Greek History X....

Μια ματιά στον ήλιο με γιορτινά...

Ο τίτλος είναι δανεισμένος από την ταινία American History X.

Μετά από πολύ σκέψη και με πολύ δισταγμό γράφω αυτές τις γραμμές. Έχουν γραφτεί και λεχθεί πολλά. Δεν έχω γράψει τίποτα ως τώρα. Όχι γιατί δεν με νοιάζει. Με νοιάζει και με θλίβει ιδιαίτερα. Αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι όλο αυτό φέρνει το ποθητό αποτέλεσμα. Δεν ξέρω αν αυτό αποτρέπει ή ενισχύει τον φανατισμό. Η διαφήμιση, έστω και κακή, πολλές φορές ευνοεί τον διαφημιζόμενο.

Ας ξεκινήσω με κάτι που μπορεί να φανεί ακραίο. Όλοι μας κρύβουμε ένα φασίστα μέσα μας. Και μην λαμβάνετε την λέξη με την ακριβή της ετυμολογία. Όχι αναγκαστικά ως πατριώτες, αλλά ως άνθρωποι. Όλοι κάποια στιγμή, έστω και στιγμιαία έχουμε νιώσει ανώτεροι από κάποιον άλλον.  Στην δουλειά, την φιλία, στον έρωτα... παντού. Η διαφορά όμως που είναι; Κάποιοι προσπαθούμε να καταπολεμήσουμε αυτό το συναίσθημα, θεωρώντας ότι μας μειώνει ως ανθρώπους και άλλοι προσπαθούμε να το διατηρήσουμε και πολλές φορές να το ενισχύσουμε, θεωρώντας το ως καλό. Τώρα το τι διαφοροποιεί τις δύο σκέψεις έχει να κάνει με την παιδεία (όχι την μόρφωση), την οικογένεια, τις καταβολές του καθενός και τα βιώματα.

Είναι αυτή η λεπτή γραμμή που ισορροπούμε και χωρίζει το καλό και το κακό. Τι όμως είναι καλό ή κακό για τον καθένα; Τελείως διαφορετικά πράγματα. Κάπως έτσι θεσπίστηκαν οι νόμοι, που θεωρητικά κρατούν αυτή την ισορροπία και ορίζουν το καλό και το καλό.

Θέλω να πω με αυτό ότι οι Έλληνες δεν έγιναν ξαφνικά φασίστες. Ούτε από καλός μπορείς να γίνεις ξαφνικά κακός. Αυτό υπάρχει μέσα σου και το συντηρείς. Και όταν βρεις την ευκαιρία το βγάζεις. Και τώρα, δεδομένου των συνθηκών, ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία η ΧΑ να εκμεταλλευτεί τον φασίστα που κρύβανε πολλοί Έλληνες μέσα τους. Να εκμεταλλευτούν το μίσος προς τις αρχές που μας έφεραν σε αυτό το χάλι, παράλληλα να παραμυθιάσουν τον κόσμο με τσιτάτα όπως η Ελλάδα στους Έλληνες και τελικά με την εξουσία που τους πρόσφεραν κάποιοι να ολοκληρώσουν το έργο τους, αυτό που δηλαδή θεωρούν αυτοί καλό. Το σχέδιό τους ήταν μελετημένο και καλά σχεδιασμένο. Το ετοίμαζαν χρόνια και περίμεναν.

Ποιοι ψηφίσαν όμως ΧΑ; Ένα κομμάτι από αυτούς είχαν μαύρα μεσάνυχτα. Αυτοί που κάνουν ντου σε όλα χωρίς λόγο και αιτία και όποιον πάρει ο χάρος. Μερικοί ψήφισαν συνειδητά, αυτοί που την ψήφιζαν πάντα, αλλά αυτοί νομίζω ότι είναι ένα μικρό ποσοστό. Το μεγάλο ποσοστό για μένα είναι είναι αυτοί που ξέραν μεν τι ψήφιζαν, αντιλαμβάνονται ότι ίσως είναι κακό, αλλά θεωρούν ότι μόνο έτσι μπορεί να γίνει δουλειά. Και αυτό είναι που με δαιμονίζει περισσότερο. Δηλαδή έχουμε αποκλείσει από το μυαλό μας κάθε λογική και ειρηνική προσπάθεια και για να πάει μπροστά αυτή η χώρα, θα πρέπει να κυβερνιόμαστε από τραμπούκους, τυράννους και φασίστες. Το γνωστό γραφικό ΄΄μια χούντα μας χρειάζεται΄΄.

Είναι ο ελληνικός σαδομαζοχισμός, που μπορεί όλα αυτά τα χρόνια της ευημερίας να ήταν στην αφάνεια, τώρα όμως δεν μπόρεσε να κρυφτεί και αποκαλύφθηκε. Το γνωστόν ΄΄όπου δεν πίπτει λόγος πίπτει ράβδος΄΄, το οποίο βέβαια έχει παραφραστεί, γιατί η σωστή φράση είναι΄΄ον ου τύπτει λόγος, ουδέ ράβδος΄΄. Και μεις λες και δοκιμάσαμε με τον λόγο και δεν τα καταφέραμε, είπαμε να περάσουμε στην ράβδο.

Επίσης είναι ο λανθάνον ελληνικός εθνικισμός, που μας κυνηγάει από παιδιά. Ότι οι Έλληνες είναι ο εξυπνότερος λαός, ότι δώσαμε τα φώτα στον υπόλοιπο κόσμο, ότι από εδώ ξεκίνησαν όλα, η χώρα της δημοκρατίας, των σοφών, των ηρώων. Χωρίς φυσικά να έχουμε κάνει τίποτα για να κρατήσουμε άσπιλη αυτή την κληρονομιά. Πάνω σε αυτό στρογγυλοκαθήσαμε και επαναπαυτήκαμε. Η καταγωγή όμως από μόνη της δεν σου δίνει αξίες και ιδανικά. Δεν σε μαθαίνει να είσαι καλός άνθρωπος. Είναι απλά μια ματαιόδοξη ιδιότητα. Μια μαντάμ Σουσου.

Και έτσι γεννήθηκαν και άλλα χαρακτηριστικά. Η ανασφάλεια, το μίσος, η εκδίκηση. Πρώτα προς τον ίδιο τους τον εαυτό και κατ΄επέκταση προς τον συνάνθρωπο. Όλα αυτά τα άσχημα συναισθήματα, εξελίσσονταν στην ψυχή των ανθρώπων, περνούσαν από γονείς σε παιδιά και τίποτα καλό και υγιές θα μπορούσαν να φέρουν, πάρα μόνο φασιστικές συμπεριφορές. Συμπεριφορές δηλαδή που σκεπάζουν την ανικανότητά και τα σύνδρομα κατωτερότητας, ορίζουν γραμμές ανάμεσα στους ανθρώπους, πλαστές και ουτοπικές, τονώνοντας την φαινομενική ανωτερότητα του καθένα.

Και κάπως έτσι, όταν αυτό υποβόσκει χρόνια, δεν αργεί να περάσει σε εθνικά επίπεδα. Και έρχεται λοιπόν κάποιος και τους σκορπίζει όλες τις αμφιβολίες για αυτά που νιώθουν. Και τους λέει ότι καλώς τα νιώθουν και ότι θα πρέπει να είναι περήφανοι για αυτά. Και ότι το να νιώθεις μίσος και εκδίκηση, αν είναι για καλό της πατρίδας, είναι θεμιτό και υγιές. Και νιώθουν ότι ένα χαστούκι σωστά δόθηκε, γιατί αυτοί οι ίδιοι δεν τόλμησαν να το δώσουν ποτέ στον δυνάστη πατέρα, δάσκαλο, σύζυγο. Και έτσι ο φασισμός βγαίνει με θάρρος πλέον. Απενοχοποιείται, δικαιολογείται. Κάνει όλα όσα έδιναν ενοχές να αποκτούν νόημα. Αλλά στην ουσία τους βάζει σε μια φυλακή πιο μεγάλη από αυτή που ήδη ήταν.

Για τους σχιζοφρενείς δολοφόνους με το μαχαίρι δεν έχω κάτι παραπάνω να πω πέρα από τον χαρακτηρισμό αυτό. Θεωρώ ότι είναι λίγοι, υπήρχαν πάντα, ήταν ανέκαθεν δολοφόνοι άνευ φόνου. Απλά αυτοί που τους ψήφισαν, μπορεί να μην επικροτούν στην ουσία τις δολοφονικές τους πράξεις, αλλά έχουν την ηθική αυτουργία για αυτές. Τα χέρια τους είναι ματωμένα εξίσου.

Ο φασισμός στην Ελλάδα δεν είναι κάτι καινούργιο. Είναι ένα σημείο των καιρών. Η ιστορία επαναλαμβάνεται και θα επαναλαμβάνετε και στο μέλλον. Θα κάνει τον κύκλο του και θα περάσει. Δεν θα φύγει όμως ανώδυνα. Το μίσος ποτέ δεν έφερε ευτυχία και ευημερία. Θα το πληρώσουμε ακριβά. Θα έχει μεγάλο κόστος παντού. Στο τουρισμό, στην οικονομία, ακόμα και στην καθημερινή μας ζωή. Θα αφήσει πίσω του πολλές πληγές και ντροπή που θα τα κουβαλάμε πάντα για να μας θυμίζουν ότι τελικά ΄΄μια δημοκρατία μας χρειάζεται΄΄.

Κάνετε ένα κόπο, βρείτε λίγο χρόνο και δείτε την ταινία American History X. Να δείτε σε πιο σημείο θα φτάσουμε αν δεν ξυπνήσουμε. Θα κλάψουμε πολλές ψυχές. Το μίσος δεν κοιτάει φυλή. Διαχέεται παντού. Σκεφτείτε απλά αν ένας φανατικός Χρυσαυγήτης αποφασίσει να αποσυρθεί από την παράταξη. Την άλλη μέρα θα είναι νεκρός. Το μίσος είναι ένα ντόμινο που δεν αφήνει τίποτα όρθιο και δεν εξαιρεί κανέναν. Όταν το νιώθεις για τον άλλον δεν θα αργήσει να χτυπήσει και την δική σου πόρτα.

Υπάρχει στον κόσμο τούτον ένας μυστικός νόμος - αν δεν υπήρχε, ο κόσμος θα ‘ταν από χιλιάδες χρόνια χαμένος - σκληρός κι απαραβίαστος: το κακό πάντα στην αρχή θριαμβεύει και πάντα στο τέλος νικάται.

Νίκος Καζαντζάκης