του Κασαρτζιάν Χάικ, EcoLeft...
“…..για ν’αλλάξει ο κόσμος χρειάζεται οργή και ανθεκτικότητα. Γνώσεις και αγανάκτηση, γρήγορη πρωτοβουλία, πολλή σκέψη, ψύχραιμη υπομονή και απέραντη επιμονή, κατανόηση της λεπτομέρειας και γνώση του συνόλου. Μόνο τα διδάγματα της πραγματικότητας μπορούν να μας μάθουν πως ν’αλλάξουμε την πραγματικότητα”.
Μπ. Μπρεχτ
Μια ολόκληρη σαραντάχρονη μεταπολίτευση έχει τελειώσει. Με την αιφνίδια εισβολή της τρόικας, τον κουρνιαχτό της διάλυσης του ΠΑΣΟΚ και την είσοδο στα σαλόνια κάποιων που ομνύουν τάχα στην αριστερή ανανέωση για να συρθούν στην οικειοθελή ταπείνωση και να αφεθούν εν τέλει στη στιβαρή αγκαλιά της εξουσίας. Από εκεί μαζί με την πιο σκληρή δεξιά μας κουνάνε εισαγγελικά το δάχτυλο για να επιβάλουν το πως πρέπει να ζήσουμε ή για το πως πρέπει να πεθάνουμε. Λίγο ενδιαφέρει πια το θέμα της διολίσθησης των τριών συνεταίρων προς το δόγμα του Θατσερισμού και το τέλειο σχεδόν ξήλωμα της πολιτικής ηθικής και κυρίως της κοινής λογικής.
Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ είναι θετικό ότι κανείς, συνιστώσες, τάσεις ή ανένταχτοι δε φωνασκεί λέγοντας, εγώ κατέχω τη μοναδική αλήθεια και ακολουθήστε με, γιατί είναι προφανές ότι το νέο δε χτίζεται με χειρονομίες και διαγγέλματα. Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ φτιάχνεται από τις ανάγκες των αριστερών να ακούσουν και να συμμεριστούν τις ανάγκες των πολλών, κάτι που στις μέρες μας δεν είναι και τόσο αυτονόητο. Αυτές τις ανάγκες που δεν κατανοούν τα φθαρμένα στελέχη του κομματικού κατεστημένου που με ιταμότητα περηφανεύονται για τα “επιτεύγματά” τους και μουρμουράνε το συναξάρι για την κατάντια της αριστεράς και την απαξίωση της έννομης τάξης, απολαμβάνοντας τα προνόμια και τον πλούτο που πρόσφερε απλόχερα ο πασοκοδεξιός μεσαίωνας.
Σε τούτη εδώ τη συγκυρία πρέπει να λειτουργήσουμε σαν το χτίστη που ξεκινά από ένα άδειο οικόπεδο. Να φερθούμε σα να οικοδομούμε με μεράκι και επαγγελματισμό. Να αναστοχαστούμε και να αποδεχτούμε ότι η πολιτική ενός αριστερού κόμματος εξουσίας δε μπορεί να υπάρξει με τους ερασιτεχνικούς όρους του παρελθόντος. Αν το κάνουμε, ίσως καταλάβουμε ότι η παλιά πρακτική του ευδαιμονικού καπιταλισμού, που κατέστησε σχεδόν γραφική την πίστη του αριστερού ανθρώπου στον αγώνα και ματαιοπονία κάθε πνευματική αναζήτηση, δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα των δανείων που χορηγούσε το τραπεζικό σύστημα αλλά ένα πλήρες αλλοτριωτικό σχέδιο.
Είναι φανερή η ανάγκη ύπαρξης ενός νέου ΣΥΡΙΖΑ, σε εποχές μαυρόασπρης κοινωνικής υπολειτουργίας, αυτοκτονιών, πανικού και υποτονικών εργασιοθεραπευτικών διαμαρτυριών. Όχι μόνο επειδή τα πράγματα φτάνουν σε οριακό σημείο, μα γιατί η “αφέλεια” της ΔΗΜΑΡ, η μόνιμη ναυτία του υπό διάλυση ΠΑΣΟΚ που ξερνάει τα παιδιά του και η αυτιστική επανάληψη των ασκήσεων δογματικής επαναστατικότητας του ΚΚΕ δε φτάνουν πια για να ξηλώσουν ούτε μια πετρούλα από το κάστρο του σκληρού καπιταλισμού, ούτε καν μια γρατζουνιά να του προξενήσουν.
Μάταια λοιπόν τώρα που σύμπασα η παγκόσμια αριστερή διανόηση αποσπάστηκε από τις σχηματοποιήσεις του Σοβιετικού μοντέλου, οι αυθεντίες του κομματικού απαράτ της ηγεσίας του ΚΚΕ επαναφέρουν με φανατισμό τη θεωρία της δεξιάς παρέκκλισης. Και περιμένουν από τον καπιταλισμό, όπως οι καλοί χριστιανοί την ανάσταση των ψυχών, να φτάσει στην υποτιθέμενη οριακή του κατάσταση ώστε να υπάρξουν οι κατάλληλες προυποθέσεις και να ωριμάσουν οι επαναστατικές συνθήκες. Όπως το ’29 όμως, έτσι και τώρα η σαδιστική λογική του καπιταλισμού, που κατά τον Μαρξ η “πρόοδός” του μοιάζει με την παγανιστική θεότητα που έπινε νέκταρ στα κρανία των θυμάτων του, βρήκε τα μέσα για να μετασχηματισθεί και να αναπτύξει νέες δυνατότητες για εκμετάλλευση των παραγωγικών δυνάμεων.
Είναι ξεκάθαρο, μετά από την ιστορική εμπειρία ενός αιώνα πια, πως δεν υπήρξε μέχρι σήμερα ποτέ οριακή κατάσταση του καπιταλισμού, με την έννοια ότι αυτός έφτασε σε οριακή αδυναμία να μετασχηματίζεται. Άρα παραμένει άλυτο το πρόβλημα της θεωρίας, δηλαδή αν κατά πόσο είναι προβλέψιμο το μέλλον και ποιές είναι οι “αριστερές διαδικασίες” που θα δώσουν το οριστικό χτύπημα. Η “ανωριμότητα” αυτή των αριστερών δυνάμεων όμως, καθόλου δε σημαίνει ότι δεν θα αρπάξουμε τις πρόσφορες καταστάσεις για να καταφέρουμε “αποφασιστικά χτυπήματα”, ρήση του Λένιν για την έφοδο των επαναστατών, ώστε να βάλουμε τέλος στην κανιβαλική λογική της άναρχης νεοφιλελεύθερης “ανάπτυξης” σε μια οποβιομηχανοποιημένη χώρα σαν την Ελλάδα. Τα θεωρητικά κενά δεν πιστοποιούν ότι το επιχειρούμενο από το ΣΥΡΙΖΑ είναι ανέφικτο. Η ύπαρξή τους μας επιβάλει να δούμε μέσα από μια νέα θεωρητική προσπάθεια, μαζί με την επιστημονική προσέγγιση των προβλημάτων του προηγμένου καπιταλισμού, όλους τους στρατηγικούς και τακτικούς στόχους. Και επιβάλλεται σήμερα όσο ποτέ να καταστήσουμε σύγχρονό μας και συνομιλητή, τον κύριο με την αφάνα και το μούσι, που ακόμα και τώρα στη δεύτερη δεκαετία του αιώνα μας, σαν τον παλιό θεατρικό υποβολέα, μας ψιθυρίζει στο αυτί ότι είναι δικό μας καθήκον να απελευθερώσουμε το σύνολο των δυνάμεων της κοινωνίας που είναι σε θέση να οικοδομήσουν άλλου τύπου σχέσεις και ένα διαφορετικό άνθρωπο.
Μπ. Μπρεχτ
Μια ολόκληρη σαραντάχρονη μεταπολίτευση έχει τελειώσει. Με την αιφνίδια εισβολή της τρόικας, τον κουρνιαχτό της διάλυσης του ΠΑΣΟΚ και την είσοδο στα σαλόνια κάποιων που ομνύουν τάχα στην αριστερή ανανέωση για να συρθούν στην οικειοθελή ταπείνωση και να αφεθούν εν τέλει στη στιβαρή αγκαλιά της εξουσίας. Από εκεί μαζί με την πιο σκληρή δεξιά μας κουνάνε εισαγγελικά το δάχτυλο για να επιβάλουν το πως πρέπει να ζήσουμε ή για το πως πρέπει να πεθάνουμε. Λίγο ενδιαφέρει πια το θέμα της διολίσθησης των τριών συνεταίρων προς το δόγμα του Θατσερισμού και το τέλειο σχεδόν ξήλωμα της πολιτικής ηθικής και κυρίως της κοινής λογικής.
Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ είναι θετικό ότι κανείς, συνιστώσες, τάσεις ή ανένταχτοι δε φωνασκεί λέγοντας, εγώ κατέχω τη μοναδική αλήθεια και ακολουθήστε με, γιατί είναι προφανές ότι το νέο δε χτίζεται με χειρονομίες και διαγγέλματα. Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ φτιάχνεται από τις ανάγκες των αριστερών να ακούσουν και να συμμεριστούν τις ανάγκες των πολλών, κάτι που στις μέρες μας δεν είναι και τόσο αυτονόητο. Αυτές τις ανάγκες που δεν κατανοούν τα φθαρμένα στελέχη του κομματικού κατεστημένου που με ιταμότητα περηφανεύονται για τα “επιτεύγματά” τους και μουρμουράνε το συναξάρι για την κατάντια της αριστεράς και την απαξίωση της έννομης τάξης, απολαμβάνοντας τα προνόμια και τον πλούτο που πρόσφερε απλόχερα ο πασοκοδεξιός μεσαίωνας.
Σε τούτη εδώ τη συγκυρία πρέπει να λειτουργήσουμε σαν το χτίστη που ξεκινά από ένα άδειο οικόπεδο. Να φερθούμε σα να οικοδομούμε με μεράκι και επαγγελματισμό. Να αναστοχαστούμε και να αποδεχτούμε ότι η πολιτική ενός αριστερού κόμματος εξουσίας δε μπορεί να υπάρξει με τους ερασιτεχνικούς όρους του παρελθόντος. Αν το κάνουμε, ίσως καταλάβουμε ότι η παλιά πρακτική του ευδαιμονικού καπιταλισμού, που κατέστησε σχεδόν γραφική την πίστη του αριστερού ανθρώπου στον αγώνα και ματαιοπονία κάθε πνευματική αναζήτηση, δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα των δανείων που χορηγούσε το τραπεζικό σύστημα αλλά ένα πλήρες αλλοτριωτικό σχέδιο.
Είναι φανερή η ανάγκη ύπαρξης ενός νέου ΣΥΡΙΖΑ, σε εποχές μαυρόασπρης κοινωνικής υπολειτουργίας, αυτοκτονιών, πανικού και υποτονικών εργασιοθεραπευτικών διαμαρτυριών. Όχι μόνο επειδή τα πράγματα φτάνουν σε οριακό σημείο, μα γιατί η “αφέλεια” της ΔΗΜΑΡ, η μόνιμη ναυτία του υπό διάλυση ΠΑΣΟΚ που ξερνάει τα παιδιά του και η αυτιστική επανάληψη των ασκήσεων δογματικής επαναστατικότητας του ΚΚΕ δε φτάνουν πια για να ξηλώσουν ούτε μια πετρούλα από το κάστρο του σκληρού καπιταλισμού, ούτε καν μια γρατζουνιά να του προξενήσουν.
Μάταια λοιπόν τώρα που σύμπασα η παγκόσμια αριστερή διανόηση αποσπάστηκε από τις σχηματοποιήσεις του Σοβιετικού μοντέλου, οι αυθεντίες του κομματικού απαράτ της ηγεσίας του ΚΚΕ επαναφέρουν με φανατισμό τη θεωρία της δεξιάς παρέκκλισης. Και περιμένουν από τον καπιταλισμό, όπως οι καλοί χριστιανοί την ανάσταση των ψυχών, να φτάσει στην υποτιθέμενη οριακή του κατάσταση ώστε να υπάρξουν οι κατάλληλες προυποθέσεις και να ωριμάσουν οι επαναστατικές συνθήκες. Όπως το ’29 όμως, έτσι και τώρα η σαδιστική λογική του καπιταλισμού, που κατά τον Μαρξ η “πρόοδός” του μοιάζει με την παγανιστική θεότητα που έπινε νέκταρ στα κρανία των θυμάτων του, βρήκε τα μέσα για να μετασχηματισθεί και να αναπτύξει νέες δυνατότητες για εκμετάλλευση των παραγωγικών δυνάμεων.
Είναι ξεκάθαρο, μετά από την ιστορική εμπειρία ενός αιώνα πια, πως δεν υπήρξε μέχρι σήμερα ποτέ οριακή κατάσταση του καπιταλισμού, με την έννοια ότι αυτός έφτασε σε οριακή αδυναμία να μετασχηματίζεται. Άρα παραμένει άλυτο το πρόβλημα της θεωρίας, δηλαδή αν κατά πόσο είναι προβλέψιμο το μέλλον και ποιές είναι οι “αριστερές διαδικασίες” που θα δώσουν το οριστικό χτύπημα. Η “ανωριμότητα” αυτή των αριστερών δυνάμεων όμως, καθόλου δε σημαίνει ότι δεν θα αρπάξουμε τις πρόσφορες καταστάσεις για να καταφέρουμε “αποφασιστικά χτυπήματα”, ρήση του Λένιν για την έφοδο των επαναστατών, ώστε να βάλουμε τέλος στην κανιβαλική λογική της άναρχης νεοφιλελεύθερης “ανάπτυξης” σε μια οποβιομηχανοποιημένη χώρα σαν την Ελλάδα. Τα θεωρητικά κενά δεν πιστοποιούν ότι το επιχειρούμενο από το ΣΥΡΙΖΑ είναι ανέφικτο. Η ύπαρξή τους μας επιβάλει να δούμε μέσα από μια νέα θεωρητική προσπάθεια, μαζί με την επιστημονική προσέγγιση των προβλημάτων του προηγμένου καπιταλισμού, όλους τους στρατηγικούς και τακτικούς στόχους. Και επιβάλλεται σήμερα όσο ποτέ να καταστήσουμε σύγχρονό μας και συνομιλητή, τον κύριο με την αφάνα και το μούσι, που ακόμα και τώρα στη δεύτερη δεκαετία του αιώνα μας, σαν τον παλιό θεατρικό υποβολέα, μας ψιθυρίζει στο αυτί ότι είναι δικό μας καθήκον να απελευθερώσουμε το σύνολο των δυνάμεων της κοινωνίας που είναι σε θέση να οικοδομήσουν άλλου τύπου σχέσεις και ένα διαφορετικό άνθρωπο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου