Ο εμφύλιος των λέξεων...

του Παντελη Μπουκαλα, απο την Καθημερινη...

Σαν να πήγαμε διακόσια χρόνια πριν. Οταν η συμπάθεια κάθε κόμματος για τη μία ή την άλλη Μεγάλη Δύναμη έδινε το όνομα ή το παρανόμι του: το Αγγλικό του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, το Γαλλικό του Ιωάννη Κωλέττη, το Ρωσικό του Ανδρέα Μεταξά και των Κολοκοτρώνηδων.
Την αίσθηση της επιστροφής σε αλλοτινό πολιτικό χρόνο τη δημιουργεί η ορολογία των ημερών στα ρεπορτάζ και τα σχόλια που αφορούν την Ουκρανία και τον εμφύλιό της - το χειρότερο είδος πολέμου στην αιματηρότατη ανθρώπινη ιστορία. Από τη μια λοιπόν οι «φιλοδυτικοί» και από την άλλη οι «ρωσόφιλοι» (και ενίοτε «ρωσόφωνοι»). Αυτό διαβάζουμε κι ακούμε συνεχώς. Κι αυτό επαναλαμβάνουμε κι εμείς στις κουβέντες μας, προσπαθώντας να καταλάβουμε, στην ασφαλή απόστασή μας, πώς μέσα σε λίγους μήνες διαλύθηκαν σχέσεις πολύ παλιές και -φαινομενικά τουλάχιστον- πολύ γερές.

Είναι όμως έτσι απλά τα πράγματα; Πολεμούν δηλαδή «φιλοδυτικοί» με «ρωσόφιλους»; Αρκεί η διαφορά σε αυτού του είδους τα αισθήματα για να φτάσουν να σφάζονται άνθρωποι γείτονες μέχρι χθες, μπορεί και φίλοι καλοί ή και συγγενείς εξ αγχιστείας; Ή, για να το δούμε κι αλλιώς, υπάρχουν άνθρωποι τόσο βαθιά φίλοι της Δύσης (όπως κι αν την εννοούν) ώστε να πείθονται ότι οφείλουν να σκοτώσουν και να σκοτωθούν υπέρ της;

Η ορολογία που επιλέγει ένα Μέσον, ένας οργανισμός, ένα υπουργείο για να αναφερθεί σε κρίσιμα γεγονότα δεν είναι ποτέ ουδέτερη.
Ο Ισραηλινός συγγραφέας Νταβίντ Γκρόσμαν, που δούλεψε στο κρατικό ραδιόφωνο της πατρίδας του, έχει περιγράψει με ειλικρίνεια το σύστημα της κανονιστικής λογοκρισίας. Το παιχνίδι των εντυπώσεων στις ειδήσεις για τους Παλαιστίνιους κρεμόταν από πεντέξι λέξεις που οι δημοσιογράφοι έπρεπε οπωσδήποτε να τις χρησιμοποιούν και από ισάριθμες που έπρεπε να τις αποφεύγουν: ο ισραηλινός στρατός ήταν πάντοτε «ειρηνικός», οι Παλαιστίνιοι διαδηλωτές πάντοτε «τρομοκράτες», «κατεχόμενα» δεν υπήρχαν κ.ο.κ.

Και στην Ουκρανία πεντέξι λέξεις πολεμούν, ποια θα προλάβει να χρωματίσει την ιστόρηση των γεγονότων. Η κυβέρνηση του Κιέβου αποκαλεί τρομοκράτες τους «ρωσόφιλους», που δεν αναγνωρίζουν την εν λόγω κυβέρνηση, αποκαλώντας τη φασιστική. Στη Δύση, τα μίντια συνεχίζουν να καλύπτουν τους πάντες κάτω από τη γενική ονομασία «φιλοδυτικοί». Ακόμα και τους ναζιστές του Δεξιού Τομέα, που δεν είναι απλώς ο παραστρατιωτικός βραχίονας της κυβέρνησης (για τη βρόμικη δουλειά), αλλά ο πραγματικός αυθέντης της Ουκρανίας. Τον οποίο οι Δυτικοί εξακολουθούν να προστατεύουν ή τέλος πάντων να μην τον καταγγέλλουν ευθέως, αφού τυγχάνει «φιλοδυτικός», δηλαδή «ανεκτικός, δημοκράτης, πολιτισμένος»· αυτό το περιεχόμενο δεν δίνουμε οι Δυτικοί στη δυτικότητά μας;

Πόσο «δυτικόφιλο», «δυτικόφρον» ή «δυτικοπρεπές» είναι άραγε να πυρπολείς πολιορκημένους ανθρώπους και να αποτελειώνεις με σανίδες όσους λαμπαδιασμένους πηδούν απελπισμένοι από τα παράθυρα;