Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2013

Ούτε Ρομπέν ούτε Μπόνι και Κλάιντ...

Χριστόφορος Κάσδαγλης...
 
Με τις μανάδες πάω πάσο. Πρέπει να βρουν τη δύναμη και τις λέξεις να στηρίξουν τα παιδιά τους στις δύσκολες μέρες και στα σκοτεινά χρόνια που τους περιμένουν – ό,τι κι αν έχουν κάνει. Είμαι γονιός και ξέρω. Πρέπει να βρουν τον τρόπο να τα βοηθήσουν, ίσως και να τα ξαναπλησιάσουν. Ενδέχεται επίσης να προσπαθούν να ξεπλύνουν κάποιες ενοχές – ποιος είμαι που θα τις κρίνω;

Είδα κι εγώ τα μαυρισμένα μάτια και τα πρησμένα χείλη στην τηλεόραση. Είδα επίσης το σόου της προσαγωγής των συλληφθέντων στον ανακριτή με σειρήνες, τους είδα πίσω από φιμέ τζάμια, δεμένους με χειροπέδες, να τρέχουν υποχρεωτικά συνωθούμενοι από χτισμένα κορμιά και χτισμένα πρόσωπα. Σημείωσα την ηλικία τους. Διαπίστωσα και πάλι τη μιντιακή υπερβολή και τη δημοσιογραφία της κλειδαρότρυπας. Διέτρεξα κι εγώ όλη την γκάμα των σκέψεων που διέτρεξαν κι όλοι οι άλλοι, όσοι τουλάχιστον διαθέτουν στοιχειώδη ευαισθησία.

Αλλά, με συγχωρείτε, δεν είμαι διατεθειμένος να μπω στο τριπάκι του Ρομπέν των Δασών, ούτε του Μπουοναβεντούρα Ντουρούτι, ούτε των Μπόνι και Κλάιντ. Δεν πρόκειται εδώ για δοκίμιο επαναστατικής ιστορίας, ούτε για μεσαιωνικό μυθιστόρημα, ούτε για κινηματογραφική ταινία. Κι όσο για τις κοινωνιολογικές και τις ψυχαναλυτικές παραμέτρους ασφαλώς και τις λαμβάνω υπόψη, αλλά τις βγάζω έξω από τη δημόσια συζήτηση. Τις αφήνω για τους κοινωνιολόγους και τους ψυχαναλυτές.

Τα τελευταία χρόνια βρίσκονται σε εξέλιξη μεγάλοι  κοινωνικοί αγώνες για την απαλλαγή της χώρας από το βραχνά της λιτότητας και της υπερχρέωσης. Πρόκειται για αγώνες μαζικούς και ειρηνικούς. Κάθε άλλη στρατηγική που επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένα μέσα από δυναμικές μειοψηφικές ενέργειες ή να λειτουργήσει δήθεν καταλυτικά για να συνεγείρει τις μάζες, δεν είναι απλώς ξένη προς αυτό τον αγώνα – είναι απολύτως εχθρική. Είναι εχθρική γιατί ενδυναμώνει τους δυναμικούς βραχίονες της εξουσίας. Γιατί παροξύνει τη στρατηγική της έντασης, που ευνοεί τον αυταρχισμό. Γιατί δίνει άλλοθι και τροφή στη βία των δυνάμεων καταστολής και των ακροδεξιών μορφωμάτων.

Εντάξει με τους μύθους του παρελθόντος, όλοι ταυτιστήκαμε κάποτε με ήρωες και αντιήρωες, αλλά εν πάση περιπτώσει πρόκειται για άλλες εποχές και για άλλες συνθήκες. Δεν ακυρώνουμε τους επαναστάτες αλλοτινών καιρών, απλώς συνεχίζουμε τον αγώνα με τα μέσα που προσφέρει η δική μας ιστορική συγκυρία.

Ξέρω, όλοι μισούμε τις τράπεζες, έχουμε δάνεια, υποθήκες, προσημειώσεις, μετοχές που κάηκαν, ομόλογα που ξεφτιλίστηκαν, πανωτόκια, ψιλά γράμματα στα συμβόλαια. Παγκόσμιες φούσκες που στο διάβα τους παρασέρνουν ζωές και όνειρα, κυβερνήσεις, προϋπολογισμούς – το κράτος πρόνοιας, την ήπια ανάπτυξη, την ίδια την ισορροπία του περιβάλλοντος.

«Μια τράπεζα ή μια εταιρεία δεν μπορούν να περιμένουν, είναι όντα που δεν ανασαίνουν αέρα, που δεν τρώνε κρέας. Ανασαίνουν κέρδη, τρώνε τόκους. Αν τους λείψουν αυτά πεθαίνουν, όπως πεθαίνεις εσύ όταν σου λείψει ο αέρας και το κρέας. Είναι κρίμα βέβαια, μα έτσι είναι. Ακριβώς όπως σου το λέω.»

Τα ξέρουμε από παλιά αυτά, τα έγραψε ο Στάινμπεκ με κόκκινα γράμματα στα «Σταφύλια της Οργής» από το ’39. Αυτό που έχει αλλάξει είναι πως εκείνο το θηρίο μεγάλωσε, έγινε παγκόσμιο τέρας. Αν δοκιμάσεις να το πυροβολήσεις θα σε πάρει παραμάζωμα, θα πουλήσει μετά το τομάρι σου στην τηλεόραση και θα βγει κι από πάνω κερδισμένο. Θέλει τρόπο, θέλει σχέδιο για να το κατανικήσεις, πρέπει να μετατρέψεις την οργή σε γνώση, το συναίσθημα σε πείσμα. Θέλει ευρηματικότητα και φαντασία, θέλει συσπείρωση, θέλει διεθνή ερείσματα και συμμαχίες ακλόνητες.

Καταλαβαίνω πολύ καλά την αυθόρμητη συμπάθεια προς τον κυνηγημένο και τον αιχμάλωτο. Από δω εμείς με τα ρούχα, κι από κει εκείνοι με τις στολές.

Αλλά δεν είναι έτσι. Η αντεξουσιαστική βία κι αυτή ένστολη είναι, κι ας φοράει πολιτικά.

Διαπιστώνω ότι η βάναυση συμπεριφορά της αστυνομίας μετά τη σύλληψη γίνεται αφορμή για συμπάθεια και -από ορισμένες πλευρές- για εκ των υστέρων συνηγορία στην παραβατικότητα.

Αλλά δεν είναι έτσι. Κάθε λογική βασανισμού είναι εξίσου καταδικαστέα, είτε πρόκειται για αντάρτες των πόλεων είτε για επαγγελματίες ληστές τραπεζών, για βιαστές, για νεοναζιστές τραμπούκους, για σίριαλ κίλερς. Τελεία και παύλα – απαγορεύονται τα βασανιστήρια! Είναι έξω από κάθε έννοια πολιτισμού, αστικού, εναλλακτικού ή σοσιαλιστικού.

Ζούμε την πιο δύσκολη περίοδο της τελευταίας εξηκονταετίας. Υπάρχει θέμα επιβίωσης, έχουν τελειώσει τα καλαμπούρια. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να παριστάνουμε τον συνήγορο του διαβόλου, ούτε ν’ αφήνουμε να ορίζουν την τύχη μας λογής λογής αποκλίνουσες συμπεριφορές.

Θέλετε, φίλοι μου, να σωθούμε, σώζοντας μαζί και τη χώρα; Σύμφωνοι, αλλά τότε πρέπει εμείς πρώτοι να δείξουμε γιατί η ένοπλη βία και οι ληστείες αποτελούν αντικοινωνική συμπεριφορά και πολιτική οπισθοδρόμηση. Με τρόπο ρητό, λιτό, καταλυτικό. Αν δεν το κάνουμε εμείς -και μάλιστα πειστικά- θα το φροντίσει η αστυνομία. Κι έπειτα θα αναλάβουν εργολαβικά η κυβέρνηση, το δικαστικό σύστημα, τα ΜΜΕ.

Κι εμείς θα μείνουμε πάλι στη γωνία να διαμαρτυρόμαστε και να οργανώνουμε πολιτικές λιτανείες. Συμπαθούντες και συμπαθείς – πλην όμως ανεπαρκείς.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ροη αρθρων