Του Δημητρη Γκιβιση απο το Κοκκινο Σημειωματαριο...
Αφορμή για τις παρακάτω σκέψεις δεν είναι το σύνθημα, αλλά όλη αυτή η οριζόντια κλεφτολογία που αναπτύσσεται συνεχώς στην ελληνική κοινωνία με συζητήσεις που ξεκινούν, ανακυκλώνονται και καταλήγουν στο ίδιο αίτημα: «οι κλέφτες στη φυλακή». Όμως επειδή το κάθε αίτημα αποκτά διαφορετικό περιεχόμενο ανάλογα της θέσης από την οποία λέγεται κάθε φορά, θα σταθώ σε κάποια σημεία.
Πρώτον, όλη αυτή η συζήτηση για την κλεπτοκρατία, έτσι όπως γίνεται περιορισμένα και αποσπασματικά θυμίζει τον συνήθη τηλεοπτικό διάλογο, που μπορεί να διεξάγεται με πολύ έντονους τόνους, και εφόσον τηρεί επακριβώς τις προϋποθέσεις που αναπαράγουν την συναίνεση να ενθαρρύνεται να προχωρήσει ακόμη περισσότερο μέσα στα πλαίσια των καθορισμένων ορίων, όμως το γεγονός ότι πάντα βρίσκεται υπό τον έλεγχο των διαμορφωτών της κοινής γνώμης, συμβάλλει στην εδραίωση ότι υπάρχει ένα και μοναδικό θέμα στη σκέψη του συνόλου και παρακάμπτει το γεγονός ότι το θέαμα δεν είναι ένα σύνολο εικόνων αλλά μια κοινωνική σχέση ανάμεσα σε πρόσωπα διαμεσολαβούμενα από τις εικόνες.
Παράλληλα, το συγκεκριμένο αίτημα επειδή είναι προφανές ότι για πολλούς ξεκινά από μια θυμική διάθεση που αναζητά μια πρόσκαιρη ηθική ικανοποίηση για αυτό που ζουν (περιθωριοποίηση, φτώχεια, ανεργία κλπ), δηλαδή από την επιθυμία να μπουν οι κλέφτες (όλοι; κάποιοι; ποιοι;) στη φυλακή, συχνά ακούγεται ως ένας πρωτόγονος κανιβαλισμός λαϊκών δικαστηρίων που ενοχοποιεί εκ των προτέρων. Παράλληλα, δείχνει να είναι προϊόν μιας αυστηρά οικονομίστικης αντίληψης που αναδεικνύει ως πρωτεύον την κλοπή του δημόσιου χρήματος από τους «κλέφτες τους πολιτικούς», ενώ συγχρόνως έμμεσα αθωώνει συγκεκριμένες πολιτικές της κυρίαρχης τάξης και επιφανειακά παρακάμπτει βαθύτερες αιτίες, αναλύσεις, κλπ.
Όμως, μια τέτοια αναζήτηση θεωρώ ότι είναι και γίνεται παραπλανητική, όχι μόνο γιατί αναδεικνύει μια εύπεπτη ηθικολογία σε πολιτικό/κοινωνικό συλλογικό αίτημα, αλλά γιατί θεωρεί την πολιτική κυρίως ως μια υπόθεση προσώπων (που μπορεί βρε αδελφέ να κάνουν και κάποια λάθη πότε - πότε), και υποκρύπτει το γεγονός ότι όλες οι πολιτικές εκφράζουν συγκεκριμένα και αντικρουόμενα κοινωνικά συμφέροντα.
Είναι καθαρά μια συντηρητική αντίληψη που αυτονομεί αυθαίρετα τους πολιτικούς από τα κόμματά τους (π. χ. ο κακός Τσοχατζόπουλος από το καλό ΠΑΣΟΚ), που αποσυνδέει βίαια τα πρόσωπα από τις πολιτικές που ασκούν, και με μια «λογική» της πάνω πλατείας αντιπαλεύει την έννοια της πολιτικής ως συλλογική συμμετοχική δραστηριότητα και προτάσσει ως μοναδικό ζητούμενο την αναζήτηση των τίμιων, των ενάρετων, των αρίστων. Των έντιμων πατριωτών, σύμφωνα και με τις κραυγές των «προδομένων».
Θα έλεγα ότι το «οι κλέφτες στη φυλακή» εκφράζει μια άποψη που αφετηρία της είναι η απώλεια της ενότητας του κόσμου, και οδηγεί, και συγχωρείστε μου τον νεολογισμό, σε μια αταξικοποίηση του πραγματικού, αφού συσκοτίζει κάθε αναφορά σχετικά με το κοινωνικό ζήτημα, ενώ παράλληλα ενισχύει απολιτικές ισοπεδωτικές δοξασίες του τύπου «όλοι είναι ίδιοι» και συλλογικές ονειρώξεις για αγχόνες και Γουδιά. Όμως η κλοπή του δημόσιου χρήματος, δεν είναι μια πράξη περισσότερο αποτρόπαιη από οποιαδήποτε άλλη κλοπή/απώλεια δημόσιου δικαιώματος: όπως του δημόσιου πανεπιστήμιου, της δημόσιας τηλεόρασης, του δημόσιου χώρου, της δημόσιας συνάθροισης, της δημόσιας συγκοινωνίας, του δημόσιου δάσους, της δημόσιας ασφάλισης. Τα υπερασπιζόμαστε όλα εξίσου, με το ίδιο πάθος και χωρίς καμία μεροληψία. Και συγχρόνως, προτρέπουμε και τους άλλους να το κάνουν.
Παράλληλα, μην ξεχνάμε η κάθε κλεφτολογία είναι πάντα κατά βάθος μια συζήτηση λειψή, γιατί διεξάγεται εντός των ορίων που θέτει το σύστημα, αφού το τι θεωρείται ως ποινικό αδίκημα σχετίζεται αποκλειστικά με αυτό που ορίζει ως νόμιμο το νομικό οπλοστάσιό του. Και ένα κοινωνικό σύστημα που ποινικοποιεί τις ανάγκες των ανθρώπων γιατί είναι προσανατολισμένο στην μεγιστοποίηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου, είναι εξ ορισμού ένα σύστημα εχθρικό, δεν χωράει τα όνειρά μας, χρειάζεται ανατροπή. Και είναι λάθος να επικαλούμαστε την νομιμότητα που καθορίζει η σημερινή κυριαρχία του, όπως δυστυχώς ακούμε κάποιες φορές ακόμα και από την αριστερά. Δεν θα αναφερθώ μόνο στον χυδαίο τρόπο με τον οποίο το ΚΚΕ υπερασπίστηκε την αστική νομιμότητα τον Δεκέμβρη του 2008, αλλά και σε απόψεις που εκφράστηκαν από πλευράς στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με την είσοδο των εργαζομένων στο Πεντάγωνο.
Φυσικά δεν υπερασπίζομαι τους κλέφτες, ωστόσο, μια γενικόλογη συζήτηση περί κλοπής παραβλέπει ότι συχνά η κλοπή/απαλλοτρίωση είναι και μια εξέγερση κατά της κοινωνικής αδικίας, ότι είναι μια συμβολική πράξη αποφετιχοποίσης της φανταχτερής βιτρίνας του καπιταλισμού, ότι ξεκινά από την απελπισία των ανθρώπων και όχι από την ελπίδα τους. Για παράδειγμα, αν κάποιος εργαζόμενος σε ένα φούρνο παίρνει 400 ευρώ τον μήνα, αν επικαλεστούμε την νομιμότητα δεν μπορούμε να πούμε ότι ο εργοδότης τον κλέβει, αφού τον πληρώνει όσα καθορίζει ο νόμος, και άρα μπορεί κάλλιστα να ισχυριστεί ότι αυτό που κάνει είναι και νόμιμο είναι και ηθικό, σύμφωνα και με την αλήστου μνήμης ρήση του Βουλγαράκη. Όμως αν ο εργαζόμενος αρπάξει ένα κουλούρι που ο ίδιος παράγει για να το φάει, αυτό το σύστημα που ποινικοποιεί την πείνα τον ονομάζει κλέφτη.
Επομένως το βασικό ζήτημα δεν είναι η κλοπή ως κλοπή, αλλά η κλοπή ως ταξική εκμετάλλευση. Η κλοπή είναι ένα σύμπτωμα του διευρυνόμενου χάσματος μεταξύ των κυρίαρχων και των υποτελών, και η αντίθεση σε αυτήν δεν είναι ιδεολογία, δεν είναι ούτε καν θέση. Με αυτό δεν εννοώ να περιμένουμε καρτερικά εκείνη την μαγική στιγμή που η γη θα γίνει κόκκινη σύμφωνα με τις προφητείες και αυτόματα θα σταματήσει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, αλλά ότι σε αυτήν την απολιτική συζήτηση περί κλεφτών πρέπει να μιλήσουμε με τις λέξεις που καίνε για την ταξική διάσταση των πραγμάτων.
Να ανιχνεύσουμε την νέα συλλογική χειραφέτηση, να ενισχύσουμε τα διάφορα αυτοδιαχειριστικά πειράματα, να μιλήσουμε για τον έλεγχο του πλούτου, και να αναδείξουμε το όραμα της κοινωνικής οικειοποίησης του δημιουργώντας ρωγμές στην κοινωνική σχέση του κεφαλαίου. Ειδικά σήμερα, στην εποχή των μεγάλων ερωτηματικών, που η οργή σπάει τον χρόνο, και οι ηττημένοι ξαναγυρίζουν και θέλουν να πάρουν πίσω όλα όσα τους ανήκουν.
ΥΓ: Και κάτι ακόμα. Είναι σημαντικό για τη δική μας αριστερά, που χαρακτηρίζεται από έναν πλούτο επεξεργασμένων αναλύσεων για μια σειρά θεμάτων που σχετίζονται με δικαιώματα, να μην αναπαράγει τόσο εύκολα το «οι κλέφτες στη φυλακή» και για έναν ακόμα λόγο. Ο εγκλεισμός δεν είναι ο μοναδικός τρόπος έκτισης της ποινής, χρειάζεται να αναδεικνύουμε και άλλους εναλλακτικούς τρόπους, όπως την κοινωφελή εργασία, την ημιελεύθερη διαβίωση, κλπ.
Αφορμή για τις παρακάτω σκέψεις δεν είναι το σύνθημα, αλλά όλη αυτή η οριζόντια κλεφτολογία που αναπτύσσεται συνεχώς στην ελληνική κοινωνία με συζητήσεις που ξεκινούν, ανακυκλώνονται και καταλήγουν στο ίδιο αίτημα: «οι κλέφτες στη φυλακή». Όμως επειδή το κάθε αίτημα αποκτά διαφορετικό περιεχόμενο ανάλογα της θέσης από την οποία λέγεται κάθε φορά, θα σταθώ σε κάποια σημεία. Πρώτον, όλη αυτή η συζήτηση για την κλεπτοκρατία, έτσι όπως γίνεται περιορισμένα και αποσπασματικά θυμίζει τον συνήθη τηλεοπτικό διάλογο, που μπορεί να διεξάγεται με πολύ έντονους τόνους, και εφόσον τηρεί επακριβώς τις προϋποθέσεις που αναπαράγουν την συναίνεση να ενθαρρύνεται να προχωρήσει ακόμη περισσότερο μέσα στα πλαίσια των καθορισμένων ορίων, όμως το γεγονός ότι πάντα βρίσκεται υπό τον έλεγχο των διαμορφωτών της κοινής γνώμης, συμβάλλει στην εδραίωση ότι υπάρχει ένα και μοναδικό θέμα στη σκέψη του συνόλου και παρακάμπτει το γεγονός ότι το θέαμα δεν είναι ένα σύνολο εικόνων αλλά μια κοινωνική σχέση ανάμεσα σε πρόσωπα διαμεσολαβούμενα από τις εικόνες.
Παράλληλα, το συγκεκριμένο αίτημα επειδή είναι προφανές ότι για πολλούς ξεκινά από μια θυμική διάθεση που αναζητά μια πρόσκαιρη ηθική ικανοποίηση για αυτό που ζουν (περιθωριοποίηση, φτώχεια, ανεργία κλπ), δηλαδή από την επιθυμία να μπουν οι κλέφτες (όλοι; κάποιοι; ποιοι;) στη φυλακή, συχνά ακούγεται ως ένας πρωτόγονος κανιβαλισμός λαϊκών δικαστηρίων που ενοχοποιεί εκ των προτέρων. Παράλληλα, δείχνει να είναι προϊόν μιας αυστηρά οικονομίστικης αντίληψης που αναδεικνύει ως πρωτεύον την κλοπή του δημόσιου χρήματος από τους «κλέφτες τους πολιτικούς», ενώ συγχρόνως έμμεσα αθωώνει συγκεκριμένες πολιτικές της κυρίαρχης τάξης και επιφανειακά παρακάμπτει βαθύτερες αιτίες, αναλύσεις, κλπ.
Όμως, μια τέτοια αναζήτηση θεωρώ ότι είναι και γίνεται παραπλανητική, όχι μόνο γιατί αναδεικνύει μια εύπεπτη ηθικολογία σε πολιτικό/κοινωνικό συλλογικό αίτημα, αλλά γιατί θεωρεί την πολιτική κυρίως ως μια υπόθεση προσώπων (που μπορεί βρε αδελφέ να κάνουν και κάποια λάθη πότε - πότε), και υποκρύπτει το γεγονός ότι όλες οι πολιτικές εκφράζουν συγκεκριμένα και αντικρουόμενα κοινωνικά συμφέροντα.
Είναι καθαρά μια συντηρητική αντίληψη που αυτονομεί αυθαίρετα τους πολιτικούς από τα κόμματά τους (π. χ. ο κακός Τσοχατζόπουλος από το καλό ΠΑΣΟΚ), που αποσυνδέει βίαια τα πρόσωπα από τις πολιτικές που ασκούν, και με μια «λογική» της πάνω πλατείας αντιπαλεύει την έννοια της πολιτικής ως συλλογική συμμετοχική δραστηριότητα και προτάσσει ως μοναδικό ζητούμενο την αναζήτηση των τίμιων, των ενάρετων, των αρίστων. Των έντιμων πατριωτών, σύμφωνα και με τις κραυγές των «προδομένων».
Θα έλεγα ότι το «οι κλέφτες στη φυλακή» εκφράζει μια άποψη που αφετηρία της είναι η απώλεια της ενότητας του κόσμου, και οδηγεί, και συγχωρείστε μου τον νεολογισμό, σε μια αταξικοποίηση του πραγματικού, αφού συσκοτίζει κάθε αναφορά σχετικά με το κοινωνικό ζήτημα, ενώ παράλληλα ενισχύει απολιτικές ισοπεδωτικές δοξασίες του τύπου «όλοι είναι ίδιοι» και συλλογικές ονειρώξεις για αγχόνες και Γουδιά. Όμως η κλοπή του δημόσιου χρήματος, δεν είναι μια πράξη περισσότερο αποτρόπαιη από οποιαδήποτε άλλη κλοπή/απώλεια δημόσιου δικαιώματος: όπως του δημόσιου πανεπιστήμιου, της δημόσιας τηλεόρασης, του δημόσιου χώρου, της δημόσιας συνάθροισης, της δημόσιας συγκοινωνίας, του δημόσιου δάσους, της δημόσιας ασφάλισης. Τα υπερασπιζόμαστε όλα εξίσου, με το ίδιο πάθος και χωρίς καμία μεροληψία. Και συγχρόνως, προτρέπουμε και τους άλλους να το κάνουν.
Παράλληλα, μην ξεχνάμε η κάθε κλεφτολογία είναι πάντα κατά βάθος μια συζήτηση λειψή, γιατί διεξάγεται εντός των ορίων που θέτει το σύστημα, αφού το τι θεωρείται ως ποινικό αδίκημα σχετίζεται αποκλειστικά με αυτό που ορίζει ως νόμιμο το νομικό οπλοστάσιό του. Και ένα κοινωνικό σύστημα που ποινικοποιεί τις ανάγκες των ανθρώπων γιατί είναι προσανατολισμένο στην μεγιστοποίηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου, είναι εξ ορισμού ένα σύστημα εχθρικό, δεν χωράει τα όνειρά μας, χρειάζεται ανατροπή. Και είναι λάθος να επικαλούμαστε την νομιμότητα που καθορίζει η σημερινή κυριαρχία του, όπως δυστυχώς ακούμε κάποιες φορές ακόμα και από την αριστερά. Δεν θα αναφερθώ μόνο στον χυδαίο τρόπο με τον οποίο το ΚΚΕ υπερασπίστηκε την αστική νομιμότητα τον Δεκέμβρη του 2008, αλλά και σε απόψεις που εκφράστηκαν από πλευράς στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με την είσοδο των εργαζομένων στο Πεντάγωνο.
Φυσικά δεν υπερασπίζομαι τους κλέφτες, ωστόσο, μια γενικόλογη συζήτηση περί κλοπής παραβλέπει ότι συχνά η κλοπή/απαλλοτρίωση είναι και μια εξέγερση κατά της κοινωνικής αδικίας, ότι είναι μια συμβολική πράξη αποφετιχοποίσης της φανταχτερής βιτρίνας του καπιταλισμού, ότι ξεκινά από την απελπισία των ανθρώπων και όχι από την ελπίδα τους. Για παράδειγμα, αν κάποιος εργαζόμενος σε ένα φούρνο παίρνει 400 ευρώ τον μήνα, αν επικαλεστούμε την νομιμότητα δεν μπορούμε να πούμε ότι ο εργοδότης τον κλέβει, αφού τον πληρώνει όσα καθορίζει ο νόμος, και άρα μπορεί κάλλιστα να ισχυριστεί ότι αυτό που κάνει είναι και νόμιμο είναι και ηθικό, σύμφωνα και με την αλήστου μνήμης ρήση του Βουλγαράκη. Όμως αν ο εργαζόμενος αρπάξει ένα κουλούρι που ο ίδιος παράγει για να το φάει, αυτό το σύστημα που ποινικοποιεί την πείνα τον ονομάζει κλέφτη.
Επομένως το βασικό ζήτημα δεν είναι η κλοπή ως κλοπή, αλλά η κλοπή ως ταξική εκμετάλλευση. Η κλοπή είναι ένα σύμπτωμα του διευρυνόμενου χάσματος μεταξύ των κυρίαρχων και των υποτελών, και η αντίθεση σε αυτήν δεν είναι ιδεολογία, δεν είναι ούτε καν θέση. Με αυτό δεν εννοώ να περιμένουμε καρτερικά εκείνη την μαγική στιγμή που η γη θα γίνει κόκκινη σύμφωνα με τις προφητείες και αυτόματα θα σταματήσει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, αλλά ότι σε αυτήν την απολιτική συζήτηση περί κλεφτών πρέπει να μιλήσουμε με τις λέξεις που καίνε για την ταξική διάσταση των πραγμάτων.
Να ανιχνεύσουμε την νέα συλλογική χειραφέτηση, να ενισχύσουμε τα διάφορα αυτοδιαχειριστικά πειράματα, να μιλήσουμε για τον έλεγχο του πλούτου, και να αναδείξουμε το όραμα της κοινωνικής οικειοποίησης του δημιουργώντας ρωγμές στην κοινωνική σχέση του κεφαλαίου. Ειδικά σήμερα, στην εποχή των μεγάλων ερωτηματικών, που η οργή σπάει τον χρόνο, και οι ηττημένοι ξαναγυρίζουν και θέλουν να πάρουν πίσω όλα όσα τους ανήκουν.
ΥΓ: Και κάτι ακόμα. Είναι σημαντικό για τη δική μας αριστερά, που χαρακτηρίζεται από έναν πλούτο επεξεργασμένων αναλύσεων για μια σειρά θεμάτων που σχετίζονται με δικαιώματα, να μην αναπαράγει τόσο εύκολα το «οι κλέφτες στη φυλακή» και για έναν ακόμα λόγο. Ο εγκλεισμός δεν είναι ο μοναδικός τρόπος έκτισης της ποινής, χρειάζεται να αναδεικνύουμε και άλλους εναλλακτικούς τρόπους, όπως την κοινωφελή εργασία, την ημιελεύθερη διαβίωση, κλπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου