγων. Χωρίς ακόμη να έχει οριστικοποιηθεί η συμφωνία, το σημείο συμβιβασμού φαίνεται να έχει βρεθεί σε ένα μεσοσταθμικό επιτόκιο ύψους 4% και περίοδο αποπληρωμής τα 30 χρόνια. Ανοιχτό θέμα ωστόσο παραμένει ακόμη η έκταση της συμμετοχής των ιδιωτών πιστωτών. Πόσοι δηλαδή απ’ όσους έχουν τοποθετηθεί σε ελληνικά ομόλογα θα δεχθούν να συμμετάσχουν στην εθελοντική ανταλλαγή που θα επιτρέψει την μείωση του χρέους κατά 100 δισ. ευρώ, από τα 360 δισ. που είναι σήμερα όπως προβλέπει η συμφωνία, στο πλαίσιο της οποίας θα εγκριθεί νέος δανεισμός ύψους 130 δισ. ευρώ. Απ’ αυτό το ποσό τα 30 δισ. θα πάνε στις τράπεζες για να καλύψουν τις μαύρες τρύπες που θα δημιουργηθούν, με το μέλλον τους ωστόσο να είναι άδηλο…
Πολύ πιο άδηλο όμως είναι το ίδιο το μέλλον του ελληνικού χρέους. Γιατί, αν κάτι αποσιωπάται, συστηματικά μάλιστα, είναι το γεγονός ότι ακόμη κι αν οριστικοποιηθεί αυτή η συμφωνία το σίριαλ του ελληνικού χρέους δεν πρόκειται να λήξει. Αργά ή γρήγορα θα απαιτηθεί ένα νέο γενναίο κούρεμα, μια νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους, το οποίο αποκλείεται ποτέ να γίνει βιώσιμο, εξυπηρετήσιμο δηλαδή (ακόμη κι αν κάνουμε την υπόθεση ότι πρέπει να εξυπηρετηθεί) αν δεν πέσει κάτω από 85% του ΑΕΠ. Η υπό εξέλιξη αναδιάρθρωση, χρεοκοπία στην πραγματικότητα, θα το οδηγήσει στο 120% του ΑΕΠ με αρνητικές μάλιστα προοπτικές, λόγω της ραγδαίας επιδείνωσης του μακροοικονομικού περιβάλλοντος της Ελλάδας. Τεράστια ευθύνη γι αυτή την πορεία λεηλασίας και παρακμής δεν υπάρχει αμφιβολία ότι επωμίζεται η ίδια η ΕΕ πέρα από το ΔΝΤ, που εξάντλησε όλο της το ενδιαφέρον για να γλιτώσουν από το κούρεμα τα ελληνικά ομόλογα που διατηρεί η ΕΚΤ στο χαρτοφυλάκιό της.
Η έκδοση όμως των νέων ομολόγων στο αγγλικό δίκαιο, όπως υποχρεούται να κάνει κάθε αποικία και κάθε προτεκτοράτο, θα δυσκολέψει αφάνταστα την επόμενη αναδιάρθρωση, που είναι θέμα χρόνου. Αν ακόμη και τώρα, που το ελληνικό δίκαιο επιτρέπει την εφαρμογή Ρητρών Συλλογικής Δράσης οι οποίες επιβάλλουν την αποδοχή της ανταλλαγής των ομολόγων και σε εκείνους τους κατόχους τους που δεν συμφωνούν, διατυπώνονται ευθέως απειλές για προσφυγή σε διεθνή δικαστήρια, τι θα γίνει τότε; Με μαθηματική βεβαιότητα, άτακτη χρεοκοπία και οικονομική κατάρρευση. Υπ’ αυτό το πρίσμα η κυβέρνηση Παπαδήμου επωμίζεται πολιτικά εγκληματικές πέρα από τεράστιες ποινικές ευθύνες που δεν πρόκειται ποτέ να παραγραφούν αν ενδώσει οριστικά στο αίτημα των πιστωτών και εκδοθούν τα νέα ομόλογα υπό το αγγλικό δίκαιο!
Ραγδαίες αλλαγές ωστόσο θα προέλθουν άμεσα από τους όρους που συνοδεύουν ακόμη κι αυτή την συμφωνία ανταλλαγής που αργά ή γρήγορα θα χαρακτηρισθεί μεταβατική και αναποτελεσματική, όταν κοπάσουν οι πηχαίοι “τονωτικοί” τίτλοι (βλέπε για παράδειγμα χθεσινή Ημερησία του Σαββάτου: “Η χώρα αλλάζει σελίδα”) και οι υποσχέσεις πως η Ελλάδα θα πλημμυρίσει από χρήμα που θα φέρουν οι επενδυτές. Οι όροι της ανταλλαγής θα αποτυπωθούν στη νέα δανειακή σύμβαση που θα αρχίσει να συζητιέται επίσημα από τη Δευτέρα, η ψήφιση της οποίας από την συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ – ΝΔ – ΛΑΟΣ θα ανάψει το πράσινο φως για να δοθεί η νέα δόση που θα επιτρέψει την αποπληρωμή των ομολόγων αξίας 14,5 δισ. ευρώ τα οποία λήγουν στις 20 Μαρτίου. Για χάρη των πιστωτών λοιπόν οι εργαζόμενοι και η κοινωνία θα υποστούν ένα δεύτερο κύμα της θεραπείας – σοκ που υπομένουν την τελευταία διετία. Θα περιλαμβάνει δε πρώτα και κύρια ένα νέο χτύπημα στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα μέσω της μείωσης των μισθών και ημερομισθίων και της επιδείνωσης των εργασιακών σχέσεων, με περισσότερη ελαστικοποίηση και κατάργηση κάθε είδους προστατευτική ρύθμιση. Για τους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα το νέο Μνημόνιο επιφυλάσσει μαζικές απολύσεις με αποκλειστικό κριτήριο την δημιουργία πλεονασμάτων στα δημόσια οικονομικά, ώστε να απομακρυνθεί το ενδεχόμενο μιας νέας χρεοκοπίας κι αν είναι δυνατό να μετατεθεί το πολιτικό κόστος στην επόμενη κυβέρνηση. Άμεσα ωστόσο οι χώρες της ευρωζώνης ενδιαφέρονται για τις εγγυήσεις που θα τους δοθούν ως αντάλλαγμα για τα νέα δάνεια και θα περιλαμβάνουν δικαιώματα στον φυσικό πλούτο.
* Αναδημοσίευση από το «ΠΡΙΝ» (22/1/2012).