Φταίει και ο λαός, που είναι μαραζιάρης...

Του ΣΠΥΡΟΥ ΚΑΡΑΛΗ, απο την Ελευθεροτυπια...

Η διευθύνουσα τάξη όχι, αλλά η πλατιά τάξη των μη προνομιούχων έχει ουσιαστικά χρεοκοπήσει προ πολλού. Το μαρτυρούν οι εικόνες γύρω. Τα κλειστά μαγαζιά, οι ατελείωτες πιάτσες των ταξί τη νύχτα στην Αθήνα, οι νέοι που κατά κύματα εγκαταλείπουν τη χώρα προς αναζήτηση αξιοπρεπούς ζωής στο εξωτερικό.

Σε αυτή την κατάμαυρη πραγματικότητα, που πάει από το κακό στο χειρότερο με νεκρούς να προστίθενται, όπως το παιδί στο Περιστέρι, τα γνωστά ερωτήματα επανατίθενται. Τι περιμένει και δεν αντιδρά ο κόσμος; Ενα θαύμα; Τα θαύματα, βεβαίως, δεν έπαψαν ποτέ στον κόσμο, αλλά για να γίνουν απαιτείται και κάποια μικρή συμμετοχή από όσους τα εύχονται. Πού είναι οι πνευματικοί άνθρωποι και γιατί σιωπούν;
Το τελευταίο ερώτημα απαντάται εύκολα. Τουλάχιστον από την πλατωνική - μαρξιστική θεώρηση των πραγμάτων, που θέλει κάθε εξουσία να αναδεικνύει τα πρότυπά της παντού. Μια χαμηλή εξουσία, απαίδευτη και αμόρφωτη, σαν αυτή που κυβέρνησε τη χώρα από το '90 και μετά, θα παράξει ανάλογες αξίες και στο πνευματικό πεδίο. Θα αναδείξει, δηλαδή, χαμηλές ποιότητες και στη λογοτεχνία και στην ποίηση και στο σινεμά και όπου αλλού. Μη παραγωγική, παρασιτική είναι η οικονομία; Αυτού του επιπέδου θα είναι, λ.χ., οι προβεβλημένοι λογοτέχνες, που η εξουσία με τους τρόπους της στο σύστημα θα κατευθύνει με μαεστρία προς την κοινωνική βάση και θα τους πλασάρει ως Παπαδιαμάντηδες. Αλλωστε, αν σκάσει κάποια στιγμή η φούσκα στον πολιτισμό και ανοίξουν οι φάκελοι με τις χρηματοδοτήσεις, τότε η λίστα Λαγκάρντ μπορεί και να ωχριά μπροστά τους. Οπότε ας μην περιμένουμε από τους συμπαθείς -κατά τα άλλα- σκηνοθέτες, ποιητές κ.ά. πολλά σε αυτή τη φάση. Διότι, έστω, χωρίς να το θέλουν, σαν από αυτοματισμό, θα ανταποδώσουν, είτε με τη σιωπή τους είτε με ανοησίες στα social media, την προβολή που τους χάρισε απλόχερα η εξουσία στα χρόνια της ψευδούς ευδαιμονίας.

Ο κόσμος, όμως; Οι πατέρες και οι μητέρες, που βλέπουν τα παιδιά τους άνεργα να «σαπίζουν» στις καφετέριες ή στην οθόνη ενός υπολογιστή, τι κάνουν; Πώς εξηγείται τόση αδιαφορία, που φτάνει πια στα όρια της κοινωνικής διαστροφής; Σύμφωνοι. Υπέστη η κοινωνία το δόγμα τού «σοκ και δέος». Μπορεί να φταίει, επίσης, η εναλλακτική πολιτική πρόταση. Ή το νεαρό της ηλικίας του Αλέξη Τσίπρα. Αλλά όλα αυτά δεν δικαιολογούν την τόση απάθεια. Εκτός αν ερμηνευτεί με γνώσεις από την ψυχολογία, ως το πρώτο στάδιο της καταθλιπτικής συμπεριφοράς, που οδηγεί τον πάσχοντα σε απόσυρση. Εάν πρόκειται περί αυτού, τότε -κλινικά τουλάχιστον- το δεύτερο στάδιο που ακολουθεί είναι αυτό της ανεξέλεγκτης οργής. Δεν διεκδικούμε φυσικά καμία αυθεντία ώστε να προχωρήσουμε με βεβαιότητα σε διαπιστώσεις, αλλά ας εντάξουμε και αυτή την εξήγηση ως ακόμη μία, μαζί με όσες άλλες ερμηνεύουν την παθητικότητα. Με την εξής επισήμανση. Αν έχει βάση, οι κυβερνώντες καλά θα κάνουν να προσέχουν, γιατί ούτε δεδομένη ούτε εσαεί θα είναι η μη αντίδραση του κόσμου.