Ανασκόπηση...

Του ΟΔΥΣΣΕΑ ΙΩΑΝΝΟΥ, απο την Ελευθεροτυπια...

ΤΙ ΣΟΥΜΑ να κάνεις; Εδώ τα τελευταία χρόνια περνάνε σαν τη μέρα της Μαρμότας. Ενας ορός στάζει το ζουμάκι με τις απαραίτητες βιταμίνες, ίσα ίσα για να μη γράψει ευθεία γραμμή ο παλμογράφος. Οι συγγενείς έχουν εναποθέσει όλες τους τις ελπίδες στον Θεό και οι γιατροί συνεχίζουν να ζητάνε φακελάκι ακόμη και για τον ορό.

 Η μεγάλη ήττα μας είναι η παραδοχή.
Η παραδοχή πως μαζί τα φάγαμε, πως έπρεπε να τιμωρηθούμε, να μάθουμε να ζούμε αλλιώς. Και κυρίως η παραδοχή πως η Οικονομία είναι φυσικό φαινόμενο και όχι πολιτική επιλογή. Η παραγωγή, η ανάπτυξη, η διανομή, η πρόνοια φύονται ελεύθερα στη φύση και το ανθρώπινο χέρι δεν μπορεί να επέμβει σε τίποτα. Ετσι είναι γιατί έτσι είναι! Είναι η πλέον αποκαρδιωτική παρατήρηση. Η αυτονόητη σκέψη, πως η οργάνωση των κοινωνιών αφορά επιλογές των ανθρώπων, ακούγεται σαν μεταφυσική δοξασία. Αναφερόμαστε στην Οικονομία σαν να αναφερόμαστε σε καταστροφικό σεισμό. Πώς να τα βάλεις με τη φύση; Τι να προβλέψεις και τι να διορθώσεις;
Αυτή η παραδοχή είναι και ο βιότοπος του κυνισμού της εξουσίας. Σε αυτό πατάνε ο Στουρνάρας, ο Σαμαράς, ο Βενιζέλος. Σαφώς και οι κρίσεις, προσφέρουν μια ευκαιρία για ένα διαφορετικό κοίταγμα της ζωής και των προτεραιοτήτων. Αυτό όμως πρέπει να ισχύει για όλους, αλλιώς μετατρέπεται σε βάναυση επιβολή δαρβινικών θεωριών.
ΔΕΝ ΞΕΡΩ πώς θα κριθούμε από την Ιστορία. Δεν μπορώ να προβλέψω ποιες εκτιμήσεις και ποιοι χαρακτηρισμοί θα επικρατήσουν σε πολλά χρόνια, για τη στάση μας απέναντι στην κρίση. Δειλοί; Σοφοί; Ψύχραιμοι; Τρομοκρατημένοι; Ομως δεν μπορεί να μας νοιάζει αυτό. Η Ιστορία θα γράψει ό,τι κάνουμε. Η Ιστορία αφορά τους επόμενους. Ως ανάγνωσμα, ως συσσωρευμένη συλλογική εμπειρία. Εμάς είναι η ζωή μας. Οταν παλεύεις με τα κύματα και βλέπεις ένα φωτογράφο να σε τραβάει από τη στεριά, δεν φροντίζεις να χτενίσεις τα μαλλιά σου...

Μια άλλη εφαρμοσμένη απαισιοδοξία της χρονιάς που κλείνει είναι πως ό,τι κινείται, ό,τι παράγει ελπίδα ή παραίτηση βρίσκεται μέσα σε ποσοστά δημοσκοπήσεων που σκάνε σαν Περσείδες στον ουρανό. Εκεί ζυγιζόμαστε, εκεί μετριόμαστε, εκεί ψάχνουμε τις αναλογίες μας με την εποχή και τις προκλήσεις της. Σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα. Χίλια ερωτηματολόγια αμφιβόλου αξιοπιστίας, μερικά τηλέφωνα σε βιαστικά ή βαριεστημένα «δείγματα» έχουν αντικαταστήσει τη φυσική μας ροή, την πραγματική ζωή. Θριαμβολογίες ή κηδειόχαρτα κάθε που σκάει μια καινούργια δημοσκόπηση. Θλίψη. Εικονικές πραγματικότητες, σαν να μαζεύουμε πόντους σε κάποιο video game.
ΔΕΝ ΞΕΡΩ ούτε τι θα πληρώσουμε από όλα αυτά, όμως σίγουρα δεν είναι και ιδιαίτερα τιμητική η «φιλική συμμετοχή» μας στο έργο. Πριν από λίγες μέρες άκουσα από τα χείλη πολύ αγαπημένου μου «πνευματικού ανθρώπου» πως πρέπει όλοι μας να σταθούμε δίπλα σε εκείνους που είχαν την ατυχία να μην έχουν χρήματα όχι για να ζεσταθούν, αλλά ούτε να καλύψουν βασικές διατροφικές ανάγκες. Μπορεί να ήταν μια φράση βιαστική, προφορικού λόγου, όμως δεν είναι δυνατόν να το χαρακτηρίζουμε «ατυχία». Είναι πολιτική επιλογή. Ατυχία είναι να σου πέσει ο ουρανός στο κεφάλι. Οχι αυτό.