β.λ.ε.πο. - vlepo...
Πολλές συζητήσεις έχουν γίνει και γίνονται για το μέλλον του καπιταλισμού τόσο στην χώρα μας όσο και παγκόσμια , οι συζητήσεις αυτές προέρχονται συνήθως από τον χώρο της ευρύτερης αριστεράς .Τώρα όμως έχουν αρχίσει να ανησυχούν και εκπρόσωποι των άρχουσων τάξεων ,εδώ μπορείται να δείτε ένα παλιότερο άρθρο του Ν. Ρουμπινί ,για το μέλλον του καπιταλισμού .Βέβαια αυτοί δεν αναφέρουν τίποτα για γκρέμισμα του υπάρχοντος συστήματος και αντικαταστασή του από κάποιο δικαιότερο.Το παρακάτω άρθρο είναι του Κένεθ Ρογκώφ πρωην επικεφαλή οικονομολόγου στο γνωστό μας Δ.Ν.Τ.και νυν καθηγητής του Χάρβαντ.
του Kenneth Rogoff
Συχνά με ρωτάνε αν η πρόσφατη παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση σηματοδοτεί την αρχή του τέλους του σύγχρονου καπιταλισμού. Είναι μια περίεργη ερώτηση, γιατί φαίνεται να υποθέτει ότι υπάρχει ένα βιώσιμο μοντέλο αντικατάστασης που περιμένει. Η αλήθεια του θέματος είναι ότι, προς το παρόν τουλάχιστον ,οι μόνο σοβαρές εναλλακτικές λύσεις στο κυρίαρχο αγγλοσαξονικό παράδειγμα σήμερα είναι οι άλλες μορφές του καπιταλισμού.
Ο ηπειρωτικός ευρωπαϊκός καπιταλισμός, ο οποίος συνδυάζει τις γενναιόδωρες παροχές για την υγεία και τα κοινωνικές οφέλη με λογικές ώρες εργασίας, μεγάλες περιόδους διακοπών, πρόωρη συνταξιοδότηση, καθώς και σχετικά ίση κατανομή του εισοδήματος, φαίνεται να έχει τα πάντα για να τον προτείνω - εκτός από τη βιωσιμότητα. (Ότι αυτό που ζήσαμε στην δύση τα τελευταία 50 -60 χρόνια το λεγόμενο κοινωνικό κράτος είναι γεγονός μπορείται να το δείτε εδώ καλύτερα )Ο Δαρβινικός καπιταλισμός της Κίνας, με έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των εξαγωγικών επιχειρήσεων, ένα αδύναμο δίχτυ κοινωνικής ασφαλείας, και η ευρεία κυβερνητική παρέμβαση, είναι ευρέως διαδεδομένο ως ο αναπόφευκτος διάδοχος του δυτικού καπιταλισμού, έστω και μόνο λόγω του τεράστιου μεγέθους της Κίνας και της σταθερής ανάπτυξης σε μεγάλα μεγέθη. Ωστόσο το οικονομικό σύστημα της Κίνας είναι συνεχώς εξελισσόμενο.
Πράγματι, δεν είναι καθόλου σαφές κατά πόσο πολιτικά, οικονομικά, και χρηματοπιστωτικά οι δομές της Κίνας θα συνεχίσουν να μεταμορφώνονται, και κατά πόσον η Κίνα θα πάρει τη μορφή του νέου πρότυπου του καπιταλισμού. Σε κάθε περίπτωση, η Κίνα εξακολουθεί να βαρύνεται από τις συνήθεις κοινωνικές, οικονομικές, και χρηματοπιστωτικές αδυναμίες μιας ραγδαία αναπτυσσόμενης χώρας με χαμηλό εισόδημα.(για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κίνα μπορείται να δείτε εδώ και εδώ )
Ίσως το πραγματικό θέμα είναι ότι, στο ευρύ φάσμα της ιστορίας, όλες οι τρέχουσες μορφές του καπιταλισμού είναι τελικά μεταβατικές. Ο σύγχρονος καπιταλισμός έχει μια εξαιρετική διαδρομή από την έναρξη της Βιομηχανικής Επανάστασης, πριν από δύο αιώνες, επιτρέποντας σε δισεκατομμύρια απλών ανθρώπων να γλιτώσουν από την έσχατη ένδεια. Ο Μαρξισμός και ο καταπιεστικός σοσιαλισμός έχει ολέθριες επιδόσεις σε σύγκριση , με τον καπιταλισμό. Όμως, καθώς η βιομηχανοποίηση και η τεχνολογική πρόοδος έχει εξαπλωθεί στην Ασία (και τώρα στην Αφρική), κάποια μέρα ο αγώνας για επιβίωση δεν θα είναι πλέον πρωταρχική επιτακτική ανάγκη, και οι πολλές ατέλειες σύγχρονου καπιταλισμού μπορεί να φαίνονται μεγαλύτερες.(ήδη αυτά έχουμε αρχίσει να τα νιώθουμε στο πετσί μας καθημερινά ,όχι σε κάποιο μακρινό μέλλον αλλά εδώ, τώρα ,σήμερα δείτα και ένα παλιότερο άρθρο του Chris Hedges)
Πρώτον, ακόμη και οι μεγαλύτερες καπιταλιστικές οικονομίες έχουν αποτύχει να διατιμήσουν τα δημόσια αγαθά, όπως ο καθαρός αέρας και το νερό αποτελεσματικά. Η αποτυχία των προσπαθειών για τη σύναψη μιας νέας συμφωνίας για την παγκόσμια κλιματική αλλαγή είναι ενδεικτική της παράλυσης.
Δεύτερον, μαζί με τον μεγάλο πλούτο, ο καπιταλισμός έχει δημιουργήσει και εξαιρετικά επίπεδα ανισότητας. Το αυξανόμενο χάσμα είναι εν μέρει ένα απλό υποπροϊόν της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας. Οι άνθρωποι δεν παραπονιούνται για την επιτυχία του ο Steve Jobs; Η Συνεισφορά του είναι προφανείς. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα: ο μεγάλος πλούτος επιτρέπει σε ομάδες και άτομα να εξαγοράσουν πολιτική εξουσία και επιρροή, η οποία με τη σειρά τους , τους βοηθά για να δημιουργήσουν ακόμα περισσότερο πλούτο. Λίγες μόνο χώρες - η Σουηδία, για παράδειγμα - έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν αυτόν τον φαύλο κύκλο χωρίς να προκαλέσουν την κατάρρευση.
Ένα τρίτο πρόβλημα είναι η παροχή και η διανομή της ιατρικής περίθαλψης, μια αγορά που απέτυχε να ικανοποιήσει τις βασικές απαιτήσεις που είναι αναγκαίες για τον μηχανισμό των τιμών ώστε να παράγει οικονομική αποτελεσματικότητα, αρχίζοντας με την δυσκολία που έχουν οι καταναλωτές για την αξιολόγηση της ποιότητας της θεραπείας τους.
Το πρόβλημα θα χειροτερέψει : οι δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης ως αναλογία του εισοδήματος είναι σίγουρο ότι θα αυξηθούν, καθώς οι κοινωνίες γίνονται πλουσιότερες και πιο γερασμένες , ενδεχομένως θα υπερβαίνουν το 30% του ΑΕΠ μέσα σε λίγες δεκαετίες. Στον τομέα της υγείας, ίσως περισσότερο από ό, τι σε οποιαδήποτε άλλη αγορά, πολλές χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με το ηθικό δίλημμα για το πώς να διατηρήσουν τα κίνητρα για να παράγουν και να καταναλώνουν αποτελεσματικά χωρίς να δημιουργούνται απαράδεκτα μεγάλες διαφορές όσον αφορά την πρόσβαση στην περίθαλψη.
Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι οι σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες συμμετέχουν σε εκστρατείες για να παροτρύνουν τα άτομα να είναι πιο προσεκτικοί όσον αφορά την υγεία τους, ενώ προωθούν ένα οικονομικό οικοσύστημα που παρασύρει πολλούς καταναλωτές σε μια εξαιρετικά ανθυγιεινή διατροφή. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών, το 34% των Αμερικανών είναι παχύσαρκοι. Σαφώς, η συμβατικά μετρούμενη οικονομική ανάπτυξη - η οποία συνεπάγεται μεγαλύτερη κατανάλωση - δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός.
Τέταρτον, οι καπιταλιστικές κοινωνίες σήμερα υποτιμούν κατά πολύ την ευημερία των αγέννητων γενεών. Για τους περισσότερους από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης, αυτό δεν έχει σημασία, καθώς η συνεχιζόμενη προς όφελος μας τεχνολογική πρόοδος μας έχει οδηγήσει σε χαλκευμένες και κοντόφθαλμες πολιτικές. Σε γενικές γραμμές, κάθε γενιά έχει βρει την ίδια σημαντικά σε καλύτερη κατάσταση από ό, τι την προηγούμενη. Αλλά, με τον πληθυσμό του κόσμου διαρκώς ογκούμενος πάνω από τα επτά δισεκατομμύρια, και καθώς τα μηνύματα για τους περιορισμένους πόρους γίνονται όλο και πιο ξεκάθαρα, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι αυτή η πορεία μπορεί να διατηρηθεί.
Οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις είναι φυσικά ένα πέμπτο πρόβλημα, ίσως αυτή που έχει προκαλέσει την πιο σε βάθος διερεύνηση των καθυστερήσεων. Στον κόσμο της οικονομίας, της συνεχής τεχνολογικής καινοτομίας δεν έχουν μειωθεί εμφανώς οι κίνδυνοι, και θα μπορούσε κάλλιστα να τους μεγεθύνουν.
Κατ 'αρχήν, κανένα από τα προβλήματα του καπιταλισμού δεν είναι ανυπέρβλητα, και οι οικονομολόγοι έχουν προσφέρει μια ποικιλία λύσεων βασιζόμενων στην αγορά. Μια υψηλή παγκόσμια τιμή για τον άνθρακα θα παρακινήσει τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες να εσωτερικεύουν το κόστος των ρυπογόνων δραστηριοτήτων τους. Τα φορολογικά συστήματα μπορούν να σχεδιαστούν για να παρέχουν μεγαλύτερο βαθμό αναδιανομής του εισοδήματος, με την ελαχιστοποίηση των αδιαφανών φορολογικών δαπανών και την τήρηση των οριακών επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα. Η αποτελεσματική τιμολόγηση της υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένου της τιμολόγησης του χρόνου αναμονής, θα μπορούσε να ενθαρρύνει μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ της ισότητας και της αποτελεσματικότητας. Τα χρηματοπιστωτικά συστήματα θα μπορούσαν να είναι καλύτερα οργανωμένα, εστιάζοντας την προσοχή τους στην υπερβολική συσσώρευση χρέους.
Θα είναι καπιταλισμός θύμα της ίδιας του της επιτυχίας στη μαζική παραγωγή πλούτου; Προς το παρόν, όσο και αν είναι επίκαιρο το θέμα του θανάτου του καπιταλισμού, το ενδεχόμενο φαίνεται απομακρυσμένο. Παρ 'όλα αυτά, η ρύπανση, η οικονομική αστάθεια, τα προβλήματα υγείας, και καθώς οι ανισότητες συνεχίζουν να αυξάνονται, όπως και τα πολιτικά συστήματα θα εξακολουθούν να παραλύουν, το μέλλον του καπιταλισμού μπορεί να μην φαίνεται τόσο ασφαλές μέσα σε λίγες δεκαετίες, όπως φαίνεται τώρα.
απόδοση κειμένου Κάππα Γκρέκο
το πρωτότυπο εδώ
Ο Kenneth Rogoff είναι καθηγητής Οικονομικών και Δημόσιας Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.
υ.γ. μην περιμένεται να πέσει ο καπιταλισμός μόνος του πάντως
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου