Θα υπάρχει πάντα οδός διαφυγής;

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΡΔΑΒΑΝΗ*, απο την Ελευθεροτυπια...

Τρεις μέρες στραπατσάρομαι στα περίχωρα του κέντρου της Μαμάς Ευρώπης.

Τεράστιοι δρόμοι, τεράστια μέγαρα, κολοσσιαία κουτιά που στοιβάζουν τους ανθρώπους· απαράλλαχτα ανύποπτους κι εδώ, όπως παντού. Τρεις μέρες περικυκλωμένος από εντελώς άγνωστη γλώσσα. Με την πλημμύρα των δύσπεπτων σκέψεων που συνήθως πνίγουν τέτοιες ώρες το μίζερο κρανίο μου.

Είμαι τώρα σε ένα πολύ κεντρικό αεροδρόμιο της Μαμάς. Επιστρέφοντας στα οικεία και προσιτά - κακά, αλλά δικά μου, δικά μας έστω. Πέρασα υποχρεωτικά μέσα από τα παρατεταγμένα παρεκκλήσια του μεγάλου Ναού: free shop area. Ψώνισα κιόλας· κάτι τζούφιες σοκολάτες με τη φιγούρα του βασανισμένου εν ζωή Wolfgang Amadeus, γυαλιστερή στο φενακίζον περιτύλιγμα. Το αβυσσαλέο θράσος των κληρονόμων να κεφαλαιοποιήσουν όποιον τυράννησαν όσο ζούσε.
Ετρεξα λίγο και βγήκα αγχωμένος προς την Εξοδο ...gate 39: Mikonos. Το αιγαιοπελαγίτικο τουριστικό brand name, η αγαπημένη ζωγράφων και ποιητών, αναβοσβήνει στην οθόνη. Και μάλιστα πτήση απ' ευθείας! Πιο κει Chania, παραπέρα Santorini, Rhodos... Κάθοδος ποικίλων βαλαντίων στον τόπο του ήλιου, της θάλασσας, της αναψύξεως. Στα νησιά μας. Αυτό το «μας»... Εισαγωγικά που μεγαλώνουν γοργά στα μάτια του μυαλού μου μέχρι που στραγγαλίζουν την παραπλανημένη αντωνυμία και τη σπρώχνουν στο «τους». Και ποιων «τους» μη ρωτάς, αφού το ξέρεις τόσους αιώνες δεν είναι και δεν θα γίνει τίποτε δικό σου! Κάθοδος λοιπόν· αυτών που τσιμπολογάνε τα ψίχουλα των χοντρών αφεντικών στον τόπο των ταπεινωμένων υποτελών, με δυνατότητα -παρακαλώ- αγοράς και ιδιόκτητης εξοχικής κατοικίας για κάποιους από δαύτους, όταν πάρουν τη σύνταξη! Σ' ακούω να με επιτιμάς: καλά, αρνείσαι τον τουρισμό, τη βαριά βιομηχανία της Ελλάδας! Ποιος, εγώ, το μυρμηγκάκι, η μυγούλα; Οχι βέβαια, πώς θα τολμούσα;
Τρυπώνω όμως από μια χαραμάδα της λογικής και συνεχίζω τις λοξοδρομίες μου. Πόσο ενέχονται όσοι «σερβίρουν» ή νοικιάζουν δωμάτια εκεί; Πόσο πιο ενεχόμενοι όσοι ξεσαλώνουν με όποιον τρόπο εκεί; Σήμερα, πέρσι, πρόπερσι, πάντα; Πόσοι εκεί, πόσοι εδώ, πόσοι ανάμεσα; Ιδιότροπος λες, ε; Και εξωπραγματικός, ε; Οχι ακριβώς. Φοβικός και εκμηδενισμένος. Φταίνε οι αμέτρητες νεανικές γυμνές πλάτες με τα tattoos. Παρέλασαν μπροστά στα μάτια μου αυθάδικες, δροσερές, απρόσιτες. Και αλλόγλωσσες. Σε τρεις μέρες εξουθένωσαν τα τελευταία υπολείμματα αυτοπεποίθησης. Επιστρέφω υποβρύχιος. Στην πατρίδα, λέω, θα ανακτήσω την επιφάνεια. Οποια επιφάνεια. Είναι και οι μέρες του Μουντιάλ, θα ανασάνω για τα καλά.

Ομως ο «αναλυτής» στο αεροπλάνο έχει διαφορετική άποψη. Ελληνας της Γερμανίας, άσπρα μαλλιά, γυαλιά σοφιστικέ, φωνή υποβλητική· θα ξέρει πολλά, σκέφτηκα, και έστησα αυτί. Μέσα σε δέκα λεπτά σαρώνει διεξοδικά το οικονομικό και πολιτικό πρόβλημα της Ελλάδας από την Οθωμανική Διοίκηση μέχρι σήμερα. Σε κάθε δέκα λέξεις ξεφυτρώνει ένα «καραγκιόζηδες»· μιλάει για τους πατριώτες του. Ομως και προτείνει τη μαγική λύση για όλα τα δεινά: «ιδιωτικοποιήσεις»! Ολα στη γλώσσα μου. Αυτήν που λαχτάρησα τρεις μέρες ακούγοντας σλάβικα. Και να γυρίσω στη μουγκαμάρα μου, εκεί στην Μπρατισλάβα, ή να αλλάξω πτήση -ή θέση έστω- δεν γίνεται πλέον. Ηδη βρίσκομαι στα τρεις χιλιάδες πόδια και το αεροπλάνο γεμάτο. Με σώζει όμως μια γυμνή πλάτη, μια σειρά μπροστά μου. Χωρίς tattoo. Από μηχανής θεός. Ονειροβατώντας πάνω της, θα βγει κι αυτή η πτήση.
Καθώς αρχίζω να συνέρχομαι από τον «κρουνό βλακείας ωσάν χέσιμο», αναβλύζει ο σαρκασμός του Σαραμάγκου: «Ας ιδιωτικοποιηθούν τα πάντα, ας ιδιωτικοποιηθεί η θάλασσα και ο ουρανός, ας ιδιωτικοποιηθεί το νερό και ο αέρας, ας ιδιωτικοποιηθεί η Δικαιοσύνη και ο Νόμος, ας ιδιωτικοποιηθεί και το περαστικό σύννεφο, ας ιδιωτικοποιηθεί το όνειρο, ειδικά στην περίπτωση που γίνεται την ημέρα και με τα μάτια ανοιχτά. Και σαν κορωνίδα όλων των ιδιωτικοποιήσεων, ιδιωτικοποιήστε τα Κράτη, παραδώστε επιτέλους την εκμετάλλευση υμών των ιδίων σε εταιρείες του ιδιωτικού τομέα με διεθνή διαγωνισμό. Διότι εκεί ακριβώς βρίσκεται η σωτηρία του κόσμου... Και μια και μπήκατε στον κόπο, ιδιωτικοποιήστε στο φινάλε και την πουτάνα τη μάνα που σας γέννησε».
Λοιπόν· θα βρίσκεται πάντα κάποιος μέσος μικρόνους να σε εγκλωβίζει στο στενό κελί των νοητικών μικροπτήσεών του. Εξίσου πάντα, όμως, θα προβάλλει απρόσμενα και η οδός διαφυγής. Και δεν μιλώ για την πλάτη μπροστά μου, αλλά για το ότι ο περισπούδαστος «αναλυτής» μού είναι τελικά συμπαθής. Ασυνείδητα, με τη συμπάθειά μου, εκλιπαρώ τον αυριανό οίκτο του, όπως κάνω με όλους τους ανυποψίαστους του είδους του. Στρατηγική επιλογή για τη βέβαιη μέλλοντική μου κατάταξη ανάμεσα στους ηττημένους. Ως γνωστόν «η βλακεία είναι αήττητη»...
*Ιατρός, συγγραφέας