Φίλοι και αδέρφια…

Έργο του Thierry Poncelet

ΕΝΘΕΜΑΤΑ...

του Παναγιώτη Παπίδα

Αλλού θα καταλήξω, αλλά λέω να ξεκινήσω από μια βιβλική αναφορά στην οποία προσφάτως έπεσα και είχα πει να την κοπιάρω για «πάσα μελλοντική χρήσιν»: Τι έχει να ωφεληθεί ο άνθρωπος αν κερδίσει τον κόσμο όλο, αλλά απολέσει την ψυχή του; ερωτά (υπό στόματος Ιησού του Ναζωραίου) ο ευαγγελιστής Μάρκος. Το μέλλον τελικά ήταν πολύ κοντινότερα από ό,τι φαντάστηκα…

Εντάξει, δεν υπάρχει μία απάντηση, έτσι κι αλλιώς, στο ερώτημα. Αν ρωτήσεις τους χριστιανούς θα μπορέσουν να σου δώσουν πολύ πειστικότερες απαντήσεις από μένα (που δεν είμαι), αλλά, παρ’ όλα αυτά, αυτές οι απαντήσεις τους εμένα μου αφήνουν μια αίσθηση στυφής γεύσης στο στόμα.

Η ερώτηση μπορεί ίσως να μετατοπιστεί στο «ποιος άνθρωπος;». Καταρχάς ο homosapiens, θα έλεγα εγώ, γνωστός φλέιμερ και τρολ. Αφού λοιπόν, με την έγκυρη παρέμβασή μου, μειώσαμε το πιθανό δείγμα στο 1/4 (προσφάτως πληροφορήθηκα ότι ανακαλύφθηκε και έτερο είδος ανθρώπου, πριν από τους sapiens, γεγονός που ανεβάζει σε τουλάχιστον 4 τον αριθμό των ανθρώπινων ειδών του πλανήτη μας, δυστυχώς οι τρεις εξ αυτών εξαφανισμένοι προ πολλού) θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε ξεχωριστά για καθένα από τα «είδη» των σημερινών ανθρώπων.

Τι έχει να ωφεληθεί ο μεγαλοτραπεζίτης (ή ένας, αντιστοίχως ματσό, μεγαλοεπενδυτής) αν χάσει την ψυχή του, αλλά κερδίσει τον κόσμο όλο; Τι να σας πω; Αυτό προφανώς εξαρτάται από την ψυχή του. Εφόσον αυτό το πράμα έχει φυσική υπόσταση (ελέγχεται ακόμα,) η αξία του είναι σαφώς υποτιμημένη (για να μιλήσουμε με όρους της αγοράς). Ποιος αλήθεια ενδιαφέρεται να αποκτήσει την ψυχή ενός μεγαλοτραπεζίτη; Ενώ τον κόσμο όλο (του μεγαλοτραπεζίτη) αρκετοί μπορώ να πω, χωρίς τον φόβο να λαθέψω. Ο μεγαλοτραπεζίτης, προφανώς, θα γυρίσει την πλάτη στον ευαγγελιστή Μάρκο ή, στην καλύτερη περίπτωση, θα σηκώσει τα φρύδια του σε ένδειξη αποδοκιμασίας γι’ αυτή την απερίσκεπτη και απρονόητη απορία του.

Τι έχει να ωφεληθεί κάποιος που τον απασχολεί η ανώτατη κλίμακα φορολόγησης ή το πώς θα την σκαπουλάρει και δεν θα πληρώσει όσα του αναλογούν, αν χάσει την ψυχή του (εντάξει, εννοείται, και κερδίσει τον κόσμο όλο); Τι να σας πω, δεν θα χαρακτήριζα όλους αυτούς σκατόψυχους (και συγγνώμη για τη γλώσσα μου, αλλά εμένα η γλώσσα μου είναι η ελληνική) όμως δεν θα έβαζα στοίχημα πάλι ότι η ψυχή τους ευωδιάζει. Πρέπει να ’σαι πολύ λέρα για να κυβερνάς γαλέρα, λέει μια αρχαία ρωμαϊκή παροιμία. Οπότε, αν βάλεις στην μία πλευρά της πλάστιγγας την –μη ευωδιαστή– ψυχή του σημερινού πλούσιου homosapiensκαι από την άλλη τον κόσμο όλο, δυστυχώς θα έχουμε σίγουρο νικητή από τον πρώτο γύρο.

Καταλαβαίνετε φυσικά ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με αυτό τον τρόπο, αν και οι φορολογικές κλίμακες διευκολύνουν το έργο μας, μιας και δεν είναι και πολλές. Διότι τον κόσμο όλο δεν πρόκειται να τον κερδίσουν παρά πολύ λίγοι στον κόσμο αυτό. Τόσο λίγοι, που λιγότεροι δεν γίνεται. Απλώς η υπόσχεση του κέρδους (του κόσμου όλου) είναι αυτή που κάνει ανθρώπους να ονειρεύονται, να ελπίζουν και να προσδοκούν. Και στο όνομα αυτού του κέρδους πάρα πολλοί είναι πρόθυμοι να χάσουν την ψυχή τους. Ε, λοιπόν, δεν έχω δει στη ζωή μου πιο χαμένους ανθρώπους. Για το 95% από αυτούς η χασούρα είναι δύο στα δύο, 100% σε απλά μαθηματικά.

Άντε να γυρίσουμε σε πιο γήινες αναζητήσεις: Στο όνομα ποιου ακριβώς πράματος είμαστε διατεθειμένοι να χάσουμε ό,τι με αγώνες και θυσίες και κόπο και χρόνο και τύχη πετύχαμε όλα αυτά τα χρόνια; Η μάχη των υπόλοιπων ανθρώπων με εκείνους που έχουν μια δύναμη στα χέρια τους, έναν συσσωρευμένο πλούτο και ένα δικό τους δίκιο είναι μια πανάρχαια μάχη. Θα ρωτήσω κάποιους ανθρωπολόγους για να μάθω αν υπάρχει και στους χιμπατζήδες, αλλά αυτό που θέλω να πω είναι πως ό,τι καταφέραμε να πετύχουμε στη διάρκεια μιας ταξικής πάλης χιλιετηρίδων δεν γίνεται να το παραδώσουμε αμαχητί μέσα σε μια δεκαετία στο όνομα οποιουδήποτε «κέρδους του κόσμου».

Η σημερινή κοινωνία είναι μια κοινωνία δικαίου, ισονομίας και ισοτιμίας, μπορεί πολύ λιγότερο από την ιδανική κοινωνία, αλλά σίγουρα μια κοινωνία που είμαστε υπερήφανοι και τυχεροί που την έχουμε. Όποιος, στο όνομα οποιουδήποτε προσωπικού του συμφέροντος, φόβου ή αδιαφορίας, την παραδώσει στα δόντια των ανταγωνιστών της, των προαιώνιων αντιπάλων και εχθρών, έχει απολέσει την ψυχή του. Και τι έχει κερδίσει; Σίγουρα όχι τον κόσμο όλο.

Εγώ, λοιπόν (για να το φέρω εκεί που ήθελα από την αρχή και να γίνω επίκαιρος), θα προτιμούσα αυτό που ο Ιάκωβος Καμπανέλλης έγραψε για τις 3 του Σεπτέμβρη να ισχύει κάθε μέρα:

Φίλοι και αδέρφια,
μανάδες, γέροι και παιδιά
στα παραθύρια βγείτε και θωρείτε
ποιοι περπατούν στα σκοτεινά και σεργιανούνε στα στενά,
τρεις του Σεπτέμβρη μάνες, γέροι και παιδιά.

…