Η ιστορία του Κεμπέκ χαρακτηρίζεται από φαινόμενα που είναι ιδιαίτερα και αμετάκλητα, αλλά ταυτόχρονα έχουν έναν καινοτόμο καθολικό χαρακτήρα. Αυτό συμβαίνει ακόμα και σήμερα. Για αυτό θα έλεγα: Να βλέπουμε πάντα προς το Κεμπέκ.
François Gauvin: Ποιές είναι οι σκέψεις σας για τη φοιτητική κινητοποίηση στο Κεμπέκ;
Alain Badiou: Αυτό που βρίσκω ενδιαφέρον πριν απ΄ όλα είναι η κλίμακα και η δυναμική του φαινομένου. Βασικά, αυτό που συμβαίνει στη χώρα σας είναι μια ξαφνική αλλά και ευρεία αντίσταση σε μια τάση που εμφανίζεται παγκόσμια και η οποία προσπαθεί να εφαρμόσει το επιχειρηματικό μοντέλο σε κάθε είδους ανθρώπινη δραστηριότητα. Κατ΄ αντιστοιχία με μια επιχείρηση, το πανεπιστήμιο "πρέπει" να είναι πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενο, ανεξάρτητα αν ιστορικά έχει δημιουργηθεί και στηριχθεί σε πολύ διαφορετικούς κανόνες. Η σύγκρουση, προφανώς, ξεκίνησε παίρνοντας πολύ συγκεκριμένη και εντοπισμένη μορφή ως αγώνας κατά της σχεδιαζόμενης αύξησης στα πανεπιστημιακά δίδακτρα και στη συνέχεια γενικεύτηκε σε μια συνολικότερη αντίδραση ενάντια στις πολιτικές της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της κρίσης. Είναι, όμως, σαφές ότι στον πυρήνα της εξέγερσης βρίσκεται ένα υποκείμενο που επαναστατεί στην ιδέα ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να είναι το παράδειγμα για τα πάντα. Και αυτό το πρωταρχικό σημείο αντίστασης εκκινεί μια μεγαλύτερης κλίμακας κινητοποίηση που μας αφορά όλους, και η έκβαση της οποίας δεν είναι προβλέψιμη.
FG: Θα κάνετε μια σύγκριση με τη φοιτητική εξέγερση του Μάη του 1968, όταν συμμετείχατε ως ένας ηγέτης των μαοϊκών και καλούσατε σε επανάσταση;
AB: Ναι, όσον αφορά τους τρόπους δράσης, το στυλ, την εφευρετικότητα. Αυτά τα στοιχεία μου θυμίζουν το Μάη του 68, είναι η πρώτη μεγάλη ηχώ ενός ενεργού, χαρούμενου υποκειμένου που δεν διστάζει να συγκρουστεί, όταν αυτό είναι απαραίτητο. Ακόμη και αν διχάζει την κοινωνία του Κεμπέκ. Ήταν ακριβώς το ίδιο το 1968. Οι φοιτητές προσέλκυσαν τη συμπάθεια, αλλά όπως είδαμε στις βουλευτικές εκλογές τον Ιούνη του 1968, τις οποίες κέρδισε το κόμμα του Στρατηγού Ντε Γκολ, η γαλλική κοινωνία ήταν εντελώς διχασμένη.
FG: Η συμμετοχή σας στο κίνημα του Κεμπέκ σας πηγαίνει πίσω σε εκείνη την εποχή;
AB: Ναι. Αμέσως μετά τον Μάιο του 1968, πήγα στο Μόντρεαλ ως παρατηρητής ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τη δίκη των Pierre Vallieres και Charles Gagnon του FLQ (Μέτωπο Απελευθέρωσης του Κεμπέκ). Αυτή ήταν η πρώτη μου πραγματική επαφή, η προσωπική μου εμπειρία από την κοινωνία του Κεμπέκ, που είχε ισχυρή επίδραση πάνω μου.
FG: Στη συνέχεια, θα αφιερώσει ένα ολόκληρο κεφάλαιο του βιβλίου σας Λογικές των Κόσμων στο Κεμπέκ. Μήπως το Κεμπέκ λειτούργησε ως καταλύτης για την όλη σύλληψη του κόσμου από εσάς;
ΑΒ: Στο συνολικό επιχείρημα του βιβλίου, το Κεμπέκ λειτουργεί πρώτα απ΄ όλα ως ένα συγκεκριμένο παράδειγμα. Αλλά έχετε δίκιο όταν μιλάτε για καταλύτη. Η ιστορία του Κεμπέκ συνοψίζει πολλά χαρακτηριστικά της παγκόσμιας ιστορίας των τελευταίων αιώνων: μια μακροχρόνια ευρωπαϊκή αποικιοκρατία, η ταυτόχρονη κυρίαρχη παρουσία δύο παγκόσμιων δυνάμεων όπως η αγγλική και η γαλλική, κλπ. Δεν υπάρχει ισοδύναμο παράδειγμα με αυτό οπουδήποτε αλλού. Και αυτή η συνθήκη δημιούργησε μια κοινωνία, μια υποκειμενικότητα, η οποία συνδυάζει όρους που συνήθως δεν συνδυάζονται. Γι ΄αυτό για εμένα αποτελεί αυτό που ονομάζω «κόσμο». Η ιστορία του Κεμπέκ χαρακτηρίζεται από φαινόμενα που είναι ιδιαίτερα και αμετάκλητα, αλλά ταυτόχρονα έχουν έναν καινοτόμο καθολικό χαρακτήρα. Αυτό συμβαίνει ακόμα και σήμερα. Για αυτό θα έλεγα: Να βλέπουμε πάντα προς το Κεμπέκ.
FG: Λέτε ότι Κεμπέκ είναι ένας κόσμος στη διαδικασία "του να γίνει" [devenir-monde]. Αλλά τι σημαίνει ένας κόσμος για εσάς;
AB: Πολύ γενικά, ο κόσμος είναι ένα καθεστώς των σχέσεων μεταξύ ταυτοτήτων και διαφορών. Για να μπορέσουμε να μιλήσουμε ιδιαίτερα για έναν κόσμο, πρέπει να δούμε τις ταυτότητες και τις διαφορές. Ας πάρουμε για παράδειγμα έναν ανθρώπινο κόσμο, απλουστεύοντας θα λέγαμε ότι οι υπάρχουν ταυτότητες -εθνική, γλωσσική, η κοινή συνείδηση του ανήκειν κλπ- και αντίστοιχα διαφορές. Στην περίπτωση του Κεμπέκ, η γαλλική γλώσσα είναι φυσικά ένα στοιχείο ταυτότητας, αλλά είναι απαραίτητα σε σχέση με το πανταχού παρόν αγγλόφωνο στοιχείο, ενώ υπήρχαν και εξακολουθούν να υπάρχουν οι Αμερινδιάνοι (Ινδιάνοι της Αμερικής) που δεν φέρουν άμεσα αυτή την ταυτότητα. Από την άποψη αυτή, το Κεμπέκ έχει μια απολύτως μοναδική ιστορία. Θεωρώ το Κεμπέκ ως έναν κόσμο "στα σκαριά" [faire-monde] που η πορεία του είναι ακόμα ανοιχτή. Όπως δεν είμαι σίγουρος ότι το Κεμπέκ έχει πραγματικά επιλυθεί το πρόβλημα του κόσμου "στη διαδικασία να γίνει". Η τρέχουσα εξέγερση είναι μέρος αυτού του προβλήματος και έχει ενδιαφέρον για τον καθένα.
FG: Αλλά κάθε κοινωνία δεν είναι ένας κόσμος "στα σκαριά"; Η Γαλλία, για παράδειγμα.
AB: Οι ταυτότητες στη Γαλλία είναι πιο παγιωμένες. Είναι μια χώρα σε λανθάνουσα κρίση, μια πρώην πλανητική υπερδύναμη, με μια συγκεκριμένη καθολικότητα, η οποία δεν ξέρει τι να κάνει με το χαμένο μεγαλείο της. Από αυτή την άποψη, η Γαλλία είναι τόσο ένας κόσμος "σε διάλυση" όσο και ένας κόσμος "στα σκαριά". Πρόταση μου είναι ότι πρέπει να θέσουμε ένα τέλος στη Γαλλία.
FG: Με συγχωρείτε;
AB: Έχω σκεφτεί εδώ και πολύ καιρό ότι η Γαλλία θα πρέπει να συγχωνευθεί με τη Γερμανία. Είμαι πολύ χαρούμενος, άλλωστε, που σήμερα και άλλοι, όπως ο Michel Serres, μοιράζονται τη γνώμη μου. Δεν υπάρχει μέλλον για τη Γαλλία και μόνο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραπαίει, όπως έχουμε δει με την Ελλάδα, και ο καθένας καταλαβαίνει ότι η Γαλλία και η Γερμανία αποτελούν τον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης. Η συγχώνευση θα επιτρέψει να ανταγωνισθούν τις άλλες οικονομικές μεγάλες δυνάμεις, κάτι που ούτε η Γαλλία ούτε η Γερμανία μόνες τους, ούτε η Ευρώπη, ως σύνολο μπορούν να κάνουν σήμερα. Η γαλλική και η γερμανική οικονομία είναι ήδη αλληλένδετες, γι ΄αυτό ας εμφανιστεί αυτός ο σκληρός πυρήνας και στο πολιτικό επίπεδο! Θα μπορούσε να πάρει τη μορφή ενός ομοσπονδιακού κράτους, όπως συμβαίνει ήδη με τη Γερμανία.
FG: Και με τον Καναδά... Αλλά οι αυτονομιστικές φωνές ελπίζουν ότι οι διαδηλώσεις αλληλεγγύης που προκάλεσαν οι κρίσεις θα βοηθήσουν τη δικές τους θέσεις. Είναι αυτό η αρχή μιας νέας ιστορίας;
AB: Δεν γνωρίζω αρκετές λεπτομέρειες για την εσωτερική κατάσταση του Κεμπέκ για να το θέσω έτσι. Αλλά έχω μια ορισμένη δυσπιστία απέναντι στους αυτονομιστές. Κατά τα τελευταία είκοσι ή τριάντα χρόνια, έχουμε γίνει μάρτυρες της διάλυσης των εθνικών οντοτήτων, μερικές φορές και του πλήρη κατακερματισμού τους. Γιουγκοσλαβία, Τσεχοσλοβακία, Σομαλία, Κονγκό ... Θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί ως προς την πραγματική θέση για διάσπασης ενός κράτους. Είναι αρνητικά φαινόμενα της σύγχρονης ιστορίας, και πολύ συχνά υπεύθυνες [οι διασπάσεις κρατών] για την τραγική κατάσταση των ανθρώπων. Και βεβαία, τώρα θα μου πείτε: «Αλλά το Κεμπέκ δεν είναι έτσι!"
FG: Ακριβώς...
AB: Δεν υποστηρίζω αυθόρμητα μια διαδοχή στο Κεμπέκ, χωρίς πραγματικά ισχυρά επιχειρήματα. Δεν είμαι βέβαιος ότι η πορεία του "κόσμου Κεμπέκ στα σκαριά" χρειάζεται οπωσδήποτε μια απόσχιση. Πιστεύω ότι είναι δυνατό να διαπραγματευτείτε για ένα συνταγματικά κατοχυρωμένο ομοσπονδιακό κράτος και αυτό αποτελεί την καλύτερη λύση.
Τη συνέντευξη μετέφρασε ο Γιώργος Βελεγράκης από το versobooks
.webp)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου