Της Πέπης Ρηγοπούλου, απο την Εφημεριδα των Συντακτων...
Η εποχή που οι αναλφάβητοι -και κατ’ εξοχήν οι ηλικιωμένοι που δεν είχαν απολαύσει τα αγαθά της εγκύκλιας παιδείας- υπέγραφαν βάζοντας ένα σταυρό, μοιάζει να έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Ολοι, όπως μας διαβεβαιώνει η νομοθεσία, έχουμε πλέον δικαίωμα στον αλφαβητισμό και οι βασικές σπουδές είναι υποχρεωτικές, έτσι που κάποιες μειονότητες, ας πούμε οι περιφερόμενοι Τσιγγάνοι, που αντιστέκονται λόγω συνθηκών ζωής, στην ένταξη στην βασική παιδεία, να μοιάζουν εξαιρέσεις.
Υπάρχει βέβαια ο νεο-αναλφαβητισμός. Η επικοινωνιακή μεταβολή που συνοψίστηκε στην μάλλον ατυχή ρήση «μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις» οδήγησε σε κοινωνίες εικονολάγνων που έχουν όλο και λιγότερη σχέση με την ανάγνωση. Εδώ και δεκαετίες ο γραπτός Τύπος, πριν ακόμα εισέλθει στην τωρινή του κατάσταση της δεινής κρίσης, μείωνε συνεχώς την έκταση των κειμένων. Τα ταμπλόιντ, που κυριαρχούν σήμερα σχεδόν απόλυτα στην μορφή των καθημερινών και όχι μόνον εντύπων, είναι μια βασική μορφή της άτακτης υποχώρησης του λόγου και της τηλεορασοποίησης της κάθε λογής δημοσιογραφίας.
Μέσα σε αυτή την κατάσταση η ιλιγγιώδης αδιάκοπη εξέλιξη των νέων τεχνολογιών και πρωτίστως των ηλεκτρονικών Μέσων Επικοινωνίας και ειδικότερα του διαδικτύου δημιουργούν ένα νέο φράγμα μεταξύ των γενεών. Φράγμα πολύ πιο απόλυτο από αυτό μεταξύ εγγράμματων και αναλφάβητων, αφού, σε αντίθεση με τον κόσμο των υπολογιστών και των άλλων σύγχρονων επικοινωνιακών εργαλείων, η γραφή, επί 4.000 χρόνια δεν γνώρισε άλλη θεαματική αλλαγή εκτός από την εφεύρεση της Τυπογραφίας στην Αναγέννηση. Σήμερα η διάκριση ανάμεσα στους μύστες των νέων τεχνολογιών και στους αμύητους δεν περιορίζεται στο καθαρά τεχνολογικό επίπεδο αλλά παίρνει και άλλες οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές και ηθικές ακόμη διαστάσεις. Ο αμύητος αισθάνεται με άλλα λόγια ότι μπορεί να θεωρηθεί απόβλητος, να καταστεί καταγέλαστος και -το χειρότερο- να υποστεί βαριές υλικές συνέπειες που παίρνουν την μορφή της τιμωρίας.
Υπερβολές; Οχι αν σκεφτούμε ότι όλοι οι πολίτες και μεταξύ τους άνθρωποι μεγάλων ηλικιών υποχρεώνονται από φέτος, με την επιταγή προφανώς των ντόπιων και ξένων φωστήρων που «σώζουν» την χώρα, να συμπληρώσουν οπωσδήποτε ηλεκτρονικά τις φορολογικές τους δηλώσεις. Οσοι δεν διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία θα επιχειρήσουν να το κάνουν διαπράττοντας λάθη για τα οποία θα τιμωρηθούν δεόντως με πρόστιμα. Ή θα καταφύγουν σε κάποιους που βέβαια, αν δεν είναι συγγενείς, θα απαιτήσουν μια αμοιβή που, με τις όλο και πιο υψηλές συντάξεις που λαμβάνουν τα τιμημένα γερατειά, δεν θα μπορέσουν να πληρώσουν οι υπερήλικες. Κανένα πρόβλημα ακόμα και αν κάποιοι -ακόμη- σκεφτούν την αυτοκτονία. Ο καλύτερος ογδοντάρης είναι για το σύστημα ο αποβιώσας.
Υστερόγραφο: Διάβασα ότι η οικογένεια των ανθρώπων που δολοφονήθηκαν άγρια στο Αλιβέρι από τον νεαρό Πακιστανό που ασχολούνταν με τον κήπο τους, απαίτησε να μην γίνει καμιά εκμετάλλευση του δράματος με στόχο την ρατσιστική προπαγάνδα. Νιώθω περήφανη που υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι.
Υπάρχει βέβαια ο νεο-αναλφαβητισμός. Η επικοινωνιακή μεταβολή που συνοψίστηκε στην μάλλον ατυχή ρήση «μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις» οδήγησε σε κοινωνίες εικονολάγνων που έχουν όλο και λιγότερη σχέση με την ανάγνωση. Εδώ και δεκαετίες ο γραπτός Τύπος, πριν ακόμα εισέλθει στην τωρινή του κατάσταση της δεινής κρίσης, μείωνε συνεχώς την έκταση των κειμένων. Τα ταμπλόιντ, που κυριαρχούν σήμερα σχεδόν απόλυτα στην μορφή των καθημερινών και όχι μόνον εντύπων, είναι μια βασική μορφή της άτακτης υποχώρησης του λόγου και της τηλεορασοποίησης της κάθε λογής δημοσιογραφίας.
Μέσα σε αυτή την κατάσταση η ιλιγγιώδης αδιάκοπη εξέλιξη των νέων τεχνολογιών και πρωτίστως των ηλεκτρονικών Μέσων Επικοινωνίας και ειδικότερα του διαδικτύου δημιουργούν ένα νέο φράγμα μεταξύ των γενεών. Φράγμα πολύ πιο απόλυτο από αυτό μεταξύ εγγράμματων και αναλφάβητων, αφού, σε αντίθεση με τον κόσμο των υπολογιστών και των άλλων σύγχρονων επικοινωνιακών εργαλείων, η γραφή, επί 4.000 χρόνια δεν γνώρισε άλλη θεαματική αλλαγή εκτός από την εφεύρεση της Τυπογραφίας στην Αναγέννηση. Σήμερα η διάκριση ανάμεσα στους μύστες των νέων τεχνολογιών και στους αμύητους δεν περιορίζεται στο καθαρά τεχνολογικό επίπεδο αλλά παίρνει και άλλες οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές και ηθικές ακόμη διαστάσεις. Ο αμύητος αισθάνεται με άλλα λόγια ότι μπορεί να θεωρηθεί απόβλητος, να καταστεί καταγέλαστος και -το χειρότερο- να υποστεί βαριές υλικές συνέπειες που παίρνουν την μορφή της τιμωρίας.
Υπερβολές; Οχι αν σκεφτούμε ότι όλοι οι πολίτες και μεταξύ τους άνθρωποι μεγάλων ηλικιών υποχρεώνονται από φέτος, με την επιταγή προφανώς των ντόπιων και ξένων φωστήρων που «σώζουν» την χώρα, να συμπληρώσουν οπωσδήποτε ηλεκτρονικά τις φορολογικές τους δηλώσεις. Οσοι δεν διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία θα επιχειρήσουν να το κάνουν διαπράττοντας λάθη για τα οποία θα τιμωρηθούν δεόντως με πρόστιμα. Ή θα καταφύγουν σε κάποιους που βέβαια, αν δεν είναι συγγενείς, θα απαιτήσουν μια αμοιβή που, με τις όλο και πιο υψηλές συντάξεις που λαμβάνουν τα τιμημένα γερατειά, δεν θα μπορέσουν να πληρώσουν οι υπερήλικες. Κανένα πρόβλημα ακόμα και αν κάποιοι -ακόμη- σκεφτούν την αυτοκτονία. Ο καλύτερος ογδοντάρης είναι για το σύστημα ο αποβιώσας.
Υστερόγραφο: Διάβασα ότι η οικογένεια των ανθρώπων που δολοφονήθηκαν άγρια στο Αλιβέρι από τον νεαρό Πακιστανό που ασχολούνταν με τον κήπο τους, απαίτησε να μην γίνει καμιά εκμετάλλευση του δράματος με στόχο την ρατσιστική προπαγάνδα. Νιώθω περήφανη που υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου