Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ κοινωνία συντηρητικοποιείται. Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από την άθροιση των ποσοστών των δεξιόστροφων κομμάτων. Δεν είναι βέβαια καθόλου ασφαλείς τέτοιες διαπιστώσεις, όταν προκύπτουν μόνο από τέτοιες πράξεις και αναγωγές. Η ελληνική κοινωνία ήταν πάντα βαθιά συντηρητική -και δεν αναφέρομαι αποκλειστικά στην πολιτική τοποθέτηση. Συντηρητική είναι ένας επιεικής όρος.
Αντιδραστική είναι. Στην αναγνώριση των αναγκών τού «άλλου», του διαφορετικού. Στην καλύτερη περίπτωση υπάρχει ανοχή εκεί που έπρεπε να υπάρχει κατανόηση. Οπλισμένη σιωπή εκεί που έπρεπε να υπάρχει βαθύς σεβασμός. Τις τελευταίες δεκαετίες υπήρχε το στερεότυπο στην Ευρώπη πως η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες αριστερόστροφες κοινωνίες της Δύσης. Εκαναν κι εκείνοι τις εύκολες προσθέσεις τους. ΠΑΣΟΚ συν ΚΚΕ συν Συνασπισμός και έβγαζαν την Αριστερά να παίρνει κεφάλι με μερικές μοναδούλες. Ο μεγάλος όγκος που μεταφερόταν από δω κι από κει, και έδινε ανάλογα με την τετραετία την κυβέρνηση στο ΠΑΣΟΚ ή στη Νέα Δημοκρατία, ήταν πάντα ένα μείγμα συντηρητισμού, με ισχυρές δόσεις φοβικών συνδρόμων, αλλά και ακραία ιδιοτελείς προθέσεις και επιδιώξεις. Μια κοινωνία που στην ουσία ποτέ δεν ανοίχτηκε στη Δύση, απλά μιμήθηκε τις μόδες της. Στο κύτταρό μας, η ηθική μας -τουλάχιστον εκείνη που θέλουμε να φαίνεται προς τα έξω- είναι προτεσταντική. Δεν ξέρω τι μας κράτησε κολλημένους και δεν γίναμε ελεύθερα πνεύματα. Η αμορφωσιά; Το εύκολο χρήμα; Η εγωπάθεια; Φυσικά, δεν αναγνωρίζω γενικευμένα «εθνικά χαρακτηριστικά» και οι Ελληνες δεν είναι ένα ομοιογενοποιημένο μείγμα με κοινά υλικά σε ισόποσες δόσεις. Για την ανάγκη της συζήτησης προβαίνω κι εγώ σε τέτοιες γενικεύσεις και πιάνομαι από εκείνο που θεωρώ κυρίαρχο, παρά τις καθόλου ευκαταφρόνητες εξαιρέσεις. Η Ιστορία έχει αποδείξει πολλάκις -κόντρα σε εκείνο που φαίνεται λογικότερο- πως σε περιόδους φτώχειας και ανέχειας η μπίλια κάθεται στο μαύρο. Πολλοί οι λόγοι και έχουν αναλυθεί επαρκώς. Τότε είναι πολύ πιο εύκολο να ενεργοποιηθούν η μισαλλοδοξία -με παρωχημένους όρους- και ο φόβος του προαιώνιου εχθρού που θα έρθει ως εκδικητής. Εδώ υπάρχουν δεξιοί που πιστεύουν πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κομμουνιστές! Βλέπουν στο πρόσωπο του Τσίπρα καμένα χωριά και μαζικές εκτελέσεις! Και όχι μόνο οι γηραιότεροι. Αλλά και μια καινούργια γενιά, που με πέντε μισοδιαβάσματα, μπόλικο φανατισμό και αρκετή αυτοπεποίθηση, πως αυτά τους αρκούν για να μιλήσουν πολιτικά, στήνουν -συνειδητά ή όχι- τα δικά τους προκεχωρημένα φυλάκια μέσα στα εδάφη του φασισμού.
Το πόσο συντηρητική ήταν και είναι η ελληνική κοινωνία δεν χρειάζονται τα εκλογικά ποσοστά για να το διαπιστώσεις. Για πολλούς, βέβαια, αυτό δεν είναι μομφή. Αντιθέτως, είναι ένα τρόπαιο στη μάχη ενάντια στην απονεύρωση των παραδοσιακών αξιών, με τις οποίες θέλουν να ζουν, ή πιστεύουν πως ζουν. Δεν υπάρχει manual σε αυτό. Σκληροί πυρήνες σε έθνος, πατρίδα, οικογένεια, προσωπικό πλουτισμό, φιλελευθεροποίηση. Οι κοινωνίες έχουν ζήσει και πιο «κλειστές» περιόδους και μάλιστα φάνηκαν και ιδιαίτερα χρήσιμες δεδομένων των τότε συνθηκών. Ομως, σε περιόδους καμπής, όταν η ζωή τού ενός απειλεί και δυναμιτίζει τη ζωή του άλλου, πραγματικά δεν ξέρω πώς αποφεύγεται η σύγκρουση. Η φιλειρηνική μου συνείδηση εύχεται να βρούμε πάλι την τελευταία στιγμή μία φόρμουλα εκεχειρίας, για να συμβιώσουμε και να μη φαγωθούμε. Υπάρχει όμως και το διαολάκι που λέει πως αυτό δεν είναι κατανόηση, αλλά μισή ζωή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου