Τρίτη 1 Οκτωβρίου 2013

Περασμένες δώδεκα και τέσσερις μοίρες χειμώνα...

του Κωστα Κρεμμυδα, απο την Εποχη...

Να νιώθεις ξεχωριστός / Να εστιάζεις μίλια μακριά / απ' τη θνητότητα / Δεν υπάρχει μεγαλύτερη / ψευδαίσθηση...
(Ευτέρπη Κωσταρέλη «Βερντάντι»)

Τίτλος και στίχοι από την πρώτη ποιητική συλλογή της Ευτέρπης Κωσταρέλη «Βερντάντι»: ομώνυμη σκανδιναβική θεότητα που αντιπροσωπεύει τη μοίρα του παρόντος, αναγκαία προϋπόθεση για τη διασφάλιση ενός μέλλοντος που όλο και μοιάζει δυσοίωνο.
Και δεν είναι η λειψή πίστη μας στην αριστερά, σαν εκείνο το ανέκδοτο με τον Ιησού και τους μαθητές του στη λίμνη Γενησαρέτ όπου βούλιαζε μονάχα ο άπιστος Θωμάς γιατί δεν ακολουθούσε κι αυτός την πεπατημένη (να πατά δηλαδή από βραχάκι σε βραχάκι), όπως κάνει κάθε σοβαρό στέλεχος ενός κόμματος, μιας πίστης, ή ενός δόγματος (αλλά νόμιζε ότι θα επιπλεύσει επί των υδάτων), όσο ο κόλαφος της τρέχουσας πολιτικής συγκυρίας και των μηχανισμών της –κρατικών και παρακρατικών– που από χρόνια πασχίζουν να στήσουν μιαν άλλη «Δημοκρατία Β' διαλογής σαν τη δική μας», στη θέση της Δημοκρατίας, που περίγραφε ο Περικλής το δεύτερο χρόνο του Πελοποννησιακού πολέμου: (Έχουμε πολίτευμα που δεν αντιγράφει των άλλων τους νόμους, αλλά πιο πολύ είμαστε εμείς παράδειγμα σε μερικούς παρά μιμητές τους. Κι έχει τούτο το πολίτευμα το όνομα  Δημοκρατία. Γιατί δε διοικούν οι λίγοι, αλλά οι περισσότεροι. και είναι όλοι οι πολίτες μπροστά στους νόμους)
Για τα εκφυλιστικά φαινόμενα που ζούμε σήμερα, οι πολλοί απορούμε, κάποιοι βρίσκουν ευκαιρία να εγκαταλείψουν προσωρινά το διαρκές σούρσιμο στη λάσπη και το σκοτάδι και να ξαναβγούν στο φως, ενώ οι λιγότεροι αναζητούν στην τέχνη τη λύτρωση, ή την απάντηση: «Όχλος ή ήρωες/ δεν έχει σημασία…/ Άραγε αξίζει τόσες θυσίες/ μια Δημοκρατία; (Ευτ. Κωσταρέλη Εφιάλτης)

Είχε προηγηθεί ο Περικλής εκεί, στο χώρο ταφής των επιφανών Αθηναίων, κάπου στη σημερινή οδό Σαλαμίνος στον Κεραμεικό, να προσδιορίσει τους όρους που διαφοροποιούν την πολιτική υποχρέωση/ωριμότητα, από την ύβρη της δημοκρατίας: «Γιατί μονάχοι εμείς αυτόν που δεν παίρνει καθόλου μέρος σ’ αυτά (στα πολιτικά ζητήματα) τον θεωρούμε όχι φιλήσυχο, αλλά άχρηστο, κι εμείς οι ίδιοι ή κάνουμε ορθές σκέψεις και προτάσεις πάνω στις υποθέσεις της πολιτείας ή, τουλάχιστον, παίρνουμε σωστές αποφάσεις γιατί δε νομίζουμε πως τα λόγια βλάφτουν τα έργα, αλλά ότι πιο πολύ βλάφτει να μη διαφωτιστούμε πιο μπροστά με το λόγο για τα όσα πρέπει να κάνουμε. […]Γιατί σ’ έναν άντρα με φρόνημα, είναι πιο πικρή η ταπείνωση που ακολουθεί τη δειλία, παρά ο θάνατος που έρχεται χωρίς να τον νιώσει σε στιγμή δύναμης και κοινής ελπίδας.
Απομαγνητοφωνώ τα κίνητρα αυτού του/ –ηχορυπαντικού– κόσμου,/ αξίες και ιδανικά ενός παγετώνα παρόντος (Προλετάριοι του χειμώνα). Διαλέγω συμβολικά τους ώριμους (όχι μονάχα καλλιτεχνικά αλλά και πολιτικά) στίχους της νεαρότατης ποιήτριας (που θα παρουσιαστεί την ερχόμενη Πέμπτη 3 Οκτωβρίου, στις 7.30μμ στη Στοά του Βιβλίου, Πεσμαζόγλου 5, μαζί με τον εξίσου μεστό ποιητικό λόγο των: Ελευθερίας Κυρίτση, Χαράς Ναούμ και Μαρίας Τρανού), για να τους αντιπαραβάλω διαλεκτικά όχι μόνον απέναντι στον ιστορικό Επιτάφιο που εκφώνησε, ο Περικλής, αλλά και στον τραγικό επίλογο –και γιατί όχι σύγχρονο Επιτάφιο λόγο του Τσάρλι Τσάπλιν απ’ την ταινία του «Ο Μεγάλος δικτάτωρ» (που προβλήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 1940). Μια ανελέητη πολιτική σάτιρα, ή μάλλον ένα πανανθρώπινο μανιφέστο/καταδίκη της ανόδου του Χίτλερ και του ναζισμού. Το τραγικό δεν είναι όσα επακολούθησαν αλλά ότι στις μέρες μας πολλαπλασιάζονται στην Ευρώπη οι υμνητές των εγκλημάτων του ναζισμού. Γεγονός που βαραίνει τις σύγχρονες δημοκρατίες της δύσης. 
Και αποδεικνύει πως οι παρεκβάσεις, οι αυτοκρατορικές τάσεις, τα εγκλήματα (ακόμα και προσυμφωνημένα και προσχεδιασμένα από διακρατικά θεσμικά όργανα), στρέφονται πάντα κατά της ανθρωπότητας, όσο καλοστημένη κι αν είναι η επίφαση της προάσπισης της ελευθερίας των λαών. Το μπαλέτο που χόρεψε ο Τσάπλιν με την υδρόγειο δεν είναι απλώς μια σημαντική καλλιτεχνικά στιγμή στην ιστορία του κινηματογράφου, όσο μια τραγική πολιτική προφητεία όσων επρόκειτο να ακολουθήσουν στις μέρες μας: από τους δημοκρατικούς βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας και τα βασανιστήρια του Γκουαντάναμο μέχρι το φριχτό (πλην θεσμικά προετοιμασμένο) τέλος του Καντάφι, ή τη ζωντανή αναμετάδοση της δολοφονίας Μπιν Λάντεν παρουσία του αμερικανού προέδρου! Για να περιοριστούμε μονάχα στα πρόσφατα!
Στη Θεσσαλονίκη ακόμα, με νωπή την επίσκεψή μας στη Σόφια με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων της Εταιρείας Βουλγάρων Συγγραφέων, όπου συμμετείχαμε με τον συγγραφέα Χρήστο Χαρτοματσίδη σε μια συζήτηση για τη «δύναμη και την αδυναμία του λόγου στο μέλλον», προσπαθώ να διατυπώσω σκέψεις και συναισθήματα που από χρόνια κινούνται μεταξύ αδυναμίας για το παρόν και φόβου στο μέλλον. Γιατί τα μελανά και τα μωβ χρώματα της δύσης στοιχειώνουν τη χώρα μου και κανένας λόγος δεν φαίνεται, για την ώρα, ικανός να τ’ αποτρέψει.
Στο βάθος ο απόηχος από τον …Επιτάφιο του Τσάρλι Τσάπλιν: «Να ελευθερώσουμε το λαό, να σπάσουμε τους εθνικούς φραγμούς, ν’ αγωνιστούμε για έναν κόσμο δικαίου όπου η επιστήμη και η πρόοδος θα φέρουν ευτυχία σε όλους. Βγαίνουμε από το σκοτάδι στο φως. Η ψυχή του ανθρώπου έχει φτερά και μαθαίνει επιτέλους να ανυψώνεται. Πετάει προ το ουράνιο τόξο, την ελπίδα, το μέλλον που ανήκει σε όλους μας…»


Κώστας Κρεμμύδας
mandragoras_magazine@yahoo.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ροη αρθρων