της Μαρινας Δημητριαδου απο τα Ενθεματα...
«Μικρός χώρος που ουδέποτε καθαρίζεται, όπου στοιβάζονται υπεράριθμοι άνθρωποι χωρίς προσωπική υγιεινή επί 24 ώρες το 24ωρο, σε άθλιες και άκρως επικίνδυνες συνθήκες για ανθρώπινα όντα». Ίσως η πρωτοποριακή απόφαση του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Ηγουμενίτσας, το οποίο αθώωσε τους 17 παρανομοποιημένους μετανάστες που δραπέτευσαν στις 30 Σεπτεμβρίου από τα κρατητήρια της Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσπρωτίας («απέδρασαν για να αποτρέψουν σοβαρό και αναπότρεπτο με άλλα μέσα κίνδυνο που απειλούσε, χωρίς δική τους υπαιτιότητα, την υγεία τους» […] «για το λόγο αυτό, κρίνεται ότι αίρεται ο αρχικός καταλογισμός της (αρχικώς και τελικώς) άδικης πράξης της απόδρασης που τέλεσαν») έδωσε ακούσια τον ορισμό των κρατητηρίων σε όλη την Ελλάδα…
Η εμπειρία μου είναι πολύ μικρή, μόλις μερικών ωρών, όταν πριν από ενάμιση περίπου χρόνο συνελήφθηκα στο Ρέθυμνο ως «αυγοβόλος» του υφυπουργού ΠροΠο Μανώλη Όθωνα. Η είδηση της αθώωσης και η περιγραφή των συνθηκών κράτησης των 17 μού θύμισαν ότι δεν έχω συζητήσει την εμπειρία του κρατητηρίου, ίσως γιατί κάποιος που εν γνώσει του προβαίνει σε μια «αξιόποινη» πράξη θεωρεί εκ των προτέρων την κράτηση ως το μικρότερο από τα μελλούμενα δεινά του. Φυσικά, δεν υπάρχει καμία σύγκριση μεταξύ της εμπειρίας μερικών ωρών με την καθημερινότητα της κράτησης 9 έως 45 ημερών των 17, και αναρίθμητων άλλων, και τις συνθήκες σύλληψης μπροστά στις κάμερες μιας ελληνίδας «αυγοβόλου» με τις βουβές, ανώνυμες συλλήψεις ανθρώπων που ζουν σε καθημερινή ανασφάλεια, για τους οποίους η κράτηση συνιστά το πρελούδιο του «επαναπατρισμού» — και μόνο για την αποφυγή αυτού του τελευταίου, δεν θα διακινδύνευε κάποιος μια απόδραση; Να είναι άραγε ολότελα άχρηστη μια εκ των υστέρων εξιστόρηση της δικής μου φτωχής εμπειρίας; Ίσως και όχι.
Παρότι η περίπτωσή μου ήταν ιδιάζουσα και προκαλούσε μάλλον τον γέλωτα παρά τον θυμό των οργάνων της τάξης, πιέστηκα να μιλήσω, να δώσω στοιχεία πέραν των αναγραφόμενων στην ταυτότητά μου, καθώς και δείγμα του γραφικού μου χαρακτήρα. Ιδιαίτερα για το τελευταίο μού έδωσαν να καταλάβω ότι θα είχα πολλά προβλήματα, αν δεν το έκανα. Τίποτα δεν με βοήθησε περισσότερο εκείνη την ώρα όσο η ανάκληση της ατάκας των αστυνομικών στις γιάνκικες ταινίες: «You have the right to remain silent». Κι αυτό ακριβώς έκανα! Πόσο μπορεί να πολλαπλασιάζεται αυτή η πίεση σε ανθρώπους χωρίς καμία βεβαιότητα και με πλήρη άγνοια των δικαιωμάτων τους; Όπως θα μάθαινα στη συνέχεια, οι κοπελιές που βρίσκονταν στο κρατητήριο είχαν υποχρεωθεί να υπογράψουν χαρτιά χωρίς να γνωρίζουν το περιεχόμενό τους, καθώς δεν μπορούσαν να διαβάσουν ελληνικά. Ας έρθουμε όμως στο θέμα.
Το κρατητήριο της Αστυνομικής Διεύθυνσης Ρεθύμνου βρίσκεται στην αυλή του κτιρίου. Πρόκειται για δύο αντικρινούς στεγασμένους χώρους, για άντρες και γυναίκες αντίστοιχα, των οποίων οι δύο τοίχοι συμπίπτουν με τους τοίχους της ορθογώνιας αυλής, ενώ οι άλλες δύο πλευρές έχουν μόνο κάγκελα. Ως εκ τούτου, η θερμοκρασία τους είναι η ίδια με το εξωτερικό περιβάλλον, χειμώνα-καλοκαίρι (όχι πως θα ήταν καλύτερος ένας κλειστός χώρος που δεν καθαρίζεται)…
Στο κελί των γυναικών υπήρχε μια μεσοτοιχία που χώριζε δυο «δωμάτια» (ανοιχτά απ’ τη μία πλευρά), τα οποία περιείχαν χτιστό πάγκο με στρωματάκια και κάποιες κουβέρτες. Υπήρχε τουαλέτα με νιπτήρα (σημαντική διαφορά με τη μία χημική τουαλέτα που είχαν οι 17). Μετά από πολλή πίεση μάς έδωσαν μια σφουγγαρίστρα (γιατί τη ζήτησα εγώ, φαντάζομαι)· αφού καθαρίσαμε εμείς το κελί μας, δόθηκε και στους άντρες. Υποθέτω πως η σφουγγαρίστρα και τα καθαριστικά συνιστούν δυνάμει φονικά όπλα και ένας καθαριστής δυνητικό όμηρο. Πώς μπορεί να καθαριστεί ένα κελί με αρκετούς ενοίκους που παραμένουν επί εικοσιτετραώρου βάσεως στο εσωτερικό του, χωρίς δυνατότητα προαυλισμού; Ένας φίλος, που είχε επίσης μια ολιγόωρη εμπειρία στο ίδιο κρατητήριο, μου διηγήθηκε πώς είχε βάλει οδοντόκρεμα στα ρουθούνια του και με το κεφάλι ακουμπισμένο στα κάγκελα προσπαθούσε να αντέξει τη βρώμα.
Ήμασταν τέσσερις γυναίκες. Οι άντρες ήταν πολύ περισσότεροι. Τα ρατσιστικά σχόλια δεν έλειπαν από μέρους των αστυνομικών. Οι δύο από τις συγκρατούμενές μου είχαν ήδη συμπληρώσει μήνα. Τις έπιασαν χωρίς χαρτιά και περίμεναν να συμπληρωθούν οι θέσεις του πούλμαν (!) που θα τις «επαναπάτριζε».
Παρανομοποιημένες ζωές. Αν επικεντρωθούμε στη διεκδίκηση καλύτερων συνθηκών εγκλεισμού, είναι σα να δεχόμαστε την παρανομοποίησή τους; Κι αν θέτουμε στο στόχαστρο την παρανομοποίηση, τι γίνεται με τους έγκλειστους και «επαναπατριστέους»; Σε κάθε περίπτωση, στο πεδίο που του αναλογεί, το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Ηγουμενίτσας έλαβε μια ομολογουμένως γενναία απόφαση. Τα υπόλοιπα συνιστούν αντικείμενο διεκδικήσεων εκτός δικαστηρίου…
Η Μαρίνα Δημητριάδου είναι ιστορικός
Εικονα: Κυριάκος Κατζουράκης, “Φυλακη 2″
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου