Red NoteBook ...
Της Ντίνας Τζουβάλα
Της Ντίνας Τζουβάλα
Μα στο παιδί δεν άρεσαν ποτέ τα παραμύθια
Τώρα, τα βράδια, κάθομαι και του μιλώ
Λέω το σκύλο σκύλο, το λύκο λύκο, το σκοτάδι σκοτάδι,
Του δείχνω με το χέρι τους κακούς, του μαθαίνω
Ονόματα σαν προσευχές, του τραγουδώ τους νεκρούς μας.
Α, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά.
Μανόλης Αναγνωστάκης, «Στο παιδί μου», Ο στόχος (1970)
Τώρα, τα βράδια, κάθομαι και του μιλώ
Λέω το σκύλο σκύλο, το λύκο λύκο, το σκοτάδι σκοτάδι,
Του δείχνω με το χέρι τους κακούς, του μαθαίνω
Ονόματα σαν προσευχές, του τραγουδώ τους νεκρούς μας.
Α, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά.
Μανόλης Αναγνωστάκης, «Στο παιδί μου», Ο στόχος (1970)
Όταν ήμασταν μικροί (μερικοί το συνεχίζουν ακόμα) και κάναμε κάτι πολύ λάθος, εφευρίσκαμε τις πιο απίθανες δικαιολογίες. Συνήθως «κάποιο ρακούν είχε μπει στο σπίτι» και είχε σπάσει το καλό κινέζικο βάζο ή είχε φάει όλο το παγωτό. Χαριτωμένο αν είσαι κάτω από 12, αλλά εκνευριστικό αν είσαι πάνω από 18. Αν μη τι άλλο, όμως, πρωτότυπο αν είσαι πάνω από 18 και διανοούμενος του Μνημονίου που αρθρογραφεί σε free press.
Αν ήμουν υποστηρικτής του Μνημονίου «γιατί είναι ο μόνος τρόπος να μην πτωχεύσουμε», κι ενώ η Ελλάδα οδεύει ταχέως προς την πτώχευση, θα έπρεπε να σκαρφιστώ κάτι πολύ έξυπνο για να δικαιολογήσω το μισθό μου (απ’ όπου κι αν προέρχεται…). Παρόλα αυτά, κάθε πιθανή δικαιολογία που έρχεται στο δικό μου μυαλό είναι σκέτος κομφορμισμός μπροστά στο τι σκέφτηκε ο Τάκης Μίχας για να κερδίσει το ψωμί του κι αυτό το μήνα.
Πολύ περιληπτικά, ο δημοσιογράφος επιβεβαιώνει την υπόθεση ότι το τελευταίο καταφύγιο του κρετινικού νεοφιλελευθερισμού είναι είτε η ανούσια ηθικολογία είτε η ευθεία διαστρέβλωση των γεγονότων (εν προκειμένω είναι και τα δύο μαζί). Το επιχείρημα είναι περίπου αυτό: είναι ανήθικο και αδιανόητο ο μέσος Σλοβάκος που αμείβεται με 700 ευρώ να στερείται για να χρηματοδοτεί μέσω του Μνημονίου το μέσο Έλληνα που παίρνει 1700. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να σταματήσει η χρηματοδότηση της Ελλάδας μέσω του μηχανισμού στήριξης, ώστε να αποκατασταθεί η ηθική τάξη και οι άσωτοι Έλληνες να τιμωρηθούν για την τρυφηλότητα του βίου τους.
Κατ’ αρχάς να χαιρετίσουμε την προσχώρηση του Τάκη Μίχα στην άποψη ότι η απεμπλοκή της Ελλάδας από το Μνημόνιο είναι δυνατή και ευκταία. Με ανησυχεί βέβαια τι θα πει ο Πάσχος Μανδραβέλης, ο οποίος συστηματικά υποστήριζε (τουλάχιστον όταν η πτώχευση δεν ήταν προ των πυλών) ότι η «παλαβή αριστερά» επιθυμεί την πτώχευση, ώστε να δημιουργηθεί χάος και να έχει μια ευκαιρία να έρθει στα πράγματα. Υποθέτω, έστι, ότι το ίδιο θα ισχυριστεί τώρα και για την παλαβή νεοφιλελεύθερη δεξιά του Τάκη Μίχα. Καθώς υποψιάζομαι δε ότι η αναστάτωση που έχει στο μυαλό του ο Μίχας δεν περιλαμβάνει τις μάζες στους δρόμους, αναρωτιέμαι ευλόγως μήπως περιλαμβάνει τανκς. Κι επειδή έπειτα από μια τέτοια αναταραχή σίγουρα δεν πρόκειται να έρθει στα πράγματα η Αριστερά, υποψιάζομαι μήπως τελικά έρθουν οι τεχνοκράτες. Για να λέμε τα σύκα σύκα και τον αυταρχισμό αυταρχισμό, στη Χιλή πέτυχε.
Εν πάση περιπτώσει, είμαι σίγουρη ότι ο Πάσχος θα τα επισημάνει όλα αυτά αργά ή γρήγορα, έτσι δεν σκοπεύω να ασχοληθώ παραπάνω – άλλωστε οι σχέσεις του νεοφιλελευθερισμού με τη δημοκρατία έχουν αναβαθμιστεί σε άλλο επίπεδο από την εποχή που η Σχολή του Σικάγο μετακόμιζε στη Χιλή για να βοηθήσει τον Πινοσέτ να τονώσει την ανταγωνιστικότητα.
Τώρα, λοιπόν, που αφομοιώσαμε την ταχεία μεταστροφή του Τάκη Μίχα, και αφού πανηγυρίσαμε την αναπάντεχη διεύρυνση του αντιμνημονιακού μπλοκ, μπορούμε να περάσουμε στις λεπτομέρειες της ανάλυσής του. Εδώ βεβαίως υπάρχουν κάποια μικρά προβλήματα που με κάνουν να ανησυχώ για τη φερεγγυότητα του νέου συμμάχου. Κατ’ αρχάς ο γράφων φαίνεται να μην μπορεί να αποφασίσει αν ο εργαζόμενος στην Σλοβακία παίρνει 300 ή 700 ευρώ το μήνα, καθώς υποστηρίζει και τα δύο σε απόσταση δύο παραγράφων. Επειδή όμως νιώθω ήδη τύψεις που είμαι τόσο δύσπιστη, θα υποθέσω ότι το 700 είναι ο μέσος μισθός και το 300 ο κατώτατος, ή ο μισθός που παίρνει πραγματικά ο μέσος Σλοβάκος αν αφαιρέσουμε το ελάχιστο ποσοστό των πολύ υψηλά αμειβομένων (παρεμπιπτόντως, μην εμπιστεύεστε ποτέ τους μέσους όρους: εκεί είναι κάποιος που καθαρίζει 4000 το μήνα και κάποιος που βγάζει 200. Ο μέσος όρος είναι 2100, αλλά κανείς δεν παίρνει τοις μετρητοίς αυτό το ποσό. Στο δημοτικό μας λέγαν ότι δεν μπορείς να αθροίσεις μήλα με πορτοκάλια, πράγμα που οι mainstream οικονομολόγοι δεν πήραν ποτέ τοις μετρητοίς).
Με τον ενθουσιασμό μου για τη διεθνιστική αλληλεγγύη του Τάκη Μίχα να έχει κάπως μειωθεί, συνεχίζω να διαβάζω πως 600.000 αδίστακτοι έλληνες δημόσιοι υπάλληλοι πίνουν το αίμα των Σλοβάκων αδελφών μας. Προσπαθώ, λοιπόν, να μάθω ποιο ήταν το εισόδημα των Σλοβάκων πριν τη συμμετοχή της χώρας τους στο μηχανισμό στήριξης για να δω τι χρωστάω στη μέση σλοβάκα εργαζόμενη και αν θα μπορέσω ποτέ να ξεχρεώσω (παρεμπιπτόντως και πάλι, αν διαβάσετε τον Μίχα, θα πιστέψετε ότι στην Ελλάδα και στη Σλοβακία δουλεύουν ή «δουλεύουν» μόνο οι άντρες. Δεν βλέπω την παραμικρή αναφορά σε εργαζόμενες ή έστω ελληνίδες «εργαζόμενες»). Στην προσπάθειά μου να το διαπιστώσω ανακαλύπτω διάφορα ενδιαφέροντα για την ανάπτυξη της Σλοβακίας το 2009 και εντεύθεν. Δεν βρίσκω, όμως, κανένα συγκριτικό στοιχείο για τους μισθούς στη Σλοβακία πριν τους αφαιμάξει η Ελλάδα. Επειδή θεωρώ πως ο όψιμος σύμμαχος απλά ξέχασε να το αναφέρει, καταφεύγω στο Διαδίκτυο, απ’ όπου πληροφορούμαι πως το 2004-05 ο μέσος μισθός πωλητή στη Σλοβακία ήταν 378 δολάρια. Έχω πλέον βάσιμες υποψίες πως το βιοτικό επίπεδο στη Σλοβακία δεν έχει επηρεαστεί από το μηχανισμό στήριξης: ήταν ήδη στον πάτο.
Όμως το ενδιαφέρον του Τάκη Μίχα με έχει συνεπάρει. Θέλω πολύ να μάθω τι πήγε τόσο στραβά στη Σλοβακία και οι άνθρωποι έφτασαν να ζουν με λιγότερα από 400 δολάρια το μήνα. Είμαι απόλυτα πεισμένη ότι γι’ αυτό ευθύνεται ακριβώς ό,τι και στην Ελλάδα: η μειωμένη παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα. Ο διεθνιστής αρθρογράφος, ωστόσο, με διαβεβαιώνει πως όχι. «Η Σλοβακία έκανε κάθε θυσία για να γίνει χώρα που αποτελεί μαγνήτη για τις ξένες επενδύσεις: Η Samsung φτιάχνει τις τηλεοράσεις στα βουνά Tatra, η VW κατασκευάζει εκεί το μοντέλο Touareg, η Porshe το Cayenne και η Audi το Q7. Η κορεάτικη αυτοκινητοβιομηχανία έχει επενδύσει στην Zilina και η Peugeot έχει εργοστάσιο στην Trnava». Αν και η Σλοβακία, λοιπόν, είναι μαγνήτης για επενδύσεις, οι μισθοί δεν φαίνεται να πηγαίνουν πολύ καλά. Παρόμοιες φήμες υπάρχουν και για την Κίνα, αλλά δεν θα θελα να επεκταθώ. Έχω πάντως αρχίσει να πιστεύω πως οι μισθοί στην Ελλάδα, τη Σλοβακία, την Κίνα και αλλού δεν πάνε πολύ καλά τα τελευταία χρόνια και, ως εκ τούτου, μάλλον υπάρχει κάποια πειστικότερη εξήγηση γι’ αυτό από το Μεγάλο Ελληνικό Δημόσιο. Άσπονδοι φίλοι του κυρίου Μίχα, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι φταίει η προσπάθεια του νεοφιλελευθερισμού πανταχού γης να συντρίψει το κόστος εργασίας προς όφελος του κεφαλαίου.
Θα αποφύγω τα βιαστικά συμπεράσματα, όσο κι αν η εμπιστοσύνη μου στον κύριο Μίχα –το ομολογώ– έχει κλονιστεί. Έχω αρχίσει, όμως, να πιστεύω ότι ο κύριος Μίχας και οι φίλοι του (έλληνες και σλοβάκοι) έχουν φάει όλο το γλυκό και τώρα σκαρφίζονται κάθε πιθανή και απίθανη δικαιολογία για τα αδικαιολόγητα. Θα τους πιστέψουμε;
Αν ήμουν υποστηρικτής του Μνημονίου «γιατί είναι ο μόνος τρόπος να μην πτωχεύσουμε», κι ενώ η Ελλάδα οδεύει ταχέως προς την πτώχευση, θα έπρεπε να σκαρφιστώ κάτι πολύ έξυπνο για να δικαιολογήσω το μισθό μου (απ’ όπου κι αν προέρχεται…). Παρόλα αυτά, κάθε πιθανή δικαιολογία που έρχεται στο δικό μου μυαλό είναι σκέτος κομφορμισμός μπροστά στο τι σκέφτηκε ο Τάκης Μίχας για να κερδίσει το ψωμί του κι αυτό το μήνα.
Πολύ περιληπτικά, ο δημοσιογράφος επιβεβαιώνει την υπόθεση ότι το τελευταίο καταφύγιο του κρετινικού νεοφιλελευθερισμού είναι είτε η ανούσια ηθικολογία είτε η ευθεία διαστρέβλωση των γεγονότων (εν προκειμένω είναι και τα δύο μαζί). Το επιχείρημα είναι περίπου αυτό: είναι ανήθικο και αδιανόητο ο μέσος Σλοβάκος που αμείβεται με 700 ευρώ να στερείται για να χρηματοδοτεί μέσω του Μνημονίου το μέσο Έλληνα που παίρνει 1700. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να σταματήσει η χρηματοδότηση της Ελλάδας μέσω του μηχανισμού στήριξης, ώστε να αποκατασταθεί η ηθική τάξη και οι άσωτοι Έλληνες να τιμωρηθούν για την τρυφηλότητα του βίου τους.
Κατ’ αρχάς να χαιρετίσουμε την προσχώρηση του Τάκη Μίχα στην άποψη ότι η απεμπλοκή της Ελλάδας από το Μνημόνιο είναι δυνατή και ευκταία. Με ανησυχεί βέβαια τι θα πει ο Πάσχος Μανδραβέλης, ο οποίος συστηματικά υποστήριζε (τουλάχιστον όταν η πτώχευση δεν ήταν προ των πυλών) ότι η «παλαβή αριστερά» επιθυμεί την πτώχευση, ώστε να δημιουργηθεί χάος και να έχει μια ευκαιρία να έρθει στα πράγματα. Υποθέτω, έστι, ότι το ίδιο θα ισχυριστεί τώρα και για την παλαβή νεοφιλελεύθερη δεξιά του Τάκη Μίχα. Καθώς υποψιάζομαι δε ότι η αναστάτωση που έχει στο μυαλό του ο Μίχας δεν περιλαμβάνει τις μάζες στους δρόμους, αναρωτιέμαι ευλόγως μήπως περιλαμβάνει τανκς. Κι επειδή έπειτα από μια τέτοια αναταραχή σίγουρα δεν πρόκειται να έρθει στα πράγματα η Αριστερά, υποψιάζομαι μήπως τελικά έρθουν οι τεχνοκράτες. Για να λέμε τα σύκα σύκα και τον αυταρχισμό αυταρχισμό, στη Χιλή πέτυχε.
Εν πάση περιπτώσει, είμαι σίγουρη ότι ο Πάσχος θα τα επισημάνει όλα αυτά αργά ή γρήγορα, έτσι δεν σκοπεύω να ασχοληθώ παραπάνω – άλλωστε οι σχέσεις του νεοφιλελευθερισμού με τη δημοκρατία έχουν αναβαθμιστεί σε άλλο επίπεδο από την εποχή που η Σχολή του Σικάγο μετακόμιζε στη Χιλή για να βοηθήσει τον Πινοσέτ να τονώσει την ανταγωνιστικότητα.
Τώρα, λοιπόν, που αφομοιώσαμε την ταχεία μεταστροφή του Τάκη Μίχα, και αφού πανηγυρίσαμε την αναπάντεχη διεύρυνση του αντιμνημονιακού μπλοκ, μπορούμε να περάσουμε στις λεπτομέρειες της ανάλυσής του. Εδώ βεβαίως υπάρχουν κάποια μικρά προβλήματα που με κάνουν να ανησυχώ για τη φερεγγυότητα του νέου συμμάχου. Κατ’ αρχάς ο γράφων φαίνεται να μην μπορεί να αποφασίσει αν ο εργαζόμενος στην Σλοβακία παίρνει 300 ή 700 ευρώ το μήνα, καθώς υποστηρίζει και τα δύο σε απόσταση δύο παραγράφων. Επειδή όμως νιώθω ήδη τύψεις που είμαι τόσο δύσπιστη, θα υποθέσω ότι το 700 είναι ο μέσος μισθός και το 300 ο κατώτατος, ή ο μισθός που παίρνει πραγματικά ο μέσος Σλοβάκος αν αφαιρέσουμε το ελάχιστο ποσοστό των πολύ υψηλά αμειβομένων (παρεμπιπτόντως, μην εμπιστεύεστε ποτέ τους μέσους όρους: εκεί είναι κάποιος που καθαρίζει 4000 το μήνα και κάποιος που βγάζει 200. Ο μέσος όρος είναι 2100, αλλά κανείς δεν παίρνει τοις μετρητοίς αυτό το ποσό. Στο δημοτικό μας λέγαν ότι δεν μπορείς να αθροίσεις μήλα με πορτοκάλια, πράγμα που οι mainstream οικονομολόγοι δεν πήραν ποτέ τοις μετρητοίς).
Με τον ενθουσιασμό μου για τη διεθνιστική αλληλεγγύη του Τάκη Μίχα να έχει κάπως μειωθεί, συνεχίζω να διαβάζω πως 600.000 αδίστακτοι έλληνες δημόσιοι υπάλληλοι πίνουν το αίμα των Σλοβάκων αδελφών μας. Προσπαθώ, λοιπόν, να μάθω ποιο ήταν το εισόδημα των Σλοβάκων πριν τη συμμετοχή της χώρας τους στο μηχανισμό στήριξης για να δω τι χρωστάω στη μέση σλοβάκα εργαζόμενη και αν θα μπορέσω ποτέ να ξεχρεώσω (παρεμπιπτόντως και πάλι, αν διαβάσετε τον Μίχα, θα πιστέψετε ότι στην Ελλάδα και στη Σλοβακία δουλεύουν ή «δουλεύουν» μόνο οι άντρες. Δεν βλέπω την παραμικρή αναφορά σε εργαζόμενες ή έστω ελληνίδες «εργαζόμενες»). Στην προσπάθειά μου να το διαπιστώσω ανακαλύπτω διάφορα ενδιαφέροντα για την ανάπτυξη της Σλοβακίας το 2009 και εντεύθεν. Δεν βρίσκω, όμως, κανένα συγκριτικό στοιχείο για τους μισθούς στη Σλοβακία πριν τους αφαιμάξει η Ελλάδα. Επειδή θεωρώ πως ο όψιμος σύμμαχος απλά ξέχασε να το αναφέρει, καταφεύγω στο Διαδίκτυο, απ’ όπου πληροφορούμαι πως το 2004-05 ο μέσος μισθός πωλητή στη Σλοβακία ήταν 378 δολάρια. Έχω πλέον βάσιμες υποψίες πως το βιοτικό επίπεδο στη Σλοβακία δεν έχει επηρεαστεί από το μηχανισμό στήριξης: ήταν ήδη στον πάτο.
Όμως το ενδιαφέρον του Τάκη Μίχα με έχει συνεπάρει. Θέλω πολύ να μάθω τι πήγε τόσο στραβά στη Σλοβακία και οι άνθρωποι έφτασαν να ζουν με λιγότερα από 400 δολάρια το μήνα. Είμαι απόλυτα πεισμένη ότι γι’ αυτό ευθύνεται ακριβώς ό,τι και στην Ελλάδα: η μειωμένη παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα. Ο διεθνιστής αρθρογράφος, ωστόσο, με διαβεβαιώνει πως όχι. «Η Σλοβακία έκανε κάθε θυσία για να γίνει χώρα που αποτελεί μαγνήτη για τις ξένες επενδύσεις: Η Samsung φτιάχνει τις τηλεοράσεις στα βουνά Tatra, η VW κατασκευάζει εκεί το μοντέλο Touareg, η Porshe το Cayenne και η Audi το Q7. Η κορεάτικη αυτοκινητοβιομηχανία έχει επενδύσει στην Zilina και η Peugeot έχει εργοστάσιο στην Trnava». Αν και η Σλοβακία, λοιπόν, είναι μαγνήτης για επενδύσεις, οι μισθοί δεν φαίνεται να πηγαίνουν πολύ καλά. Παρόμοιες φήμες υπάρχουν και για την Κίνα, αλλά δεν θα θελα να επεκταθώ. Έχω πάντως αρχίσει να πιστεύω πως οι μισθοί στην Ελλάδα, τη Σλοβακία, την Κίνα και αλλού δεν πάνε πολύ καλά τα τελευταία χρόνια και, ως εκ τούτου, μάλλον υπάρχει κάποια πειστικότερη εξήγηση γι’ αυτό από το Μεγάλο Ελληνικό Δημόσιο. Άσπονδοι φίλοι του κυρίου Μίχα, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι φταίει η προσπάθεια του νεοφιλελευθερισμού πανταχού γης να συντρίψει το κόστος εργασίας προς όφελος του κεφαλαίου.
Θα αποφύγω τα βιαστικά συμπεράσματα, όσο κι αν η εμπιστοσύνη μου στον κύριο Μίχα –το ομολογώ– έχει κλονιστεί. Έχω αρχίσει, όμως, να πιστεύω ότι ο κύριος Μίχας και οι φίλοι του (έλληνες και σλοβάκοι) έχουν φάει όλο το γλυκό και τώρα σκαρφίζονται κάθε πιθανή και απίθανη δικαιολογία για τα αδικαιολόγητα. Θα τους πιστέψουμε;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου