Η Ευρώπη σαν πρόφαση...

Του Ηρακλή Οικονόμου, απο το Κοκκινο Σημειωματαριο...

Τη χρήση της Ευρώπης σαν πρόφαση από το καθεστώς τη γνωρίζαμε εδώ και καιρό. Ό,τι επιθυμούσαν να εισάγουν στην εγχώρια ατζέντα η αστική τάξη και το πολιτικό προσωπικό που την εξέφραζε, το έκαναν πάντα με το μανδύα της Ευρώπης.
Ιδιωτικοποιήσεις; «Το ζητάει η Ευρώπη». Περικοπές; «Το είπε η Ευρώπη». Εισβολή του κεφαλαίου σε επιχειρηματικά «παρθένους» τομείς όπως π.χ. το πανεπιστήμιο; «Είναι επιταγή της Ευρώπης». Κατάλυση κάθε έννοιας εργατικών δικαιωμάτων; «Αυτά θέλει η Ευρώπη». Στόχος αυτής της ρητορικής τακτικής υπήρξε η περιβολή της πιο σκληρά ταξικής πολιτικής με έναν αέρα έκτακτης ανάγκης και ορθολογικότητας.
Για να το λέει η Ευρώπη, είναι επείγον. Και για να το λέει η Ευρώπη, είναι μάλλον και λογικό, και σώφρον.


Αυτό το γνωρίζαμε. Αυτό που μόλις τώρα μαθαίνουμε είναι ο βαθμός στον οποίο η Ευρώπη σαν πρόφαση χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται κι από την Αριστερά. Στόχος αυτής της χρήσης ήταν να δικαιολογηθεί η εξοργιστική αδυναμία μετωπικής συστράτευσης ή έστω διαλόγου ανάμεσα στις ποικίλες εκφάνσεις της Αριστεράς.
Γιατί δεν μπορεί να κουβεντιάσει το ΚΚΕ με τον ΣΥΡΙΖΑ; Γιατί «αυτοί» θέλουν να είναι μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ «εμείς» θέλουμε την έξοδο της χώρας απ’ αυτήν. Γιατί δεν μπορεί αντιστρόφως να κουβεντιάσει ο ΣΥΡΙΖΑ με το ΚΚΕ; Γιατί «εμείς» πιστεύουμε στην Ευρώπη των λαών ενώ «αυτοί» ζητούν επιστροφή στο έθνος-κράτος. Όπου ΚΚΕ βαλ’ τε ΑΝΤΑΡΣΥΑ και θα είστε πάλι μέσα. «Εμείς» θέλουμε πάλη μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), «αυτοί» την αρνούνται. Ή μήπως «αυτοί» θέλουν το πρώτο κι «εμείς» το δεύτερο; Μπερδεύτηκα…


Δεν υποτιμώ τη σημασία του «ευρωπαϊκού ζητήματος» κάθε άλλο. Θα πρέπει να είναι κάποιος ηλίθιος για να παραβλέψει την κρίσιμη επίδραση που η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση ασκεί στην πολιτική, οικονομική και θεσμική υπόσταση κάθε κράτους-μέλους, ιδιαίτερα σε μια χώρα της καπιταλιστικής περιφέρειας όπως η Ελλάδα.
Δεν παραβλέπεται το γεγονός ότι η ΕΕ είναι πρωτίστως μηχανισμός επιβολής κανόνων και μέτρων προς όφελος του διεθνοποιημένου κεφαλαίου και των ισχυρότερων κρατών-μελών της. Το ταξικό πρόσημο των Βρυξελλών είναι αδιαμφισβήτητο, και δεν μπορεί να αποδοθεί σε κάποια «συγκυρία» ή σε κάποιο προσωρινό «συσχετισμό δυνάμεων».
Αν κάτι μάθαμε από τη δεκαετία του ’50 μέχρι σήμερα είναι ότι η ταξική λειτουργία της ευρωπαϊκής ενοποίησης υπέρ του κεφαλαίου είναι δομικά εγγεγραμμένη στο DNA της, και δεν είναι απλώς ένα σύμπτωμα που μπορεί να καταπολεμηθεί με την ασπιρίνη «της αλλαγής των συσχετισμών».

Όμως, ένα βήμα πριν την ολοκληρωτική αποσάθρωση της χώρας, των εργαζομένων (και ίσως και της ίδιας της Ευρώπης) είναι τουλάχιστον άκαιρο να τσακώνονται οι εκφάνσεις της Αριστεράς για το αν πρέπει να είμαστε μέσα ή έξω από την ΕΕ. Το συγκεκριμένο ζήτημα δεν μπορεί να λυθεί επί χάρτου, και η συνεχής επίκλησή του σηματοδοτεί το φόβο της Αριστεράς να συνεργαστεί, να κυβερνήσει, και εν τέλει να ηγεμονεύσει.
Το συγκεκριμένο ζήτημα μπορεί να λυθεί μόνο μέσα στη φωτιά του κοινωνικού μετασχηματισμού. Είναι συμβατός αυτός ο μετασχηματισμός με τη συμμετοχή στην ΕΕ; Το πιθανότερο είναι πως όχι. Και όταν έρθει η στιγμή όπου το περιεχόμενο ενός επαναστατικού προγράμματος θα συναντήσει τα όρια που τίθενται από τις Βρυξέλλες, η τότε κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα σταθεί συνεπής προς το σοσιαλιστικό προσανατολισμό της, ή εάν θα υποχωρήσει και θα αποδεχθεί την έξωθεν πειθάρχηση.
Δεν είναι όμως η συμμετοχή στην ΕΕ το κριτήριο βάσει του οποίου θα κριθεί αυτή η κυβέρνηση! Είναι η εφαρμογή ή μη ενός προγράμματος σοσιαλιστικών μεταρρυθμίσεων που θα κρίνει τη συνέπεια ή μη μιας κυβέρνησης της αριστεράς. Η συμμετοχή στην ΕΕ αφορά μία τέτοια κυβέρνηση μόνο στο βαθμό που η Ένωση σταθεί εμπόδιο στην υλοποίηση ενός ριζοσπαστικού κυβερνητικού προγράμματος. Κι αν σταθεί, που είναι και το πιθανότερο;
Ακόμα και τότε, το πρόβλημα θα βρίσκεται στο γήπεδο των Βρυξελλών  θα είναι η ΕΕ εκείνη που θα πρέπει να αποφασίσει για την αποπομπή ή μη της Ελλάδας από τους κόλπους της. Η τότε ελληνική κυβέρνηση ως μέλημα θα πρέπει να έχει την πιστή και συνεπή εφαρμογή του προγράμματός της, μέσα ή έξω από την Ένωση. Γιατί λοιπόν θα πρέπει από τώρα η Αριστερά να δώσει απάντηση σε ένα ερώτημα που αφορά πρωτίστως τους ταξικούς της αντιπάλους στο μέλλον;

Στη συγκυρία που διαμορφώνεται σήμερα, δεν είναι η Ευρώπη το θέμα αλλά το κατά πόσο η μελλοντική κυβέρνηση της Αριστεράς θα μπορέσει να αντισταθεί στην ασφυκτική πίεση που θα προέλθει από την Ευρώπη, απ’ τους θεσμούς της ΕΕ και τις κυβερνήσεις των πιο επιθετικών κρατών εντός της. Η υλοποίηση του επαναστατικού προγράμματος είναι το θέμα, και όχι η Ευρώπη!
Και εδώ βλέπουμε τις τεράστιες αντιφάσεις που ξεδιπλώνονται δραματικά μπροστά στα μάτια μας και αφορούν και τους τρεις πόλους της οργανωμένης Αριστεράς. Αντίφαση πρώτη: για να ανταποκριθεί μία κυβέρνηση της Αριστεράς στην ανάγκη συνεπούς εφαρμογής ενός τέτοιου προγράμματος απαιτείται η κριτική στήριξη και συμμετοχή των πιο προωθημένων ριζοσπαστικών δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένων του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αυτοί όμως επικαλούνται τις περί Ευρώπης θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για να αρνηθούν μία τέτοια προοπτική.
Αντίφαση δεύτερη: για να μπορέσει να υλοποιήσει μια κυβέρνηση της Αριστεράς το πρόγραμμά της, όσο συνεπής κι αν είναι ως προς τις προθέσεις της, απαιτείται μία πρωτόγνωρη οργάνωση του κόσμου σε επίπεδο γειτονιάς και χώρου εργασίας. Έχει αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ αυτό το καθήκον; Όχι! Και ο κύριος λόγος γι’ αυτό είναι πάλι η επίκληση της Ευρώπης (η οποία υποτίθεται ότι «δεν θα τολμήσει να μας διώξει», «δεν μπορεί νομικά να μας διώξει», «θα αλλάξουν οι συσχετισμοί», κλπ.).
Με άλλα λόγια, τα δύο κύρια καθήκοντα της Αριστεράς σήμερα - η μετωπική συσπείρωσή της και η οργάνωση του λαού - παραβλέπονται και περιθωριοποιούνται με την επίκληση της Ευρώπης σαν πρόφαση.

«Τι σημαίνουν όλα αυτά;» θα αναρωτηθείτε. Σημαίνουν ότι θα πρέπει σε επίπεδο τακτικής να σταματήσει εντός της Αριστεράς κάθε συζήτηση γύρω από το ζήτημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης και της συμμετοχής ή μη της Ελλάδας σ’ αυτήν. Ακούγεται τρελό κι όμως δεν είναι! Τη στιγμή που η ΕΕ αναδεικνύεται σε κομβικό πόλο επιβολής της νεοφιλελεύθερης πειθάρχησης και της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, την ίδια στιγμή απαιτείται από την Αριστερά να αγνοήσει στις συζητήσεις της αυτόν τον πόλο, ώστε να επιτελέσει το ιστορικό της καθήκον: να ενώσει κοινωνικά και πολιτικά την εργατική τάξη, και να επιβάλλει την εξουσία της.
Κάθε κυβικό εκατοστό οξυγόνου που σπαταλιέται στους ενδο-αριστερούς τσακωμούς γύρω από την ΕΕ είναι οξυγόνο χαμένο. Κάθε γραμμάριο σάλιου που ξοδεύεται για να διακηρύσσουν οι μεν στους δε το δίκαιο της εξόδου ή της παραμονής της Ελλάδας στο Ευρώ ή στην ΕΕ είναι παντελώς άχρηστο.

Η Αριστερά καλείται σήμερα να εγκαταλείψει την κουβέντα περί Ευρώπης και να αφιερώσει όλη τη φαιά ουσία και την ενέργειά της στην επεξεργασία ενός επαναστατικού προγράμματος.
Παραγωγική ανασυγκρότηση, κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, δημόσιος έλεγχος του τραπεζικού συστήματος, διαγραφή χρέους, φορολογική μεταρρύθμιση, εργατικός έλεγχος και συμμετοχή στις αποφάσεις της παραγωγής, βάθεμα της δημοκρατίας σε όλα τα επίπεδα, οικοδόμηση ενός κράτους των εργαζομένων πάνω στα ερείπια του κράτους-υπηρέτη του κεφαλαίου, της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας, περιβαλλοντική προστασία, διατροφική επάρκεια, τιθάσευση της καταναλωτικής ιδεολογίας, βέλτιστη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, πρωτοφανή αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος και των δομών πολιτισμού, επωφελείς διεθνείς οικονομικές σχέσεις, συμμετοχή σε εναλλακτικές μορφές περιφερειακής ολοκλήρωσης.
Υπάρχουν απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα; Έχουν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ τις απαντήσεις; Αν ναι, τότε ας εργαστούν από κοινού για να τις πραγματοποιήσουν. Πώς; Αποκλείεται αυτό; Γιατί; Κάτι μου λέει πως κι εδώ η εύκολη απάντηση που έρχεται στα χείλη των περισσοτέρων είναι …η Ευρώπη!


Η Ευρώπη σαν πρόφαση κάλυψε μέχρι σήμερα τόσο τη γύμνια της Αριστεράς ως προς θεμελιώδη προγραμματικά ζητήματα, όσο και το θεολογικό μίσος ανάμεσα στις διάφορες συνιστώσες της.
Οι κομματικοί σχηματισμοί στα αριστερά του πολιτικού φάσματος δεν χρειαζόταν να κάνουν τίποτα μέχρι τώρα γιατί υπήρχε η Ευρώπη και οι κακοί υποστηρικτές ή επικριτές της  τι θαυμάσια δικαιολογία! Πάνε όμως αυτές οι ευκολίες, πέρασαν ανεπιστρεπτί.
Σήμερα, μέσα σε συνθήκες ανείπωτης παρακμής και βαρβαρότητας, η προσκόλληση στην πρόφαση της Ευρώπης δεν είναι απλώς λανθασμένη αλλά και εγκληματική, καθώς στερεί από το λαό τη μόνη του διέξοδο: τη μετωπική συνεργασία της Αριστεράς.