ΤΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗ* απο την Αυγη...
Τον τελευταίο καιρό, ανασύρεται ένα γνώριμο επιχείρημα των θιασωτών του Μνημονίου: «Αν δεν πάρουμε τα μέτρα ύψους 13,5 δισ. ευρώ, δεν θα πάρουμε τη δόση ύψους 31,5 δισ. ευρώ και η Ελλάδα θα χρεωκοπήσει». Τις προάλλες, γνωστός τηλεαστέρας της Ν.Δ. ωρυόταν σε ένα πάνελ λέγοντας: «Να μας πει ο Τσίπρας πού θα βρει τα λεφτά για μισθούς και συντάξεις μέχρι το τέλος του χρόνου αν δεν πάρουμε τα μέτρα».
Ας επιχειρήσουμε, λοιπόν, να απαντήσουμε και σε αυτόν και σε όσους συμμερίζονται τον λαϊκισμό του.
Βασικό σημείο αφετηρίας της δικιάς μας απάντησης είναι να αποκαλύψουμε ποιες «ανάγκες» θα χρηματοδοτήσουν τα περίφημα 31,5 δισ. ευρώ. Από αυτά λοιπόν, τα 24,8 δισ. θα χρησιμοποιηθούν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τα 4,6 δισ. για την αποπληρωμή τοκοχρεωλυσίων, ενώ τα 2 δισ. για την εξόφληση εντόκων γραμματίων. Με τα υπόλοιπα 100 εκατ. περίπου θα πρέπει να διευθετηθούν ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου, οι «τρύπες» της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του ΕΟΠΥΥ και το πρωτογενές έλλειμμα του 2012!
Η δόση των 31,5 δισ. ουδεμία σχέση έχει με την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας, αλλά κατευθύνεται αποκλειστικά στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στους δανειστές, είτε με τη μορφή της ανακεφαλαιοποίησης και της αποπληρωμής εντόκων γραμματίων (ελληνικές τράπεζες) είτε για αποπληρωμή τοκοχρεωλυσίων (χώρες-μέλη της Ε.Ε. και ΔΝΤ).
Επομένως, η απάντηση στο ερώτημα «πού θα βρίσκαμε τα λεφτά για μισθούς και συντάξεις χωρίς τις περικοπές των 13,5 δισ.» πολύ απλά δεν έχει καμία βάση. Ακόμα και αν η ελληνική κυβέρνηση, σε ένα φανταστικό σενάριο, αρνούνταν να λάβει τη δόση, οι πιέσεις από τους δανειστές θα ήταν αφόρητες, αφού στην ουσία θα κατευθυνθεί για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά τους. Και αυτό άλλωστε προκύπτει από το γεγονός ότι η δόση, από ό,τι διαφαίνεται, θα δοθεί με πολιτική απόφαση της Ε.Ε. και όχι με βάση την επίτευξη των στόχων του Μνημονίου.
Σε κάθε περίπτωση όμως παραμένει το ερώτημα: «Ο ΣΥΡΙΖΑ θα δεχόταν τη δόση αν ήταν κυβέρνηση;». Και σε αυτό πρέπει να είμαστε σαφείς. Η ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος είναι πραγματική ανάγκη, αφού οι ελληνικές τράπεζες, που εδώ και μια δεκαετία συσσώρευαν αμύθητα κέρδη δανειζόμενες με 1% από την ΕΚΤ και δανείζοντας το Δημόσιο με 5%, πλέον αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα κεφαλαιακής επάρκειας λόγω του PSI και των αυξανόμενων επισφαλειών που διακρατούν στα χαρτοφυλάκιά τους λόγω της ύφεσης.
Από τη στιγμή που το τραπεζικό πρόβλημα είναι αμιγώς ευρωπαϊκό, λόγω της διασύνδεσης τους μέσω του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και του λεγόμενου συστήματος Target 2, οι δανειστές δεν θα επιθυμούσαν σε καμία περίπτωση να αφήσουν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να καταρρεύσει. Ειδικά σε μια τέτοια κρίσιμη συγκυρία, που οι ισπανικές τράπεζες κρέμονται σε μία κλωστή, η κατάρρευση έστω και μίας ελληνικής τράπεζας θα μπορούσε να πυροδοτήσει την αρχή του τέλους της Ευρωζώνης. Επομένως, τα χρήματα για την ανακεφαλαιοποίηση θα δίνονταν ακόμα κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν κυβέρνηση και δεν εφάρμοζε τα μέτρα.
Το ζήτημα είναι με ποιους όρους. Ο ΣΥΡΙΖΑ εδώ και καιρό έχει θέσει το ζήτημα της ανακεφαλαιοποίησης με αντάλλαγμα κοινές μετοχές των τραπεζών και την υπαγωγή τους υπό δημόσιο έλεγχο. Αυτό αποτελεί κρίσιμο βήμα για την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας και την υλοποίηση ενός προγράμματος ανασυγκρότησης.
Για τα χρήματα της δόσης που αφορούν τις αποπληρωμές δανειακών υποχρεώσεων, ο ΣΥΡΙΖΑ, ως κυβέρνηση, αφού θα είχε απορρίψει τα μέτρα 13,5 δισ., θα ξεκινούσε μια σκληρή διαπραγμάτευση για τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, την αναστολή πληρωμής των τόκων και την αποπληρωμή του υπόλοιπου με μία ρήτρα ανάπτυξης.
Τα παραπάνω δεν αποτελούν ευσεβείς πόθους αυτών που είναι έξω από τον χορό. Αποτελούν τη μόνη ρεαλιστική λύση για την έξοδο από την κρίση με μια κοινωνία που θα στέκεται στα πόδια της.
*Ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης είναι οικονομολόγος
Ας επιχειρήσουμε, λοιπόν, να απαντήσουμε και σε αυτόν και σε όσους συμμερίζονται τον λαϊκισμό του.
Βασικό σημείο αφετηρίας της δικιάς μας απάντησης είναι να αποκαλύψουμε ποιες «ανάγκες» θα χρηματοδοτήσουν τα περίφημα 31,5 δισ. ευρώ. Από αυτά λοιπόν, τα 24,8 δισ. θα χρησιμοποιηθούν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τα 4,6 δισ. για την αποπληρωμή τοκοχρεωλυσίων, ενώ τα 2 δισ. για την εξόφληση εντόκων γραμματίων. Με τα υπόλοιπα 100 εκατ. περίπου θα πρέπει να διευθετηθούν ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου, οι «τρύπες» της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του ΕΟΠΥΥ και το πρωτογενές έλλειμμα του 2012!
Η δόση των 31,5 δισ. ουδεμία σχέση έχει με την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας, αλλά κατευθύνεται αποκλειστικά στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στους δανειστές, είτε με τη μορφή της ανακεφαλαιοποίησης και της αποπληρωμής εντόκων γραμματίων (ελληνικές τράπεζες) είτε για αποπληρωμή τοκοχρεωλυσίων (χώρες-μέλη της Ε.Ε. και ΔΝΤ).
Επομένως, η απάντηση στο ερώτημα «πού θα βρίσκαμε τα λεφτά για μισθούς και συντάξεις χωρίς τις περικοπές των 13,5 δισ.» πολύ απλά δεν έχει καμία βάση. Ακόμα και αν η ελληνική κυβέρνηση, σε ένα φανταστικό σενάριο, αρνούνταν να λάβει τη δόση, οι πιέσεις από τους δανειστές θα ήταν αφόρητες, αφού στην ουσία θα κατευθυνθεί για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά τους. Και αυτό άλλωστε προκύπτει από το γεγονός ότι η δόση, από ό,τι διαφαίνεται, θα δοθεί με πολιτική απόφαση της Ε.Ε. και όχι με βάση την επίτευξη των στόχων του Μνημονίου.
Σε κάθε περίπτωση όμως παραμένει το ερώτημα: «Ο ΣΥΡΙΖΑ θα δεχόταν τη δόση αν ήταν κυβέρνηση;». Και σε αυτό πρέπει να είμαστε σαφείς. Η ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος είναι πραγματική ανάγκη, αφού οι ελληνικές τράπεζες, που εδώ και μια δεκαετία συσσώρευαν αμύθητα κέρδη δανειζόμενες με 1% από την ΕΚΤ και δανείζοντας το Δημόσιο με 5%, πλέον αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα κεφαλαιακής επάρκειας λόγω του PSI και των αυξανόμενων επισφαλειών που διακρατούν στα χαρτοφυλάκιά τους λόγω της ύφεσης.
Από τη στιγμή που το τραπεζικό πρόβλημα είναι αμιγώς ευρωπαϊκό, λόγω της διασύνδεσης τους μέσω του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και του λεγόμενου συστήματος Target 2, οι δανειστές δεν θα επιθυμούσαν σε καμία περίπτωση να αφήσουν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να καταρρεύσει. Ειδικά σε μια τέτοια κρίσιμη συγκυρία, που οι ισπανικές τράπεζες κρέμονται σε μία κλωστή, η κατάρρευση έστω και μίας ελληνικής τράπεζας θα μπορούσε να πυροδοτήσει την αρχή του τέλους της Ευρωζώνης. Επομένως, τα χρήματα για την ανακεφαλαιοποίηση θα δίνονταν ακόμα κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν κυβέρνηση και δεν εφάρμοζε τα μέτρα.
Το ζήτημα είναι με ποιους όρους. Ο ΣΥΡΙΖΑ εδώ και καιρό έχει θέσει το ζήτημα της ανακεφαλαιοποίησης με αντάλλαγμα κοινές μετοχές των τραπεζών και την υπαγωγή τους υπό δημόσιο έλεγχο. Αυτό αποτελεί κρίσιμο βήμα για την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας και την υλοποίηση ενός προγράμματος ανασυγκρότησης.
Για τα χρήματα της δόσης που αφορούν τις αποπληρωμές δανειακών υποχρεώσεων, ο ΣΥΡΙΖΑ, ως κυβέρνηση, αφού θα είχε απορρίψει τα μέτρα 13,5 δισ., θα ξεκινούσε μια σκληρή διαπραγμάτευση για τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, την αναστολή πληρωμής των τόκων και την αποπληρωμή του υπόλοιπου με μία ρήτρα ανάπτυξης.
Τα παραπάνω δεν αποτελούν ευσεβείς πόθους αυτών που είναι έξω από τον χορό. Αποτελούν τη μόνη ρεαλιστική λύση για την έξοδο από την κρίση με μια κοινωνία που θα στέκεται στα πόδια της.
*Ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης είναι οικονομολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου