Του Μακμάκ*, απο την Αυγη...
Μια ερώτηση φάντασμα πλανιέται πάνω από το πρόγραμμα της κυβέρνησης της αριστεράς! Το περίφημο ερώτημα «Και πού θα βρείτε τα λεφτά για να υλοποιήσετε αυτά που λέτε;» στοιχειώνει τον πολιτικό διάλογο -από τα κανάλια μέχρι τα καφενεία.
Το κείμενο αυτό επιχειρεί να εξηγήσει με τρόπο κατανοητό για τον απλό κόσμο, που δεν γνωρίζει και πολλά οικονομικά, το γιατί οι περισσότερες εύκολα προτεινόμενες λύσεις δεν ισχύουν, καθώς και το γιατί, αντί να χαϊδεύουμε αυτιά, πρέπει να κρατάμε όχι απλά "μικρό καλάθι" αλλά ένα δύο πράγματα στο χέρι, οπλίζοντας τον κόσμο με υπομονή.
Το ερώτημα, πού θα βρούμε τα λεφτά, δεν είναι λάθος!
Οι απαντήσεις που δίνονται είναι, συνήθως, λάθος...
Πολλοί πιστεύουν ότι το κούρεμα του χρέους δημιουργεί αυτομάτως περίσσευμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και την ανάπτυξη. Αν, δηλαδή, αντί για 48 δισ. χρεωλύσια πάμε στα 24 δισ., δεν μας περισσεύουν 24 δισ.;
Δυστυχώς, όχι!
Το χρέος αποπληρώνεται όχι από τη χώρα, αλλά από μια τριγωνική λογιστική συναλλαγή, το περίφημο "σωληνάκι" της εντατικής. Χοντρικά, χρωστάμε 48 δισ., μας δανείζουν 50 δισ. (2 για το έλλειμμα) και μετά χρωστάμε για την άλλη χρονιά 55 δισ. Δηλαδή τα χρεωλύσια αποπληρώνονται λογιστικά από τους δανειστές και το συνολικό χρέος διογκώνεται. Μολονότι δεν πληρώνουμε, οι δανειστές μάς κρατάνε οικονομικά ζωντανούς τεχνητά, με απεχθείς όρους και έχοντας άλλες παράπλευρες ωφέλειες. Ανά πάσα στιγμή μπορούν να τραβήξουν την πρίζα.

Εννοείται ότι οποιαδήποτε προσπάθεια εξορθολογισμού της οικονομικής κατάστασης της χώρας, είτε σε αριστερή είτε και σε δεξιά εκδοχή, προϋποθέτει το γενναίο κούρεμα του χρέους. Εννοείται ότι το κούρεμα του χρέους είναι απαραίτητο για να βγούμε από το οικονομικό σπιράλ του θανάτου. Όμως, δυστυχώς, το κούρεμα του χρέους, ενώ κανονικοποιεί την οικονομία και επιτρέπει μελλοντικά αναπτυξιακή πολιτική, δεν δημιουργεί πλεόνασμα από μόνο του...
Η κρατικοποίηση των τραπεζών, που είναι στον έλεγχο του ΤΧΣ, δημιουργεί συνθήκες ρευστότητας και χρηματοδότησης της οικονομίας;
Δυστυχώς, όχι!
Οι τράπεζες, παρά τα δεκάδες δισεκατομμύρια που έχουν πάρει, είναι ακόμη σε αρκετά κακή κατάσταση! H Eurobank ετοιμάζεται για νέα ανακεφαλαιοποίηση. Δεν θα είναι η μόνη που θα χρειαστεί επιπλέον κεφάλαια. Οι καταθέσεις έχουν γίνει ομόλογα και κόκκινα δάνεια. Οι τράπεζες δεν δανείζουν γιατί απλά είναι μέσα! Κοινώς, αν οι τράπεζες ήταν άλλου τύπου επιχειρήσεις και δεν είχαν "τις καταθέσεις του κοσμάκη" θα έμπαινε ο κλητήρας και θα έπαιρνε τα PC. Άρα, ψάξτε αλλού για λεφτά...
Η πάταξη της φοροδιαφυγής μέσω του περιουσιολογίου δεν θα αποφέρει έσοδα για το κράτος;
Δυστυχώς, όχι!
Οποιοσδήποτε έχει κάποια σχέση με την πληροφορική είναι σε θέση να καταλάβει ότι το περιουσιολόγιο, μέρος του οποίου είναι το κτηματολόγιο, δεν υπάρχει περίπτωση να είναι μηχανογραφικά έτοιμο την πρώτη τετραετία της αριστεράς. Η συντριπτική πλειοψηφία των βεβαιωμένων οφειλών που περίμενε να βρει και ο ΓΑΠ είναι μη εισπρακτέες. Η πάταξη της φοροδιαφυγής είναι η καραμέλα του κάθε πολιτικού που δεν έχει να πει κάτι σοβαρό. Η μόνη σίγουρη αύξηση φορολογικών εσόδων –από τον επόμενο χρόνο- είναι αυτή που θα προκύψει από την αυξημένη φορολόγηση των ιδιωτικών υπαλλήλων μόλις ο βασικός μισθός του ιδιωτικού τομέα επανέλθει στα 751 ευρώ και επανέλθουν σε ισχύ οι συλλογικές συμβάσεις του ιδιωτικού τομέα.
Αν τους διαολοστείλουμε και βγούμε από το ευρώ μόνοι μας, δεν θα έχουμε ρευστότητα κόβοντας λεφτά;
Δυστυχώς, όχι!
Το νόμισμα μιας χώρας έχει αξία στον βαθμό που η οικονομία της και το ΑΕΠ της το εγγυάται. Για την Ιταλία η έξοδος είναι πιθανώς λύση. Η Ελλάδα παράγει φόρους, διόδια, άντε και δημοσίους υπαλλήλους και εισαγωγικές εταιρίες. Είμαστε ελλειμματικοί μέχρι και σε τρόφιμα, ο τουρισμός δεν αρκεί. Το νέο δραχμόευρο που θα κόψουμε θα είναι υποτιμημένο περίπου 80% για αρχή, και βλέπουμε.
Η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, πριν φύγουμε από το ευρώ, και ένα πολύ καλά οργανωμένο σχέδιο αντιμετώπισης των συνεπειών εξόδου είναι προαπαιτούμενα για σκέψεις αποχώρησης.
Τι λένε οι ειδικοί για την κατάσταση; Τι γίνεται με ένα σχέδιο Μάρσαλ;
Οι πιο ειδικοί των ειδικών έχουν αρχίσει να τα γυρνάνε για το "success story". Όλοι έχουν καταλάβει ότι δεν υπάρχει πρωτογενές πλεόνασμα. Είμαστε περίπου στα 2 δισ. Έλλειμμα, ασχέτως πού θα κλειδώσει το λογιστικό μαγείρεμα.
Η τρόικα αναθεώρησε πάλι προβλέψεις και μετέθεσε την ανάπτυξη για το 2014. Το ΔΝΤ, που είναι πιο έγκυρο, θέλει ένα κουρεματάκι για να δει ανάπτυξη το 2015. Το ινστιτούτο Levy, γνωστό αμερικάνικο think tank, τα βλέπει με την ισχύουσα πορεία πιο μαύρα: Η κατηφόρα συνεχίζεται μέχρι τέλος 2016 και κάπου εκεί με κάποιο κούρεμα, το 2017 μπορεί και να αρχίσει η ανάκαμψη. Έχει βρει όμως και τη λύση για άμεση ανάκαμψη το 2014!
Με βάση το ινστιτούτο Levy, σε μία πολύ καλά τεκμηριωμένη μελέτη, η ανάπτυξη και ανοδική πορεία της Ελλάδας είναι δυνατή άμεσα με ένα κούρεμα περίπου 50% και ταυτόχρονα ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ για τη χρηματοδότηση δημοσίων επενδύσεων 1 δισ. το τρίμηνο επί μια δεκαετία. Αυτό το σχέδιο, σας ορκίζομαι στο φάντασμα του Λένιν ότι οικονομικοτεχνικά δουλεύει. Και είναι πολύ κοντά σε αυτά που θέλει να υλοποιήσει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Έχει μόνο μια σημαντική αδυναμία, την εξής:
Ποιος και γιατί θα δεχτεί εκτός από το κούρεμα να βάζει ένα δισ. το τρίμηνο για μια δεκαετία (όλα μαζί 40) για να βγει η Ελλάδα από την κρίση; Ποιος εκτός από τον Άγιο Βασίλη, ο οποίος, από ό,τι λέει ο γιος μου, δεν υπάρχει;
Δηλαδή, πιστεύουμε ότι θα πείσουμε επικοινωνιακά την κ. Μέρκελ να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη της Ελλάδας με έναν σκασμό λεφτά, επειδή θα της εξηγήσουμε το δίκαιο της αριστεράς και την αναγκαιότητα να σταματήσει η ανθρωπιστική καταστροφή, όταν δεν το κάνει για τον σύντροφο Σαμαρά;
Αν κάποιος καταφέρει με κάποιο μαγικό τρόπο να βρει χρηματοδότη καλώς. Αλλιώς, ούτε και αυτό δουλεύει!
Αν πουλάγαμε τρέλα, κάναμε διορισμούς για να αυξήσουμε την κατανάλωση, μοιράζαμε λεφτά που βρίσκαμε από έχοντες αδιακρίτως. Θα δούλευαν τέτοια παρανοϊκά κόλπα;
Δυστυχώς, όχι!
Μερικοί απελπισμένοι, ψάχνοντας λύσεις στα αδιέξοδα, φαντάζονται παρανοϊκές λύσεις που δεν είναι λύσεις. Η δημιουργία κοινωνικού πλούτου βρίσκεται στην παραγωγή αγαθών και όχι στην κατανάλωσή τους. Ακόμα και αν δημεύαμε την περιουσία των 100 πιο πλουσίων Ελλήνων, την μοιράζαμε και την καταναλώναμε, αμέσως μετά από μία προσωρινή τόνωση της ζήτησης που θα διοχετευόταν σε κατανάλωση κυρίως εισαγομένων προϊόντων και υπηρεσιών, θα ήμασταν σε χειρότερη μοίρα αφού δεν θα είχαμε πλέον ούτε τι να δημεύσουμε...
Έτσι όπως τα λες δεν υπάρχει ελπίδα. Μήπως είμαστε καταδικασμένοι;
Ελπίζω, όχι!
Το πρώτο και βασικό που πρέπει να γίνει είναι να σταματήσει η αριστερά να χαϊδεύει τα αυτιά των πολιτών και να μιλήσει με ειλικρίνεια. Δεν είναι δυνατόν να κλείσουν οι πληγές του Μνημονίου και να αποκατασταθούν οι πληγέντες σε εύλογο χρονικό διάστημα. Προτεραιότητα πρέπει να έχουν οι εξαθλιωμένοι συμπολίτες μας και όχι η υπεράσπιση της μεσαίας περιουσίας.
Δεν θα κοπεί σε κανέναν το ρεύμα και το νερό, δεν θα γίνουν πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας, θα επανέλθει ο βασικός μισθός στον ιδιωτικό τομέα αλλά δεν υπάρχει μαγική επαναφορά στο 2009 με χρονοδιακόπτη! Ο κόσμος μπορεί να ανεχτεί τις δυσκολίες αλλά όχι την κοροϊδία!
Η προσπάθεια ανάκαμψης θα γίνει κατά κύριο λόγο με ίδιους πόρους. Επειδή λεφτά δεν υπάρχουν, τα ελάχιστα διαθέσιμα θα πρέπει να διοχετευτούν κατά κύριο λόγω υπέρ των ανέργων και για την αντιμετώπιση της φτώχειας. Ό,τι άλλο κερδηθεί από την Ε.Ε. καλοδεχούμενο. Όμως, ο κεντρικός σχεδιασμός της αριστεράς –το εθνικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης- δεν μπορεί να στηρίζεται σε δώρα από τους δανειστές που πιθανότατα δεν θα έρθουν ποτέ.
Θα πρέπει να γίνουν μεταβολές θεσμικού τύπου που να απελευθερώνουν παραγωγικές δυνάμεις. Θα πρέπει να ενισχυθεί –κυρίως θεσμικά, αφού δεν υπάρχουν λεφτά- η κοινωνική και συνεταιριστική οικονομία. Αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις, όπως η ΒΙΟΜΕ, θα πρέπει να βρεθούν με θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας και ΑΦΜ την πρώτη εβδομάδα διακυβέρνησης της αριστεράς. Οι όποιες ενισχύσεις πρέπει να γίνονται σε είδος ή με τη μορφή τεχνικής υποστήριξης από το κράτος γιατί η διαχείριση πιστώσεων είναι πονεμένη ιστορία.
Πρέπει να απλοποιηθεί θεσμικά η δυνατότητα για αυτοαπασχόληση που θα επιτρέπει μικρής κλίμακας οικονομική δραστηριότητα, χωρίς ο άνεργος να χάνει τυχόν επιδόματα και ΟΑΕΔ. Ιδιαίτερα μάλιστα στον αγροτικό τομέα, αυτό μπορεί να γίνει πιο εύκολα με τη δημιουργία πανελλαδικού δικτύου αλληλεγγύης-καταπολέμησης της φτώχειας και κοινωνικών παντοπωλείων υπό των έλεγχο του κράτους και των δήμων. Αυτό το δίκτυο θα λειτουργεί και ως πάροχος βοήθειας και ως αγοραστής προϊόντων σε τιμές κάτω από αυτές της αγοράς. Να διοχετευθεί εκεί το πλεονάζον προσωπικό από τους δήμους και άλλες υπηρεσίες.
Το Δημόσιο να λειτουργεί σε κατάσταση μεγιστοποίησης της κοινωνικής ωφελιμότητας. Να εγγυηθούμε τις θέσεις των δημοσίων υπαλλήλων, απαιτώντας όμως τις απαραίτητες μεταβολές και μετατάξεις στην κατεύθυνση της κοινωνικής ωφέλειας. Να τους εμπιστευτούμε, βάζοντας κάθε υπάλληλο κάθε υπηρεσίας να προτείνει τρόπους βελτίωσης του αποτελέσματος και μείωσης του λειτουργικού κόστους, αντί να μειώνουμε τους μισθούς τους κάθε μήνα.
Οι τράπεζες –υπό δημόσιο έλεγχο– να δημιουργήσουν λογαριασμούς μικρής ανακυκλούμενης πίστωσης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις χωρίς προσημειώσεις με κριτήριο την υγιή συμπεριφορά της επιχείρησης πριν το 2010. Αυτοί οι λογαριασμοί πρέπει να δίνουν πίστωση με συμβολικό επιτόκιο, να έχουν περιορισμούς στην ανάληψη αν είναι πλεονασματικοί, να κινούνται μόνο με τιμολόγια, και να επικοινωνούν μόνο μεταξύ τους και για οφειλές προς το κράτος.
Για την αντιμετώπιση του ελλείμματος σε συνθήκες ρήξης, αναγκαστικά θα πρέπει να μελετηθούν και αντισυμβατικά μέτρα. Ίσως χρειαστεί να μπει προσωρινή έκτακτη εισφορά στους τόκους των καταθέσεων. Θα πρέπει να εξεταστεί στοχευμένη πληρωμή μέρους των υποχρεώσεων του κράτους σε ομολογίες που θα έχουν αντίκρυσμα. Για να έχουν αντίκρυσμα θα πρέπει να είναι αποδεκτές στο 100% της αξίας τους από το κράτος και την εφορία και να είναι μεταβιβάσιμες. Το ποσό που θα εκδοθεί πρέπει να είναι όσο και το πρωτογενές έλλειμμα.
Θα πρέπει οι ομολογίες να διοχετευθούν σε στοχευμένες κοινωνικές ομάδες π.χ. σε δημοσίους υπαλλήλους για το ποσό άνω των 2.000 ευρώ, ξεκινώντας από τους βουλευτές. Κάτι τέτοιο λειτουργεί επί της ουσίας ως δεύτερο νόμισμα εντός ευρώ και δίνει χρόνο διαπραγμάτευσης ανταλλαγμάτων και προετοιμασίας σε ενδεχόμενο εξόδου από την ευρωζώνη.
Πάνω από όλα όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ακόμη και εξαθλιωμένος, ο ελληνικός λαός διψάει για δικαιοσύνη. Η υπόσχεση μιας δίκαιης δίκης των πρωταιτίων του Μνημονίου ικανοποιεί το λαϊκό αίσθημα και δεν έχει δημοσιονομικό κόστος. Και αυτό θα πρέπει άφοβα να το υποσχεθεί ο ΣΥΡΙΖΑ...
____________________
*Ο Μακμάκ είναι ένα ασήμαντο ονειροπόλο γρανάζι του συστήματος που ακροβατεί ανάμεσα στον αντικαπιταλιστικό ρεαλισμό και τον ρεαλιστικό αντικαπιταλισμό.