του Παντελή Προμπονά, απο τη Λεσχη...
Πως ήσουνα εχθρός μου, δε το ήξερες, / Οι λέξεις σου το είπαν
Το συναισθανόμαστε, το καταλαβαίνουμε μα ακόμα οι λέξεις δεν έχουν την ακρίβεια που απαιτεί η ερμηνεία. Ακόμη περισσότερο δεν έχουνε τη δύναμη που απαιτεί η αλλαγή. Και προσμένουμε άλλοι ατομικά και άλλοι πιο συλλογικά, ανιχνεύοντας κριτικά το μέλλον. Από χθες ο κόσμος της δυνητικής επικοινωνίας φλέγεται από κάποιες δηλώσεις της ποιήτριας Κικής Δημουλά. Οι μετανάστες έχουν καταλάβει όλα τα παγκάκια της Κυψέλης. Κι όταν ο κάθε άνθρωπος φτιάχνει τη δική του οπτική για τον κόσμο, πόσο χρήσιμα μοιάζουν τα λόγια των πολιτογραφημένων σοφών ώστε να σχηματοποιήσουν τις σκόρπιες εικόνες. Κι έπειτα δηλώσεις επανόρθωσης, απομαγνητοφώνηση λέξη προς λέξη, σάπια και κατεστημένη Σώτη Τριανταφύλλου στο protagon και διαμάχες του ψηφιακού λες κι έχουν φόντο κάποια pop star. Απογοήτευση.
Από τις ενοχλητικότερες αντιδράσεις στον δημόσιο λόγο είναι αυτή που παριστάνουμε τους έκπληκτους και τους προσβεβλημένους. Για πολλά χρόνια, τα τρία τελευταία πολύ έντονα, ο ρατσισμός εκφέρεται με τη γλώσσα των δικαιωμάτων, με τη γλώσσα της καθημερινής ζωής, με την γλώσσα της οικονομίας, με τη γλώσσα της δημοκρατικής επιλογής. Ο ρατσισμός συνιστά συστατικό στοιχείο των διαδικασιών υποκειμενοποίησης της κρίσης. Και αποκτά λογοθετική και σωματική εκφορά. Κάποια σώματα, κάποιες ζωές είναι παρείσακτες στις πόλεις στον βαθμό που είναι ορατές. Όταν καλλιεργούν αμισθί φράουλες, όταν χαρίζουν το σώμα τους στις σεξουαλικές ορέξεις του «υγιούς πληθυσμού», όταν μεγαλώνουν τα παιδιά σας ή περιποιούνται τους παππούδες μας τότε οι μετανάστες εκτελούν «αόρατες» κοινωνικές λειτουργίες. Δεν καταλαμβάνουν τις πόλεις, αντίθετα βιώνουν πολλαπλούς αποκλεισμούς, ταξικούς, εθνικούς, συχνά έμφυλους.
Το πρόβλημα έγκειται όταν καταλαμβάνουν χώρο. Όταν ανασύρονται στο προσκήνιο της ανθρώπινης εμπειρίας. Όταν αποκτούν καθημερινότητα, χρόνο για κοινωνική ζωή στην πλατεία, όταν ασθενούν και χρειάζονται γιατρό, όταν ζητούν ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά τους μέσα στο ελληνικό σχολείο. Πόσες φορές σκεφτήκατε την ύπαρξη αυτών των ανθρώπων δίπλα σας ως πρόβλημα και ανάποδα πόσες φορές προσπαθήσατε να έρθετε κοντά στη γειτονιά σας; Στα απέναντι παράθυρα που συναντιούνται οι μυρωδιές της κουζίνας σας; Σε μια παιδική γιορτή που μιλιέται η διεθνέστερη γλώσσα του κόσμου, το παιχνίδι;
Η Κική Δημουλά, είναι αναμφισβήτητα μια καλή ποιήτρια, αν το μόνο μας κριτήριο είναι η αισθητική. Δεν έχει κρύψει ποτέ τις απόψεις της. Εκλέχθηκε στην Ακαδημία Αθηνών, με ότι αυτό συνεπάγεται. Έχει πολλές συμπάθειες στον κόσμο των παλιανθρώπων όπως γράφει και ο Σταμάτης. Δεν καταλαβαίνω γιατί σοκάρεστε όσοι σοκάρεστε. Εκείνη πρέπει να σοκαριστεί με όσους την επαινούν. Η ποίηση της μπορεί να εξέφραζε κάποιους και άλλους όχι. Η ουσία έγκειται στο πόσους εκφράζουν οι δηλώσεις τις. Όποιες και να είναι, οι προβεβλημένες ή οι διευκρινισμένες, οι απομαγνητοφωνημένες ή οι θρυλούμενες. Πόσοι συνάνθρωποι μας λένε από μέσα τους «βρέθηκε ένας άνθρωπος να τα πει»; Πόσοι αισθάνονται την ίδια αγανάκτηση στα παγκάκια της Κυψέλης και των υπόλοιπων γειτονιών στο κέντρο; Πόσοι θεωρούν τον μετανάστη ενοχλητική εικόνα;
«Πραγματικά η διανοητική δραστηριότητα πρέπει να διακρίνεται σε βαθμούς, ακόμη και από εσωτερική άποψη, βαθμούς που σε στιγμές υπερβολικής αντίθεσης, μας δίνουν μιαν αληθινή και ιδιαίτερη ποιοτική χροιά: στην πιο υψηλή βαθμίδα θα τοποθετηθούν οι δημιουργοί των διάφορων επιστημών, της φιλοσοφίας και της τέχνης κλπ, στην πιο χαμηλή οι κατώτεροι «διαχειριστές» και διαφημιστές του συσσωρευμένου και ήδη υπάρχοντος πνευματικού πλούτου», γράφει ο Αντόνιο Γκράμσι. Δεν θα αξιολογήσω σε ποιες στιγμές της η ποίηση της Δημουλά βρέθηκε στην υψηλή βαθμίδα, είμαι σίγουρος όμως πως οι δηλώσεις της ανήκουν στην δεύτερη. Η αναπαραγωγή μιας ήδη συσσωρευμένης κουλτούρας μισανθρωπισμού και βιοπολιτικής κυριαρχίας, αποτελεί λυπηρό δείγμα για έναν πνευματικό άνθρωπο σε ότι κι αν πιστεύει.
Πως ήσουνα εχθρός μου, δε το ήξερες, / Οι λέξεις σου το είπαν
[κ. δημουλά, ενός λεπτού μαζί]
Ο κόσμος μας αλλάζει. Και μαζί του και οι άνθρωποι.Το συναισθανόμαστε, το καταλαβαίνουμε μα ακόμα οι λέξεις δεν έχουν την ακρίβεια που απαιτεί η ερμηνεία. Ακόμη περισσότερο δεν έχουνε τη δύναμη που απαιτεί η αλλαγή. Και προσμένουμε άλλοι ατομικά και άλλοι πιο συλλογικά, ανιχνεύοντας κριτικά το μέλλον. Από χθες ο κόσμος της δυνητικής επικοινωνίας φλέγεται από κάποιες δηλώσεις της ποιήτριας Κικής Δημουλά. Οι μετανάστες έχουν καταλάβει όλα τα παγκάκια της Κυψέλης. Κι όταν ο κάθε άνθρωπος φτιάχνει τη δική του οπτική για τον κόσμο, πόσο χρήσιμα μοιάζουν τα λόγια των πολιτογραφημένων σοφών ώστε να σχηματοποιήσουν τις σκόρπιες εικόνες. Κι έπειτα δηλώσεις επανόρθωσης, απομαγνητοφώνηση λέξη προς λέξη, σάπια και κατεστημένη Σώτη Τριανταφύλλου στο protagon και διαμάχες του ψηφιακού λες κι έχουν φόντο κάποια pop star. Απογοήτευση.
Από τις ενοχλητικότερες αντιδράσεις στον δημόσιο λόγο είναι αυτή που παριστάνουμε τους έκπληκτους και τους προσβεβλημένους. Για πολλά χρόνια, τα τρία τελευταία πολύ έντονα, ο ρατσισμός εκφέρεται με τη γλώσσα των δικαιωμάτων, με τη γλώσσα της καθημερινής ζωής, με την γλώσσα της οικονομίας, με τη γλώσσα της δημοκρατικής επιλογής. Ο ρατσισμός συνιστά συστατικό στοιχείο των διαδικασιών υποκειμενοποίησης της κρίσης. Και αποκτά λογοθετική και σωματική εκφορά. Κάποια σώματα, κάποιες ζωές είναι παρείσακτες στις πόλεις στον βαθμό που είναι ορατές. Όταν καλλιεργούν αμισθί φράουλες, όταν χαρίζουν το σώμα τους στις σεξουαλικές ορέξεις του «υγιούς πληθυσμού», όταν μεγαλώνουν τα παιδιά σας ή περιποιούνται τους παππούδες μας τότε οι μετανάστες εκτελούν «αόρατες» κοινωνικές λειτουργίες. Δεν καταλαμβάνουν τις πόλεις, αντίθετα βιώνουν πολλαπλούς αποκλεισμούς, ταξικούς, εθνικούς, συχνά έμφυλους.
Το πρόβλημα έγκειται όταν καταλαμβάνουν χώρο. Όταν ανασύρονται στο προσκήνιο της ανθρώπινης εμπειρίας. Όταν αποκτούν καθημερινότητα, χρόνο για κοινωνική ζωή στην πλατεία, όταν ασθενούν και χρειάζονται γιατρό, όταν ζητούν ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά τους μέσα στο ελληνικό σχολείο. Πόσες φορές σκεφτήκατε την ύπαρξη αυτών των ανθρώπων δίπλα σας ως πρόβλημα και ανάποδα πόσες φορές προσπαθήσατε να έρθετε κοντά στη γειτονιά σας; Στα απέναντι παράθυρα που συναντιούνται οι μυρωδιές της κουζίνας σας; Σε μια παιδική γιορτή που μιλιέται η διεθνέστερη γλώσσα του κόσμου, το παιχνίδι;
Η Κική Δημουλά, είναι αναμφισβήτητα μια καλή ποιήτρια, αν το μόνο μας κριτήριο είναι η αισθητική. Δεν έχει κρύψει ποτέ τις απόψεις της. Εκλέχθηκε στην Ακαδημία Αθηνών, με ότι αυτό συνεπάγεται. Έχει πολλές συμπάθειες στον κόσμο των παλιανθρώπων όπως γράφει και ο Σταμάτης. Δεν καταλαβαίνω γιατί σοκάρεστε όσοι σοκάρεστε. Εκείνη πρέπει να σοκαριστεί με όσους την επαινούν. Η ποίηση της μπορεί να εξέφραζε κάποιους και άλλους όχι. Η ουσία έγκειται στο πόσους εκφράζουν οι δηλώσεις τις. Όποιες και να είναι, οι προβεβλημένες ή οι διευκρινισμένες, οι απομαγνητοφωνημένες ή οι θρυλούμενες. Πόσοι συνάνθρωποι μας λένε από μέσα τους «βρέθηκε ένας άνθρωπος να τα πει»; Πόσοι αισθάνονται την ίδια αγανάκτηση στα παγκάκια της Κυψέλης και των υπόλοιπων γειτονιών στο κέντρο; Πόσοι θεωρούν τον μετανάστη ενοχλητική εικόνα;
«Πραγματικά η διανοητική δραστηριότητα πρέπει να διακρίνεται σε βαθμούς, ακόμη και από εσωτερική άποψη, βαθμούς που σε στιγμές υπερβολικής αντίθεσης, μας δίνουν μιαν αληθινή και ιδιαίτερη ποιοτική χροιά: στην πιο υψηλή βαθμίδα θα τοποθετηθούν οι δημιουργοί των διάφορων επιστημών, της φιλοσοφίας και της τέχνης κλπ, στην πιο χαμηλή οι κατώτεροι «διαχειριστές» και διαφημιστές του συσσωρευμένου και ήδη υπάρχοντος πνευματικού πλούτου», γράφει ο Αντόνιο Γκράμσι. Δεν θα αξιολογήσω σε ποιες στιγμές της η ποίηση της Δημουλά βρέθηκε στην υψηλή βαθμίδα, είμαι σίγουρος όμως πως οι δηλώσεις της ανήκουν στην δεύτερη. Η αναπαραγωγή μιας ήδη συσσωρευμένης κουλτούρας μισανθρωπισμού και βιοπολιτικής κυριαρχίας, αποτελεί λυπηρό δείγμα για έναν πνευματικό άνθρωπο σε ότι κι αν πιστεύει.
