Πέτρος-Ιωσήφ Στανγκανέλλης, απο το Red NoteBook...
Πέρα από τα προφανή...
Οι αγορές ανησυχούν, τα χρηματιστήρια πέφτουν, ο ευρωπαϊκός τύπος παραληρεί: "Ένα κοινοβούλιο διχασμένο μεταξύ αριστεράς και δεξιάς προκαλεί αγωνία στην ευρωζώνη" (BBC).
"Τρομαγμένες οι αγορές από την ιταλική αβεβαιότητα" (Financial Times). Ο πρώην διευθυντής του Economist, Μπιλ Έμμοτ θεωρεί, με δηλώσεις του στον Guardian ότι η καταστροφική εκλογική πορεία του Μάριο Μόντι οφείλεται σε ένα κολοσσιαίο έλλειμμα επικοινωνίας.
Στην άλλη όχθη της Μάγχης, η (δεξιά) Le Figaro ανακοινώνει: "Η επιστροφή του Μπερλουσκόνι προκαλεί δάκρυα στις αγορές". Ο (κεντροαριστερός) Nouvel Observateur περιγράφει μια "Ιταλία βυθισμένη σε ένα λαϊκιστικό κύμα". Η "προοδευτική" Liberation ερμηνεύει, αντίθετα, το αποτέλεσμα των χθεσινοβραδυνών ιταλικών εκλογών λίγο διαφορετικά: "Μετά την άρνηση της πολιτικής τάξης, η απόρριψη της Ευρώπης".
Τέλος, οι γερμανικές εφημερίδες φτάνουν σε παραλήρημα. "Κυβερνούν ο λαϊκισμός, οι κραυγές και τα ψέματα" (Suddeutsche Zeitung). "Οι μισοί ιταλοί ψήφισαν κόμματα που υποστηρίζουν έναν επιθετικό αντιευρωπαϊσμό" (Frankfurter Allgemeinze Zeitung). Η Bild, φυσικά, περιγράφει ένα "σενάριο από ταινία τρόμου".
Διαβάζοντας τα παραπάνω δημοσιεύματα κάποιος αδαής αναγνώστης θα μπορούσε κάλλιστα να θεωρήσει ότι η Ευρώπη καταρρέει (όπου Ευρώπη σημαίνει λιτότητα και μόνον...). Στην πραγματικότητα, βέβαια, χθες και προχθές ένα εκλογικό σώμα, ένας λαός, άσκησε απλώς το δημοκρατικό του δικαίωμα. Ένας κυρίαρχος λαός, αν δε με απατά η μνήμη μου και δεν συνέβη κανένα πραξικόπημα τις τελευταίες μέρες. Δυστυχώς γι΄αυτούς βέβαια οι ιταλοί αποφάσισαν κάποια πράγματα κατά τρόπο διαφορετικό από αυτόν που επιθυμούσαν "οι αγορές", τα χρηματιστήρια ή η "μαντάμ Μέρκελ".
Αποφάσισαν, κυρίως δυο πράγματα. Πρώτον, να παρακούσουν τα κελεύσματα των αγορών και, δεύτερον, να μην αποφασίσουν. Γιατί; Μα διότι, ως γνωστόν, οι λαοί είναι αδαείς, δεν ξέρουν τι τους γίνεται, δεν κατανοούν από οικονομικά και υψηλή πολιτική.... κι ας μην ξεχνάμε ότι και οι εκλογές είναι μια υπερεκτιμημένη αξία. Στο κάτω κάτω, κι ο Χίτλερ με εκλογές δεν πήρε την εξουσία;
Ας ξεχάσουμε, έστω και για λίγο, το (πλαστό, εν προκειμένω) δίπολο κεντροαριστερά/κεντροδεξιά. Ας ξεχάσουμε και τις ερωτικές περιπτύξεις. Ας ξεχάσουμε ακόμα και την υποστήριξη της ΔΗΜΑΡ στον κεντρο"αριστερό" Μπερσάνι (ευρωαρχοντοχωριατισμός). Κι ας επικεντρωθούμε στο εξής ερώτημα: μετά την συμφωνία κορυφής μεταξύ Δημοκρατικού Κόμματος και Μόντι υπήρχε, έστω και η παραμικρή απορία στους ιταλούς ψηφοφόρους ότι, στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής θα άλλαζε κάτι, σε σύγκριση με την (πρόσφατη) πρωθυπουργία του γνωστού τραπεζίτη (και φανατικού καθολικού);
Η απάντηση είναι, βέβαια, αρνητική. Εξού άλλωστε και η υποστήριξη από τη ΔΗΜΑΡ (αυτό είναι ανέκδοτο) και από την γερμανική κυβέρνηση (αυτό δεν είναι). Αφού, λοιπόν, τίποτα δε θα άλλαζε, για ποιο λόγο οι ιταλοί να ψηφίσουν κεντρο"αριστερά"; Για να αντικαταστήσουν τον Μόντι με έναν άλλο Μόντι και τις πολιτικές αποφάσεις να εξακολουθεί να τις παίρνει το διεθνές και ιταλικό τραπεζικό κεφάλαιο, σε αγαστή σύμπνοια με την γερμανική κυβέρνηση;
Παρένθεση: ας κάνουμε, έστω και για μια μέρα, γαργάρα το ιθαγενές ιδεολόγημα της "προαιώνιας αντιστασιακής φύσης των ελλήνων". Στις δικές μας εκλογές, βγήκε αυτός που επιθυμούσαν οι "αγορές" και οι γερμανικοί Financial Times (μετά, ευτυχώς, έκλεισαν).
Τίποτα το καινούριο δεν προοιώνιζε, λοιπόν, η νίκη του κεντρο"αριστερού" συνασπισμού. Γιατί όμως ο Μπερλουσκόνι, παρότι έχασε 9 εκατομμύρια ψηφοφόρους σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές, παρόλα αυτά δεν ηττήθηκε; Κάποιοι κακεντρεχείς θα ισχυρισθούν ότι οι ιταλοί, μετά από δεκαετίες τηλεοπτικής παντοδυναμίας του πολιτικού προγράμματος "στήθος-μπούτι-εκκλησία-σταρχιδισμός", δεν είναι πλέον σε θέση να αποχωριστούν το είδωλό τους, τον άνθρωπο που ουδείς δηλώνει ότι θα ψηφίσει και... ξάφνου βρίσκεται να παίρνει ποσοστά γύρω στο 30%.
Μήπως συνέβαλλε το γεγονός ότι ο Μπερλουσκόνι υποσχέθηκε στους παλιμπαιδίζοντες (σύμφωνα με την κυρίαρχη αφήγηση) ψηφοφόρους ότι, σε περίπτωση νίκης του, θα τους επέστρεφε τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας; Μήπως μέτρησε το γεγονός ότι όλη η Ευρώπη ήταν εναντίον του, κι ότι εντός του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος έχει σχηματισθεί, εδώ και χρόνια, μια υγειονομική ζώνη απομόνωσής του; Μήπως, τέλος, έβαλε το χεράκι της η μη προβλεψιμότητα του 75χρονου ερωτιάρη; Όλα αυτά μαζί και ταυτοχρόνως, θα έλεγα εγώ, μαζί με μια εσσάνς μουσολινικού βοναπαρτισμού η οποία κυκλοφορεί, εδώ και μια εικοσαετία, στην ιταλική κοινωνία. Κάτι στο οποίο πρωτίστως συνέβαλλε η κεντρο"αριστερά" (αλλά αυτό είναι αντικείμενο ενός άλλου κειμένου).
Για μας, ο μεγάλος ηττημένος των ιταλικών εκλογών είναι, βέβαια, η "Πολιτική Επανάσταση" (ή μήπως "πολιτισμένη επανάσταση"; Ας σκεφτούμε, για λίγο, το οξύμωρο). Όχι μόνο δεν κατάφερε να μπει στη βουλή, αλλά τα ποσοστά του συγκεκριμένου σχηματισμού ενός τμήματος (από τα τρία) της πάλαι ποτέ (ενιαίας) Κομμουνιστικής Επανίδρυσης υποχώρησαν ραγδαία, ακόμα και στις ιστορικά "κόκκινες" περιοχές. Και δεν θεωρώ πως μέτρησε τόσο η λογική της "χαμένης ψήφου", την οποία πρόβαλλε ο Μπερσάνι (Δημοκρατικό Κόμμα, πρών "Οι Δημοκρατικοί", πρώην "Δημοκρατικό Κόμμα της Αριστεράς", πρώην ΚΚΙ...), όσο το γεγονός ότι το συγκεκριμένο κόμμα εδώ και καιρό είναι σε αναζήτηση ταυτότητας. Οι μνήμες ενός πάλαι ποτέ ΙΚΚ δεν αρκούν (και δεν έχουν καμιά απήχηση στη νέα γενιά). Από την άλλη, η σχέση με τα κοινωνικά κινήματα (κληρονομιά της Επανίδρυσης από την δεκαετία του 1990) τείνει να ατονήσει. Αλλά ο σημαντικότερος παράγοντας της εκλογικής αποτυχίας (η οποία αντικατοπτρίζει μια κοινωνική αποτυχία) είναι ένας κωμικός. Ο πραγματικός νικητής των εκλογών. Αυτός για τον οποίο θα ακούσετε και θα διαβάσετε τα χειρότερα. Το τέρας της Αποκαλύψεως. Ο Μπέπε Γκρίλλο.
Όλα τα προηγούμενα είναι γνωστά, θα μπορούσαν να προβλεφθούν, να εκτιμηθούν, να αξιολογηθούν. Το Κίνημα 5 αστέρια, όμως; Ένα κόμμα-μη κόμμα με τίτλο που προσιδιάζει σε χαρακτηρισμό ξενοδοχείου; Που δεν διαθέτει γραφεία, τοπικές οργανώσεις, εφημερίδα, όργανα αλλά μόνον μια ιστοσελίδα; Ας αρχίσω από τα δύσκολα. Πρώτον, ο εκλεκτός κωμικός μίλησε στον κόσμο με μια αμεσότητα που πλέον, στην αριστερά, μας είναι ξένη.
Μίλησε, καταρχάς, για άμεση δημοκρατία, για διαρκή δημοψηφίσματα, για την κατάργηση της διάκρισης πολίτη και αντιπροσώπου. Μίλησε για κοινωνικά και μη εμπορεύσιμα αγαθά, τασσόμενος εναντίον της ιδιωτικοποίησης των υδάτων. Τάχθηκε εναντίον της κατασκευής της υπερταχείας σιδηροδρομικής γραμμής που θα ενώσει την Ιταλία με τη Γαλλία, καταστρέφοντας έναν προστατευόμενο βιότοπο. Είπε κι άλλα, φυσικά, αντιφατικά, αλληλοσυγκρουόμενα, πολύ πιο δεξιά από τα παραπάνω. Πρότεινε την πώληση όλων των κρατικών αυτοκινήτων ("οι βουλευτές να πηγαίνουν με τα ΜΜΜ"), την κατάργηση της κρατικής επιχορήγησης στα κόμματα. Αλλά και νόμους αντι-τραστ, έναν νέο νόμο περί "βασικού μετόχου" στα ΜΜΕ... Και το κερασάκι στην τούρτα; Δήλωσε ότι το ευρώ δεν είναι ταμπού...
Μίλησε με αμεσότητα: μήπως, όμως, και η ίδια η "αμεσότητα" δεν είναι πια αυτή που ήταν κάποτε; Μια αμεσότητα αποικισμένη, εδώ και καιρό, από τον τηλεοπτικό λόγο, τον λόγο της διαφήμισης. Διόλου τυχαία ο Γκρίλλο μίλησε ως τηλεοπτικός ηθοποιός, ως κωμικός συνεπικουρούμενος από ένα από τα καλύτερα διαφημιστικά γραφεία της Ιταλίας. Και ο λόγος του ήταν κατεξοχήν αντι-πολιτικός. Το motto του ήταν προβλέψιμο και χαρακτηριστικό: "ούτε αριστερά, ούτε δεξιά". Θυμίζει μια πτυχή της αγανακτισμένης πλατείας Συντάγματος;
Ας μην αγνοήσουμε ότι η "αντιπολιτική" και ο "λαϊκισμός" θριάμβευσε, χθες, στην Ιταλία- όμως, προτάσσοντας συγκεκριμένα προγραμματικά σημεία-κι όχι άλλα. Κι ας μην παραβλέψουμε ότι η Ιταλία έγινε χθες η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που ο λαός της είπε «όχι» στα κελεύσματα της χρηματοπιστωτικής μερίδας του κεφαλαίου (που πλασάρεται μονοσήμαντα ως "γερμανοποίηση της Ευρώπης", παρότι συνδυάζεται και με αυτήν) μέσα από την κρίση χρέους.
Κι ας το πω ξεκάθαρα, για να μην παρεξηγηθώ: το φαινόμενο Γκρίλλο οφείλει να προβληματίσει την αριστερά μας, ή μάλλον να την ταρακουνήσει. Παρά τα επιμέρους συνθήματα ή προγραμματικά σημεία, η "αντιπολιτική" είναι πάντα αντιδραστική. Και ο βοναπαρτισμός είναι πάντοτε υπέρ του καθεστώτος. Οφείλουμε να θυμόμαστε καθημερινά ότι αν αφήσουμε τις σημαίες μας για κάποιες άλλες, σημαίες ευκαιρίας, για χάρη του "ρεαλισμού", ίσως να βρεθεί κάποιος να τις πάρει. Να κεφαλαιοποιήσει τους αγώνες της αριστεράς, πλασάροντας διαφημιστικά συνθήματα και άμεσες, "υπερανθρώπινες" λύσεις (με ολίγη ή μεγαλύτερη δόση αυταρχισμού). Κάποιος "απεσταλμένος της Θείας Πρόνοιας", για να θυμηθώ και τα λόγια ενός πάπα για τον Μουσολίνι...
Προβλέψεις, φυσικά, δεν πρόκειται να κάνω. Χτες το βράδυ ο Μπέπε Γκρίλλο δήλωσε ότι "μέσα σε τρία χρόνια από το πουθενά βρεθήκαμε πρώτο κόμμα. Πολιτικοί, ψηλά τα χέρια! Είστε περικυκλωμένοι". Κι ένας επαρκής αναγνώστης σχολίασε στην ιστοσελίδα της εφημερίδας La Republica, κάτω από την είδηση: "Το 1919 ιδρύθηκαν τα πρώτα Fasci di combattimento. Τρία χρόνια μετά, το 1922,ο ιδρυτής τους, κάποιος Μουσολίνι, κατέλαβε την εξουσία".
Άδηλο το μέλλον και το παρόν σκοτεινό. Προς το παρόν, ας χαρούμε την σημερινή ήττα των αγορών. Επιμένοντας να αναμένουμε και να δρούμε ώστε, κάποια στιγμή, να νικήσει κι ο λαός.
Πέρα από τα προφανή...Οι αγορές ανησυχούν, τα χρηματιστήρια πέφτουν, ο ευρωπαϊκός τύπος παραληρεί: "Ένα κοινοβούλιο διχασμένο μεταξύ αριστεράς και δεξιάς προκαλεί αγωνία στην ευρωζώνη" (BBC).
"Τρομαγμένες οι αγορές από την ιταλική αβεβαιότητα" (Financial Times). Ο πρώην διευθυντής του Economist, Μπιλ Έμμοτ θεωρεί, με δηλώσεις του στον Guardian ότι η καταστροφική εκλογική πορεία του Μάριο Μόντι οφείλεται σε ένα κολοσσιαίο έλλειμμα επικοινωνίας.
Στην άλλη όχθη της Μάγχης, η (δεξιά) Le Figaro ανακοινώνει: "Η επιστροφή του Μπερλουσκόνι προκαλεί δάκρυα στις αγορές". Ο (κεντροαριστερός) Nouvel Observateur περιγράφει μια "Ιταλία βυθισμένη σε ένα λαϊκιστικό κύμα". Η "προοδευτική" Liberation ερμηνεύει, αντίθετα, το αποτέλεσμα των χθεσινοβραδυνών ιταλικών εκλογών λίγο διαφορετικά: "Μετά την άρνηση της πολιτικής τάξης, η απόρριψη της Ευρώπης".
Τέλος, οι γερμανικές εφημερίδες φτάνουν σε παραλήρημα. "Κυβερνούν ο λαϊκισμός, οι κραυγές και τα ψέματα" (Suddeutsche Zeitung). "Οι μισοί ιταλοί ψήφισαν κόμματα που υποστηρίζουν έναν επιθετικό αντιευρωπαϊσμό" (Frankfurter Allgemeinze Zeitung). Η Bild, φυσικά, περιγράφει ένα "σενάριο από ταινία τρόμου".
Διαβάζοντας τα παραπάνω δημοσιεύματα κάποιος αδαής αναγνώστης θα μπορούσε κάλλιστα να θεωρήσει ότι η Ευρώπη καταρρέει (όπου Ευρώπη σημαίνει λιτότητα και μόνον...). Στην πραγματικότητα, βέβαια, χθες και προχθές ένα εκλογικό σώμα, ένας λαός, άσκησε απλώς το δημοκρατικό του δικαίωμα. Ένας κυρίαρχος λαός, αν δε με απατά η μνήμη μου και δεν συνέβη κανένα πραξικόπημα τις τελευταίες μέρες. Δυστυχώς γι΄αυτούς βέβαια οι ιταλοί αποφάσισαν κάποια πράγματα κατά τρόπο διαφορετικό από αυτόν που επιθυμούσαν "οι αγορές", τα χρηματιστήρια ή η "μαντάμ Μέρκελ".
Αποφάσισαν, κυρίως δυο πράγματα. Πρώτον, να παρακούσουν τα κελεύσματα των αγορών και, δεύτερον, να μην αποφασίσουν. Γιατί; Μα διότι, ως γνωστόν, οι λαοί είναι αδαείς, δεν ξέρουν τι τους γίνεται, δεν κατανοούν από οικονομικά και υψηλή πολιτική.... κι ας μην ξεχνάμε ότι και οι εκλογές είναι μια υπερεκτιμημένη αξία. Στο κάτω κάτω, κι ο Χίτλερ με εκλογές δεν πήρε την εξουσία;
Ας ξεχάσουμε, έστω και για λίγο, το (πλαστό, εν προκειμένω) δίπολο κεντροαριστερά/κεντροδεξιά. Ας ξεχάσουμε και τις ερωτικές περιπτύξεις. Ας ξεχάσουμε ακόμα και την υποστήριξη της ΔΗΜΑΡ στον κεντρο"αριστερό" Μπερσάνι (ευρωαρχοντοχωριατισμός). Κι ας επικεντρωθούμε στο εξής ερώτημα: μετά την συμφωνία κορυφής μεταξύ Δημοκρατικού Κόμματος και Μόντι υπήρχε, έστω και η παραμικρή απορία στους ιταλούς ψηφοφόρους ότι, στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής θα άλλαζε κάτι, σε σύγκριση με την (πρόσφατη) πρωθυπουργία του γνωστού τραπεζίτη (και φανατικού καθολικού);
Η απάντηση είναι, βέβαια, αρνητική. Εξού άλλωστε και η υποστήριξη από τη ΔΗΜΑΡ (αυτό είναι ανέκδοτο) και από την γερμανική κυβέρνηση (αυτό δεν είναι). Αφού, λοιπόν, τίποτα δε θα άλλαζε, για ποιο λόγο οι ιταλοί να ψηφίσουν κεντρο"αριστερά"; Για να αντικαταστήσουν τον Μόντι με έναν άλλο Μόντι και τις πολιτικές αποφάσεις να εξακολουθεί να τις παίρνει το διεθνές και ιταλικό τραπεζικό κεφάλαιο, σε αγαστή σύμπνοια με την γερμανική κυβέρνηση;
Παρένθεση: ας κάνουμε, έστω και για μια μέρα, γαργάρα το ιθαγενές ιδεολόγημα της "προαιώνιας αντιστασιακής φύσης των ελλήνων". Στις δικές μας εκλογές, βγήκε αυτός που επιθυμούσαν οι "αγορές" και οι γερμανικοί Financial Times (μετά, ευτυχώς, έκλεισαν).
Τίποτα το καινούριο δεν προοιώνιζε, λοιπόν, η νίκη του κεντρο"αριστερού" συνασπισμού. Γιατί όμως ο Μπερλουσκόνι, παρότι έχασε 9 εκατομμύρια ψηφοφόρους σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές, παρόλα αυτά δεν ηττήθηκε; Κάποιοι κακεντρεχείς θα ισχυρισθούν ότι οι ιταλοί, μετά από δεκαετίες τηλεοπτικής παντοδυναμίας του πολιτικού προγράμματος "στήθος-μπούτι-εκκλησία-σταρχιδισμός", δεν είναι πλέον σε θέση να αποχωριστούν το είδωλό τους, τον άνθρωπο που ουδείς δηλώνει ότι θα ψηφίσει και... ξάφνου βρίσκεται να παίρνει ποσοστά γύρω στο 30%.
Μήπως συνέβαλλε το γεγονός ότι ο Μπερλουσκόνι υποσχέθηκε στους παλιμπαιδίζοντες (σύμφωνα με την κυρίαρχη αφήγηση) ψηφοφόρους ότι, σε περίπτωση νίκης του, θα τους επέστρεφε τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας; Μήπως μέτρησε το γεγονός ότι όλη η Ευρώπη ήταν εναντίον του, κι ότι εντός του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος έχει σχηματισθεί, εδώ και χρόνια, μια υγειονομική ζώνη απομόνωσής του; Μήπως, τέλος, έβαλε το χεράκι της η μη προβλεψιμότητα του 75χρονου ερωτιάρη; Όλα αυτά μαζί και ταυτοχρόνως, θα έλεγα εγώ, μαζί με μια εσσάνς μουσολινικού βοναπαρτισμού η οποία κυκλοφορεί, εδώ και μια εικοσαετία, στην ιταλική κοινωνία. Κάτι στο οποίο πρωτίστως συνέβαλλε η κεντρο"αριστερά" (αλλά αυτό είναι αντικείμενο ενός άλλου κειμένου).
Για μας, ο μεγάλος ηττημένος των ιταλικών εκλογών είναι, βέβαια, η "Πολιτική Επανάσταση" (ή μήπως "πολιτισμένη επανάσταση"; Ας σκεφτούμε, για λίγο, το οξύμωρο). Όχι μόνο δεν κατάφερε να μπει στη βουλή, αλλά τα ποσοστά του συγκεκριμένου σχηματισμού ενός τμήματος (από τα τρία) της πάλαι ποτέ (ενιαίας) Κομμουνιστικής Επανίδρυσης υποχώρησαν ραγδαία, ακόμα και στις ιστορικά "κόκκινες" περιοχές. Και δεν θεωρώ πως μέτρησε τόσο η λογική της "χαμένης ψήφου", την οποία πρόβαλλε ο Μπερσάνι (Δημοκρατικό Κόμμα, πρών "Οι Δημοκρατικοί", πρώην "Δημοκρατικό Κόμμα της Αριστεράς", πρώην ΚΚΙ...), όσο το γεγονός ότι το συγκεκριμένο κόμμα εδώ και καιρό είναι σε αναζήτηση ταυτότητας. Οι μνήμες ενός πάλαι ποτέ ΙΚΚ δεν αρκούν (και δεν έχουν καμιά απήχηση στη νέα γενιά). Από την άλλη, η σχέση με τα κοινωνικά κινήματα (κληρονομιά της Επανίδρυσης από την δεκαετία του 1990) τείνει να ατονήσει. Αλλά ο σημαντικότερος παράγοντας της εκλογικής αποτυχίας (η οποία αντικατοπτρίζει μια κοινωνική αποτυχία) είναι ένας κωμικός. Ο πραγματικός νικητής των εκλογών. Αυτός για τον οποίο θα ακούσετε και θα διαβάσετε τα χειρότερα. Το τέρας της Αποκαλύψεως. Ο Μπέπε Γκρίλλο.
Όλα τα προηγούμενα είναι γνωστά, θα μπορούσαν να προβλεφθούν, να εκτιμηθούν, να αξιολογηθούν. Το Κίνημα 5 αστέρια, όμως; Ένα κόμμα-μη κόμμα με τίτλο που προσιδιάζει σε χαρακτηρισμό ξενοδοχείου; Που δεν διαθέτει γραφεία, τοπικές οργανώσεις, εφημερίδα, όργανα αλλά μόνον μια ιστοσελίδα; Ας αρχίσω από τα δύσκολα. Πρώτον, ο εκλεκτός κωμικός μίλησε στον κόσμο με μια αμεσότητα που πλέον, στην αριστερά, μας είναι ξένη.
Μίλησε, καταρχάς, για άμεση δημοκρατία, για διαρκή δημοψηφίσματα, για την κατάργηση της διάκρισης πολίτη και αντιπροσώπου. Μίλησε για κοινωνικά και μη εμπορεύσιμα αγαθά, τασσόμενος εναντίον της ιδιωτικοποίησης των υδάτων. Τάχθηκε εναντίον της κατασκευής της υπερταχείας σιδηροδρομικής γραμμής που θα ενώσει την Ιταλία με τη Γαλλία, καταστρέφοντας έναν προστατευόμενο βιότοπο. Είπε κι άλλα, φυσικά, αντιφατικά, αλληλοσυγκρουόμενα, πολύ πιο δεξιά από τα παραπάνω. Πρότεινε την πώληση όλων των κρατικών αυτοκινήτων ("οι βουλευτές να πηγαίνουν με τα ΜΜΜ"), την κατάργηση της κρατικής επιχορήγησης στα κόμματα. Αλλά και νόμους αντι-τραστ, έναν νέο νόμο περί "βασικού μετόχου" στα ΜΜΕ... Και το κερασάκι στην τούρτα; Δήλωσε ότι το ευρώ δεν είναι ταμπού...
Μίλησε με αμεσότητα: μήπως, όμως, και η ίδια η "αμεσότητα" δεν είναι πια αυτή που ήταν κάποτε; Μια αμεσότητα αποικισμένη, εδώ και καιρό, από τον τηλεοπτικό λόγο, τον λόγο της διαφήμισης. Διόλου τυχαία ο Γκρίλλο μίλησε ως τηλεοπτικός ηθοποιός, ως κωμικός συνεπικουρούμενος από ένα από τα καλύτερα διαφημιστικά γραφεία της Ιταλίας. Και ο λόγος του ήταν κατεξοχήν αντι-πολιτικός. Το motto του ήταν προβλέψιμο και χαρακτηριστικό: "ούτε αριστερά, ούτε δεξιά". Θυμίζει μια πτυχή της αγανακτισμένης πλατείας Συντάγματος;
Ας μην αγνοήσουμε ότι η "αντιπολιτική" και ο "λαϊκισμός" θριάμβευσε, χθες, στην Ιταλία- όμως, προτάσσοντας συγκεκριμένα προγραμματικά σημεία-κι όχι άλλα. Κι ας μην παραβλέψουμε ότι η Ιταλία έγινε χθες η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που ο λαός της είπε «όχι» στα κελεύσματα της χρηματοπιστωτικής μερίδας του κεφαλαίου (που πλασάρεται μονοσήμαντα ως "γερμανοποίηση της Ευρώπης", παρότι συνδυάζεται και με αυτήν) μέσα από την κρίση χρέους.
Κι ας το πω ξεκάθαρα, για να μην παρεξηγηθώ: το φαινόμενο Γκρίλλο οφείλει να προβληματίσει την αριστερά μας, ή μάλλον να την ταρακουνήσει. Παρά τα επιμέρους συνθήματα ή προγραμματικά σημεία, η "αντιπολιτική" είναι πάντα αντιδραστική. Και ο βοναπαρτισμός είναι πάντοτε υπέρ του καθεστώτος. Οφείλουμε να θυμόμαστε καθημερινά ότι αν αφήσουμε τις σημαίες μας για κάποιες άλλες, σημαίες ευκαιρίας, για χάρη του "ρεαλισμού", ίσως να βρεθεί κάποιος να τις πάρει. Να κεφαλαιοποιήσει τους αγώνες της αριστεράς, πλασάροντας διαφημιστικά συνθήματα και άμεσες, "υπερανθρώπινες" λύσεις (με ολίγη ή μεγαλύτερη δόση αυταρχισμού). Κάποιος "απεσταλμένος της Θείας Πρόνοιας", για να θυμηθώ και τα λόγια ενός πάπα για τον Μουσολίνι...
Προβλέψεις, φυσικά, δεν πρόκειται να κάνω. Χτες το βράδυ ο Μπέπε Γκρίλλο δήλωσε ότι "μέσα σε τρία χρόνια από το πουθενά βρεθήκαμε πρώτο κόμμα. Πολιτικοί, ψηλά τα χέρια! Είστε περικυκλωμένοι". Κι ένας επαρκής αναγνώστης σχολίασε στην ιστοσελίδα της εφημερίδας La Republica, κάτω από την είδηση: "Το 1919 ιδρύθηκαν τα πρώτα Fasci di combattimento. Τρία χρόνια μετά, το 1922,ο ιδρυτής τους, κάποιος Μουσολίνι, κατέλαβε την εξουσία".
Άδηλο το μέλλον και το παρόν σκοτεινό. Προς το παρόν, ας χαρούμε την σημερινή ήττα των αγορών. Επιμένοντας να αναμένουμε και να δρούμε ώστε, κάποια στιγμή, να νικήσει κι ο λαός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου