Εποχη...
Tου Κώστα Βεργόπουλου
Eχει καταντήσει πλέον πολύ κοινότοπο: κάθε ευρωπαϊκή συνάντηση κορυφής αυτοανακηρύσσεται «κρίσιμη» και δήθεν σώζει την Ευρώπη ακριβώς ένα βήμα πριν από την καταστροφή. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι κάθε συνάντηση διασώζει την Ευρώπη από τις συνέπειες των αποφάσεων των προηγούμενων συναντήσεων κορυφής. Κάθε παρόμοια συνάντηση φέρει την Ευρώπη σε όλο και δραματικότερη κατάσταση, με συνέπεια οι προοπτικές πραγματικής διάσωσης να αποβαίνουν όλο και δυσκολότερες, αλλά και δαπανηρότερες. Με την τελευταία απόφαση εγκαθιδρύεται η αρχή του ελάχιστου δημοσιονομικού ελλείμματος, που όμως, υπήρχε οπωσδήποτε από πριν. Τόσο με το Σύμφωνο Σταθερότητας (1998) όσο και με τις συνεχείς αποφάσεις κορυφής, ο στόχος ήταν πάντα το μηδενικό ή ελάχιστο έλλειμμα.
Αποτελεί, επίσης, ανακρίβεια ότι δεν υπήρχε δημοσιονομικός συντονισμός και ότι η κάθε χώρα έκανε ότι ήθελε. Εφόσον οι αποφάσεις περιορισμού των ελλειμμάτων λαμβάνονταν με ομοφωνία και εφαρμόζονταν υπό την επίβλεψη των ευρωπαϊκών αρχών και των λοιπών εταίρων. Εάν τα ελλείμματα διογκώθηκαν μετά το 2003, αυτό δεν οφείλεται σε «απειθαρχία» των χώρων, αλλά σε ενθάρρυνση που τους δόθηκε από Γερμάνια και Γαλλία για την αντιμετώπιση της προϊούσας ύφεσης. Το δημόσιο χρέος της Γερμανίας και της Γαλλίας έφτασαν έτσι σε πάνω από 2.000 δισ. ευρώ. Η επέκταση του ελλείμματος είχε κριθεί αναγκαία για τη διατήρηση θετικών ρυθμών στην οικονομία.
Σήμερα οι επιλογές αλλάζουν, αλλά δεν ευθύνεται γι’ αυτό η έλλειψη συντονισμού, εφόσον συντονισμένα είχαν αυξηθεί τα ελλείμματα και συντονισμένα επιχειρείται να συρρικνωθούν. Ωστόσο, το πραγματικό πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι ούτε τα ελλείμματα ούτε η υποθετική έλλειψη ενιαίας διακυβέρνησης, αλλά η επιλογή της λιτότητας που οδηγεί στην ύφεση και ακυρώνει όλα τα μεταπολεμικά κοινωνικά κεκτημένα, εν ονόματι δήθεν της ανάκτησης ανταγωνιστικότητας των οικονομιών. Με πρόσχημα το χρέος και την ανταγωνιστικότητα, εξαπολύεται σήμερα πρωτοφανής επίθεση του κεφαλαίου εναντίον των εργαζομένων, ακόμη και αν έτσι η ικανότητα αποπληρωμής των χρεών επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο. Η δογματική νεοφιλελεύθερη ακεραιοφροσύνη σε όλο της το αυτοκαταστροφικό μεγαλείο. Όμως, το πρόβλημα δεν είναι πλέον θεωρητικό, αλλά κοινωνικό: έχει άμεση σχέση με το συσχετισμό των κοινωνικών δυνάμεων, που τελικά είναι ο μόνος που θα μπορούσε να αποτρέψει τη σημερινή αντιδραστική επίθεση.
Ένα ακόμα
«ευρωπαϊκό παράδοξο»
Η ομοφωνία, που υπήρξε ως προς τη λιτότητα δεν είναι κάτι καινούριο, αλλά είναι ακριβώς ότι γινόταν μέχρι σήμερα. Οι χώρες δεν έφεραν αντίρρηση, διότι πιστεύουν ότι έτσι ακυρώνεται το γερμανικό επιχείρημα που αρνείται στην ΕΚΤ να εκδίδει ευρωομόλογα και ν’ αναλαμβάνει δημόσια χρέη, με πρόσχημα ότι δεν υπάρχει «δημοσιονομική πειθαρχία» στην Ευρωζώνη. Οι υπερχρεωμένες χώρες θεωρούν ότι σήμερα ανοίγει ο δρόμος για περισσότερο δυναμικό ρολό της ΕΚΤ στο ζήτημα του δημόσιου χρέους. Πολύ περισσότερο που η πρόσφατη συμφωνία για μηδενικά ελλείμματα δεν περιέλαβε την ΕΚΤ, η οποία παραμένει εκτός και μπορεί να λαμβάνει πρωτοβουλίες, όπως έχει αφήσει να διαφανεί ο πρόεδρος της Ντράγκι.
Βέβαια, φτάσαμε σήμερα σε ένα ακόμη «ευρωπαϊκό παράδοξο»: αποφασίζουμε για το θεσμικό μέλλον της Ευρώπης, ενώ το πιεστικό πρόβλημα εκδηλώνεται στο παρόν. Τα μελλοντικά χρέη απαγορεύονται στο εξής και με την απειλή κυρώσεων. Όμως τι γίνεται με τα ήδη υπάρχοντα χρέη; Πώς θα τα αντιμετωπίσει η Ευρώπη; Εκτός από εικασίες είτε κακόβουλες είτε καλοπροαίρετες, το μυστήριο παραμένει και συνεπώς η κερδοσκοπία θα συνεχίζεται, ενώ ταυτόχρονα η ύφεση με τις δραματικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις θα βαθαίνει και βέβαια κάποιοι θα αποκομίζουν ιδιαίτερα οφέλη από αυτήν.
Εκβιασμοί με στόχο
τη συναίνεση
Όσα λέγονται περί απειλής αποβολής ή εξόδου της χωράς μας από το ευρώ είναι εκφοβιστικά, εκβιαστικά, προκειμένου να αποσπάσουν μεγαλύτερη κοινωνική συναίνεση. Οι ευρωπαίοι πιστωτές έχουν ήδη επενδύσει παρά πολλά στην Ελλάδα, ώστε δεν έχουν κανένα απολύτως συμφέρον να την εκδιώξουν από το σύστημα μέσα στο όποιο εξασφαλίζουν την λεηλασία των πόρων της, εις βάρος φυσικά των εργαζομένων. Η γαλλική τράπεζα Νάτιξις εκτιμά σε περίπου 3.000 δισ. ευρώ τις τοποθετήσεις του Ευρωπαϊκού Βορρά στον Ευρωπαϊκό Νότο, για να συμπεράνει ότι θα ήταν απολύτως ασύμφορη για τους πιστωτές η αποβολή οιασδήποτε χώρας από το σύστημα του ευρώ. Συνεπώς όλα όσα διακινούνται σχετικά με την ενδεχόμενη εκδίωξη της Ελλάδος δεν είναι παρά μέσα πίεσης για την επιβολή όλο και σκληρότερων μέτρων εις βάρος των εργαζομένων.
Όμως, για την Αριστερά δεν έχει κανένα νόημα να διεκδικεί αυτό που εκβιαστικά και με υστεροβουλία διακινείται από το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο. Πρέπει να ξεκαθαρίσει ότι αυτό δεν γίνεται με τίποτα και ότι δεν είναι παρά εκβιαστική κίνηση. Αντιθέτως, αυτό που έχει μέγα και σοβαρό νόημα για την Αριστερά είναι η καταγγελία των γερμανικών επιλογών και του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου για την επιβολή και διαιώνιση της λιτότητας και οι αγώνες για την ακύρωσή τους, ώστε να δοθεί προτεραιότητα σε δυο αρχές που μέχρι σήμερα έχουν βαθύτατα αγνοηθεί στη χωρά μας: στην κοινωνικά δίκαιη κατανομή των θυσιών, ώστε να συνεισφέρουν τα ανώτερα εισοδήματα, που μέχρι σήμερα προστατεύονται, και η αποκατάσταση θετικών ρυθμών στην οικονομία.
Οπωσδήποτε, επιβάλλονται μεγάλες αλλαγές και προσαρμογές της ελληνικής οικονομίας, όμως ενόσω αυτή καταβυθίζεται, ουδεμία αλλαγή είναι δυνατή. Αντιθέτως, εάν αποκατασταθούν οι αυξητικοί ρυθμοί και η κινητικότητα της οικονομίας, τότε θα τεθεί και το ζήτημα των διαρθρωτικών αλλαγών. Δεν προηγείται η εξυγίανση της ανάκαμψης, αλλά η ανάκαμψη αποτελεί απαράβατο όρο για την διασφάλιση της εξυγίανσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου