Παρασκευή 7 Μαρτίου 2014

Στην παγίδα χρέους...

του Κωστα Βεργοπουλου, απο την Ελευθεροτυπια...
Εάν η Ευρώπη απειλείται σήμερα με αποπληθωρισμό, που συνεπάγεται μακροχρόνια καχεκτική οικονομική δραστηριότητα και μαζική ανεργία, δεν έχει παρά να αιτιάται τον εαυτόν της για τη συμφορά που η ίδια με τις επιλογές της επισπεύδει. Μπορεί με τις παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του προέδρου της Ντράγκι να κοπάσει η κερδοσκοπία σε βάρος της φερεγγυότητος των χωρών-μελών της Ευρωζώνης.

Ωστόσο, όλες οι πρωτοβουλίες της ΕΚΤ εφαρμόσθηκαν με ρητή αντίθεση της Γερμανίας, η οποία έχει προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επικαλούμενη «παραβίαση των ιδρυτικών Συνθηκών».
Εάν οι Συνθήκες είχαν τηρηθεί, η ευρωπαϊκή θρησκοληψία θα ήταν ικανοποιημένη, όμως το ευρωπαϊκό οικοδόμημα θα είχε ήδη καταρρεύσει, θύμα των κερδοσκοπικών επιθέσεων από τις θεοποιημένες αγορές, για τις οποίες, ως γνωστόν, δεν υπάρχει ούτε ιερό ούτε όσιο και κάθε είδους «ανωμαλία» νομιμοποιείται, με μοναδικό κριτήριο την ανταμοιβή των κερδοσκόπων.
Σήμερα, ενώ η κερδοσκοπία καταλαγιάζει και μάλιστα χωρίς να δαπανηθεί ούτε ένα ευρώ, ούτε από την ΕΚΤ ούτε από εθνικές κυβερνήσεις, ο κίνδυνος που με επιτάχυνση προβάλλει αφορά την πραγματική οικονομία, της οποίας οι επιδόσεις δεν παύουν να φθίνουν, σε πολλές χώρες-μέλη βρίσκονται ήδη σε αρνητικά επίπεδα και στη Γερμανία προσεγγίζουν το μηδέν. Εάν ληφθεί υπόψη ότι το πλεόνασμα από τις εξωτερικές συναλλαγές της ανέρχεται σε 7,5% του ΑΕΠ ενώ το τελευταίο αυξάνεται κατά μόλις 0,7%, αυτό σημαίνει ότι η πραγματική ανάπτυξη στο εσωτερικό της είναι αρνητική κατά -6,8%. Στην αυτή χώρα, ενώ το ύψος της ανεργίας εμφανίζεται χαμηλό, εν τούτοις πάνω από 8 εκατομμύρια «εργαζομένων» διατηρούνται κάτω από το όριο της φτώχειας με μισθούς πείνας.
Υπάρχει κάτι νοσηρό στο βασίλειο της Ευρώπης, που εμφανίζει τη γηραιά ήπειρο όχι πλέον ως υπόδειγμα προς μίμηση από τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά ως «μαύρη κηλίδα» προς αποφυγή.
Ο υπόλοιπος κόσμος ανησυχεί όχι μόνο για το μέλλον της Ευρώπης, αλλά και για τις επιπτώσεις από την κατολίσθησή της στις συναλλασσόμενες με αυτήν περιοχές. Τον Νοέμβριο 2013, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών χαρακτήρισε το γερμανικό υπόδειγμα ως «παράσιτο», που επιβιώνει εις βάρος της διεθνούς οικονομίας. Η Γερμανία αφαιρεί από την παγκόσμια οικονομία πλεονάσματα, που δεν ανακυκλώνει ούτε στο εξωτερικό ούτε στο εσωτερικό της. Αλλά και ολόκληρη η Ευρωζώνη, υπό γερμανική επίβλεψη, ενώ παραμένει πλεονασματική στις σχέσεις της με την παγκόσμια οικονομία, δεν αξιοποιεί τα πλεονάσματά της, αλλά συρρικνώνει την εσωτερική αγορά της, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η ισοτιμία του ευρώ, αλλά με αντίτιμο τη βαθιά ύφεση της οικονομίας, στην οποία έρχεται τώρα να προστεθεί το φαινόμενο του αποπληθωρισμού, της πτώσης τιμών, που αποθαρρύνει ακόμη περισσότερο κάθε παραγωγική επένδυση και κάθε είδους απασχόληση.
Στην κρίση που πυροδοτήθηκε το 2008 από την εκείθεν πλευρά του Ατλαντικού, η Ευρώπη βρίσκεται σήμερα αυτοπαγιδευμένη, ενώ από την Αμερική τα σημεία ανάκαμψης είναι πειστικότερα. Εάν τα αποτελέσματα είναι θετικά στη μια πλευρά και αρνητικά στην άλλη, αυτό δεν οφείλεται στο μέγεθος των προβλημάτων, αλλά στη διαφορετική διαχείρισή τους: πραγματιστική από τη μια πλευρά, αλυσιτελής μέχρι καταστροφική από την άλλη.
Ο νεοφιλελευθερισμός στην Αμερική γεννήθηκε, αλλά εμμονικά εφαρμόζεται σήμερα μόνον στην Ευρώπη, ενώ η κοιτίδα του τον ξεπερνά. Το δημόσιο χρέος ανέρχεται σε 95,5% του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη, 107% στις ΗΠΑ, 242% στην Ιαπωνία, 95% στη Βρετανία. Τα χρέη αντιμετωπίζονται παντού με επεκτατική νομισματική πολιτική που τα ελαφρύνει, με δημόσιες δαπάνες που αυξάνουν το εθνικό εισόδημα και την απασχόληση. Μόνο στη γηραιά ήπειρο, με πρόσχημα τα χρέη, περικόπτονται εισοδήματα και δημόσιες δαπάνες, συρρικνώνοντας το εθνικό εισόδημα, επιβαρύνοντας το χρέος και εκτινάσσοντας την ανεργία.
Μόνον η γηραιά ήπειρος αντιμετωπίζει σήμερα πρόβλημα χρέους και ταυτόχρονα αποπληθωρισμού, που η ίδια δημιουργεί. Εκτός τούτου, η Αμερική διαπραγματεύεται το χρέος της με την Κίνα, ενώ η Ευρώπη με τον εαυτόν της. Είναι δυνατόν να βυθίζεται η Ευρώπη επειδή Ευρωπαίοι χρωστούν σε Ευρωπαίους; Ενώ όλες οι περιοχές επιταχύνουν την ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς προς αντιστάθμιση των απωλειών από την κάμψη της διεθνούς ζήτησης, η Ευρώπη, εναντίον Θεών και Δαιμόνων, συρρικνώνει την εσωτερική της ζήτηση, με πρόσχημα τη βελτίωση ανταγωνιστικότητος, δηλαδή την υποθετική και εύθραυστη ανάπτυξη εις βάρος του υπόλοιπου κόσμου.
Στην ιστορία καμιά δύναμη δεν εβάσισε ποτέ την ισχύ της στη ζήτηση προϊόντων της από άλλες περιοχές. Η δε ανταγωνιστικότητα ουδέποτε βασίσθηκε στην απίσχνανση της εσωτερικής αγοράς, αλλά πάντοτε στην ενίσχυσή της, πράγμα που ωθεί τις επιχειρήσεις σε υψηλότερες τεχνολογικές επιδόσεις. Από τον παρελθόντα αιώνα, οι αμερικανικοί μισθοί ήσαν τριπλάσιοι των ευρωπαϊκών, όμως αυτό δεν στάθηκε μειονέκτημα, αλλά πλεονέκτημα για την Αμερική, αφού έτσι οι επενδύσεις αντιστάθμιζαν το υψηλό εργασιακό κόστος με τεχνολογικές καινοτομίες ανώτερης παραγωγικότητος. Η πραγματική ανταγωνιστικότητα δεν είναι συνάρτηση του εργασιακού κόστους, όπως σήμερα διακινείται στην Ευρώπη, αλλά της παραγωγικότητος, που σήμερα φθίνει στη γηραιά ήπειρο. Οι περικοπές εργασιακού κόστους, εισοδημάτων και ζήτησης αποθαρρύνουν τις υψηλότερες τεχνολογικές επιδόσεις και εγκαθιστούν την οικονομία σε συνθήκες όλο και βαθύτερης ύφεσης και οπισθοδρόμησης.
kvergo@gmail.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ροη αρθρων